Speied

kumun Penn-ar-Bed

Speied a zo ur gumun eus Bro-Gerne e kanton Karaez-Plougêr, e departamant Penn-ar-Bed, e kornôg Kreiz Breizh.

Speied
An ti-kêr.
An ti-kêr.
Ardamezioù
Anv gallek (ofisiel) Spézet
Bro istorel Kernev Kernev
Melestradurezh
Departamant Penn-ar-Bed
Arondisamant Kastellin
Kanton Karaez
Kod kumun 29278
Kod post 29540
Maer
Amzer gefridi
Guy Citérin
2020-2026
Etrekumuniezh KK Kerne-Uhel
Bro velestradurel Bro Kornôg Kreiz-Breizh
Lec'hienn Web Ti-kêr
Poblañsouriezh
Poblañs 1 757 ann. (2020)[1]
Stankter 29 ann./km²
Douaroniezh
Daveennoù
lec'hiañ
48° 11′ 34″ Norzh
3° 42′ 55″ Kornôg
/ 48.192778, -3.715278
Uhelderioù bihanañ 45 m — brasañ 315 m
Gorread 60,67 km²
Lec'hiañ ar gêr
Speied

Douaroniezh

kemmañ

Brezhoneg

kemmañ

Ar Brezoneg er Skol

kemmañ
  • 1934-1936: ar c'huzul-kêr a savas a-du gant ar mennad skignet gant al luskad Ar Brezoneg er Skol (ABES) evit kelennadurezh ar brezhoneg er skol[2].

Gouel ar Brezhoneg

kemmañ

Ya d'ar Brezhoneg

kemmañ
  • D'an 20 a viz Meurzh 2007 e oa bet votet ar garta Ya d’ar brezhoneg gant Kuzul-kêr ar gumun.
  • An hent roman eus Vorgium (Karaez bremañ) da Rieg a dreuze Speied[3].
  • D'ur sulvezh a viz Gwengolo 1789 e voe taget maner Boisgarin gant kouerion Speied; eno edo an intron de Roquefeuil o vevañ. Dezhi oa a leve hogozik holl douaroù parrez Speied hag ar parrezioù tro-war-dro. Ar paperioù, skrivet warne he gwirioù, o doa c'hoant da gaout. Staget e voe-hi ouzh ur gordenn ha diskennet e-barzh ar puñs. Nac'h a rae o reiñ. Tost hanter veuzet ec'h asantas reiñ alc'hwez an armel a-benn ar fin. Neuze e voe tennet ag ar puñs. Devet e voe an holl baperioù dirazi er porzhdir, hag an dud a zañse hag a gane en-dro d'an tan[7].
  • Mervel a reas 186 gwaz eus ar gumun a gollas o buhez abalamour d'ar brezel[8], da lâret eo 4,55% eus ar boblañs e 1911[9].
  • Mervel a reas 33 den ag ar gumun abalamour d'ar brezel[10].

Brezelioù didrevadennañ

kemmañ

Monumantoù ha traoù heverk

kemmañ

Emdroadur ar boblañs abaoe 1793

kemmañ

[16]

Melestradurezh

kemmañ

Kelc'h keltiek

kemmañ
  • Brug ar Menez.

Gouelioù

kemmañ
  • Gouel ar Menezioù Du.
  • Pardon ar C'hrann.

Gevelliñ

kemmañ
Bro Kêr Abaoe
  Iwerzhon An Tochar 1986

Liammoù diavaez

kemmañ

 
Commons
Muioc'h a restroù diwar-benn

a vo kavet e Wikimedia Commons.

Dave ha notennoù

kemmañ
  1. Roadennoù ofisiel e lec'hienn an EBSSA
  2. Marsel Guieysse, La langue bretonne : ce qu'elle fut, ce qu'elle est, ce qui se fait pour elle et contre elle, pajenn 265, Kemper, Nouvelles Éditions Bretonnes, 1936
  3. Henri Guiriec, La Région de l'Ellé - bas et haut Ellé, e ti an aozer, 1939, (e galleg), pajenn 17
  4. Yvon Garlan ha Claude Nières, Les Révoltes bretonnes de 1675 - papier timbré et bonnets rouges, Éditions Sociales, Pariz, 1975 (e galleg), pajenn 113
  5. Arthur Le Moyne de La Borderie, La Révolte du Papier Timbré advenue en Bretagne en 1675, adembannet e Les Bonnets Rouges, Union Générale d'Éditions (dastumadeg 10/18), Pariz, 1975 (e galleg), pajennoù 106-109
  6. Arthur Le Moyne de La Borderie, La Révolte du Papier Timbré advenue en Bretagne en 1675, adembannet e Les Bonnets Rouges, Union Générale d'Éditions (dastumadeg 10/18), Pariz, 1975 (e galleg), pajennoù 152-154
  7. Kristof Jezegoù, Hor Bro e-pad ar Revolusion (p.11), Ti-moullañ Ar Bobl, Karaez, 1915
  8. Monumant ar re varv e bourc'h Karaez
  9. Memorial Genweb
  10. Memorial Genweb
  11. Association Mémoire du canton du Faouët, 39-45 en Centre-Bretagne, Embannadurioù Liv' éditions, Le Faouët, ISBN-10: 2844970966 ISBN-13: 978-2844970961 (e galleg)
  12. Fichenn hiniennel - Memorial Genweb
  13. Fichenn hiniennel - Memorial Genweb
  14. Memorial Genweb
  15. Université de Lille
  16. EBSSA