بۆ ناوەڕۆک بازبدە

ویکیپیدیا:وتارە سەرەکییەکان: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
←‏Energy and fuels: وەرگێڕان
ھێڵی ٩٦٢: ھێڵی ٩٦٢:


=== مێژوو ===
=== مێژوو ===
ئەم بەشە تایبەتە بە ڕووداو و گۆڕانکارییە مەزنەکان لە مێژووی مرۆڤ و پێش مێژوودا:
This section is for events and periods in human history and prehistory. At least five sentences on:


# '''[[مێژوو]]<sup>([[w:History|en]])</sup>'''
# '''[[مێژوو]]<sup>([[w:History|en]])</sup>'''
ھێڵی ٩٧٩: ھێڵی ٩٧٩:
# [[ئیمپراتۆری گوپتا]]<sup>([[w:Gupta Empire|en]])</sup>
# [[ئیمپراتۆری گوپتا]]<sup>([[w:Gupta Empire|en]])</sup>


==== سەدەکانی ناوەڕاست و سەرەتای مۆدێرنە ====
==== Middle Ages and Early Modern ====
# [[دەوڵەتی عەبباسی]]<sup>([[w:Abbasid Caliphate|en]])</sup>
# [[دەوڵەتی عەبباسی]]<sup>([[w:Abbasid Caliphate|en]])</sup>
# [[سەردەمی ڕووناکبیری]]<sup>([[w:Age of Enlightenment|en]])</sup>
# [[سەردەمی ڕووناکبیری]]<sup>([[w:Age of Enlightenment|en]])</sup>
ھێڵی ١٬١٦٨: ھێڵی ١٬١٦٨:
# [[ڕووباری زەرد]]<sup>([[w:Yellow River|en]])</sup>
# [[ڕووباری زەرد]]<sup>([[w:Yellow River|en]])</sup>


==== شاخەکان، دۆڵەکان و بیابانەکان ====
==== Mountains, valleys and deserts ====
# [[ئەڵپ]]<sup>([[w:Alps|en]])</sup>
# [[ئەڵپ]]<sup>([[w:Alps|en]])</sup>
# [[ئەندیز]]<sup>([[w:Andes|en]])</sup>
# [[ئەندیز]]<sup>([[w:Andes|en]])</sup>

وەک پێداچوونەوەی ‏١٢:١١، ١٥ی تەممووزی ٢٠١٥

ئەم پەڕەیە وەڕگێڕانێکە لە پەڕەی ھاوتای لە مێتا-ویکیمیدیا. بە تکاوە ھەر وتووێژێک یا دەستکارییەک لە سەر پەڕەی مێتا بکە لە پێشدا. زیادکردنی وتار بەم پەڕە ناکرێت و دەستکارییەکان تەنھا دەبێ جێگۆڕی ناوی وتارەکان بە کوردی بێت؛ دەستکارییەکانی دیکە پووچەڵ دەکرێتەوە.

بەش وەشانی 1.1 ژمارەی ئێستا ژمارەی داواکراو
ژیاننامە 216 ... TBD
مێژوو 40 ... TBD
جوگرافیا 148 ... TBD
کۆمەڵگا 77 ... TBD
کلتوور 150 ... TBD
زانست 245 ... TBD
تەکنەلۆجیا 71 ... TBD
خواردن 31 ... TBD
بیرکاری 22 ... TBD
ژمارەی گشتیی 1000 ... 1000

ژمارەیەکی زۆر ھەیە لە پرۆژەکانی ویکیپیدیا، ھەندێکیان زۆر چالاکن وھەندێکیان چالاکێکانیان زۆر کەمن جاری وا ھەیە دەگاتە نزیکەی نەبوون. وەکو ھەوڵێک بۆ ئەوەی ھەموو ئەم پرۆژانە دەوڵەمەند بکرێن ئەم لیستە پێشنیار کرا کە کەمترین زانیاری بە سوود لە خۆ دەگرێت کە نابێ ھیچ ویکیپیدیایەک لەم زانیاریانە کەمتری تیادا بێت.بەم شێوەیەیەش کەسانی تر کە سوودیان لە زانیاریەکانی زانیارینامەکە وەرگرتووە ھاندەدرێن بۆ بەشداریکردن لە پرۆژەکە. لە بەر ئەوە ١٠٠٠ وتاری سەرەکی پێشنیارکراوە کە باشتر وایە لە ھەموو ویکیپیدیایەکدا ھەبێت. ئەم وتارانە دەبێ زانیاریە سەرەکیەکان لەخۆ بگرن، تەنانەت ئەگەر وتارێکی کورتیش بێت، بەڵام ئەمە دەبێتە پاڵنەرێک بۆ کاری زیاتر.

لە بەر ئەوەی لیستەکە زۆر درێژە پێشتر ھەوڵی ئەوانەی بدرێ وا بە دەقی ئەستوور نیشانکراوەن، زۆر باشتردەبێت.

ژیاننامە

نوێنەران، سەماکەران و خۆنوێنەران

  1. سارا بێرنارت(en)
  2. چارڵی چاپلن(en)
  3. مارلێنە دیتریش(en)
  4. مارلین مۆنڕۆ(en)

ھونەرمەندان و شێوەکاران

  1. لو کۆربوزیێ(en)
  2. سەلڤادۆر دالی(en)
  3. ئەلبرێشت دویرەر(en)
  4. ڤینسێنت ڤان گۆخ(en)
  5. فرانسیسکۆ گۆیا(en)
  6. ھۆکوسای(en)
  7. فریدا کالۆ(en)
  8. لیۆناردۆ دا ڤینچی(en)
  9. ھێنری ماتیس(en)
  10. میکێلانجێلۆ(en)
  11. پابلۆ پیکاسۆ(en)
  12. ڕافایێل(en)
  13. ڕامبرانت(en)
  14. پیتەر پاول ڕوبنس(en)
  15. میعمار سینان(en)
  16. دیێگۆ ڤێلازکێز(en)
  17. ئەندی وارھۆل(en)
  18. فرانک لۆید ڕایت(en)

نووسەران، شانۆنووسان و ھۆنراوەنووسان

  1. ئەبوونوواس(en)
  2. ھانس کریستیەن ئەندرسن(en)
  3. ماتسوۆ باشو(en)
  4. خۆرخێ لویس بۆرخێس(en)
  5. لۆرد بایرۆن(en)
  6. سێرڤانتێس(en)
  7. جێفری چۆسەر(en)
  8. ئانتۆن چیخۆف(en)
  9. دانتێ ئالیگیێری(en)
  10. چارلز دیکینز(en)
  11. فیۆدۆر دەستۆیێڤسکی(en)
  12. گابریێل گارسیا مارکێز(en)
  13. یۆھان ڤوڵفگانگ گۆتە(en)
  14. حافز(en)
  15. ھۆمیرۆس(en)
  16. ڤیکتۆر ھوگۆ(en)
  17. جەیمز جۆیس(en)
  18. فرانز کافکا(en)
  19. کالیداسا(en)
  20. لی بای(en)
  21. نەجیب مەحفووز(en)
  22. مۆلیێر(en)
  23. ئۆڤید(en)
  24. مارسێل پرووست(en)
  25. ئەلێکساندر پوشکین(en)
  26. ویلیام شێکسپیر(en)
  27. سۆفۆکلێس(en)
  28. ڕابیندرانات تاگۆر(en)
  29. لیۆ تۆڵستۆی(en)
  30. مارک تواین(en)
  31. ڤێرجیل(en)

ئاوازدانەران و مۆزیکناسان

  1. لویس ئارمسترۆنگ(en)
  2. یۆھان سباستیان باخ(en)
  3. بیتڵز(en)
  4. لودڤیگ ڤان بێتھۆڤن(en)
  5. ھێکتۆر بێرلیۆز(en)
  6. یۆھانس برامز(en)
  7. فرێدریک شۆپان(en)
  8. ئەنتۆنین دڤۆرژاک(en)
  9. جۆرج فرێدریک ھاندڵ(en)
  10. گوستاڤ مالەر(en)
  11. ڤۆڵفگانگ ئەمادیوس مۆتسارت(en)
  12. ئێدیت پیاف(en)
  13. ئێلڤیس پریسلی(en)
  14. جاکۆمۆ پوچینی(en)
  15. فرانز شوبێرت(en)
  16. ئیگۆر ستراڤینسکی(en)
  17. پیۆتەر ئیلیچ چایکۆڤسکی(en)
  18. جوسێپێی ڤێردی(en)
  19. ئەنتۆنیۆ ڤیڤالدی(en)
  20. ڤلادیمیر ڤیسۆتسکی(en)
  21. ڕیچارد ڤاگنەر(en)

جیھانگەڕان و شوێندۆزان

  1. رۆوالد ئامووندسێن(en)
  2. نیل ئارمسترانگ(en)
  3. ژاک کارتیێ(en)
  4. کریستۆفەر کۆڵۆمبس(en)
  5. جەیمز کووک(en)
  6. ئێرنان کۆرتێس(en)
  7. یوری گاگارین(en)
  8. ڤاسکۆ دا گاما(en)
  9. ئیبن بەتووتە(en)
  10. فێردیناند ماژێلان(en)
  11. مارکۆ پۆلۆ(en)
  12. چینگ خا(en)

دەرھێنەران و سیناریۆنووسانی فیلم

  1. ئینگمار بێرگمەن(en)
  2. واڵت دیزنی(en)
  3. سێرگی ئینساستیێن(en)
  4. فێدێریکۆ فێلینی(en)
  5. ئەلفرێد ھیچکاک(en)
  6. ستەنلی کووبریک(en)
  7. ئاکیرا کوورۆساوا(en)
  8. شۆتتۆجیت رای(en)
  9. ستیڤن سپیلبێرگ(en)

داھێنەران، زانانیان و بیرکارەکان

  1. ئارکیمیدز(en)
  2. ئیبن سینا(en)
  3. تیم بێرنێرز لی(en)
  4. نیکۆلاس کۆپەرنیکۆس(en)
  5. ماری کوری(en)
  6. چارڵز داروین(en)
  7. تۆماس ئێدیسۆن(en)
  8. ئەلبەرت ئاینشتاین(en)
  9. ئیقلیدس(en)
  10. لیۆنارد ئۆیلەر(en)
  11. مایکل فارادای(en)
  12. ئینریکۆ فێرمی(en)
  13. فیبۆناچی(en)
  14. ھێنری فۆرد(en)
  15. ژۆزێف فووریێ(en)
  16. گالێن(en)
  17. گالیلێو گالیلەی(en)
  18. کارڵ فریدریش گاوس(en)
  19. یۆھانس گووتنبێرگ(en)
  20. جەیمز پرێسکات جووڵ(en)
  21. یۆھانس کێپلەر(en)
  22. محەممەد کوڕی مووسا ئەلخوارزمی(en)
  23. گۆتفریت ڤیلھێلم لایبنیتس‏(en)
  24. کارلۆس لینایۆس(en)
  25. جەیمز کلێرک ماکسوێڵ(en)
  26. دیمیتری مەندەلیێڤ(en)
  27. ئیساک نیوتۆن(en)
  28. لوویی پاستۆر(en)
  29. ماکس پلانک(en)
  30. ئێرنست ڕەدەرفۆرد(en)
  31. ئێروین شروودینگێر(en)
  32. نیکۆلا تێسلا(en)
  33. ئالان تیورینگ(en)
  34. جەیمز وات(en)

فەیلەسووف و زانایانی کۆمەڵگا

  1. ئەرەستوو(en)
  2. سیمۆن دو بووار(en)
  3. چانەکیا(en)
  4. نوام چامسکی(en)
  5. کۆنفوشیوس(en)
  6. ڕێنێ دێکارت(en)
  7. سیگمۆند فرۆید(en)
  8. فرێدریش ھێگێل(en)
  9. ئیبن خەلدوون(en)
  10. ئیمانوێل کانت(en)
  11. جان مێینارد کەینز(en)
  12. لاوزی‏(en)
  13. جۆن لۆک(en)
  14. نیکۆلۆ مەکیاڤێلی(en)
  15. کارڵ مارکس(en)
  16. فریدریش نیچە(en)
  17. ئەفلاتوون(en)
  18. ژان ژاک رۆسۆ(en)
  19. ژان پۆڵ سارتەر(en)
  20. سیما کیان(en)
  21. ئادەم سمیت(en)
  22. سوقرات(en)
  23. ڤۆڵتێر(en)
  24. ماکس ڤێبەر(en)
  25. لوودویگ ویتگێنشتاین(en)
  26. چوو شی(en)

سەرکردە سیاسییەکان

  1. ئەکبەری مەزن(en)
  2. ئەسکەندەری مەزن(en)
  3. ئاشۆکا(en)
  4. موستەفا کەمال ئاتاتورک(en)
  5. ئەگوستوس(en)
  6. ئۆتۆ ڤۆن بیسمارک(en)
  7. سیمۆن بوولیڤار(en)
  8. ناپۆلیۆن بۆناپارت(en)
  9. جولیوس سێزار(en)
  10. شارلمان(en)
  11. وینستۆن چێرچیل(en)
  12. کۆنستەنتینی مەزن(en)
  13. کوروشی دووەم(en)
  14. شارل دو گۆل(en)
  15. ئیلیزابێتی یەکەمی ئینگلستان(en)
  16. مەھاتما گاندی(en)
  17. چەنگیزخان(en)
  18. چێ گیڤارا(en)
  19. ئادۆڵف ھیتلەر(en)
  20. ژان دارک(en)
  21. مارتین لووتەر کینگ(en)
  22. ڤلادیمیر لێنین(en)
  23. ئێبراھام لینکۆن(en)
  24. لویی چواردەیەم(en)
  25. ڕۆزا لوکسەمبورگ(en)
  26. نێڵسۆن ماندێلا(en)
  27. ماو تسی تۆنگ(en)
  28. جەواھرلەعل نەھرۆ(en)
  29. کوامێ نکروما(en)
  30. پیتەری مەزن(en)
  31. چین شی ھوانگ(en)
  32. فرانکلین ڕۆزڤێڵت(en)
  33. سەلاحەددینی ئەییووبی(en)
  34. جۆزێف ستالین(en)
  35. سولەیمان قانونی(en)
  36. سون یات-سێن(en)
  37. تەیمووری لەنگ(en)
  38. عومەر کوڕی خەتتاب(en)
  39. جۆرج واشینگتن(en)

پیاوانی ئایینی و کەسایەتییە ئاینییەکان

  1. ئیبراھیم(en)
  2. تۆماس ئەکویناس(en)
  3. قەشە ئۆگەستین(en)
  4. گاوتاما بوودا(en)
  5. غەزالی(en)
  6. یەسووع(en)
  7. مارتین لوتەر(en)
  8. مووسا(en)
  9. محەممەد(en)
  10. پۆڵسی تەڕسووسی(en)

فەلسەفە و دەروونناسی

فەلسەفە

  1. جوانی(en)
  2. دیالێکتیک(en)
  3. فەلسەفەی ئەخلاق(en)
  4. مەعریفەتناسی(en)
  5. فێمینیزم(en)
  6. ئیختیار(en)
  7. زانین(en)
  8. لۆژیک(en)
  9. ھزر(en)
  10. فەلسەفە(en)
  11. ئیحتیمال(en)
  12. واقیع(en)
  13. ڕاستی(en)

دەروونناسیی

  1. ڕەفتار(en)
  2. ھەست (دەروونناسی)(en)
  3. خۆشەویستی(en)
  4. دەروونناسی(en)
  5. ھزر(en)

ئایین

ڕوانگەی جیھان و ئایین

  1. خودا(en)
  2. ئوستوورەناسی(en)
  3. Worldview philosophies
    1. بێ باوەڕی(en)
    2. فاندامێنتالیزم(en)
    3. ماترییالیزم(en)
    4. یەکتاپەرستی(en)
    5. چەندخودایی(en)
  4. ڕۆح(en)
  5. ئایین(en)
  6. ئایینە تایبەتەکان
    1. بوودیزم(en)
    2. ئایینی مەسیحییەت(en)
      1. کڵێسای کاتۆلیک(en)
    3. کۆنفووشیزم(en)
    4. ھیندوویزم(en)
      1. تریمورتی(en)
    5. ئیسلام(en)
      1. شیعە(en)
    6. جەینیزم(en)
    7. ئایینی یەھوودییەت(en)
    8. سیکیزم(en)
    9. تاویزم(en)
    10. ئایینی زەردەشتی(en)
  7. Spiritual practices
    1. سۆفیگەری(en)
    2. یۆگا(en)
    3. زێن(en)

زانستە کۆمەڵایەتییەکان

  1. کۆمەڵگە(en)
  2. شارستانێتی(en)
  3. پەروەردە(en)

خێزان و پەیوەندییەکان

  1. خێزان(en)
  2. منداڵ(en)
  3. پیاو(en)
  4. ھاوسەرگیری(en)
  5. ژن(en)

سیاسەت

  1. سیاسەت(en)
  2. ئانارکیزم(en)
  3. ئیستیعمار(en)
  4. کۆمۆنیزم(en)
  5. شۆپپارێزی(en)
  6. دیموکراسی(en)
  7. دیکتاتۆری(en)
  8. دیپلۆماسی(en)
  9. فاشیزم(en)
  10. گلۆڤەرایەتی(en)
  11. حکوومەت(en)
  12. ئایدیۆلۆژیا(en)
  13. ئیمپریالیزم(en)
  14. لیبرالیزم(en)
  15. مارکسیزم(en)
  16. پاشایەتی(en)
  17. ناسیۆنالیزم(en)
  18. کۆمار(en)
  19. سۆسیالیزم(en)
  20. دەوڵەت(en)
  21. حیزب(en)
  22. پرۆپەگاندا(en)
  23. تیرۆریزم(en)

بازرگانی و ئابووری

  1. ئابووری(en)
  2. سەرمایە(en)
  3. سەرمایەداری(en)
  4. دراو(en)
    1. یۆرۆ(en)
    2. یەنی ژاپۆنی(en)
    3. دۆلاری ئەمریکی(en)
  5. پیشەسازی(en)
  6. پارە(en)
  7. ماڵیات(en)

یاسا

  1. یاسا(en)
  2. دەستوور(en)

رێکخراوە نێودەوڵەتییەکان

  1. یەکێتیی ئەفریقا(en)
  2. لووتکەی عەرەبی(en)
  3. لێژنەی نەتەوەکانی ئاسیای باشووری ڕۆژھەڵات(en)
  4. یەکگرتووی وڵاتانی سەربەخۆی ھاوحاسڵ(en)
  5. یەکگرتووی وڵاتانی ھاوحاسڵ(en)
  6. یەکێتیی ئەورووپا(en)
  7. بزووتنەوەی نێونەتەوەییی خاچ و مانگی سوور(en)
  8. ناتۆ(en)
  9. خەڵاتی نۆبێل(en)
  10. ئۆپێک(en)
  11. نەتەوە یەکگرتووەکان(en)
    1. دادگای نێودەوڵەتی داد(en)
    2. سندووقی نێونەتەوەیی پارە(en)
    3. یوونێسکۆ(en)
    4. مافنامەی مرۆڤ(en)
    5. ڕێکخراوەی تەندروستیی جیھانی(en)
  12. بانکی جیھانی(en)
  13. ڕێکخراوی بازرگانی جیھانی(en)

جەنگ و سەربازی

  1. جەنگی ناوخۆ(en)
  2. ھێزی سەربازی(en)
  3. ئاشتی(en)
  4. جەنگ(en)

کێشە کۆمەڵایەتییەکان

  1. لەبارچوون(en)
  2. سزای مەرگ(en)
  3. مافەکانی مرۆڤ(en)
  4. ڕەگەزپەرستی(en)
  5. بەندایەتی(en)

زمان و وێژە

  1. زمان(en)
  2. Specific languages
    1. زمانی عەرەبی(en)
    2. زمانی بەنگلا(en)
    3. زمانی چینی(en)
    4. زمانی ئینگلیزی(en)
    5. ئێسپێرانتۆ(en)
    6. زمانی فەڕەنسی(en)
    7. زمانی ئاڵمانی(en)
    8. زمانی یۆنانی(en)
    9. زمانی عیبری(en)
    10. زمانی ھیندستانی(en)
    11. زمانی ژاپۆنی(en)
    12. زمانی لاتینی(en)
    13. زمانی فارسی(en)
    14. زمانی پۆرتووگالی(en)
    15. زمانی ڕووسی(en)
    16. زمانی سانسکریت(en)
    17. زمانی ئیسپانی(en)
    18. زمانی سەواحیلی(en)
    19. زمانی تورکی(en)
  3. زمانناسی(en)
  4. ڕێزمان(en)
  5. وشە(en)
    1. فۆنێم(en)
    2. سیلابل(en)
  6. ئەلفوبێ(en)
    1. ئەلفوبێی عەرەبی(en)
    2. پیتی چینی(en)
    3. ئەلفوبێی سیرلیک(en)
    4. ئەلفوبێی یۆنانی(en)
    5. ھانگۆل(en)
    6. ئەلفوبێی لاتین(en)
  7. خوێندەواری(en)
  8. نووسین(en)
  9. وێژە(en)
    1. نەسر(en)
    2. ھونەری شەڕ(en)
    3. وێژەی داستانی(en)
      1. ھەزار و یەک شەو(en)
    4. ڕۆمان(en)
      1. خەونی تەلاری سوور(en)
      2. داستانی گێنجی(en)
    5. شێعر(en)
      1. داستانی گلگامێش(en)
      2. ئیلیاد(en)
      3. مەھابھارەتە(en)
      4. شانامە(en)

زانست

  1. زانست(en)
  2. سروشت(en)


گەردوونناسیی

  1. گەردوونناسی(en)
  2. گەڕەستێرۆچکە(en)
  3. تەقینەوە گەورەکە(en)
  4. کونی ڕەش(en)
  5. کلکدار(en)
  6. کاکێشان(en)
    1. ڕێگای شیری(en)
  7. مانگ(en)
  8. گەڕەستێرە(en)
    1. زەوی(en)
    2. ھەسارەی موشتەری(en)
    3. بارام (گەڕەستێرە)(en)
    4. زاوە(en)
    5. نێپتوون(en)
    6. کەیوان(en)
    7. ئورانوس(en)
    8. ڤینوس(en)
  9. کۆمەڵەی خۆر(en)
  10. فرین لە واڵاییدا(en)
  11. ئەستێرە(en)
    1. خۆر(en)
  12. گەردوون(en)

زیندەیی

  1. ژیناسی(en)
  2. Biological materials
    1. دی ئێن ئەی(en)
    2. ئەنزیم(en)
    3. پرۆتین(en)
  3. ڕوەکناسی(en)
  4. مردن(en)
    1. خۆکوشتن(en)
  5. ئێکۆلۆجی(en)
    1. سپیشیە لە مەترسییەکان(en)
  6. دەستەمۆ کردن(en)
  7. ژیان(en)
  8. پۆلێنی زانستیی گیانداران(en)
    1. جۆرە(en)


پرۆسە زیندەییەکان

  1. مێتابۆلیزم(en)
    1. ھەرس کردن(en)
    2. ڕۆشنەپێکھاتن(en)
    3. ھەناسەدان(en)
  2. توخمەگەشە(en)
  3. تۆرەمخستنەوە(en)
    1. دووگیانی(en)
    2. زایەند(en)

توێکاری

  1. توێکاری(en)
  2. مەمک(en)
  3. خانە(en)
  4. کۆئەندامی خوێن سووڕان(en)
    1. خوێن(en)
    2. دڵ(en)
  5. کۆئەندامی کوێرەڕژێنە(en)
  6. کۆئەندامی ھەرس(en)
    1. ڕیخۆڵە ئەستوورە(en)
    2. ڕیخۆڵەباریکە(en)
    3. جەرگ(en)
  7. ماسولکە(en)
  8. کۆئەندامی دەمار(en)
    1. مێشک(en)
    2. کۆئەندامی ھەست(en)
      1. گوێ(en)
      2. لووت(en)
      3. چاو(en)
  9. کۆئەندامی زاوزێ(en)
  10. کۆئەندامی ھەناسە(en)
    1. سی (ئەندام)(en)
  11. ئێسکە پەیکەر(en)
  12. پێست(en)

تەندروستی و پزیشکی

  1. پزیشکی(en)
  2. ئێعتیاد(en)
  3. نەخۆشی ئالزایمێر(en)
  4. شێرپەنجە(en)
  5. کۆلێرا(en)
  6. سەرماخواردن(en)
  7. ددانپزیشکی(en)
  8. ناتوانی(en)
    1. کوێری(en)
    2. کەڕی(en)
    3. کێشەی مێشک(en)
  9. نەخۆشی(en)
  10. دەوا(en)
  11. ئێتانۆل(en)
  12. نیکۆتین(en)
    1. تووتن(en)
  13. تەندروستی(en)
  14. سەرئێشە(en)
  15. کۆئەندامی بەرگری(en)
  16. جەڵدەی میۆکارد(en)
  17. مالاریا(en)
  18. مالنیوتریشن(en)
  19. قاعدەگی(en)
  20. چاخی(en)
  21. پاندێمی(en)
  22. ئانتیباکتیریال(en)
    1. پێنیسیلین(en)
  23. سیەسۆ(en)
  24. پۆلیمیێلیتیس(en)
  25. نەخۆشییە ڕاگوێزراوە سێکسییەکان(en)
    1. ئەیدز(en)
  26. جەڵدەی مێشک(en)
  27. دەردەباریکە(en)
  28. شەکرە(en)
  29. ڤایرووس(en)
    1. ئینفوولانزا(en)
    2. ھاوڵە(en)

ئۆرگانیزم

  1. ئۆرگانیزم(en)
  2. ئاژەڵ(en)
    1. گرێپایان(en)
      1. مێروو(en)
        1. مێروولە(en)
        2. ھەنگ(en)
        3. مێشوولە(en)
      2. جاڵجاڵۆکە(en)
    2. مازەداران(en)
      1. ئامفیبیان(en)
        1. بۆق(en)
      2. باڵندە(en)
        1. مریشک(en)
        2. کۆلۆمبیدای(en)
      3. ماسی(en)
        1. کووسە(en)
      4. شیردەرەکان(en)
        1. وشتر(en)
        2. پشیلە(en)
        3. مانگا(en)
        4. سەگ(en)
        5. فیل(en)
        6. ئەسپ(en)
        7. پەز(en)
        8. خورۆکەکان(en)
        9. خووگ(en)
        10. پریمات(en)
          1. مرۆڤ(en)
        11. سیتەیسیا(en)
      5. خشۆک(en)
        1. دایناسۆڕ(en)
        2. مار(en)
  3. کۆنەکان(en)
  4. بەکتریا(en)
  5. قارچک(en)
  6. ڕوەک(en)
    1. گوڵ(en)
    2. دار(en)
  7. شانشینی پێشەنگییەکان(en)

کیمیا

  1. کیمیا(en)
  2. کیمیای نائەندامی(en)
  3. زیندەکیمیا(en)
  4. ئاوێتەی کیمیایی(en)
    1. ترش(en)
    2. تفت (کیمیا)(en)
    3. خوێ (کیمیا)(en)
  5. توخمی کیمیایی(en)
    1. خشتەی خولی(en)
    2. فافۆن(en)
    3. کاربۆن(en)
    4. مس(en)
    5. زێڕ(en)
    6. ھایدرۆجین(en)
    7. ئاسن(en)
    8. نایترۆجین(en)
    9. ئۆکسجین(en)
    10. زێو(en)
    11. قەڵای(en)
  6. کیمیای ئەندامی(en)
    1. ئەلکول(en)
    2. کاربۆھایدرەیت(en)
    3. ھۆرمۆن(en)
    4. چەورییەکان(en)
  7. گەرد(en)
  8. کیمیای لێکۆڵەرەوە(en)
  9. کیمیای فیزیکی(en)

کەش و ھەوا و زەویناسی

  1. ھەرەسی بەفر(en)
  2. ئاووھەوا(en)
    1. ئێل نینۆ(en)
    2. گەرمبوونی زەوی(en)
  3. بوومەلەرزە(en)
  4. زەویناسی(en)
    1. کانزا(en)
      1. ئەڵماس(en)
    2. تێکتۆنیکی پەڕەیی(en)
    3. بەرد(en)
  5. کارەساتی سروشتی(en)
    1. لافاو(en)
    2. تسۆنامی(en)
  6. گڕکان(en)
  7. کەش(en)
    1. ھەور(en)
    2. باران(en)
    3. بەفر(en)
    4. تۆرنادۆ(en)
    5. زریانی خولگەیی(en)
    6. با(en)

فیزیا

  1. فیزیک(en)
  2. لەز(en)
  3. گەردیلە(en)
  4. وزە(en)
    1. مانەوەی وزە(en)
  5. تیشکدانی کارۆموگناتیسی(en)
    1. تیشکی ژێر سوور(en)
    2. تیشکی ژوور وەنەوشەیی(en)
    3. ڕووناکی(en)
      1. ڕەنگ(en)
  6. میکانیکی کلاسیکی(en)
  7. ھێز (فیزیک)(en)
    1. کارۆموگناتیسی(en)
      1. کادی مەگنەتیسی(en)
    2. ڕاکێشان (فیزیک)(en)
    3. پێکدادانی بەھێز(en)
    4. پێکدادانی لاواز(en)
  8. موگناتیس(en)
  9. بارستە(en)
  10. کانزا(en)
    1. پۆڵا(en)
  11. ناوکەکەرتبوون(en)
  12. حاڵەتی ماددە(en)
    1. گاز(en)
    2. شلە(en)
    3. پلاسما (فیزیک)(en)
    4. جامد(en)
  13. مێکانیک کوانتۆم(en)
  14. تیشکەچالاکی(en)
  15. ڕێژەیی گشتی(en)
  16. ڕێژەیی تایبەت(en)
  17. نیوەڕەسانا(en)
  18. دەنگ(en)
  19. خێرایی(en)
    1. خێرایی ڕووناکی(en)
  20. پلەی گەرما(en)
  21. کات(en)
  22. داینامیکە گەرمی(en)
  23. ڤاکیووم(en)

پێوان و یەکەکان

  1. پێواندن(en)
  2. کیلۆگرام(en)
  3. لیتر(en)
  4. مەتر(en)
  5. سیستەمی جیھانیی یەکەکان(en)
  6. چرکە(en)

ڕیکخستنەکانی کات

  1. ڕۆژژمێر(en)
    1. ڕۆژژمێری زایینی(en)
  2. کاتژمێر(en)
  3. ڕۆژ(en)
  4. ناوچەی کاتی(en)
  5. ساڵ(en)

ماددە خۆراکییەکان

  1. خۆراک(en)
  2. نان(en)
  3. دەخڵ(en)
    1. جۆ(en)
    2. گەنمەشامی(en)
    3. جۆی دوو سەر(en)
    4. برنج(en)
    5. چاودار(en)
    6. سۆرگوم(en)
    7. گەنم(en)
  4. پەنیر(en)
  5. چۆکلێت(en)
  6. ھەنگوین(en)
  7. میوە(en)
    1. سێو(en)
    2. مۆز(en)
    3. ترێ(en)
    4. سۆیا(en)
    5. لیمۆ(en)
    6. فندقی(en)
  8. گۆشت(en)
  9. شەکەر(en)
  10. سەوزە(en)
    1. پەتاتە(en)


خواردنەوە

  1. بیرە(en)
  2. قاوە(en)
  3. ئاومیوە(en)
  4. شیر(en)
  5. چا(en)
  6. ئاو(en)
  7. شەراب(en)

بیرکاری

  1. بیرکاری(en)
  2. جەبر(en)
    1. لۆگاریتم(en)
    2. سیستەمی ھاوکێشەی ھێڵی(en)
  3. ژمێرە(en)
  4. سیستەمی پۆتانەکان(en)
  5. لێکۆڵینەوەی ماتماتیکی(en)
    1. ھاوکێشەی دیفێرێنشیاڵ(en)
    2. لێکۆڵینەوەی ژمارەیی(en)
  6. ھاوکێشە(en)
  7. کردار (بیرکاری)(en)
  8. ئەندازە(en)
    1. گۆشە(en)
    2. ڕووبەر(en)
    3. پی(en)
    4. بیردۆزی پیتاگۆرسی(en)
  9. سەلماندن (بیرکاری)(en)
  10. ژمارە(en)
    1. ژمارەی ئاڵۆز(en)
    2. بیردۆزی ژمارە(en)
  11. بێکۆتایی(en)
  12. بیردۆزی کۆمەڵە (بیرکاری)(en)
  13. ئامار(en)
  14. ھاوتایی(en)
  15. سێگۆشەزانی(en)

تەکنۆلۆژیا

  1. تەکنۆلۆژیا(en)
  2. بیۆتەکنۆلۆژیا(en)
  3. پۆشاک(en)
    1. لۆکە(en)
  4. ئەندازیاری(en)
    1. ئامێر(en)
    2. ڕۆبات(en)
    3. پێچ(en)
    4. چەرخ(en)
  5. وەرزێڕی(en)
    1. ئاودێری(en)
    2. گاواسنگ(en)
  6. مێتالورجی(en)
  7. تەکنۆلۆژیای نانۆ(en)

ڕاگەیاندن

  1. ڕاگەیێنی(en)
  2. پەرتووک(en)
  3. زانیاری(en)
    1. ئینسایکڵۆپیدیا(en)
  4. ڕۆژنامەوانی(en)
    1. ڕۆژنامە(en)
    2. ڕاگەیاندن (میدیا)(en)
  5. چاپکردن(en)
  6. دووربیست(en)

ئەلەکترۆنیک

  1. ئەلەکترۆنیک(en)
    1. سرێمی کارەبایی(en)
    2. لەرەلەر(en)
  2. Components
    1. کەپاسیتەر(en)
    2. ئینداکتۆر(en)
    3. ترانزیستەر(en)
    4. دایۆد(en)
    5. رەسیستەر(en)
    6. ترانسفۆرمەر(en)

کۆمپیوتەر و ئینتەرنێت

  1. کۆمپیوتەر(en)
    1. وەگەڕخەری دیسکی ڕەق(en)
    2. یەکەی ناوەندیی پێوەئاژۆیی(en)
  2. ژیریی دەستکرد(en)
  3. تەکنۆلۆژیای زانیاری(en)
    1. ئەلگۆریتم(en)
  4. ئینتەرنێت(en)
    1. پۆستی ئەلەکترۆنی(en)
    2. تەونی بەربڵاوی جیھانی(en)
  5. سیستەمی بەکارخەری(en)
  6. زمانی بەرنامەسازی(en)
  7. نەرمەواڵە(en)

Energy and fuels (وزە و سوتەمەنی)

  1. وزەی تەجدیدپەزێر(en)
  2. کارەبا(en)
    1. ھێزی ناوکی(en)
  3. سووتەمەنی فۆسیلی(en)
  4. بزوێنەری سووتانی ناوەکی(en)
  5. متۆڕی ھەڵم(en)
  6. ئاگر(en)

Materials

  1. شووشە(en)
  2. کاغەز(en)
  3. پلاستیک(en)
  4. چێو(en)

Transportation

  1. گواستنەوە(en)
  2. فڕۆکە(en)
  3. ماشین(en)
  4. پاسکیل(en)
  5. ژێرزەریایی(en)
  6. کەشتی(en)
  7. قەتار(en)

چەکەکان

  1. چەک(en)
    1. شمشێر(en)
    2. چەکی گەرم(en)
      1. ڕێژنگ(en)
    3. چەکی ناوەکی(en)
  2. تانک(en)
  3. تەقەمەنی(en)
    1. بارووت(en)

ھونەر و ڕابوواردن

  1. کلتوور(en)
  2. ھونەر(en)
    1. کامیکس(en)
    2. نەقاشی(en)
    3. فۆتۆگرافی(en)
    4. پەیکەرتاشی(en)
    5. گۆزەکەری(en)
  3. ھەڵپەرکێ(en)
  4. فەشێن(en)
  5. شانۆ(en)
  6. جواننووسی(en)

بیناسازیی و ئەندازیاریی شارستانێتی

  1. تەلارسازی(en)
  2. تاق(en)
  3. پرد(en)
  4. نۆکەند(en)
  5. بەنداو(en)
  6. گومەز(en)
  7. ماڵ(en)
  8. پێکھاتە تایبەتەکان
    1. تاوەری خەلیفە(en)
    2. کلۆسیۆم(en)
    3. دیواری چین(en)
    4. تاوەری ئیفێل(en)
    5. ساختمانی ئیمپایر ستەیت(en)
    6. ھاجیا سۆفیا(en)
    7. پارتێنۆن(en)
    8. ھەرەمە میسرییەکان(en)
    9. کلیسای سەنت پیتەر(en)
    10. پەیکەری ئازادی(en)
    11. تاج مەحەل(en)
    12. بەنداوی سێ دەرە(en)
  9. ھێرەم(en)
  10. تاوەر(en)

فیلم، ڕادیۆ و تەلەڤیزیۆن

  1. فیلم(en)
    1. ئەنیمەیشن(en)
      1. ئەنیمی(en)
  2. ڕادیۆ(en)
  3. تەلەڤیزیۆن(en)

مۆسیقا

  1. مۆسیقا(en)
  2. گۆرانی(en)
  3. Specific music genres
    1. بلوز(en)
    2. مۆسیقای کلاسیک(en)
      1. ئۆپێرا(en)
      2. سیمفۆنی(en)
    3. مۆسیقای ئەلیکترۆنیک(en)
    4. فلامێنکۆ(en)
    5. ھیپ ھۆپ(en)
    6. جاز(en)
    7. رێگەی(en)
    8. مۆسیقای ڕۆک(en)
    9. سامبا(en)
  4. Specific musical instruments
    1. تەپڵ(en)
    2. فلوت(en)
    3. گیتار(en)
    4. پیانۆ(en)
    5. ترامپێت(en)
    6. کەمان(en)

ڕابوواردن

  1. کایە(en)
    1. تەختە نەرد(en)
    2. شەترەنج(en)
    3. گەو (کایە)(en)
  2. قومار(en)
  3. ھونەری جەنگی(en)
    1. کاراتێ(en)
    2. جودۆ(en)
  4. یاریە ئۆڵۆمپییەکان(en)
  5. وەرزش(en)
    1. دەومەیدانی(en)
    2. کێبەرکێی ماشین(en)
    3. بەیسبۆڵ(en)
    4. تۆپی باسکە(en)
    5. کریکێت(en)
    6. تۆپی پێ(en)
    7. گۆڵف(en)
    8. ڕاگبی(en)
    9. تێنیس(en)
  6. کایەکلێ(en)

مێژوو و جوگرافیا

مێژوو

ئەم بەشە تایبەتە بە ڕووداو و گۆڕانکارییە مەزنەکان لە مێژووی مرۆڤ و پێش مێژوودا:

  1. مێژوو(en)


پێش مێژوو و جیھانی کۆن

  1. پێش مێژوو(en)
  2. سەردەمی بەرد(en)
  3. سەردەمی برۆنز(en)
  4. سەردەمی ئاسن(en)
  5. مێزۆپۆتامیا(en)
  6. میسری کەڤنار(en)
  7. یۆنانی کۆن(en)
  8. ئیمپڕاتۆرێتیی ڕۆمانی(en)
  9. خانەدانی ھان(en)
  10. ئیمپراتۆری گوپتا(en)

سەدەکانی ناوەڕاست و سەرەتای مۆدێرنە

  1. دەوڵەتی عەبباسی(en)
  2. سەردەمی ڕووناکبیری(en)
  3. ئازتێک(en)
  4. ئیمپڕاتۆرێتیی بێزەنتی(en)
  5. شەڕەکانی خاچپەرستی(en)
  6. ئیمپراتۆری پیرۆزی ڕۆم(en)
  7. شەڕی سەد ساڵە(en)
  8. سەدەکانی نێوانی(en)
  9. ئیمپڕاتۆرێتیی مەغۆل(en)
  10. خانەدانی مینگ(en)
  11. دەوڵەتی عوسمانی(en)
  12. ڕیفۆرمی پرۆستانتی(en)
  13. شەڕی سی ساڵە(en)
  14. ڕینێسانس(en)
  15. خانەدانی تەنگ(en)
  16. ڤایکینگ(en)

نووژەن

  1. کێشەی عەرەب-ئیسڕائیل(en)
  2. شەڕی ناوخۆی ئەمریکا(en)
  3. ئاپارتاید(en)
  4. ئیمپراتۆری بریتانیا(en)
  5. شەڕی سارد(en)
  6. شۆڕشی چاندی چین(en)
  7. شۆڕشی فەڕەنسا(en)
  8. ڕکوودی مەزن(en)
  9. ھۆڵۆکۆست(en)
  10. شۆڕشی پیشەسازی(en)
  11. ئاڵمانیای نازی(en)
  12. ڕیفۆرمەکانی مێیجی(en)
  13. شۆڕشی ڕووسیا(en)
  14. خانەدانی چینگ(en)
  15. پەیمانی ڤێرسای(en)
  16. شەڕی ڤیێتنام(en)
  17. شەڕی جیھانیی یەکەم(en)
  18. شەڕی جیھانیی دووەم(en)

جوگرافیا

  1. جوگرافیا(en)
  2. شار(en)
  3. کیشوەر(en)
  4. کێو(en)
  5. بیابان(en)
  6. جەمسەری باکوور(en)
  7. ئوقیانووس(en)
  8. دارستانی بارانی(en)
  9. ڕووبار(en)
  10. زەریا(en)
  11. جەمسەری باشوور(en)


کیشوەرەکان و ناوچە سەرەکییەکان

  1. ئەفریقا(en)
  2. ئانتارکتیکا(en)
  3. ئاسیا(en)
  4. ئەورووپا(en)
  5. ڕۆژھەڵاتی ناوین(en)
  6. ئەمریکای باکوور(en)
  7. ئۆقیانووسیا(en)
  8. ئەمریکای باشوور(en)

وڵاتەکان

  1. ئەفغانستان(en)
  2. جەزائیر(en)
  3. ئارجەنتین(en)
  4. ئۆسترالیا(en)
  5. نەمسا(en)
  6. بەنگلادێش(en)
  7. بەڕازیل(en)
  8. کەنەدا(en)
  9. کۆماری گەلی چین(en)
  10. کۆماری دیموکراتیکی کۆنگۆ(en)
  11. کووبا(en)
  12. میسر(en)
  13. ئەتیۆپیا(en)
  14. فەڕەنسا(en)
  15. ئاڵمانیا(en)
  16. ھیندستان(en)
  17. ئیندۆنیزیا(en)
  18. ئێران(en)
  19. عێراق(en)
  20. ئیسرائیل(en)
  21. ئیتالیا(en)
  22. ژاپۆن(en)
  23. مەکسیک(en)
  24. ھۆلەند(en)
  25. نیوزیلاند(en)
  26. نێجیریا(en)
  27. پاکستان(en)
  28. پۆڵەندا(en)
  29. پورتوگال(en)
  30. ڕووسیا(en)
  31. عەرەبستانی سعوودی(en)
  32. سینگاپور(en)
  33. ئەفریقای باشوور(en)
  34. کۆریای باشوور(en)
  35. ئیسپانیا(en)
  36. سوودان(en)
  37. سویسرا(en)
  38. تانزانیا(en)
  39. تایلەند(en)
  40. تورکیا(en)
  41. ئوکراینا(en)
  42. شانشینی یەکگرتوو(en)
  43. ویلایەتە یەکگرتووەکان(en)
  44. ڤاتیکان(en)
  45. ڤێنیزوێلا(en)
  46. ڤیێتنام(en)


شارەکان

  1. ئەمستردام(en)
  2. ئەسینا(en)
  3. بەغدا(en)
  4. بانکۆک(en)
  5. پێکەن(en)
  6. بەرلین(en)
  7. بۆگۆتا(en)
  8. بروکسێل(en)
  9. بۆینس ئایرس(en)
  10. قاھیرە(en)
  11. کەیپ تاون(en)
  12. دیمەشق(en)
  13. دێھلی(en)
  14. داکا(en)
  15. دوبەی(en)
  16. ھۆنگ کۆنگ(en)
  17. ئەستەمبوڵ(en)
  18. جاکارتا(en)
  19. ئورشەلیم(en)
  20. کەراچی(en)
  21. کینشاسا(en)
  22. کەلکەتە(en)
  23. لاگووس(en)
  24. لەندەن(en)
  25. لۆس ئانجلەس(en)
  26. مەدرید(en)
  27. مەککە(en)
  28. مەکسیکۆ سیتی(en)
  29. مۆسکۆ(en)
  30. مومبای(en)
  31. نایرۆبی(en)
  32. نیویۆرک (شار)(en)
  33. پاریس(en)
  34. ریۆ دێ جانیرۆ(en)
  35. ڕۆما(en)
  36. سەنت پیتەرزبورگ(en)
  37. ساوپاولۆ(en)
  38. سۆل(en)
  39. شانگھای(en)
  40. سیدنی(en)
  41. تاران(en)
  42. تۆکیۆ(en)
  43. ڤیێنا(en)
  44. واشینگتن دی سی(en)

Bodies of water (کۆما ئاوییەکان)

  1. ڕووباری ئامازۆن(en)
  2. ئۆقیانووسی ئارکتیک(en)
  3. ئوقیانووسی ئاتلانتیک(en)
  4. زەریای باڵتیک(en)
  5. زەریای ڕەش(en)
  6. زەریای کاریبی(en)
  7. زەریای قەزوین(en)
  8. ڕووباری کۆنگۆ(en)
  9. دانووب(en)
  10. ڕووباری گەنگ(en)
  11. بەربەستی مەزنی ڕیف(en)
  12. زەریاچە گەورەکان(en)
  13. ئۆقیانووسی ھیند(en)
  14. ڕووباری سیند(en)
  15. زەریاچەی بایکاڵ(en)
  16. زەریاچەی تانگانیکا(en)
  17. زەریاچەی ڤیکتۆریا(en)
  18. زەریای ناوین(en)
  19. ڕووباری میسیسیپی(en)
  20. ڕووباری نیجێر(en)
  21. نیل(en)
  22. دەریای باکوور(en)
  23. ئوقیانووسی پاسیفیک(en)
  24. نۆکەندی پەنەما(en)
  25. ڕاین(en)
  26. نۆکەندی سوێس(en)
  27. ئۆقیانووسی باشوور(en)
  28. ڕووباری ڤۆڵگا(en)
  29. ڕووباری یانگتسی(en)
  30. ڕووباری زەرد(en)

شاخەکان، دۆڵەکان و بیابانەکان

  1. ئەڵپ(en)
  2. ئەندیز(en)
  3. ھیمالایا(en)
    1. چیای ئێڤەرست(en)
  4. چیای کیلیمانجارۆ(en)
  5. چیای ڕۆکی(en)
  6. بیابانی مەزن(en)