درگیری آبخاز: تفاوت میان نسخه‌ها

| درگیر۱ = {{flagFlagicon image|Flag of the Abkhaz ASSR.svg}} [[جمهوری سوسیالیستی خودمختار آبخاز شوروی]] (قبل ۱۹۹۲){{سخ}}{{flag|Abkhazia}} (بعد ۱۹۹۲){{سخ}}{{Flagicon image|KHNK.png}} [[کنفدراسیون مردم کوهستان قفقاز]] (۱۹۹۲–۱۹۹۳){{سخ}}{{flagicon|Russia|1991}} / {{flag|Russia}}

| فرمانده۱ = {{flagiconFlagicon image|Flag of the Abkhaz ASSR|size=23px.svg}}{{flagicon|Abkhazia|size=23px}} [[Vladislav Ardzinba]]{{سخ}}(۱۹۹۰–۲۰۰۵){{سخ}}{{flagicon|Abkhazia|size=23px}} [[Sergei Bagapsh]]{{سخ}}(۲۰۰۵–۱۱){{سخ}}{{flagicon|Abkhazia|size=23px}} [[Alexander Ankvab]]{{سخ}}(۲۰۱۱–۱۴){{سخ}}{{flagicon|Abkhazia|size=23px}} [[Raul Khajimba]]{{سخ}}(۲۰۱۴–۲۰){{سخ}}{{flagicon|Abkhazia|size=23px}} '''[[اصلان بژانیا]]'''{{سخ}}(۲۰۲۰–اکنون){{سخ}}{{Flagicon image|Flag of the Confederation of Caucasian Mountain People.svg}} [[Shamil Basayev]]{{سخ}}(۱۹۹۲–۱۹۹۳){{سخ}}{{Flagicon image|Flag of the Confederation of Caucasian Mountain People.svg}} [[Sultan Sosnaliyev]]{{سخ}}(۱۹۹۲–۱۹۹۳){{سخ}}{{Flagicon image|Flag of the Confederation of Caucasian Mountain People.svg}} [[Musa Shanibov]]{{سخ}}(۱۹۹۲–۱۹۹۳){{سخ}}{{flagicon|Russia|1991}} / {{Flagicon|RUS}} [[بوریس یلتسین]]{{سخ}}(۱۹۹۱–۱۹۹۹){{سخ}}{{flagicon|RUS}} [[دمیتری مدودف]]{{سخ}}(۲۰۰۸–۲۰۱۲){{سخ}}{{flagicon|RUS}} '''[[ولادیمیر پوتین]]'''{{سخ}}(۲۰۰۰–۲۰۰۸، ۲۰۱۲–اکنون)

'''درگیری آبخاز'''، یک اختلاف سرزمینی بر سر منطقه آبخاز، منطقه‌ایواقع در ساحل شرقی [[دریای سیاه]] در [[قفقاز جنوبی]]، در تقاطع [[اروپای شرقی]] و [[غرب آسیا]] است. طرف‌های درگیریدرگیری، شامل [[گرجستان]]، [[روسیه]] و جمهوری خودخوانده [[آبخاز]] مورد حمایت روسیه است که در سطح بین‌المللی، تنها توسط روسیه، [[ونزوئلا]]، [[نیکاراگوئه]]، [[نائورو]] و [[سوریه]]، به رسمیت شناخته شده است. گرجستان و سایر اعضای [[سازمان ملل متحد|سازمان ملل]]، آبخاز را [[حاکمیت وستفالی|سرزمین مستقل]] گرجستان می‌دانند.<ref name="Faultlines">Olga Oliker, Thomas S. Szayna.</ref><ref name="Clogg">{{Cite web|last=Clogg|first=Rachel|date=January 2001|title=Abkhazia: ten years on|url=http://www.c-r.org/resources/occasional-papers/abkhazia-ten-years-on.php|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080302113248/http://www.c-r.org/resources/occasional-papers/abkhazia-ten-years-on.php|archivedate=2 March 2008|accessdate=31 May 2016|publisher=Conciliation Resources}}</ref><ref name="Karagiannis">Emmanuel Karagiannis.</ref><ref name="Olympics">{{Cite web|last=Parfitt|first=Tom|date=6 Aug 2007|title=Georgia up in arms over Olympic cash|url=https://www.theguardian.com/world/2007/aug/07/russia.sport|accessdate=25 Feb 2023|website=The Guardian}}</ref> با این حال، از سال ۲۰۲۳، گرجستان، در عمل، فاقد کنترل بر این قلمرو است.

آغاز درگیری، به [[فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی|انحلال اتحاد جماهیر شوروی]] در سال ۱۹۹۱ برمی گرددبرمی‌گردد. با این حال، این اختلاف را می‌توان در درگیری ۱۹۱۸–۱۹۱۹ سوچی دنبال کرد که شامل یک درگیری سرزمینی بر سر ''منطقه سوخومی'' (که مربوط به آبخاز است) بین [[جمهوری دموکراتیک گرجستان]]، [[جنبش سفید|روسیه سفید]] و [[جمهوری فدراتیو سوسیالیستی روسیه شوروی|اتحاد جماهیر شوروی روسیه]] بود. از سال ۱۹۸۹، این درگیری شامل چندین جنگجنگ، شد:شامل [[جنگ ۱۹۹۲–۱۹۹۳ آبخاز،آبخاز]]، [[جنگ ۱۹۹۸ آبخاز]] و [[جنگ روسیه و گرجستان|جنگ ۲۰۰۸ روسیه و گرجستان]] شد.

این درگیری که یکی از خونین‌ترین درگیری‌ها در دوران پساشوروی بوده، حل نشدهنشده، باقی مانده است. دولت گرجستان، چندین بار، [[خودمختاری]] قابل توجهی را به آبخاز، پیشنهاد دادهداده، است.اما با این حال، هم دولت آبخاز و هم اپوزیسیون آبخاز، از هرگونه اتحاد با گرجستان، خودداری می‌کنند. آبخاز، استقلال خود را نتیجه جنگ آزادسازی از گرجستان می‌داند، در حالی که گرجی‌ها معتقدند که از نظر تاریخی، آبخاز، همیشه بخشی از گرجستان بوده است.<ref>{{Cite web|url=http://mfaapsny.org/en/information/index.php?ID=2739|title=The staff of the Foreign Ministry of Abkhazia laid a wreath at the memorial in the Park of Glory on the Memorial Day of Fatherland Defenders|website=mfaapsny.org|accessdate=28 June 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160305024110/http://mfaapsny.org/en/information/index.php?id=2739|archivedate=5 March 2016}}</ref> گرجی‌ها، بزرگ‌ترین گروه قومی را قبل از سال ۱۹۹۳، در آبخاز، تشکیل می‌دادند که تا سال ۱۹۸۹، دارای ۴۵٫۷ درصد بود. در طول جنگ، طرف جدایی طلبجدایی‌طلب آبخاز، یک کارزار پاکسازی قومیقومی، انجام داد که منجر به اخراج قومی ۲۵۰۰۰۰ نفر و کشته شدن بیش از ۵۰۰۰ گرجی شد. کنوانسیون‌های [[سازمان امنیت و همکاری اروپا]] (OSCE) در [[لیسبون]]، [[بوداپست]] و [[استانبول]]، پاکسازی قومی گرجی‌ها را رسماً به رسمیت شناختند<ref>[http://www.osce.org/documents/mcs/1994/12/4048_en.pdf Resolution of the OSCE Budapest Summit] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20171017195641/http://www.osce.org/documents/mcs/1994/12/4048_en.pdf|date=2017-10-17}}, [[سازمان امنیت و همکاری اروپا|Organization for Security and Co-operation in Europe]],، 6 December 1994</ref> که [[قطعنامه مجمع عمومی|قطعنامه GA/10708 مجمع عمومی سازمان ملل]] نیز به آن اشاره می‌کند.<ref>{{Cite web|url=https://www.un.org/News/Press/docs/2008/ga10708.doc.htm|title=GENERAL ASSEMBLY ADOPTS RESOLUTION RECOGNIZING RIGHT OF RETURN BY REFUGEES|website=un.org|accessdate=28 June 2015}}</ref> [[شورای امنیت سازمان ملل متحد]] نیز چندین قطعنامه را به تصویب رسانده که در آن، خواستار آتش‌بس شده است.

* بلر، هدر [https://web.archive.org/web/20071024051558/http://www.abkhazia.com/content/view/172/63/ "تضاداختلاف قومی به عنوان ابزاری برای نفوذ بیرونی: بررسی آبخازیاآبخاز و کوزوو."]، ۲۰۰۷

* [[توماس گولتس|گولتس، توماس]]. "دفترچه خاطرات گرجستان: وقایع جنگ و هرج و مرجبی‌ثباتی سیاسی در قفقاز پس از شوروی". ME Sharpe (2006).{{شابک|0-7656-1710-2}}[[ISBN (identifier)|شابک]] [[Special:BookSources/0-7656-1710-2|0-7656-1710-2]]

* لینچ، داو. ''درگیری در آبخازیاآبخاز: معضلات درمشکلات سیاست حفظ صلح روسیه.'' مؤسسه سلطنتی امور بین‌الملل، فوریه ۱۹۹۸.

* مک فارلین، اس.ن. «در خط مقدم در خارج از کشور نزدیک: کشورهای مستقل مشترک المنافعمشترک‌المنافع و سازمان امنیت و همکاری اروپا در جنگ‌های داخلی گرجستان»، فصلنامه جهان سوم، جلد ۱۸، شماره ۳، صفحات ۵۰۹–۵۲۵، ۱۹۹۷.

* مک کالیون، امی [https://web.archive.org/web/20070607163702/http://abkhazeti.ru/pages/main/warabkhazia.html جدایی طلبیجدایی‌طلبی آبخازی]

* ''کتاب سفید آبخازیاآبخاز.'' ۱۹۹۲–۱۹۹۳ اسناد، مواد، شواهد. مسکو، ۱۹۹۳.

* [https://web.archive.org/web/20100706031318/http://www.c-r.org//our-work/accord/georgia-abkhazia/contents.php موضوع توافق در مورد روند صلح گرجستان-آبخاز] همچنین شامل گاهشماریگاه‌شمار و متون کلیدی و توافقنامه‌ها می‌شود. {{In lang|en|ru}}