دِهقان یا دِهگان یا دِهِگان طبقه‌ای از اشراف در زمان ساسانیان بودند. دهقانان از دیدگاه دارایی در درجهٔ دوم بودند و گروه بزرگ زمین‌داران را شکل می‌دادند. اینان هم بزرگ‌ترین مالیات‌دهندگان و مهم‌ترین منبع درآمد دولت و هم مهم‌ترین نگاهبانان آداب و رسوم و فرهنگ باستانی و روایات ملی و میهنی بودند.[۱] دهگانان طبقه‌ای از زمین‌داران در دوران پیش از اسلام و سده‌های دوم و سوم هـ ق. همین روی به رسوم و سنت‌های نیاکانی خود عشق می‌ورزیده و در پاسداری از آنان کوشش می‌کردند. فرزندان دهگانان با آداب و رسوم ایرانی پرورش می‌یافتند و نگهبانان سنت‌ها و فرهنگ ملی ایرانیان بودند.[۲][۳][۴] در شاهنامه از یک سو دهگانان در کنار «آزادگان»، به‌معنی «ایرانیان» دیده می‌شود و از سوی دیگر به‌همراه «موبدان» (مغ‌های زرتشتی) در معنای «نگاهبان و روایت‌کنندهٔ داستان‌های باستان».[۲]

پانویس

ویرایش

منابع

ویرایش
  • خالقی مطلق، جلال (۱۳۹۱). «فردوسی». در اسماعیل سعادت. دانشنامهٔ زبان و ادب فارسی. ج. چهارم. تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۶۱۴۳-۲۱-۷.
  • ریاحی، محمدامین (۱۳۷۲). سرچشمه‌های فردوسی‌شناسی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۴۲۶-۲۰۱-۲.
  • ریاحی، محمدامین (۱۳۷۵). فردوسی: زندگی، اندیشه و شعر او. تهران: طرح نو. شابک ۹۶۴-۵۶۲۵-۳۸-۶.
  • Khaleghi-Motlagh, Jalal (1999). "FERDOWSI, ABU'L-QĀSEM i. Life". Encyclopædia Iranica (به انگلیسی). Retrieved 8 December 2016.