«Ռուսաստանի դաշնային սուբյեկտներ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added

Գծային

04:38, 23 Հունիսի 2013-ի տարբերակ

Ռուսաստանի Դաշնության ֆեդերատիվ կարգը հաստատվել է 1918 թվականի հունվարին Սովետների III համագումարում, որտեղ ընդունվել է «Աշխատավոր և շահագործվող ազգի իրավունքների հռչակում»^[1], որը հռչակել է՝

Ռուսաստանի Խորհրդային Հանրապետությունը հիմնվում է ազատ ազգերի ազատ միության հիման վրա որպես Խորհրդային Ազգային Հանրապետությունների Դաշնություն^[2]:

Այդպիսով միացյալ պետությունը վերափոխվել է դաշնության:

Այսօր, 2009 թվականին, ըստ 1993 թվականի Սահմանադրության 5 հոդվածին, Ռուսաստանի Դաշնությունը կազմավորված է իրավահավասար սուբյեկտներից: 2008 թվականի մարտի 1-ից այդպիսի սուբյեկտների թիվը հավասար է 83:

ՌԴ-ի սուբյեկտների տեսականիները

	21 հանրապետություն
	46 մարզ
	9 Երկրամաս
	1 ինքնավար հանրապետություն
	4 ինքնավար օկրուգ
	2 ֆեդերալ նշանակության քաղաքներ

Ռուսաստանի ֆեդերատիվ կարգը ըստ 2008-ի մարտի 1-ի դրությամբ

Այս ցանկում սուբյեկտները նշված են նույն հերթականությամբ, ոնց դա արված է Ռուսասատանի Դաշնության Սահմանդրության 65 հոդվածում՝ հանրապետություններ, երկրներ, մարզեր, ֆեդերալ նշանակության քաղաքներ, ինքնավար շրջաններ, ինքնավար օկրուգներ:

№	Դաշնության սուբյեկտ	Տարածք (կմ²)	Բնակչություն 2002-ի հոկտեմբերի 9	Կենտրոն	Վարչական բաժանում (ըստ ՍՎՏԲՀԴ-ի)	ՍՎՏԲՀԴ-ի կոդը
	Հանրապետություններ
01	Ադիգեա	7.600	447.000	Մայկոպ	7 շրջան և 2 քաղաք	79
02	Ալթայ	92.600	203.000	Գոռնո-Ալթայսկ	10 շրջան և 1 քաղաք	84
03	Բաշկորտոստան	143.600	4.103.000	Ուֆա	54 շրջան և 21 քաղաք	80
04	Բուրյաթիա	351.300	981.000	Ուլան-Ուդե	21 շրջան և 2 քաղաք	81
05	Դաղստան	50.300	2.584.000	Մախաչկալա	41 շրջան և 10 քաղաք	82
06	Ինգուշեթիա	4.000	469.000	Մագաս	4 շրջան և 4 քաղաք	26
07	Կաբարդինո-Բալկարիա	12.500	901.000	Նալչիք	10 շրջան և 3 քաղաք	83
08	Կալմիկիա	76.100	292.000	Էլիտա	13 շրջան և 1 քաղաք	85
09	Կարաչայ-Չերքեզիա	14.100	440.000	Չերկեսկ	8 շրջան և 2 քաղաք	91
10	Կարելիա	172.400	717.000	Պետրոզավոդսկ	16 շրջան և 13 քաղաք	86
11	Կոմի	415.900	1.019.000	Սիքտիվկար	12 շրջան և 8 քաղաք	87
12	Մարիյ Էլ	23.200	728.000	Յոշկար-Օլա	14 շրջան և 4 քաղաք	88
13	Մորդովիա	26.200	889.000	Սարանսկ	22 շրջան և 7 քաղաք	89
14	Սախա-Յակուտիայի հանրապետություն	3.103.000	948.000	Յակուտսկ	33 շրջան և 5 քաղաք	98
15	Հյուսիսային Օսիա-Ալանիա	8.000	710.000	Վլադիկավկազ	8 շրջան և 1 քաղաք	90
16	Թաթարստան	68.000	3.780.000	Կազան	43 շրջան և 14 քաղաք	92
17	Տիվա	170.500	306.000	Կիզիլ	17 շրջան և 2 քաղաք	93
18	Ուդմուրթական հանրապետություն	42.100	1.571.000	Իժևսկ	25 շրջան և 5 քաղաք	94
19	Խակասիա	61.900	546.000	Աբական	8 շրջան և 5 քաղաք	95
20	Չեչենական հանրապետություն	15.300	1.100.000	Գրոզնի	16 շրջան և 5 քաղաք	96
21	Չուվաշիայի հանրապետություն	18.300	1.314.000	Չեբոկսարներ	21 շրջան և 9 քաղաք	97
	Երկրամասեր
22	Ալթայի երկրամաս	169.100	2.607.000	Բարնաուլ	60 շրջան և 11 քաղաք	01
23	Անդրբայկալյան երկրամաս	431.500	1.156.000	Չիտա	31 շրջան և 5 քաղաք	67
24	Կամչատկայի երկրամաս	472.300	359.000	Պետրոպավլովսկ-Կամչատսկի		30
25	Կրասնոդարի երկրամաս	76.000	5.124.000	Կրասնոդար	38 շրջան և 15 քաղաք	03
26	Կրասնոյարսկի երկրամաս	2.339.700	2.966.000	Կրասնոյարսկ	54 շրջան և 19 քաղաք	04
27	Պերմի երկրամաս	160.600	2.824.000	Պերմ	33 շրջան և 14 քաղաք	57
28	Ծովամերձյան երկրամաս	165.900	2.068.000	Վլադիվոստոկ	22 շրջան և 12 քաղաք	05
29	Ստավրոպոլի երկրամաս	66.500	2.731.000	Ստավրոպոլ	26 շրջան և 10 քաղաք	07
30	Խաբարովսկի երկրամաս	788.600	1.435.000	Խաբարովսկ	17 շրջան և 6 քաղաք	08
	Մարզեր (Օբլաստներ)
31	Ամուրի մարզ	363.700	903.000	Բլագովեշչենսկ	20 շրջան և 7 քաղաք	10
32	Արխանգելսկի մարզ ^[3]	587.400	1.336.000	Արխանգելսկ	20 շրջան և 8 քաղաք	11
33	Աստրախանի մարզ	44.100	1.007.000	Աստրախան	11 շրջան և 3 քաղաք	12
34	Բելգորոդի մարզ	27.100	1.512.000	Բելգորոդ	21 շրջան և 6 քաղաք	14
35	Բրյանսկի մարզ	34.900	1.379.000	Բրյանսկ	27 շրջան և 5 քաղաք	15
36	Վլադիմիրի մարզ	29.000	1.525.000	Վլադիմիր	16 շրջան և 10 քաղաք	17
37	Վոլգոգրադի մարզ	113.900	2.703.000	Վոլգոգրադ	33 շրջան և 6 քաղաք	18
38	Վոլոգդայի մարզ	145.700	1.270.000	Վոլոգդա	26 շրջան և 4 քաղաք	19
39	Վորոնեժի մարզ	52.400	2.379.000	Որոնեժ	32 շրջան և 7 քաղաք	20
40	Իվանովոյի մարզ	21.800	1.149.000	Իվանովո	21 շրջան և 6 քաղաք	24
41	Իրկուտսկի մարզ	767.900	2.582.000	Իրկուտսկ	33 շրջան և 14 քաղաք	25
42	Կալինինգրադի մարզ	15.100	943.000	Կալինինգրադ	13 շրջան և 6 քաղաք	27
43	Կալուգայի մարզ	29.900	1.041.000	Կալուգա	24 շրջան և 4 քաղաք	29
44	Կեմերովոյի մարզ	95.500	2.900.000	Կեմերովո	19 շրջան և 18 քաղաք	32
45	Կիրովի մարզ	120.800	1.504.000	Կիրով	39 շրջան և 5 քաղաք	33
46	Կոստրոմայի մարզ	60.100	738.000	Կոստրոմա	24 շրջան և 8 քաղաք	34
47	Կուրգանի մարզ	71.000	1.020.000	Կուրգան	24 շրջան և 9 քաղաք	37
48	Կուրսկի մարզ	29.800	1.236.000	Կուրսկ	28 շրջան և 5 քաղաք	38
49	Լենինգրադի մարզ	84.000	1.671.000	Սանկտ Պետերբուրգ ^[4]	17 շրջան և 20 քաղաք	41
50	Լիպեցկի մարզ	24.100	1.213.000	Լիպեցկ	18 շրջան և 2 քաղաք	42
51	Մագադանի մարզ	461.400	183.000	Մագադան	8 շրջան և 1 քաղաք	44
52	Մոսկվայի մարզ	46.000	6.627.000	Մոսկվա ^[5]	38 շրջան և 56 քաղաք	46
53	Մուրմանսկի մարզ	144.900	893.000	Մւրմանսկ	5 շրջան և 13 քաղաք	47
54	Նիժնի Նովգորոդի մարզ	76.900	3.524.000	Նիժնի Նովգորոդ	48 շրջան և 12 քաղաք	22
55	Նովգորոդի մարզ	55.300	695.000	Մեծ Նովգորոդ	21 շրջան և 3 քաղաք	49
56	Նովոսիբիրսկի մարզ	178.200	2.692.000	Նովոսիբիրսկ	30 շրջան և 7 քաղաք	50
57	Օմսկի մաարզ	139.700	2.079.000	Օմսկ	32 շրջան և 6 քաղաք	52
58	Օրենբուրգի մարզ	124.000	2.178.000	Օրենբուրգ	35 շրջան և 12 քաղաք	53
59	Օրյոլի մարզ	24.700	861.000	Օրյոլ	24 շրջան և 3 քաղաք	54
60	Պենզայի մարզ	43.200	1.453.000	Պենզա	28 շրջան և 5 քաղաք	56
61	Պսկովի մարզ	55.300	761.000	Պսկով	24 շրջան և 2 քաղաք	58
62	Ռոստովի մարզ	100.800	4.407.000	Դոնի Ռոստով	43 շրջան և 16 քաղաք	60
63	Ռյազանի մարզ	39.600	1.228.000	Ռյազան	25 շրջան և 4 քաղաք	61
64	Սամարայի մարզ	53.600	3.240.000	Սամարա	27 շրջան և 10 քաղաք	36
65	Սարատովի մարզ	100.200	2.669.000	Սարատով	38 շրջան և 13 քաղաք	63
66	Սախալինի մարզ	87.100	547.000	Յուժնո-Սախալինսկ	17 շրջան և 9 քաղաք	64
67	Սվերդլոսկի մարզ	194.800	4.490.000	Յեկատերինբուրգ	30 շրջան և 34 քաղաք	65
68	Սմոլենսկի մարզ	49.800	1.051.000	Սմոլենսկ	25 շրջան և 2 քաղաք	66
69	Տամբովի մարզ	34.300	1.180.000	Տամբով	23 շրջան և 7 քաղաք	68
70	Տվերի մարզ	84.100	1.473.000	Տվեր	36 շրջան և 12 քաղաք	28
71	Տոմսկի մարզ	316.900	1.046.000	Տոմսկ	16 շրջան և 6 քաղաք	69
72	Տուլայի մարզ	25.700	1.676.000	Տուլա	23 շրջան և 9 քաղաք	70
73	Տյումենի մարզ ^[6]	1.435.200	3.266.000	Տյումեն	38 շրջան և 26 քաղաք	71
74	Ուլյանովսկի մարզ	37.300	1.382.000	Ուլյանովսկ	21 շրջան և 6 քաղաք	73
75	Չելյաբինսկի մարզ	87.900	3.606.000	Չելյաբինսկ	24 շրջան և 23 քաղաք	75
76	Յարոսլավլի մարզ	36.400	1.368.000	Յարոսլավլ	17 շրջան և 6 քաղաք	78
	Ֆեդերալ նշանակության քաղաքներ
77	Մոսկվա	1.064	10.358.000	Մոսկվա	123 շրջան և 10 օկրուգներում	45
78	Սանկտ Պետերբուրգ	1.433	4.669.000	Սանկտ Պետերբուրգ	18 շրջան	40
	Ինքնավար մարզ
79	Հրեական ինքնավար մարզ	36.000	191.000	Բիրոբիջան	5 շրջան և 1 քաղաք	99
	Ինքնավար օկրուգներ
80	Նենեցյան ինքնավար օկրուգ ^[3]	176.700	41.000	Նարյան-Մառ	1 շրջան և 1 քաղաք	11
81	Խանտի-Մանսիական ինքնավար օկրուգ ^[6]	523.100	1.433.000	Խանտի-Մանսիյսկ	9 շրջան և 14 քաղաք	71
82	Չուկոտկայի ինքնավար օկրուգ	737.700	54.000	Անադիր	8 շրջան և 1 քաղաք	77
83	Յամալ-Նենեցյան ինքնավար օկրուգ ^[6]	750.300	507.000	Սալեխարդ	7 շրջան և 7 քաղաք	71
—	Ամբողջ Ռուսաստանը	17.075.400	145.182.000	Մոսկվա	—	—

Ծանոթագրություններ

↑ Ռուսերեն՝ «Декларация прав трудящегося и эксплуатируемого народа»
↑ Ռուսերեն՝ «Российская Советская Республика учреждается на основе свободного союза свободных наций как федерация Советских национальных республик»
↑ ^3,0 ^3,1 Արխանգելսկի մարզի կազմի մեջ մտնում է նաև Նենեցյան ինքնավար օկրուգը:
↑ Վարչական կենտրոնը Սանկտ Պետերբուրգ քաղաքն է, բայց չիմտնում Լենինգրադի մարզի կազմի մեջ:
↑ Վարչական կենտրոնը քաղաք Մոսկվան է, սակայն դա չիմտնում Մոսկվայի մարզի կազմի մեջ:
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 Տյումենի մարզի կազմի մեջ մաև մտնում են Խանտի-Մանսիական և Յամալո-Նենեցյան ինքնավար մարզերը:

Կաղապար:Link FL

[1] Ռուսերեն՝ «Декларация прав трудящегося и эксплуатируемого народа»

[2] Ռուսերեն՝ «Российская Советская Республика учреждается на основе свободного союза свободных наций как федерация Советских национальных республик»

[arh-3] 3,0 ^3,1 Արխանգելսկի մարզի կազմի մեջ մտնում է նաև Նենեցյան ինքնավար օկրուգը:

[4] Վարչական կենտրոնը Սանկտ Պետերբուրգ քաղաքն է, բայց չիմտնում Լենինգրադի մարզի կազմի մեջ:

[5] Վարչական կենտրոնը քաղաք Մոսկվան է, սակայն դա չիմտնում Մոսկվայի մարզի կազմի մեջ:

[tumen-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 Տյումենի մարզի կազմի մեջ մաև մտնում են Խանտի-Մանսիական և Յամալո-Նենեցյան ինքնավար մարզերը:

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

@@ Տող 94. / Տող 94. @@
 | &nbsp; || align="left" colspan="10" | '''[[Երկրամաս (վարչական միավոր)|Երկրամասեր]]'''
 |-
-| 22 || [[Ալթայի երկրամաս]] || [[Պատկեր:Altai Kraj bandera.gif|45x45px|border]] || [[Պատկեր:Coat of Arms of Altai Krai.svg|45x45px]] || align="right" | 169.100 || align="right" | 2.607.000 || [[Բարնաուլ]] || 60 շրջան և 11 քաղաք  || 01
+| 22 || [[Ալթայի երկրամաս]] || [[Պատկեր:Flag of Altai Krai.svg|45x45px|border]] || [[Պատկեր:Coat of Arms of Altai Krai.svg|45x45px]] || align="right" | 169.100 || align="right" | 2.607.000 || [[Բարնաուլ]] || 60 շրջան և 11 քաղաք  || 01
 |-
 | 23 || [[Անդրբայկալյան երկրամաս]] || [[Պատկեր:Flag of Zabaykalsky Krai.svg|45x45px|border]] || [[Պատկեր:Chita Oblast coat of arms.jpg|45x45px]] || align="right" | 431.500 || align="right" | 1.156.000 || [[Չիտա]] || 31 շրջան և 5 քաղաք || 67