pies: difference between revisions

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search
Content deleted Content added
No edit summary
m rename {{csb-pr/old}} to {{csb-pr}}, syntax already new; rename {{szl-pr/old}} to {{szl-pr}}, syntax already new
Tag: Manual revert
 
(15 intermediate revisions by 8 users not shown)
Line 1: Line 1:
{{also|piés|piês|píes}}
{{also|Pies|piés|piês|píes}}
==English==
==English==


===Pronunciation===
===Pronunciation===
* {{IPA|en|/paɪz/}}
* {{IPA|en|/paɪz/}}
** {{audio|en|LL-Q1860 (eng)-Vealhurl-pies.wav|Audio (Southern England)}}
** {{audio|en|LL-Q1860 (eng)-Vealhurl-pies.wav|a=Southern England}}
* {{rhymes|en|aɪz|s=1}}
* {{rhymes|en|aɪz|s=1}}


Line 19: Line 19:


===Anagrams===
===Anagrams===
* {{anagrams|en|a=eips|EPIs|Epis|Peis|Seip|Sipe|epis|ipes|pisé|sipe|spie}}
* {{anagrams|en|a=eips|EPIs|Peis|Epis|IEPs|pisé|epis|sipe|Seip|spie|Sipe|ipes}}


==Asturian==
==Asturian==
Line 47: Line 47:
===Pronunciation===
===Pronunciation===
* {{IPA|nl|/ˈpis/}}
* {{IPA|nl|/ˈpis/}}
* {{audio|nl|Nl-pies.ogg|Audio}}
* {{audio|nl|Nl-pies.ogg}}
* {{hyphenation|nl|pies}}
* {{hyphenation|nl|pies}}
* {{rhymes|nl|is|s=1}}
* {{rhymes|nl|is|s=1}}
Line 54: Line 54:
{{nl-noun|m|-|-}}
{{nl-noun|m|-|-}}


# {{lb|nl|slang|or|childish}} {{alternative form of|nl|pis|nodot=yes}}; [[pee]], [[piss]].
# {{lb|nl|slang|or|childish}} {{alternative form of|nl|pis|nodot=yes}}; [[pee]], [[piss]]


====Derived terms====
====Derived terms====
Line 65: Line 65:


===Pronunciation===
===Pronunciation===
* {{audio|fr|LL-Q150 (fra)-WikiLucas00-pies.wav|Audio}}
* {{audio|fr|LL-Q150 (fra)-WikiLucas00-pies.wav}}


===Noun===
===Noun===
Line 89: Line 89:


===Pronunciation===
===Pronunciation===
* {{csb-IPA}}
{{csb-pr}}
* {{hyph|csb|pies|caption=Syllabification}}


===Noun===
===Noun===
Line 121: Line 120:


===Etymology===
===Etymology===
{{inh+|zlw-opl|sla-pro|*pь̀sъ}}. {{etydate|14th century}}
{{inh+|zlw-opl|sla-pro|*pь̀sъ}}. {{etydate|14th century}}.


===Pronunciation===
===Pronunciation===
Line 129: Line 128:
{{zlw-opl-noun|m-an!|dim=psek|adj=psi}}
{{zlw-opl-noun|m-an!|dim=psek|adj=psi}}


# [[dog]] {{gl|{{taxfmt|Canis lupus familiaris|subspecies}}}}
# {{lb|zlw-opl|attested in|Masovia}} [[dog]] {{gl|{{taxfmt|Canis lupus familiaris|subspecies}}}}
#* {{RQ:zlw-opl:Sul|81|Nyektorzy szwyerzs gonyony przes '''psy''' (per canes) drvgego wszącz nye sromayą|Niektorzy źwierz goniony przez '''psy''' (per canes) drugiego wziąć [się] nie sromają|-}}
#* {{RQ:zlw-opl:Sul|81|Nyektorzy szwyerzs gonyony przes '''psy''' (per canes) drvgego wszącz nye sromayą|Niektorzy źwierz goniony przez '''psy''' (per canes) drugiego wziąć [się] nie sromają|-}}
#* {{RQ:zlw-opl:R|I|XLV|End of the 15th century|'''Psszy''' lowcze (canes ad venandum) wyączey kostvgya, nyszly [v]uzythku noszą|'''Psy''' łowcze (canes ad venandum) więcej kosztują, niżli [v]użytku niosą|-}}
#* {{RQ:zlw-opl:R|I|XLV|End of the 15th century|'''Psszy''' lowcze (canes ad venandum) wyączey kostvgya, nyszly [v]uzythku noszą|'''Psy''' łowcze (canes ad venandum) więcej kosztują, niżli [v]użytku niosą|-}}
Line 144: Line 143:


====Descendants====
====Descendants====
* {{desc|zlw-mas|psies}}
* {{desc|pl|pies}}
* {{desc|pl|pies}}
* {{desc|szl|pies}}
* {{desc|szl|pies}}
Line 178: Line 176:


# [[dog]] {{gl|{{taxfmt|Canis lupus familiaris|subspecies}}}}
# [[dog]] {{gl|{{taxfmt|Canis lupus familiaris|subspecies}}}}
# [[dog]] {{gl|any member of the family Canidae, including domestic dogs, wolves, coyotes, jackals, foxes, and their relatives (extant and extinct); canid}}
# [[dog]] {{gl|any member of the family {{taxfmt|Canidae|family}}, including domestic dogs, wolves, coyotes, jackals, foxes, and their relatives (extant and extinct); canid}}
# {{lb|pl|hunting}} male [[fox]] or [[badger]]
# {{lb|pl|hunting}} male [[fox]] or [[badger]]
# {{lb|pl|obsolete|music}} place where [[string]]s of a [[violin]] are connected
# {{lb|pl|obsolete|music}} place where [[string]]s of a [[violin]] are connected
# {{lb|pl|obsolete}} [[wooden]] [[peg]] with a [[blade]] with one end sharply cut, used to collect [[pulp]]
# {{lb|pl|obsolete}} [[wooden]] [[peg]] with a [[blade]] with one end sharply cut, used to collect [[pulp]]
# {{lb|pl|Middle Polish}} [[harbor seal]] ({{taxfmt|Phoca vitulina|species}})
# {{lb|pl|Middle Polish}} [[harbor seal]] {{gl|{{taxfmt|Phoca vitulina|species}}}}
#: {{syn|pl|foka pospolita}}


====Declension====
====Declension====
Line 196: Line 195:


====Declension====
====Declension====
{{pl-decl-noun-masc-ani|p|s|pies|dats=psu|accp=[[psy]]/[[psów]]}}
{{pl-decl-noun-m-anml|p|s|pies|dats=psu|accp=psy/psów}}


====Derived terms====
====Derived terms====
{{col-auto|pl|title=adjectives|pieski|psowaty|jak psu z gardła wyjęty|pod psem|psu na budę}}
{{col-auto|pl|title=adjectives|pieski|psowaty|jak psu z gardła wyjęty|pod psem|psu na budę}}
{{col-auto|pl|title=adverbs|jak psa|jak zbity pies}}
{{col-auto|pl|title=adverbs|jak psa|jak zbity pies}}
{{col-auto|pl|title=idioms|}}
{{col-auto|pl|title=interjections|całuj psa w nos|pies trącał|na psa urok}}
{{col-auto|pl|title=interjections|całuj psa w nos|pies trącał|na psa urok}}
{{col-auto|pl|title=nouns|psiak|psiara|psiarnia|psiarz|psica|psię|psina|psota|psowate|ni pies, ni wydra|pies łańcuchowy|pies na baby|pies ogrodnika|pies policyjny|pies przewodnik|pies służbowy|pies z kulawą nogą}}
{{col-auto|pl|title=nouns|psiak|psiara|psiarnia|psiarz|psica|psię|psina|psota|psowate|ni pies, ni wydra|pies łańcuchowy|pies na baby|pies ogrodnika|pies policyjny|pies przewodnik|pies służbowy|pies z kulawą nogą}}
{{col-auto|pl|title=numerals|jak psów}}
{{col-auto|pl|title=numerals|jak psów}}
{{col-auto|pl|title=phrases|ostatnich gryzą psy|psa by nie wygonił|psy dupami szczekają|srał to pies|to pies?|tu jest pies pogrzebany}}
{{col-auto|pl|title=phrases|ostatnich gryzą psy|psa by nie wygonił|psy dupami szczekają|srał to pies|to pies?|tu jest pies pogrzebany}}
{{col-auto|pl|title=prepositions|}}
{{col-auto|pl|title=proverbs|jak się chce psa uderzyć, to kij się znajdzie|dobra psu i mucha|nie dla psa kiełbasa|psy szczekają, karawana idzie dalej|tanie mięso psy jedzą}}
{{col-auto|pl|title=proverbs|jak się chce psa uderzyć, to kij się znajdzie|dobra psu i mucha|nie dla psa kiełbasa|psy szczekają, karawana idzie dalej|tanie mięso psy jedzą}}
{{pl-derived verbs|-/psuć}}
{{pl-derived verbs|-/psuć}}
Line 213: Line 210:
====Related terms====
====Related terms====
{{col-auto|pl|title=adverbs|psio|piesko}}
{{col-auto|pl|title=adverbs|psio|piesko}}
{{col-auto|pl|title=nouns|pieseczek}}

===Trivia===
{{pl-freq 1990|10|2|0|35|15|62|1057|367|1}}

===References===
{{reflist}}


===Further reading===
===Further reading===
Line 230: Line 222:
* {{R:pl:SJP1900||167|4}}
* {{R:pl:SJP1900||167|4}}


{{C|pl|Collectives|Dogs|Foxes|Male animals|Mustelids|Occupations}}
{{C|pl|Collectives|Dogs|Foxes|Male animals|Mustelids|Occupations|People|Phocid seals}}


==Portuguese==
==Portuguese==

Latest revision as of 07:28, 1 October 2024

See also: Pies, piés, piês, and píes

English

[edit]

Pronunciation

[edit]

Noun

[edit]

pies

  1. plural of pie

Verb

[edit]

pies

  1. third-person singular simple present indicative of pie
  2. third-person singular simple present indicative of pi

Anagrams

[edit]

Asturian

[edit]

Noun

[edit]

pies

  1. plural of pie

Cornish

[edit]

Etymology

[edit]

Potentially borrowed from Middle English pye, a borrowing from Old French pie. Cognate with Welsh piod

Noun

[edit]

pies m (singulative piesen)

  1. (collective) magpies

Dutch

[edit]

Etymology

[edit]

Variant of pis.

Pronunciation

[edit]

Noun

[edit]

pies m (uncountable)

  1. (slang or childish) Alternative form of pis; pee, piss

Derived terms

[edit]

Anagrams

[edit]

French

[edit]

Pronunciation

[edit]

Noun

[edit]

pies f

  1. plural of pie

Anagrams

[edit]

Galician

[edit]

Verb

[edit]

pies

  1. (reintegrationist norm) second-person singular present subjunctive of piar

Kashubian

[edit]
Pies.

Etymology

[edit]

Inherited from Proto-Slavic *pьsъ.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): /ˈpjɛs/
  • Rhymes: -ɛs
  • Syllabification: pies

Noun

[edit]

pies m animal (diminutive piesk)

  1. dog (Canis familiaris)
    Synonym: tósz
  2. puppy (young dog)

Further reading

[edit]
  • Stefan Ramułt (1893) “pjes”, in Słownik języka pomorskiego czyli kaszubskiego (in Kashubian), page 137
  • Sychta, Bernard (1970) “ṕes”, in Słownik gwar kaszubskich [Dictionary of Kashubian dialects] (in Polish), volumes 4 (P – Ř), Wrocław: Ossolineum, page 259
  • Jan Trepczyk (1994) “pies”, in Słownik polsko-kaszubski (in Kashubian), volumes 1–2
  • Eùgeniusz Gòłąbk (2011) “pies”, in Słownik Polsko-Kaszubski / Słowôrz Pòlskò-Kaszëbsczi[1]
  • pies”, in Internetowi Słowôrz Kaszëbsczégò Jãzëka [Internet Dictionary of the Kashubian Language], Fundacja Kaszuby, 2022

Latin

[edit]

Verb

[edit]

piēs

  1. second-person singular present active subjunctive of piō

References

[edit]

Old Polish

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Proto-Slavic *pь̀sъ. First attested in the 14th century.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): (10th–15th CE) /pjɛs/
  • IPA(key): (15th CE) /pjɛs/

Noun

[edit]

pies m animacy unattested (diminutive psek, related adjective psi)

  1. (attested in Masovia) dog (Canis lupus familiaris)
    • 1895 [1448–1450], Mikołaj Suled, edited by Franciszek Piekosiński, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, Warka, page 81:
      Nyektorzy szwyerzs gonyony przes psy (per canes) drvgego wszącz nye sromayą
      [Niektorzy źwierz goniony przez psy (per canes) drugiego wziąć [się] nie sromają]
    • 1874-1891 [End of the 15th century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności[2], [3], [4], volume I, page XLV:
      Psszy lowcze (canes ad venandum) wyączey kostvgya, nyszly [v]uzythku noszą
      [Psy łowcze (canes ad venandum) więcej kosztują, niżli [v]użytku niosą]
  2. (derogatory) dog (someone contemptible)
    • 1874-1891 [End of the 15th century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności[5], [6], [7], volume XXV, page 179:
      O, impudens canis nyesromyeslyvy psye!
      [O, impudens canis niesromieźliwy psie!]

Derived terms

[edit]
nouns
verbs
[edit]
adjectives
nouns

Descendants

[edit]
  • Polish: pies
  • Silesian: pies

References

[edit]
  • Boryś, Wiesław (2005) “pies”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
  • Mańczak, Witold (2017) “pies”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
  • Bańkowski, Andrzej (2000) “pies”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
  • B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “pies”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Old Spanish

[edit]

Noun

[edit]

pies m pl

  1. plural of pie

Polish

[edit]
Polish Wikipedia has an article on:
Wikipedia pl
psy

Etymology

[edit]

Inherited from Old Polish pies.

Pronunciation

[edit]

Noun

[edit]

pies m animal (diminutive piesek, augmentative psisko, related adjective psi)

  1. dog (Canis lupus familiaris)
  2. dog (any member of the family Canidae, including domestic dogs, wolves, coyotes, jackals, foxes, and their relatives (extant and extinct); canid)
  3. (hunting) male fox or badger
  4. (obsolete, music) place where strings of a violin are connected
  5. (obsolete) wooden peg with a blade with one end sharply cut, used to collect pulp
  6. (Middle Polish) harbor seal (Phoca vitulina)
    Synonym: foka pospolita

Declension

[edit]

Noun

[edit]

pies m animal or m pers

  1. (derogatory, law enforcement, slang) cop, policeman
    Synonyms: glina, gliniarz
  2. (colloquial, derogatory) dog (someone contemptible)
  3. (obsolete, derogatory) someone greedy

Declension

[edit]

Derived terms

[edit]
adjectives
adverbs
interjections
nouns
numerals
phrases
proverbs
verbs
verbs
[edit]
adverbs
nouns

Further reading

[edit]
  • pies in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • pies in Polish dictionaries at PWN
  • pies in PWN's encyclopedia
  • Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “pies”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
  • PIES”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 12.09.2023
  • Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “pies”, in Słownik języka polskiego
  • Aleksander Zdanowicz (1861) “pies”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
  • A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1908), “pies”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 4, Warsaw, page 167

Portuguese

[edit]

Verb

[edit]

pies

  1. second-person singular present subjunctive of piar

Silesian

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Old Polish pies.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): /ˈpjɛs/
  • Rhymes: -ɛs
  • Syllabification: pies

Noun

[edit]

pies m animal

  1. dog (Canis lupus familiaris)

Declension

[edit]

Further reading

[edit]
  • pies in dykcjonorz.eu
  • pies in silling.org
  • Henryk Jaroszewicz (2022) “pies”, in Zasady pisowni języka śląskiego (in Polish), Siedlce: Wydawnictwo Naukowe IKR[i]BL, page 111
  • Aleksandra Wencel (2023) “pjes”, in Dykcjůnôrz ślų̊sko-polski, page 482

Spanish

[edit]

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): /ˈpjes/ [ˈpjes]
  • Rhymes: -es
  • Syllabification: pies

Noun

[edit]

pies m pl

  1. plural of pie

Verb

[edit]

pies

  1. second-person singular voseo present subjunctive of piar