Diferencies ente revisiones de «Grenoble»

Grenoble
flag of Grenoble (en)
Alministración
País	Francia
Organización territorial	Francia metropolitana
Rexón	Auvernia-Ródanu-Alpes
Departamentu	Isère
Distritu	distritu de Grenoble
Tipu d'entidá	comuña de Francia
Alcalde de Grenoble (es)	Éric Piolle
Nome oficial	Grenoble (fr); Grenoble (fr)
Nome llocal	Grenoble (fr)
Códigu postal	38000 y 38100
Xeografía
Coordenaes	45°11′13″N 5°43′35″E / 45.1869°N 5.7264°E
	Grenoble Grenoble (Francia)
Superficie	18.13 km²
Altitú	212 m, 204 m y 600 m
Llenda con	Saint-Martin-d'Hères, Saint-Martin-le-Vinoux, Sassenage, Seyssinet-Pariset, Seyssins, La Tronche, Échirolles, Eybens, Fontaine y Saint-Égrève
Demografía
Población	157 477 hab. (1r xineru 2021); - 76 377 homes (2017); - 82 077 muyeres (2017)
Porcentaxe	100% de distritu de Grenoble
Densidá	8685,99 hab/km²
Más información
Prefixu telefónicu	476
Estaya horaria	Hora central europea ; UTC+01:00 (horariu estándar); UTC+02:00 (horariu de branu)
Llocalidaes hermaniaes	Stendal, Belén, Essen, Catania, Innsbruck, Halle, Quixináu, Oxford, Rehovot, Phoenix, Pécs, Kaunas, Sfax (es) , Constantine, Corato (es) , El Cairu, Suzhou, Uagadugú, Irkutsk (es) y Tsukuba
	grenoble.fr

Navegar l'historial de mou interactivu

← Edición más antigua Edición más nueva →

Contenido eliminado Contenido añadido

VisualTestu wiki

En renglón

Revisión a fecha de 10:07 18 may 2019

Grenoble [gʁəˈnɔbl] ye una ciudá del sureste de Francia, na rexón Auvernia-Ródano-Alpes, capital del departamentu de Isère y conocida como la capital de los Alpes franceses. Con 156 659 habitantes^[3] ye'l centru d'una aglomeración urbana de 664.832 habitantes,^[4] la segunda de la rexón Auvernia-Ródano-Alpes dempués de Lyon.

La hestoria de la ciudá toma un periodu de más de 2000 años. Grenoble foi dende'l sieglu XI capital del Delfinado. Mientres los sieglos XIX y XX esperimentó un periodu de gran espansión económica, representáu na celebración de los X Xuegos Olímpicos d'Iviernu en 1968. Anguaño ye un importante centru científicu y teunolóxicu n'Europa.^[5] Tamién alluga instituciones de reconocencia nacional, como'l Muséu de Grenoble.

Xeografía

Localización

Grenoble ta asitiáu aprosimao nel centru de los Alpes franceses, ente'l macizu de Vercors (al suroeste), de Belledonne (al este) y de la Chartreuse (al norte).

Construyida na confluencia de los ríos Isère y Drac, nuna gran planicie a un altor mediu de 214 metros. La ciudá ta apoderada pola Bastilla, una antigua fortaleza defensiva asitiada a 476 metros, accesible por aciu el Teleféricu de Grenoble Bastille dende'l centru urbanu.

Climatoloxía

El clima de Grenoble y el so aglomeración ye un pocu atípicu, con una variación térmica de les más elevaes de Francia. Pel hibiernu la temperatura puede ser bastante baxa (-5º de mínima davezu) y pel branu la ciudá sufre unes de les temperatures más altes del país (d'hasta más de 32º). Los montes circundantes formen una gran depresión na que pel branu ye habitual el efeutu Foehn.

Parámetros climáticos permediu de Grenoble-St Geoirs (1981–2010)
Mes	Xin	Feb	Mar	Abr	May	Xun	Xnt	Ago	Set	Och	Pay	Avi	añal
Temperatura máxima absoluta (°C)	17.3	20.7	25.3	28.0	31.3	37.0	38.3	39.5	33.6	28.1	24.8	19.5	39.5
Temperatura máxima media (°C)	5.9	7.8	12.0	15.3	19.9	23.8	26.9	26.4	21.8	16.9	10.2	6.4	16.2
Temperatura mínima media (°C)	-1.2	-0.4	2.0	4.4	8.9	12.0	14.2	14.0	10.9	7.8	2.7	-0.1	6.3
Temperatura mínima absoluta (°C)	-27.1	-19.4	-18.2	-7.9	-2.3	2.1	4.8	3.8	-1.2	-5.3	-10.9	-20.2	-27.1
Precipitación total (mm)	61.3	51.6	66.3	83.0	104.1	75.2	59.3	67.2	105.7	105.8	87.7	67.1	934.3
Díes de precipitaciones (≥ 1 mm)	9.4	8.0	9.4	9.7	11.0	8.5	6.2	7.4	7.7	10.1	9.6	9.5	106.4
Díes de nevaes (≥ 1 mm)	7.7	6.0	4.5	2.1	0.1	0.0	0.0	0.0	0.0	0.1	2.6	4.9	28.0
Hores de sol	95.0	111.7	169.8	183.0	219.2	255.4	289.8	255.5	193.1	137.5	84.5	71.6	2065.9
Humedá relativa (%)	83	80	76	73	75	74	70	72	79	83	84	84	77.8
Fonte nº1: Météo France^[6]^[7]
Fonte nº2: Infoclimat.fr (humidity, snowy days 1961–1990)^[8]

Historia

La ciudá de Grenoble foi conocida con otros nomes a lo llargo del tiempu:

Cularo, nome recoyíu nun escritu del l'añu 43 e.C.
Gratianopolis, dempués de 381 d.C., cuando l'emperador Graciano dotó la ciudá d'un obispáu.

Dempués de la cayida del Imperiu romanu, la ciudá formó parte del primera reinu de Borgoña, hasta que foi conquistada por Clotario. Más tarde aportó a posesión de los condes de Vienne, na rexón del Dauphiné (Delfinado). Grenoble foi capital d'ésta, que pasó a ser provincia de Francia dende 1349, cuando l'últimu conde del Delfinado vendió'l condáu a Francia.

El 7 de xunu de 1788 foi un día de manifestaciones y disturbios. Conozse como'l "Día de texer" (Journée deas tuiles), porque la xente llanzó texas contra los soldaos al conocese la noticia de la disolución del Parllamentu de la provincia del Delfinado pol rei Lluis XVI. El Día de texer foi siguíu pola xunta del 21 de xunetu de Vizille, cerca de Grenoble. Esta xunta considérase como un preludiu de la Revolución Francesa.

En 1925, Grenoble entamó una esposición internacional de la enerxía hidroeléctrica y el turismu, qu'atraxo a un millón de persones mientres 6 meses.

Mientres la Segunda Guerra Mundial, la ciudá foi ocupada pol exércitu italianu en 1942, y depués pol exércitu alemán en 1943. Foi lliberada'l 22 d'agostu de 1944 pol exércitu de los Estaos Xuníos.

Foi see de los Xuegos Olímpicos d'iviernu de 1968.

El 1 de payares de 1970 nuna sala de fiestes una quema provocó la muerte de 144 moces no que foi unu de los accidentes más graves na hestoria contemporánea francesa.^[9] ^[10]

Educación cimera

La aglomeración de Grenoble ye unu de los grandes centros d'enseñanza cimera en Francia, acoyendo más de 54.000 estudiantes,^[11] partíos en tres universidad y numberoses escueles d'inxenieros y grandes écoles.

Universidaes

Establecimientos d'enseñanza cimera

Demografía

Evolución demográfica de Grenoble
1793	1800	1806	1821	1831	1836	1846	1851	1856	1861	1866	1872	1876	1881	1886	1891	1896
20 019	20 654	22 129	23 602	30 824	28 969	27 963	31 340	32 799	34 726	40 489	42 660	45 426	51 371	52 484	60 439	64 002
Pa los censos de 1962 a 1999 la población llegal correspuende a la población ensin duplicidaes (Fonte: INSEE [Consultar])

Evolución demográfica de Grenoble
1901	1906	1911	1921	1926	1931	1936	1946	1954	1962	1968	1975	1982	1990	1999	2007
68 615	73 022	77 438	77 409	85 621	90 748	95 806	102 161	116 440	156 707	161 616	166 037	156 637	150 758	153 317	156 793
Pa los censos de 1962 a 1999 la población llegal correspuende a la población ensin duplicidaes (Fonte: INSEE [Consultar])

Economía

Orixinalmente la so economía basar na fabricación de guantes.^[12] Nel sieglu XIX la so economía diversificóse, incluyendo minería, cementu, industria papelera, enerxía hidroeléctrica y metalurxa. El so perfil internacional creció cuando foi escoyida como see de los Xuegos Olímpicos d'Iviernu en 1968.

Güei Grenoble ye una de les principales ciudaes europees en términos d'alta teunoloxía, especialmente bio y nanoteunologíes; ye un centru d'industries químiques y electróniques, investigación nuclear con nuevos llaboratorios de la Comisión d'Enerxía Atómica (CEA). Tamién ye'l segundu centru d'investigación científica francés dempués de París, con 21.000 investigadores.^[13]

Glénat Editions SA tien la so see en Grenoble.^[14]

Investigación y alta teunoloxía

La investigación científica tien una importacia destacada pa Grenoble. Na ciudá tán establecíos ocho organismos d'investigación nacionales (CEA, CNRS, CEMAGREF, CEN, INRA, INRIA, INSERM), cuatro centros d'investigación internacionales (Llaboratoriu Européu de Bioloxía Molecular, European Synchrotron Radiation Facility, ILL, IRAM) y tres centros técnicos industriales (CETIM, CSTB, CTP). La investigación nanoteunolóxica tien una escala europea al traviés del centru Minatec. Amás les universidaes y el INP Grenoble tienen numberosos llaboratorios d'investigación.

Deporte

Asitiada nos Alpes, Grenoble, allugó los Xuegos Olímpicos d'Iviernu de 1968, munches de les sos instalaciones deportives inda esisten anguaño. La ciudá ye conocida poles numberoses estaciones d'esquí asitiaes pela redolada; Les 7 laux, Chamrousse, Villard-de-Lans, Alpe d'Huez, Les Deux Alpes, Alpe du Grand Ferruche, Le Collet d'Allevard..., toes a menos d'una hora en coche.^[15]

Amás en Grenoble hai unos 350 clubes deportivos de 65 disciplines distintes, ente los que destaquen los dedicaos a deportes de monte, alpinismu y esguilada.

Los clubes más conocíos son:

Equipu !Deporte !Competición	Estadiu !Creación
Grenoble Foot 38	Fútbol	CFA	Stade deas Alpes	1917
Brûleurs de Loups	Ḥoquei sobre xelu	Amieste Magnus	Patinoire Pôle Sud	1963
Football Club de Grenoble Rugby	Rugby	Top 14	Stade deas Alpes	1892

Predecesor:
Innsbruck

Ciudad Olímpica
{{{periodu1}}}

Socesor:
Sapporo

Tresporte y comunicaciones

Grenoble ye accesible por avión dende'l Aeropuertu de Grenoble-Isère y tamién dende los cercanos aeropuertos de Lyon Saint-Exupéry y del Aeropuertu Internacional de Xinebra.

Por ferrocarril la ciudá ta comunicada frecuentemente por aciu TGV con París, n'ocasiones con parada na estación TGV del aeropuertu Lyon Saint-Exupéry y menos frecuentemente con otros destinos de Francia como Lille y Nantes. Amás los servicios TER conecten de forma continua Grenoble con otres ciudaes de la rexón como Chambéry, Annecy, Valence, Lyon y Xinebra.

Les conexones per carretera escontra'l norte, l'oeste y el sur son bones, por aciu autopistes. Escontra l'este una autopista comunica colos valles alpinos y Italia.

La rede de tresporte urbanu TAG ta formada por cinco llinies de tranvía y cuarenta y seis línea d'autobús. Amás gracies a que la ciudá ye esencialmente plana ye bien común l'usu de la bicicleta tantu personales como de arriendu.

En 2014, la ciudá y la marca de coches Toyota, ufierten p'arrendar 70 vehículos eléctricos (Toyota i-Road). Trenta aparques de carga eléctrica instalar na ciudá.

Ver tamién

Referencies

↑ «code officiel géographique». Consultáu'l 6 xineru 2019.
↑ ^2,0 ^2,1 Tienes d'especificar urlarchivu = y fechaarchivu = al usar {{cita web}}.«répertoire géographique des communes». Institut national de l'information géographique et forestière (2015).
↑ «Grenoble (38185 - Commune)» (francés).
↑ «Grenoble (010 - Aire urbaine 2010)» (francés).
↑ «TIMEeurope Magacín | Secret Capitals | Aug. 30, 2004» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 27 d'abril de 2009.
↑ «Données climatiques de la station de Grenoble» (francés). Meteo France. Consultáu'l 27 d'avientu de 2015.
↑ «Climat Rhône-Alpes» (francés). Meteo France. Consultáu'l 27 d'avientu de 2015.
↑ «Normes et records 1961-1990: Grenoble-St Geoirs (38) - altitude 384m» (francés). Infoclimat. Consultáu'l 27 d'avientu de 2015.
↑ Diariu Vascu 3 de payares de 1970
↑ Diariu Vascu 3 de payares de 1970
↑ — PDF Atles 2007-2008 de l'enseignement supérieur en France
↑ A. Doyon, Xavier Jouvin, inventeur grenoblois et sa famille, Paris, Dayez ed., 1976
↑ «Research in Grenoble-Isère» (inglés).
↑ "Mentions obligatoires." Glénat. Consultáu'l primeru de mayu de 2011. "GLENAT Editions SA 37, Rue Servan BP 177 38008 GRENOBLE CEDEX 1"
↑ «Stations deas Alpes du Dauphiné» (francés).

Enllaces esternos

Web oficial
INSEE

[a6c673b6cebdcba3d6702004513c2ffcbdd20e17-1] «code officiel géographique». Consultáu'l 6 xineru 2019.

[6c5fb4f95547c20421068d2fef20002224246960-2] 2,0 ^2,1 Tienes d'especificar urlarchivu = y fechaarchivu = al usar {{cita web}}.«répertoire géographique des communes». Institut national de l'information géographique et forestière (2015).

[3] «Grenoble (38185 - Commune)» (francés).

[4] «Grenoble (010 - Aire urbaine 2010)» (francés).

[5] «TIMEeurope Magacín | Secret Capitals | Aug. 30, 2004» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 27 d'abril de 2009.

[Météo-6] «Données climatiques de la station de Grenoble» (francés). Meteo France. Consultáu'l 27 d'avientu de 2015.

[MFclimat2-7] «Climat Rhône-Alpes» (francés). Meteo France. Consultáu'l 27 d'avientu de 2015.

[Infoclimat-8] «Normes et records 1961-1990: Grenoble-St Geoirs (38) - altitude 384m» (francés). Infoclimat. Consultáu'l 27 d'avientu de 2015.

[9] Diariu Vascu 3 de payares de 1970

[10] Diariu Vascu 3 de payares de 1970

[education-11] — PDF Atles 2007-2008 de l'enseignement supérieur en France

[12] A. Doyon, Xavier Jouvin, inventeur grenoblois et sa famille, Paris, Dayez ed., 1976

[13] «Research in Grenoble-Isère» (inglés).

[14] "Mentions obligatoires." Glénat. Consultáu'l primeru de mayu de 2011. "GLENAT Editions SA 37, Rue Servan BP 177 38008 GRENOBLE CEDEX 1"

[15] «Stations deas Alpes du Dauphiné» (francés).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

@@ Llinia 203: / Llinia 203: @@
 Orixinalmente la so economía basar na fabricación de guantes.<ref>A. Doyon, Xavier Jouvin, inventeur grenoblois et sa famille, Paris, Dayez ed., 1976</ref> Nel sieglu XIX la so economía diversificóse, incluyendo [[minería]], [[cementu]], [[papel|industria papelera]], [[enerxía hidroeléctrica]] y [[metalurxa]]. El so perfil internacional creció cuando foi escoyida como see de los [[Xuegos Olímpicos d'Iviernu]] en 1968.
 [[Archivu:Esrf grenoble.jpg|thumb|left|200px|[[Sincrotrón]] [[European Synchrotron Radiation Facility|ESRF]]]]
-Güei Grenoble ye una de les principales ciudaes europees en términos d'alta teunoloxía, especialmente [[Biotecnoloxía|bio]] y [[nanoteunoloxía|nanotecnologíes]]; ye un centru d'industries químiques y electróniques, investigación nuclear con nuevos llaboratorios de la Comisión d'Enerxía Atómica ([http://www.cea.fr/ CEA]). Tamién ye'l segundu centru d'investigación científica francés dempués de [[París]], con 21.000 investigadores.<ref>{{cita web |url=http://www.grenoble-isere.com/eng/Why-invest-in-Grenoble-Isere/Synergy-between-research-training-and-industry/Research|títulu=Research in Grenoble-Isère|idioma=inglés}}</ref>
+Güei Grenoble ye una de les principales ciudaes europees en términos d'alta teunoloxía, especialmente [[Bioteunoloxía|bio]] y [[nanoteunoloxía|nanoteunologíes]]; ye un centru d'industries químiques y electróniques, investigación nuclear con nuevos llaboratorios de la Comisión d'Enerxía Atómica ([http://www.cea.fr/ CEA]). Tamién ye'l segundu centru d'investigación científica francés dempués de [[París]], con 21.000 investigadores.<ref>{{cita web |url=http://www.grenoble-isere.com/eng/Why-invest-in-Grenoble-Isere/Synergy-between-research-training-and-industry/Research|títulu=Research in Grenoble-Isère|idioma=inglés}}</ref>
 [[Glénat Editions SA]] tien la so see en Grenoble.<ref>"[http://www.glenat.com/mentions-obligatoires.asp Mentions obligatoires]." [[Glénat]]. Consultáu'l primeru de mayu de 2011. "GLENAT Editions SA 37, Rue Servan BP 177 38008 GRENOBLE CEDEX 1"</ref>