pies: difference between revisions
Content deleted Content added
m replace templated link to English terms in defns with raw link(s) |
m rename {{csb-pr/old}} to {{csb-pr}}, syntax already new; rename {{szl-pr/old}} to {{szl-pr}}, syntax already new Tag: Manual revert |
||
(47 intermediate revisions by 14 users not shown) | |||
Line 1:
{{also|Pies|piés|piês|píes}}
==English==
===Pronunciation===
* {{IPA|en|/paɪz/}}
** {{audio|en|LL-Q1860 (eng)-Vealhurl-pies.wav|
* {{rhymes|en|aɪz|s=1}}
Line 15:
{{head|en|verb form}}
# {{
# {{
===Anagrams===
* {{anagrams|en|a=eips|EPIs
==Asturian==
Line 29 ⟶ 27:
# {{plural of|ast|pie}}
==Cornish==
===Etymology===
===Noun===
{{head|kw|noun|g=
# {{lb|kw|collective}} [[magpie]]s
{{topics|kw|Corvids|Perching birds}}
==Dutch==
Line 53 ⟶ 47:
===Pronunciation===
* {{IPA|nl|/ˈpis/}}
* {{audio|nl|Nl-pies.ogg
* {{hyphenation|nl|pies}}
* {{rhymes|nl|is|s=1}}
Line 60 ⟶ 54:
{{nl-noun|m|-|-}}
# {{lb|nl|slang|or|childish}} {{alternative form of|nl|pis|nodot=yes}}; [[pee]], [[piss]]
====Derived terms====
Line 67 ⟶ 61:
===Anagrams===
* {{l|nl|peis}}
==French==
===Pronunciation===
* {{audio|fr|LL-Q150 (fra)-WikiLucas00-pies.wav
===Noun===
Line 83 ⟶ 75:
* {{l|fr|ipés}}, {{l|fr|Pise}}, {{l|fr|pisé}}
==Galician==
===Verb===
{{head|gl|verb form}}
# {{gl-reinteg-verb form of|piar}}
==Kashubian==
Line 89 ⟶ 86:
===Etymology===
===Pronunciation===
===Noun===
{{csb-noun|m-
# [[dog]]
#: {{syn|csb|tósz}}
# [[puppy]] {{gl|young dog}}
===
* {{
* {{R:csb:Sychta:1967|ṕes|259|4}}
* {{R:csb:Trepczyk:1994|+}}
* {{R:csb:SPK|+}}
* {{R:csb:ISKJ|+|10260}}
{{C|csb|Canids}}
==Latin==
===Verb===
{{head|la
# {{inflection of|la|piō||2|s|pres|actv|subj}}
Line 120 ⟶ 117:
* {{R:du Cange}}
==Old Polish==
===Etymology===
{{inh+|zlw-opl|sla-pro|*pь̀sъ}}. {{etydate|14th century}}.
===Pronunciation===
* {{zlw-opl-IPA}}
===Noun===
{{zlw-opl-noun|m-an!|dim=psek|adj=psi}}
# {{lb|zlw-opl|attested in|Masovia}} [[dog]] {{gl|{{taxfmt|Canis lupus familiaris|subspecies}}}}
#* {{RQ:zlw-opl:Sul|81|Nyektorzy szwyerzs gonyony przes '''psy''' (per canes) drvgego wszącz nye sromayą|Niektorzy źwierz goniony przez '''psy''' (per canes) drugiego wziąć [się] nie sromają|-}}
#* {{RQ:zlw-opl:R|I|XLV|End of the 15th century|'''Psszy''' lowcze (canes ad venandum) wyączey kostvgya, nyszly [v]uzythku noszą|'''Psy''' łowcze (canes ad venandum) więcej kosztują, niżli [v]użytku niosą|-}}
# {{lb|zlw-opl|derogatory}} [[dog]] {{gl|someone contemptible}}
#* {{RQ:zlw-opl:R|XXV|179|End of the 15th century|O, impudens canis nyesromyeslyvy '''psye'''!|O, impudens canis niesromieźliwy '''psie'''!|-}}
====Derived terms====
{{col-auto|zlw-opl|title=nouns|psarka|psarz|psota}}
{{zlw-opl-derived verbs|-/psuć|-/łgać jako pies|-/psy dawać}}
====Related terms====
{{col-auto|zlw-opl|title=adjectives|psotny}}
{{col-auto|zlw-opl|title=nouns|psarek|psarskie|psotnik}}
====Descendants====
* {{desc|pl|pies}}
* {{desc|szl|pies}}
===References===
* {{R:pl:Boryś}}
* {{R:pl:Mańczak}}
* {{R:pl:Bańkowski}}
* {{R:zlw-opl:SPJSP}}
{{C|zlw-opl|Dogs}}
==Old Spanish==
Line 128 ⟶ 160:
# {{plural of|osp|pie}}
==Polish==
{{wp|lang=pl}}
[[File:Collage of Nine Dogs.jpg|thumb|psy]]
===Etymology===
{{
{{inh+|pl|zlw-opl|pies}}.
===Pronunciation===
{{pl-p|a=Pl-pies.ogg|a2=LL-Q809 (pol)-Olaf-pies.wav|a3=LL-Q809 (pol)-Gower-pies.wav|ac=Audio 1|ac2=Audio 2|ac3=Audio 3}}
===Noun===
{{pl-noun|m-
#
# [[dog]] {{gl|any member of the family {{taxfmt|Canidae|family}}, including domestic dogs, wolves, coyotes, jackals, foxes, and their relatives (extant and extinct); canid}}
# {{lb|pl|hunting}}
# {{lb|pl|obsolete|music}} place where [[string]]s of a [[violin]] are connected
# {{lb|pl|obsolete}} [[wooden]] [[peg]] with a [[blade]] with one end sharply cut, used to collect [[pulp]]
# {{lb|pl|Middle Polish}} [[harbor seal]] {{gl|{{taxfmt|Phoca vitulina|species}}}}
#: {{syn|pl|foka pospolita}}
====Declension====
{{pl-decl-noun-
===Noun===
{{
# {{lb|pl
#: {{syn|pl|glina|gliniarz}}
# {{lb|pl|colloquial|derogatory}} [[dog]] {{gl|someone contemptible}}
# {{lb|pl|obsolete|derogatory}} someone [[greedy]]
====Declension====
{{pl-decl-noun-
====Derived terms====
{{col-auto|pl|title=adjectives|pieski|psowaty|jak psu z gardła wyjęty|pod psem|psu na budę}}
{{col-auto|pl|title=adverbs|jak psa|jak zbity pies}}
{{col-auto|pl|title=interjections|całuj psa w nos|pies trącał|na psa urok}}
{{col-auto|pl|title=nouns|psiak|psiara|psiarnia|psiarz|psica|psię|psina|psota|psowate|ni pies, ni wydra|pies łańcuchowy|pies na baby|pies ogrodnika|pies policyjny|pies przewodnik|pies służbowy|pies z kulawą nogą}}
{{col-auto|pl|title=numerals|jak psów}}
{{col-auto|pl|title=phrases|ostatnich gryzą psy|psa by nie wygonił|psy dupami szczekają|srał to pies|to pies?|tu jest pies pogrzebany}}
{{col-auto|pl|title=proverbs|jak się chce psa uderzyć, to kij się znajdzie|dobra psu i mucha|nie dla psa kiełbasa|psy szczekają, karawana idzie dalej|tanie mięso psy jedzą}}
{{pl-derived verbs|-/psuć}}
{{pl-derived verbs|-/goić się jak na psie|zdać się psu na budę/-|-/łgać jak pies|-/podchodzić jak pies do jeża|użyć jak pies w studni/-|-/wieszać psy|-/żyć jak pies z kotem|zejść na psy/schodzić na psy}}
====Related terms====
{{col-auto|pl|title=adverbs|psio|piesko}}
{{col-auto|pl|title=nouns|pieseczek}}
===Further reading===
* {{R:pl:WSJP||16383}}
* {{R:pl:PWN}}
* {{R:pl:PWN Encyclopedia}}
* {{R:pl:SXVI|+|82929}}
* {{R:pl:SXVII|PIES|2007|SPas|12.09.2023}}
* {{R:pl:SJP1807}}
* {{R:pl:SJP1861}}
* {{R:pl:SJP1900||167|4}}
{{C|pl|Collectives|Dogs|Foxes
==Portuguese==
Line 180 ⟶ 229:
{{head|pt|verb form}}
# {{pt-verb
==Silesian==
===Etymology===
{{dercat|szl|sla-pro|inh=1}}
{{inh+|szl|zlw-opl|pies}}.
===Pronunciation===
{{szl-pr}}
===Noun===
{{szl-noun|m-anml}}
# [[dog]] {{gl|{{taxfmt|Canis lupus familiaris|subspecies}}}}
====Declension====
{{szl-decl-noun
|pies|psa|psu|psa|psym|psie|psie|psy|psōw|psōm|psy|[[psami]]/[[psōma]]|psach|psy}}
===Further reading===
* {{R:szl:dykcjonorz}}
* {{R:szl:silling}}
* {{R:szl:ZPJŚ|+|111}}
* {{R:szl:Wencel:2023|pjes|482}}
{{C|szl|Dogs}}
==Spanish==
===Pronunciation===
{{es-
===Noun===
Line 197 ⟶ 270:
{{head|es|verb form}}
# {{es-verb form of
|