Vikivojaĝo

Romo: Malsamoj inter versioj

Browse history interactively
← Pli malnova redakto
Enhavo forigita Enhavo aldonita
VidaVikiteksto
Rdelre (diskuto | kontribuoj)
2 204 redaktoj
Forigo de ŝablono Ĝermo
Rdelre (diskuto | kontribuoj)
2 204 redaktoj
eNeniu resumo de redakto
 
(43 mezaj versioj de 7 uzantoj ne montriĝas)
Linio 1:
{{Sitenotice}}
{{Rubando|Panorama vom Petersdom.jpg}}
{{Informkesto urbo
| nomo = Romo<br><small>''(Roma)''</small>
| flago =
| bildo = Image:021125TorreDelleMilizieDalVittoriano.png
| bildotitolo =
| lando = Italio
| regiono = [[Latio]]
| loĝantaro = 2,85 milionoj (2019)
| alto = 21 m
}}
{{Situo sur mapo celloko Italio|{{SUBPAGENAME}}}}
'''{{W|Romo}}''' (itale: ''Roma'') estas la ĉefurbo de [[Italio]].
 
==Kompreni==
Linio 43 ⟶ 42:
La plej taŭgaj sezonoj por viziti Romon estas la printempo (de marto al junio) kaj la monatoj septembro-oktobro. Vintro (de la dua duono de decembro ĝis la tuta februaro) estas sufiĉe bonaj. Eblas viziti Romon ankaŭ en la ceteraj monatoj, sed konsideru ke en novembro kaj en la apudaj semajnoj (lasta duono de oktobro, unua duono de decembro) estas granda ŝanco de intensaj pluvoj, julio kaj aŭgusto estas tre varmaj kun forta sunradiado.
 
=== Historia skizoHistorio ===
 
==== Fondo de Romo ====
[[Dosiero:RomemodelEUR.jpg |leftmaldekstre|thumbeta|180px |Romo je la fino de la 6-a jarcento a.K. Klare videblas la muregoj konstruitaj de Servio Tullio]]
Laŭ la legendo, Romo estis fondita de la fratoj [[w:eo:Romulo kaj Remo|Romulo kaj Remo]] '''la 21-an de aprilo de la jaro 753 a.K'''. Kvankam la detaloj ne estas fidindaj, arkeologistoj ja trovis postsignojn de ferepoka vilaĝo ekestinta sur la monteto Palatino dum la 8-a aŭ la 9-a jarcento a.K.
 
Linio 54 ⟶ 53:
 
De tiu tempo restas malmultaj, malimponaj signoj.
<br/><br/><br/><br/>
 
==== Romia Respubliko ====
[[Dosiero:Sepolcro_degli_Scipioni_001_Entrata.jpg |leftdekstre|thumbeta|180px |Tombo de la Skipionoj, konstruita dum la Romia Respubliko]]
En 509 a.K. la lasta reĝo estis forpuŝita kaj la civitanoj deklaris ke Romio ne plu estu regata de reĝoj sed estu "Komuna afero" (latine ''res publica''), kun elektitaj regantoj ("konsuloj") kiuj daŭris nur unu jaron; la senato retenis sian povon kun pluraj ŝanĝoj. Tial komencis la '''[[w:eo:Romia Respubliko|Romia Respubliko]]''' kiu daŭris ĉirkaŭ 5 jarcentojn.
 
La superregado de Romo etendiĝis iom post iom al la tuta itala duoninsulo, kaj poste al aliaj landoj. Je la fino de la 1-a jarcento a.K. la romianoj superregis ĉiujn landojn ĉirkaŭ Mediteraneo kaj kelkajn plu (ekzemple, la tutan parton de Eŭropo kiu kuŝas okcidente de Reno aŭ sude de Danubio).
<br/>
<br/><br/><br/><br/><br/><br/>
 
 
==== Romia Imperio ====
[[Dosiero:Colosseum and triumphal arch.jpg |thumbeta|left|200pxmaldekstre|180px |Koloseo kaj Arko de Konstantino, du monumentoj kreitaj dum la Romia Imperio (1-a kaj 4-a jarcento)]]
Dum la 1-a jarcento a.K. la ''res publica'' iĝis malpli demokratia; plurfoje neelektitaj homoj regis Romion ĝis sia morto. Historiistoj elektis simbolan daton por la fino de la Romia Respubliko: la 27 a.K., kiam [[w:eo:Aŭgusto Cezaro|Oktaviano]] estis nomata de la Senato ''augustus'' kaj ''princeps'' (ankoraŭ hodiaŭ li estas pli konata sub la honora nomo de Aŭgusto). Komenciĝis tiam la '''[[w:eo:Romia Imperio|Romia Imperio]]''', kiu daŭris en la okcidenta Eŭropo ĝis 476 p.K.
 
La plej granda kvanto de romiaj monumentoj en Romo apartenas al la tempo de la Romia Imperio.
<br/>
<br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/>
 
==== Mezepoko ====
[[Dosiero:Roma,_basilica_di_Santa_Maria_in_Cosmedin_-_Facciata.jpg |thumbeta|leftdekstre|180px | La preĝejo de Sankta Maria ''in Cosmedin'', fondita en la 6-a jarcento, gardas hodiaŭ la aspekton de la 12-a jarcento]]
Antaŭ la fino de la Romia Imperio Romo akiris novan rolon, kiel sidejo de la papoj kaj iasence ĉefurbo de la kristanoj (poste nur de la katolikaj kristanoj). Malgraŭ la papoj, dum la Mezepoko Romo iĝis malgranda kaj malriĉa; nur ĉirkaŭ la jaro 1000 ĝi reprenis forton.
 
Linio 78 ⟶ 76:
 
La plej gravaj mezepokaj monumentoj estas preĝejoj, pluraj fonditaj ĵus post la falo de la Romia Imperio (eĉ antaŭe), kaj grandparte ŝanĝitaj aŭ rekonstruitaj dum la sekvaj jarcentoj.
<br/>
<br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/>
 
 
==== Moderna epoko ====
[[Dosiero:Chapelle sixtine2.jpg |thumbeta|leftmaldekstre|180px| |La [[w:eo:Siksta Kapelo|Siksta Kapelo]], kun la pentraĵoj de Mikelanĝelo (16-a jarcento) kaj aliaj famaj artistoj]]
 
La ora epoko por la papoj daŭris proksimume de la 15-a al la 18-a jarcento (pli-malpli la jarcentoj kutime nomataj "moderna epoko").
 
Multaj monumentoj montras la prosperon de Romo en tiu tempo, kiu donis al la baroka centro ĝian nunan aspekton.
<br/>
<br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/>
 
 
==== Post la unuiĝo de Italio ====
[[Dosiero:Palazzo della Civiltà Italiana a EUR Roma.jpg |thumbeta|leftdekstre|180px| La Palaco de la Civilizo kaj de la Laboro en la kvartalo EUR]]
En 1870 la juna reĝlando de Italio konkeris Romon, kaj elektis ĝin sia ĉefurbo.
 
Linio 97 ⟶ 93:
 
Ekde 1870 Romo multe kreskis. Estas pluraj nereligiaj konstruaĵoj, kvankam ne mankas novaj preĝejoj.
<br/>
<br/><br/><br/><br/><br/><br/>
 
==Aliri==
Linio 103 ⟶ 99:
<mapframe text="Mapo de Romo" width="400" height="350" zoom="9" latitude="41.95" longitude="12.2" align="right" >
{
"type": "FeatureCollection", "features": [
{ "type": "Feature", "properties": { "title": "Placo Venecio", "marker-symbol": "0", "marker-size": "small", "marker-color": "505050" },
"features": [
"geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.48253, 41.89554] } },
{ "type": "Feature",
{ "type": "Feature", "properties": { "title": "Flughaveno Fiumicino", "marker-symbol": "airport", "marker-size": "medium", "marker-color": "903090" },
"properties": {
"geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.239, 41.80] } },
"title": "Placo Venecio",
{ "type": "Feature", "properties": { "title": "Flughaveno Ciampino", "marker-symbol": "airport", "marker-size": "medium", "marker-color": "903090" },
"marker-symbol": "0",
"geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.597, 41.80] } },
"marker-size": "small",
{ "type": "Feature", "properties": { "title": "Fervoja Stacidomo Termini", "marker-symbol": "rail", "marker-size": "medium", "marker-color": "209090" },
"marker-color": "505050"
"geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.50, 41.90] } },
},
{ "type": "Feature", "properties": { "title": "Busa Stacidomo Tiburtina", "marker-symbol": "bus", "marker-size": "small", "marker-color": "209090" },
"geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.48253, 41.89554] }
"geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.52810, 41.90922] } },
},
{ "type": "Feature", "properties": { "title": "Ŝosea Budo ''Roma Nord'', A1/E35", "marker-symbol": "car", "marker-size": "medium", "marker-color": "209090" },
{ "type": "Feature",
"geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.6049, 42.1388] } },
"properties": {
{ "type": "Feature", "properties": { "title": "Haveno de Civitavecchia", "marker-symbol": "ferry", "marker-size": "medium", "marker-color": "209090" },
"title": "Flughaveno Fiumicino",
"geometry": { "type":"Point", "coordinates":[11.8, 42.1] } },
"marker-symbol": "airport",
"marker-size": "medium",
"marker-color": "903090"
},
"geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.239, 41.80] }
},
{ "type": "Feature",
"properties": {
"title": "Flughaveno Ciampino",
"marker-symbol": "airport",
"marker-size": "medium",
"marker-color": "903090"
},
"geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.597, 41.80] }
},
{ "type": "Feature",
"properties": {
"title": "Fervoja Stacidomo Termini",
"marker-symbol": "rail",
"marker-size": "medium",
"marker-color": "209090"
},
"geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.50, 41.90] }
},
{ "type": "Feature",
"properties": {
"title": "Busa Stacidomo Tiburtina",
"marker-symbol": "bus",
"marker-size": "small",
"marker-color": "209090"
},
"geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.52810, 41.90922] }
},
{ "type": "Feature",
"properties": {
"title": "Ŝosea Budo ''Roma Nord'', A1/E35",
"marker-symbol": "car",
"marker-size": "medium",
"marker-color": "209090"
},
"geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.6049, 42.1388] }
},
{ "type": "Feature",
"properties": {
"title": "Haveno de Civitavecchia",
"marker-symbol": "ferry",
"marker-size": "medium",
"marker-color": "209090"
},
"geometry": { "type":"Point", "coordinates":[11.8, 42.1] }
}
]
}
Linio 204 ⟶ 150:
 
==Loka transportado==
[[Dosiero:Roma - mappa metropolitana (schematica).png |thumb|left|180px| Skema mapo de roma metroo]]
En Romo estas la sekvantaj specoj de publika transportado ene de la urbo:
* urbaj busoj kaj urbaj tramlinioj (la mapoj estas haveblaj ĉe [https://www.atac.roma.it/page.asp?p=18 ATAC]);
* metroo (linio A, linio B/B1, linio C - vidu mapon supre);
* urbaj partoj de pluraj fervojoj.
<br/><br/><br/><br/><br/><br/>
 
==Vidi==
Linio 212 ⟶ 164:
{ "type": "Feature", "properties": { "title": "Koloseo", "marker-symbol": "10", "marker-size": "medium", "marker-color": "5000d0" },
"geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.49222, 41.8903] } },
{ "type": "Feature", "properties": { "title": "Roma Forumo", "marker-symbol": "11", "marker-size": "smallmedium", "marker-color": "5000d0" },
"geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.48687, 41.89167] } },
{ "type": "Feature", "properties": { "title": "Circus Maximus", "marker-symbol": "12", "marker-size": "small", "marker-color": "5000d0" },
Linio 237 ⟶ 189:
"geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.498611, 41.8975] } },
{ "type": "Feature", "properties": { "title": "Sankta Paŭlo exter la Muregoj", "marker-symbol": "33", "marker-size": "medium", "marker-color": "00d050" },
"geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.477222, 41.858611 ] } },
{ "type": "Feature", "properties": { "title": "Sankta Kruco en Jerusalemo", "marker-symbol": "34", "marker-size": "medium", "marker-color": "00d050" },
]
"geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.51639, 41.88778] } },
}
{ "type": "Feature", "properties": { "title": "Sankta Laŭrenco", "marker-symbol": "35", "marker-size": "medium", "marker-color": "00d050" },
"geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.52083, 41.9025] } },
{ "type": "Feature", "properties": { "title": "Triunio de la Montoj", "marker-symbol": "36", "marker-size": "medium", "marker-color": "00d050" },
"geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.48346, 41.90620] } },
{ "type": "Feature", "properties": { "title": "Sankta Maria de la Popolo", "marker-symbol": "37", "marker-size": "small", "marker-color": "00d050" },
"geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.47666, 41.9115] } },
{ "type": "Feature", "properties": { "title": "Sankta Cecilia en Trastevere", "marker-symbol": "38", "marker-size": "medium", "marker-color": "00d050" },
"geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.47589, 41.88756] } },
{ "type": "Feature", "properties": { "title": "Sankta Pankcracio", "marker-symbol": "39", "marker-size": "small", "marker-color": "00d050" },
"geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.45417, 41.88479] } },
{ "type": "Feature", "properties": { "title": "Kapitolaj Muzeoj", "marker-symbol": "50", "marker-size": "medium", "marker-color": "d09000" },
"geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.48269, 41.89305] } },
{ "type": "Feature", "properties": { "title": "Vatikanaj Muzeoj", "marker-symbol": "51", "marker-size": "medium", "marker-color": "d09000" },
"geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.45354, 41.90666] } },
{ "type": "Feature", "properties": { "title": "Etruska Muzeo Villa Giulia", "marker-symbol": "52", "marker-size": "small", "marker-color": "d09000" },
"geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.47840, 41.91803] } },
{ "type": "Feature", "properties": { "title": "Muzeo de la Romia Civilizo", "marker-symbol": "53", "marker-size": "small", "marker-color": "d09000" },
"geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.47797, 41.83191] } },
{ "type": "Feature", "properties": { "title": "Kvartalo EUR", "marker-symbol": "70", "marker-size": "medium", "marker-color": "d00050" },
"geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.4709, 41.8334] } },
{ "type": "Feature", "properties": { "title": "Gianicolo", "marker-symbol": "71", "marker-size": "medium", "marker-color": "d00050" },
"geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.46130, 41.89151] } },
{ "type": "Feature", "properties": { "title": "Fontano de Trevi", "marker-symbol": "72", "marker-size": "small", "marker-color": "d00050" },
"geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.48332, 41.90094] } },
{ "type": "Feature", "properties": { "title": "Placo Navona", "marker-symbol": "73", "marker-size": "small", "marker-color": "d00050" },
"geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.47310, 41.89891] } },
{ "type": "Feature", "properties": { "title": "Bioparko (Zoo)", "marker-symbol": "74", "marker-size": "small", "marker-color": "d00050" },
"geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.4893, 41.9176] } },
{ "type": "Feature", "properties": { "title": "Villa Torlonia", "marker-symbol": "75", "marker-size": "small", "marker-color": "d00050" },
"geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.51127, 41.91573] } },
{ "type": "Feature", "properties": { "title": "Villa Pamphilj", "marker-symbol": "76", "marker-size": "small", "marker-color": "d00050" },
"geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.4409, 41.8818] } }
] }
</mapframe>
 
Linio 270 ⟶ 255:
<maplink text="'''18'''" zoom="16" latitude=41.85220 longitude=12.52085>
{ "type": "Feature", "properties": { "title": "Via Appia (Tombo de Cecilia Metella)", "marker-symbol": "18", "marker-size": "medium", "marker-color": "5000d0" },
"geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.52085, 41.85220] } }</maplink> - '''[[w:eo:Via Appia|Via Appia]]''': longa antikva romia ŝoseo (la numero montras en la mapo la Tombon de Cecilia Metella, kiu estas taŭga loko por vidi la romian vojon kaj anktaŭankaŭ estas vizitinda mem, sed la romia ŝoseo estas videbla ankaŭ pli sude kaj parte pli norde, dum pluraj kilometroj).<br/>
<maplink text="'''19'''" zoom="16" latitude=41.903064 longitude=12.466356>
{ "type": "Feature", "properties": { "title": "Kastelo de Sankta Anĝelo", "marker-symbol": "19", "marker-size": "medium", "marker-color": "5000d0" },
Linio 289 ⟶ 274:
{ "type": "Feature", "properties": { "title": "Sankta Paŭlo exter la Muregoj", "marker-symbol": "33", "marker-size": "medium", "marker-color": "00d050" },
"geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.477222, 41.858611 ] } }</maplink> - '''[[w:eo:Baziliko Sankta Paŭlo antaŭ la Muroj|Baziliko Sankta Paŭlo exter la Muregoj]]''' (ankaŭ: ''Sankta Paŭlo antaŭ la Muroj''), kiu, kun Sankta Petro, Sankta Maria la Granda kaj Sankta Paŭlo, estas unu el la kvar bazilikoj oficiale "plej gravaj" en Romo.<br/>
<maplink text="'''34'''" zoom="14" latitude=41.88778 longitude=12.51639>
{ "type": "Feature", "properties": { "title": "Sankta Kruco en Jerusalemo", "marker-symbol": "34", "marker-size": "medium", "marker-color": "00d050" },
"geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.51639, 41.88778] } }</maplink> - '''[[w:eo:Baziliko Sankta Kruco en Jerusalemo|Sankta Kruco en Jerusalemo]]''', kun relikvoj de la kruco de Jesuo.<br/>
<maplink text="'''35'''" zoom="14" latitude=41.9025 longitude=12.52083>
{ "type": "Feature", "properties": { "title": "Sankta Laŭrenco", "marker-symbol": "35", "marker-size": "medium", "marker-color": "00d050" },
"geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.52083, 41.9025] } }</maplink> - '''[[w:eo:Baziliko Sankta Laŭrenco ekster la Muregoj|Sankta Laŭrenco ekster la Muregoj]]''', apud la malnova tombejo de Romo (Verano).<br/>
<maplink text="'''36'''" zoom="14" latitude=41.90620 longitude=12.48346>
{ "type": "Feature", "properties": { "title": "Triunio de la Montoj", "marker-symbol": "36", "marker-size": "medium", "marker-color": "00d050" },
"geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.48346, 41.90620] } }</maplink> - '''[[w:eo:Trinità dei Monti|Triunio de la Montoj]]''', preĝejo apud la '''[[w:eo:Placo de Hispanio (Romo)|Placo de Hispanio]]''', tre fama loko de la baroka centro.<br/>
<maplink text="'''37'''" zoom="14" latitude=41.9115 longitude=12.47666>
{ "type": "Feature", "properties": { "title": "Sankta Maria de la Popolo", "marker-symbol": "37", "marker-size": "medium", "marker-color": "00d050" },
"geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.47666, 41.9115] } }</maplink> - '''[[w:eo:Santa Maria del Popolo|Sankta Maria de la Popolo]]'''.<br/>
<maplink text="'''38'''" zoom="14" latitude=41.88756 longitude=12.47589>
{ "type": "Feature", "properties": { "title": "Sankta Cecilia en Trastevere", "marker-symbol": "38", "marker-size": "medium", "marker-color": "00d050" },
"geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.47589, 41.88756] } }</maplink> - '''Sankta Cecilia en Trastevere''', en la kvartalo '''Trastevere''' ("preter la Tibero"), antikva kaj mezepoka kvartalo ĉe la dekstra flanko de Tibero.<br/>
<maplink text="'''39'''" zoom="14" latitude=41.88479 longitude=12.45417>
{ "type": "Feature", "properties": { "title": "Sankta Pankcracio", "marker-symbol": "39", "marker-size": "medium", "marker-color": "00d050" },
"geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.45417, 41.88479] } }</maplink> - '''Sankta Pankracio'''.<br/>
 
=== Muzeoj ===
<maplink text="'''50'''" zoom="14" latitude=41.89305 longitude=12.48269>
{ "type": "Feature", "properties": { "title": "Kapitolaj Muzeoj", "marker-symbol": "50", "marker-size": "medium", "marker-color": "d09000" },
"geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.48269, 41.89305] } }</maplink> - '''[[w:eo:Kapitolaj Muzeoj|Kapitolaj Muzeoj]]''', sur la historia monteto Kapitolo. Ĝi enhavas plurajn antikvajn kaj modernajn artaĵojn.<br/>
<maplink text="'''51'''" zoom="14" latitude=41.90666 longitude=12.45354>
{ "type": "Feature", "properties": { "title": "Vatikanaj Muzeoj", "marker-symbol": "51", "marker-size": "medium", "marker-color": "d09000" },
"geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.45354, 41.90666] } }</maplink> - '''[[w:eo:Vatikanaj muzeoj|Vatikanaj Muzeoj]]''', entenantaj inter multaj artaĵoj ankaŭ la faman '''Sikstan Kapelon'''.<br/>
<maplink text="'''52'''" zoom="14" latitude=41.91803 longitude=12.47840>
{ "type": "Feature", "properties": { "title": "Etruska Muzeo Villa Giulia", "marker-symbol": "52", "marker-size": "small", "marker-color": "d09000" },
"geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.47840, 41.91803] } }</maplink> - '''Etruska Muzeo Villa Giulia'''.<br/>
<maplink text="'''53'''" zoom="14" latitude=41.83191 longitude=12.47797>
{ "type": "Feature", "properties": { "title": "Muzeo de la Romia Civilizo", "marker-symbol": "53", "marker-size": "small", "marker-color": "d09000" },
"geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.47797, 41.83191] } }</maplink> - '''Etruska Muzeo Villa Giulia'''.<br/>
 
=== Aliaj vidindaĵoj ===
<maplink text="'''70'''" zoom="14" latitude=41.8334 longitude=12.4709>
{ "type": "Feature", "properties": { "title": "Kvartalo EUR", "marker-symbol": "70", "marker-size": "medium", "marker-color": "d00050" },
"geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.4709, 41.8334] } }</maplink> - '''Kvartalo EUR''', konstruita ekde 1936 por la internacia ekspozicio planita por 1940 en Romo (kaj ne okazinta pro la mondmilito); ĝi enhavas plurajn monumentojn de tiu tempo.<br/>
<maplink text="'''71'''" zoom="14" latitude=41.89151 longitude=12.46130>
{ "type": "Feature", "properties": { "title": "Gianicolo", "marker-symbol": "71", "marker-size": "medium", "marker-color": "d00050" },
"geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.46130, 41.89151] } }</maplink> - '''Monteto Gianicolo''' (ne apartenanta al la origina grupo de montetoj), de kiu oni havas bonegan vidadon de la tuta urbo.<br/>
<maplink text="'''72'''" zoom="14" latitude=41.90094 longitude=12.48332>
{ "type": "Feature", "properties": { "title": "Fontano de Trevi", "marker-symbol": "72", "marker-size": "medium", "marker-color": "d00050" },
"geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.48332, 41.90094] } }</maplink> - '''Fontano de Trevi'''<br/>
<maplink text="'''73'''" zoom="14" latitude=41.89891 longitude=12.47310>
{ "type": "Feature", "properties": { "title": "Placo Navona", "marker-symbol": "73", "marker-size": "medium", "marker-color": "d00050" },
"geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.47310, 41.89891] } }</maplink> - '''Placo Navona'''<br/>
<maplink text="'''74'''" zoom="14" latitude=41.9176 longitude=12.4893>
{ "type": "Feature", "properties": { "title": "Bioparko (Zoo)", "marker-symbol": "74", "marker-size": "medium", "marker-color": "d00050" },
"geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.4893, 41.9176] } }</maplink> - '''Bioparko (Zoo)'''<br/>
<maplink text="'''75'''" zoom="14" latitude=41.91573 longitude=12.51127>
{ "type": "Feature", "properties": { "title": "Villa Torlonia", "marker-symbol": "75", "marker-size": "medium", "marker-color": "d00050" },
"geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.51127, 41.91573] } }</maplink> - '''Villa Torlonia''', kun pluraj konstruaĵoj inter kiuj la vilao loĝita de Mussolini.<br/>
<maplink text="'''76'''" zoom="14" latitude=41.8818 longitude=12.4409>
{ "type": "Feature", "properties": { "title": "Villa Pamphilj", "marker-symbol": "76", "marker-size": "small", "marker-color": "d00050" },
"geometry": { "type":"Point", "coordinates":[12.4409, 41.8818] } }</maplink> - '''Villa Pamphilj''', granda publika parko.<br/>
 
<br/><br/><br/><br/>
 
==Manĝi==
Linio 305 ⟶ 345:
* ''rigatoni con la pajata'', makaronioj kun intesto de bovideto nedemamigita;
* ''vermicelli cacio e pepe'', spagetoj kun fromaĝo kaj pipro;
* ''fettuccine al pomodoro'', bendoformaj pastaĵoj (ofte enhvantaenhavantaj ovojn miksitajn kun la faruno), kun tomatosaŭco.
 
Inter la viandoj, menciindaj estas:
Linio 328 ⟶ 368:
 
=== Kie manĝi ===
Estas pluraj specoj de ejoj kie oni povas manĝi. Jen la kutimaj specoj:
* por manĝi rapide:
** ''bar'', oferantajoferanta sandviĉojn kaj kelkfoje aliajn rapidajn manĝaĵojn; en multaj oni manĝas kutime starante; pri sandviĉoj, estas kutime du grandoj, ''tramezzini'' (malgrandaj triangulaj sandiĉoj) kaj ''panini'' (bulkoj farĉitaj per ŝinko, viando aŭ aliaj aĵoj);
** ''pizzeria al taglio'' (vendejo de picotranĉoj), kie oni povas aĉeti tranĉojn de pico (kutime rektangulajn), manĝeblajn surloke aŭ forkunporteblajn; kutime oni trovas tie ankaŭ aliajn tradiciajn manĝaĵojn, ekzemple ''supplì'' (rizbulojn), ''crocchette'' (terpombulojn);
** hamburgerejojhamburgerejo (McDonald kaj similaj), kie oni povas manĝi hamburgerojn aŭ aliajn internaciajn rapidajn manĝaĵojn (ankaŭ forkunporteblajn);
** kebabejojkebabejo;
* por manĝi regulare:
** ''ristorante'' (restoracio);
** ''pizzeria'' (pico-restoracio), oferanta diversajn picojn (rondajn kaj pli grandajn ol la picopecoj oferitaj en ''pizzeria al taglio''); iliĝi ofte oferas ankaŭ ''bruschetta'', ''supplì'', kelkajn desertojn ktp;
** ''ristorante-pizzeria'', kombino de la du antaŭaj ejoj;
** ''trattoria'', nomo kiu iam celis malmultekostan restoracion sed nun estas pli-malpli simila al restoracio; ofte ĝi oferas ĉefe lokajn manĝaĵojn;
Linio 344 ⟶ 384:
La tradicia trinkaĵo en Romo estas '''vino''', kutime el apudaj areoj de Latio.
 
Sufiĉe fama estas la "vino el la Kasteloj", ekzemple(la plej fama en la kategorio estas ''Frascati''), kiu plej ofteordinare estas blanka vino. KonataAlia ruĝafama blanka vino, el la nordo de Latio, estas "Est est est". Konataj ruĝaj vinoj estas ''Cesanese'', iom dolĉa, kaj ''Cerveteri''.
 
==Loĝi==
En la urbo, estas {{Pasporta Servo gastigantoj|loko=Romo |nombro=2 |jaro=2020 |monato=11 }}.
 
==Sekureco==
Linio 353 ⟶ 394:
 
==Esperanto==
La unua Esperanto-grupo en Romo estis fondita en 1905 de [[w:eo:Luigi Giambene|Luigi Giambene]].
 
Hodiaŭ la klubo estas membro de [[w:eo:Itala Esperanto-Federacio|IEF]] (landa asocio de [[w:eo:Universala Esperanto-Asocio|UEA]] en Italio) kaj nomiĝas Roma Esperanto-Centro "Luigi Minnaja". Ĝi situas en via Santa Dorotea 23; renkontiĝoj okazas kutime lunde.<ref>[https://www.esperanto.it/grupoj-kaj-kursoj/ IEF - Grupoj kaj kursoj]</ref><ref>[https://www.facebook.com/romaesperanto Paĝo de la Roma Esperanto-Centro en Fejsbuko]</ref>
 
En Romo estas ankaŭ la oficiala sidejo de [[w:eo:Internacia Katolika Unuiĝo Esperantista|IKUE]], kvankam ĝiaj aktivuloj en Romo ne estas loka grupo nuntempe (2019).
Pluraj [[w:eo:IKUE-kongreso|IKUE-kongresoj]] okazis en Romo, la unua en 1913.
 
En aŭgusto 1935 okazis en Romo la [[w:eo:UK 1935|27-a Universala Kongreso de Esperanto]].
 
==Viziti plu==
* [[Ostio]] (''Ostia'') kun la apuda romia urbo
* [[Tivoli]] (kun ''Villa Adriana'')
* [[Castel Gandolfo]] kaj [[Albano Laziale]] (kun la apuda lago)
* [[Frascati]] kaj [[Grottaferrata]]
* [[Cerveteri]] kaj [[Tarquinia]] (etruskaj tomboj)
* [[Bracciano]] (kun la apuda lago]]
* [[Anzio]] kaj [[Nettuno]]
* [[Palestrina]]
* [[Viterbo]]
 
==Notoj kaj referencoj==
<references/>
 
{{Parto deUzebla|Italio}}
{{Parto de|Latio}}
[[de:voy:Rom]]
[[en:voy:Rome]]
[[es:voy:Roma]]
[[fr:voy:Rome]]
[[it:voy:Roma]]
[[pl:voy:Rzym]]
[[pt:voy:Roma]]
Elŝutita el "https://eo.wikivoyage.org/wiki/Romo"