Gotûbêj:Mewlida Nebî
Mela Ehemedê Xasî serrê 1867-1868 de dewêka Hezanî de hamew dinya. Hezan enka di navçey pêşêkevirî de, dewêka gird a û eyro nehya wa, a dewe girêdayê Lice ya. Namey pî mela Ehmedê Xasî, mela Hesen o. Ehemdê Xasî pî xu hete dest bi wendiş kerd. Badê wendişê xu yê dewe feqîtî kerde û wendişê medresan berdewam kerd, wendişê xu yo peyîn zî Diyarbekir de temam kerd û îcazey xu miftî Diyarbekirî Hecî Îbrahîm Efendî hete girot. Demêke bî miftî Licey. 1909 Melayê Xasî Diyarbekir ra surgunê Rodos kerdo. Ehmedê Xasî 18.02.1951 di dinyay xu şiyo rehmet Homa teala. Mewlûda Nebî, bi zon Kirdî bi zaravayê Zazakî bi destê Mela Ehmedê Xasî hamew nuştişî. Di 25’ê aşmê Adarî 1899’an de çarsey hebe di çapxaney Litografya sûkê Diyarbekirî de hamey çapkerdişî.
Ez bi bîsmîllahî îbtida kena, Raziqê ‘aman û xasan piya kena.
Rebî, hemd û şukrî ancax to rê bê, Kîbr û mehd û fexrî pêro to rê bê,
Çende rey bê ma sewa bê hemdê ma, La belê nêrê hîsaban çendê ma.
Hamd u şukrê to eda qet nêbenê. Ma sera rebbî, ti zanê vînenê.
Halê mîskîn u feqîr u naqisan, Rûreş u zer siyahê zey hezan.
Her nefes de vacê hemd û şûkrê to, Wacib o bê şûbhe ancî heqqê to,
Maneno îne sero şûkrê çiman, Dest û ling u piyabê ‘ezayê bînan.
Key yeno ca Rebbî,heqê şûkrê to. Ger ezel ra ta ebed ebed ma zîkrê to.
Tim biker, qet xafilî nêbin mûdam. Hermehal o ger edaker ma temam.
Labelê ma zanê rehma bê hîsab. To hete esta wû ma bî dilkebab.
Wazenê ma lirfê to hergû hewe, Tim bi zariy u fîxan roc u şewe.
Ez qesem daîm bi zatê to kena, Hem bi yew yew ez sîfatê to kena.
Ger ebed yew hemdê to qet nêkero, Rehmetey to ancî yo go her hero.
Çunkî rehmey to bi qeybê yê biya, Ger çiqa şermende wû sîne siya.
Rebbî halê ma bixu to ra ‘eyan, Lazimey hindî çiya vaco zîwan.
Xaliqê ma tim ti yê Barî Xuda, Şafî’ê ma zî Muhemmed Mustefa.
Hindî ma şeytanî ra perway çiyo Yo ku to ra tim biyo bê hêviyo.
Ey birayê dînî! tim goştarî bê, Hem bi qelbê xû hêşyarî bê. Key şima dî nameyê Şahê şima, Ame vatiş, sunneto vacê şima:
“Esselatû wesselamû ya habîb! Daîma to ro bivarê ya tebîb!”
Wazenê ger ma xelasiya temam, Vatişê ma esselatû wesselam.
(BEŞ-1)
Lazim o tertîbê mewlûdî temam, Ma sero vacin bizanê xas û ‘am.
Ger ti yew mewlûd xu rê wendiş bidê Lazim o tertîb bizanê pê bidê.
Ewwela tezyînê xu ‘eylanê xu, Lazim o to rê biqasê halê xu.
Cabiyarê b’edî coy’ûd û bixûr, Şerbet û mûman zî rûnê bê qisûr.
Hinkî nan û sole zî rûne bira, Vende çende merdiman qasê xu ra.
Ger bipersê wendişê “roc û şewe” Wendişê şew baştir o hergû hewe.
Çunkî şew bî ame şahê enbiyan, Na dunya hem Mekke de ey ‘aşiqan.
Îlletê şew çunkî îsyanî kemî, Tim bena waq’î bi îbnî Ademî.
Xasseten yew rey di dunya ay şewî, Qet gunekarî ke nêbî yew hewî.
Ger biyo vatiş delîlê ma çî yo? Neksê lat û pewt û narê fursî yo.
Îlletê yew zî dunya bîbî zulim, Kufr û şîrkî ra hema bîbî temam.
Yo bî şew amew ku loma ma bizan, Kufrî dunya kerde bî şew bê guman.
Hasilê qet nîne vatiş wesfêyê, Ma bi fek t’erîf biker hem medhê yê.
Wazenê ger ma xelasiya temam, Vatişê ma esselatû wesselam. (BEŞ-2)
Nef’ê mewlûdî şima persê bizan, Qet ebed nînê hîsabê defteran.
Belkî yew yew lazimê vacin şima, Pê bizanê pîliyey ay şahê ma.
Yew tera wendiş biyo ger çî sero, Kamo boro go hezar îllet bero.
Hem bedel de rehmetew keyf û surûr, Nazilê qelbî bibo hem feyz û nûr.
Meclîsa mewlûd biyo wendiş tede, Go bibo xerq ay dinûrê Ehmede.
Hasilî kamo ku goşdarî biko, Yan biwano, yan sebeb bo bê şik o.
Cennetê fîrdewsî ê rê hem verî Boro yo tasêke awey kewserî.
Hem cewabê qebre zî ê rê sihal, Go bibo tavil bido ‘emma yûsal.
Hezretî Siddîqî vato yew kelam: Baş bizanê, pê bigîrê xas û ‘am:
“Xerckero yew dîrheme kamo temam, Yo hevalê min di cennet de mîdam”
Hezretî farûqî zî t’ezîme yê, Vato mara: “pê bizanin qedrê yê
Qedrê yê kamo bigîro bêriya, Zey Muhemmed Ehmedî biyaro dinya”
Hezretî Usmanî yo kerrarî sef, Herdînan vato ‘eceb çîkew şeref:
“Yew bido yew dirhem bi qelbê şedîd, Zey di Bedr û hem Huneyn de bo şehîd.”
Şeyxê Besrî vato: “zey Kohê Uhûd, Zerdê ma bê go di yew mewlûd de bid.”
Fexrî Razî vato: “weqta rûnenê, Nan, eger yew boro loqmeyke tenê,
Pîze de go nanbiko cûş û tereb Go biwazo tim ‘efû vaco e Reb. Ay ku ez werda gunehkaro ‘efû, Wazena ê rê binamey to ‘efû.”
Sîrrê seqtî vato: “caw mewlûd tede Wanenê, yo cennet o yê hay tede.
Çunkî qey hubbê Hebîbê Basefa, Ê yenê pêser kenê zewq û sefa.”
Ê zî vato yew hedîsêkew nefîs: “Men ehebenî hûwe indî celîs.”
Cennetê Fîrdewsî de hetta heta, Bes niyo hendî çi vacî ey feta!
Şeyx Cuneydî yo Celaluddînê ma, Vato hem me’rûfî kerxî zî teba.
Hinkî nef’ê wendişê mewlûdî yê, Ger biyê vatiş şînê vîst per belê
Qedrê yê ger ma bizanin ende bes, Kafî yo ma ra heta axir nefes.
Hasilî ma kor ê bê hed û qiyas, Ma çi zanê qedrê mewlûdî binas.
Belkî zano qedrê yê Rebbê Kerîm, Medhê yê loma di Qurranê Ezim.
Kerdo vato: “ya Muhemmed, ya Emîn! Ente mînî rehmetun lîl’alemîn.”
Wazenê ger ma xelasiya temam, Vatişê ma esselatû wesselam.
(BEŞ-3)
‘Ewwilî xellaqê kullê masîwa, Tim tenî bî baş bizanê binewa.
Nê eno erd û enî ezmanî bî, Nê perî yû cinnî, nê însanî bî
Nê enî rocîw şewî nê nizd û dûr, Nê zemanî nê mekanî bê fitûr.
Yanê nê hacaw tiya enkaw verî, Qet çinêbî hem çinîkê zey verî.
Lebelê fikr û têmul qet meke, Eqlê heywanî ebed ver pê meke. Yew eqil ku eslê yê awew herrî, Yo çizano hukmê şahê Ekberî.
Ger bipersê hîkmetê Homay te ra, Go bibo zey meşke perçe, ey bira!
Axirî, qet yew bi eql û mahirî, Nêrseno m’erîfetê yê Qadirî.
Belkî ancax ehlê qelbê muhreqî, Yo bizano cuzêke sîrrê Heqî.
Nêşkeno yo zî biko t’erîf hema, Cewherê m’erîfetê Xellaqê ma.
Çunkî heddê herf û sewtan qet niyo, Sirrê Xelaqê Cîhan yê vaciyo.
Hem m’eaniyyê di qelbê aşiqan, Bêrê vatiş yê bi nutqê natiqan.
Çunkî herf û sewtî tim cîhatî yê, Sirr û m’eney cîhetan ra xalî yê.
Hasilî qet eşkenê roşnê çira. Hukmê rocî sist kero hukmê xu ra.
Eql û herf û sewtî ma zî yo qeder, Eşkenê sîrran bi fek biyarin teber.
Wazenê ger ma xelasiya temam, Vatişê ma esselatû wesselam.
(BEŞ-4)
Ewwilî dare yeqînê Rebbê ma, Kerde xelq û pa bî çar şaxî hema.
B’edî ço yê padîşahê sermedî. Hinkî nûrê xu girot qey Ehmedî.
Va: “Bibe Ehmed” hema şahê wedûd, Şiklê teyra tawise ame wicûd.
B’edî co ne dare ser Rebbul umem, Zikrê yê kerd bê hîsab, nîno qelem.
B’edê yê zikran hema Rebbê wera, Arde yew ‘eyne heya na yê vera.
Weqto nûrê Ehmedî, anya tera. Bê hîsab kerde heya Rebbê xu ra. Areqêke da hema şeş çilkî yê, Kewtî war çar bî tera çar yarê yê.
Yew te ra zî, bî gulî boy tim yenê, Yîne ra zî yew birinc o ma wenê.
B’edî co nûrê hebîbê Ehmedî Secdê berd panc ray bi qeybê sermedî.
Yo sebeb ra ma rê panc ferzî temam, Wacibê tim ma nimac ker her midam.
B’edî co duyyes hîcabê nairî Ardî nay ro yê Xudayê Qadirî.
Nameyê perdan bi xu yew: Merhemet, Yew keramet, yew zî mînnet, menzîlet.
Yew Nubûwwet, yew zî ta’et namebî Yew seadet yew zî Rif’et ya ebî
Yew Hîdayet, yew zî T’ezîm des temam Yew şefa’et yew yewzî qudret wesselam
B’edî co nûrê hebîbê serwerî, Mendo hergû perde de yo çende serî.
Hergû yew de kerdo zikrêkew temîz, Heddê yê zano tenî Rebbo Ezîz.
B’edê zikrî Xaliqê erd û sema, Eşto yo nûr behrê îrfanî hema.
B’edê co eşt merhemet behrê uman, Weqto yê ra zî teber ame heman.
Baskî şaytê, hinkî çilkî kewtî war, Se hezar û vîst hezar û zêde çar.
Weqto yê çilkî ku yê ra bî berî, Hergû yew bî ruhê yew peyxemberî.
Baskî şaytê, ancî çilkî bê qiyas, Kewtî war bî ummetê yê ‘am û xas.
Xaliqî yew cewhere yê nûrî ra, Kerde peyda b’edî co anya tera.
Bî di felqey tavilî ay yew hewî, Yê bi heybet da nezer nîmey yewî.
Tavilî helya bî behrêkew uman, Heybetan ra dû wû kef da yê heman.
Kef bî erd û ewwile Mekka ra, Yo sebeb ra Mekke bî Ummul Qura.
Dûzî ezmanî tera amey wicûd, La heqîqet ancî zano yo Wedûd.
Nîsfo bîn ra zî viraştiş da cedîd, Lewh û kursî yû qelem ‘er şo mecîd.
Wazenê ger ma xelasiya temam, Vatişê ma esselatû wesselam.
(BEŞ-5)
B’edî co va: “Ey qelem nûştiş bike!” Va: “Ez di emrê to de wa, vatiş bike!”
Va: “Binûsne yew çinîko xeyrê min, Hem Muhemmed qasid o qey emrê min.”
Weqto ana va, şinawit ay qelem, Tavilî şî secde û bî heş bî hem.
Secde ra weqto wîrîşte Rebena, Va: “Ti Xellaqê minê ez vînena.
La belê kamo ku namey yê hema, Ame nûştiş namey yê to dir bi ma.”
Xaliqî va: “Ewwel û axir ez a, Yo zî Mehbûdê min o aşiq ez a.
Ger bi qeybê hubbê yê nêbay mi zî, Çîke nê ardê wucûd û nê ti zî.”
Va: “Binûsne her çî îsyanî biko, Yo go hîsseyê cirê agir biko.
Her çî nêgeyro bi eksê emrê ma, Heqqê yê firdews û dîtiş wechê ma.”
Ummetê peyxemberanê ba sefa, Pêro anû nuştî heta Mustefa.
Ummetey yê rê zî dest pê kerd qelem, Ku binûsno vaco yê zî kel umem.
Tavilî heybet girot vinderte hem, Xaliqî va: “Bes têddub ya qelem!”
Heybetan ra bî di şeqqî secde berd, Be’dê secdê va: “Çi vacî Rebbo ferd.” Va: “Binûsne ummetê yê rê surûr, Ummetun muznîbetun Rebbun Xefûr.”
Yo sebeb rasunnet o şeqqê qelem, Weqtê qet’î ma biker ey zel hîmem.
B’edhî co nûştî heme teqdîrî tam, Çi bibo peyda îla yewmîl qiyam.
Wazenê ger ma xelasiya temam, Vatişê ma esselatû wesselam.
(BEŞ-6)
B’edê kullê nûştişê eşyan ku erd, Xaliqê Cebbarî fermanêke kerd.
Qeybê Cebraîlî va: “Henkî herî, Biyare erdan ra bi şeştî tewwirî.
Nêbo rengêke tera bîvarê kemî, Pê virazin ay herî ra Ademî.”
Hîkmetê rengê herî însanî pê, Hergû yo rengêke bî nêbî zey pê.
Ha bi şekl û ha şeca’et dîlberî, Ha bi cûd û ha bi teb’û enwerî.
Arde Cebraîlî warro kerde ro, Henkî awey rehmetî kerde pero.
B’edî co zey mîr ecelna yew zeman, Nêdûsa pê ra wû cêra bî heman.
Kerde ser aw henkî behrê huznî ra, Yobînan tavil giror bê hemdî ra.
Ma zî loma daîma mehzûn benê, Can yeno pê ser muhayyer manenê.
B’edî co va Xaliqê ku zulhîkem: “‹lmê min de kerdo sebqer huzn û xem.
Qeybê îbnê Ademî ey îns û cin Kamo ehlê sebrî bo, yo ehlê min.
Kam keso ku nêkero sebro kerîm Ez go rûnî yê sero huzmo ezîm.”
B’edî co Adem temam kerd şiklê yê, Hezretî Cîbrîlî pif kerd ruhê yê. Tavilî Adem jirişt rûnişt verê, Hezretî Cîbrîlî secde berd ci rê.
B’edî co her çî melek pêro temam, Secde berdî Ademî rê xas û ‘am.
Tavilî nûra Muhemmed xatemî, Bî mucella yo di paştey Ademî.
Cenneto berzex de nay ro va: “Hema, Lazim o na dare ra dûr bê şima!”
Sef bi sef vindertê yê pey dî melek, Bî muheyyer Ademî va: “Ez gerek.
Persî Xellaqê cîhan ra no sebeb, Yê çi ra vindertê min pey de eceb”
Wexto persa Xaliqî ra kewn û hal, Va: “Eno hîkmet çi yo ya Zulcelal?”
Xaliqî va: “Nûrê şahê cin û îns, Haw di paştey to de yo eyro celîs.
Hîkmet û heybet zî pêro awew o, N’îmet û cennet zî pêro awew o.
Ademî va: “Xaliqê erş û felek, Heskena bêro miqabil wew melek.”
Hîkmetê Xellaqî ra, dî ame nûr, Miyanê wechê yê de tavil bî zuhûr.
Ademî va: “Rebî ez hêvî kena, Biya re qarşî, xu rê ez vînena.”
Kerd emrêkew letîf ilmê xu de, Nûr bî nazil, ame gişta eşhede.
Yo sebeb ra gişta raşte efdela, Zey çepe ey ehlê hubb û mubtela.
Loma weqto nenûkî xû qesnenê, Desto raşt ra ewwilî dest pê kenê.
Desto raşt ra zî ku gîşka nûr tede, B’edî co hîrê hemey ya kişte de.
B’edê yîne pîle zî ku qesnenê, Desto çep tertîb tede nêvirazenê.
Çunkî gîştê destê raştî efdelê, Ma verî varo şima zenê belê.
Lazim o ma hîkmetê tertîbî vac, Çunkî hergû derdî rê esto îlac.
Weqto yo nûr ame gîşte bî sekan, Nûrê çar yaran zî amey yê bînan.
Nûrê Sidîqî di raştê Sidqî de, Bî sekan Farûqî zî Siddîqî de.
Nûrê Usmanî zî raştê Umerî, Yê Elî gişta çepê peyxemberî.
Weqto Adem çim gena gişta şede, Ay ku nûrê Mustefayî haw tede.
Bî muferreh va bi îlhamê Rebî, “Esselamû hem eleykum ya Ebî
Da cewab nûrî vera Rebbê wera: “We eleykumusselam” û va tera.
Yo sebeb ra maselam bid sunnet o, Reddê yê zî ferzêkew kîfayet o.
Wazenê ger ma xelasiya temam, Vatişê ma esselatû wesselam.
(BEŞ-7)
Hezretî Hewwa, nezer da Ademî,
Va: “Çi nûr o?” Va: “Yê Fexrê Alemî.”
Xaliqî hurdî muzeyyen kerdî bî, Hem di cennet de muxeyyer kerdî bî.
B’edî co ku Ademî bê emrî kerd, Xaliqî va: “Yê bigîrê berzê erd!”
Tavilî lîbas û tezyîn bî vinî, Yîne ra wû eştî na dunya genî.
Bi fîxan û zariyey yê hergû hew, Qet ebed nê bî sekan yo roc û şew.
Bî temam hetta ku hîrê sey sere, Kerdî zergûn hîsrê yê dar û çere.
Vatişê yê zî eno bî roc û şew, “Rebbena” vatê “zelemna” hergû hew.
B’edî co yo roc wirişt rûnişt hema, Yew nezer da erşê Xelllaqê sema.
Dî ku nuşto: “Yew çinîko tim ez a, Hem Muhemmed mursel o, mursîl ez a.
Va: “Di bextê ay Muhemmedî de wa, Min efû ke Rebbî ez bê çare wa!”
Hezretî Cîbrîlî wehyî arde ser, Va: “Ricay to bî qebûl wirze xu ser!”
B’edî efwey Ademî ra bîlyeqîn Ame paştey Şîsî yo nûra verîn.
Şîsî ra zî ame lacê yê hema. Nêşkena hendî bimarî qey şima.
Çunkî hetta bêro Ednanî riso. Go bibo nizdê se namî pê riso.
Hem tede esto xîlafêkew temam. Yew muheqqeq nêşkeno vaco kelam.
La belê Ednanî ra pî yê hema. Vîst û yew pî bêşîkê vacî şima.
Ewwilî Ednan û M’ed û hem Nezar. Yew muder bî, yew zî Îlyas namedar.
Mudrîke yew, yew Xuzeyme, yew kenan. Nedr û Malik, Fehr û Xalib zî heman.
Hem Lu’ey, hem Ke’b û Merre hem Kîlab, Hem Qusey zî hewt û des hamey hîsab.
Yew zî yew Ebdulmenaf o murte’îb. Yew zî Haşem yew zî Ebdulmuttelib.
Şîsî ra hetta tiya nûr bî nîhan. Fucetun pî yêde bîzahir heman.
Wazenê ger ma xelasiya temam, Vatişê ma esselatû wesselam.
(BEŞ-8)
Weqto Ebdullahî de nûr bî zuhûr. Kafiran zana ku amew nizdhi nûr.
B’edê co geyray bi qetlê yê hema, Hafizê yê Xellaqê erd û sema.
Tim qicî ra pawitê yê kafiran. Cay ke Ebdullahî bikşê bê biran. Rayke hewtay cihûd piya bî heval. Sondî wendê kerdê eqdêkew betal.
“Yo heta ger nêro kiştiş ma hema. Go bigeyrin roc û şew tim yê dima.
Ma ebed nê geyranê a ger meram. Nêkerin îcra ku vacin ax û Şam.”
Miyanê Şamî ra wiriştî hergû hew. Şîne reyra nê bi roc daîm bi şew.
Kewtî çol û kerbelayê kafirî. Şî hetta dorê Mekî zey adirî.
Kerde casûsî hetta yew rocêke, Ame Ebdullah tenî şi çolêke.
Weqto dî, kewtî dima zey vergê har. Şibî yê berxê cîwanî hey hewar.
Pêro piya şî yew tera nêbî kemî. La belê hafiz bi rebbê ‘alemî.
Weqto şiyê her cihûdê şamiyan. Tavilî yew ‘eskerê rewhaniyan.
Ame ‘ezman ra cihûdî tar û mar. Kerdî pêro eştî şî yê zey xubar.
Mendê ‘Ebdullah tenî yo xanedan. Hîfzê yê kerd xaliqê însan û can.
Yew weheb bî zuhriyanra namedar. Yo zî yo roc amebî seyd û şîkar.
Yê zî weqto dî eno hukmo ‘ecîb. Bî mu heyyer va:”Eno hîkmet xerîb”.
Weqto yê dî yê ro yew hîkmet gina. Va:”Mi yew keyneke esta;Amîna.
Go bidî yê ger bibo yê ra qebûl. Layîqê yê wa tenî a yew betul”.
B’edî co ame weheb sahîb kemal. Şî keye va kê xu ra;hal û heval.
“Hem tesewir qelbê min de vînena. Tim beno kû ez bidî yê Amîna”.
Hem şî Ebdulmuttalîp dî va tera: “Esta yew keyneke min zehf nadira.
Layîqê ay nêdiyo min qettu qûl. Xeyrê ‘Ebdullahî ger yê ra qebûl.
Go bibo ez bidî yê serwerî. Ay bi emrê yew Xudayê ekberî”.
Hem şî Abdulmuttalib va ay xeber. Kerdê Abdullahî de tavil eser.
B’edê co şî yê bi ‘ûrfê ay zeman. Waşte Ebdullahî rî şahê cîhan.
Yew weqeyke zerd û yew sîm hem se pes. Hem devey zî zey pesan day ende bes.
Weqto arde hem yene bî ay şewî. Hem receb bî aşme bîbî yew şewî.
Wazenê ger ma xelasiya temam, Vatişê ma esselatû wesselam.
(BEŞ-9)
B’edî co nûr ku ame kerdo sena Ame bî meyman bi qeybê Amîna.
Weqto yo nûr ku Amîna de bî zuhûr Amîna zî dî ‘eceb ‘îzzî û surûr.
Bê hîsab nîno ebed vatiş temam. Ma bîker tefsîl bizano xas û ‘am.
Amîna va: “Weqto min zana ku nûr. Amewo meymaniyey min bêfitûr.
Yew şewêke ez dihewnê kew şîrîn. Min dî ame merdimêkew enwerîn:
Merheba fîke Muhemmed! va hema. Name min persa û va: “Ez Adema”.
Hem Receb bî ay şewa ku Ademî. Merheba va qaybê Fexrê alemî.
B’edî co Ş’eban de yow şew ame Şîs. Va: “Selamû” hem “eleyke ya Reîs!”
Ame aşma bîne Îdrîso refî. Va mi ra: “to rê mubarek bo şefî”
Ame aşme çarîne Nûh ba sefa. “Esselamû” va “eleyke Mustefa!” Ame aşmê pancîne Hûd hewnê min, Va “selamû” hem “beşaret” qey bê min.
Weqto bî Zulhîcce Îbrahîm be nam, Ame va hemlê mi ra yê yew “selam”
Va di aşmêy hewtî Îsmaîl Zebîh. “Barekellahû lekî hemlel melîh”
Ame aşme heştî Mûsa qey mi va: “Îbşîrî ya Amîne bîl Mustefa!”
Ame new aşman de Îsa va mi ra: “To rê mujdyanî bi sultanê wera”
Hem dî hewnê bê hesabê nadirî. Ger biyê vatiş bi emrê Qadirî.
Go bibo derg no kîtabo nazenîn. Belkî mûwcîb bo bi ‘îczê hazirîn.
Weqto bî şeş aşme hemlê ay ci rê, Kerdê Ebdullahî qesdê tîcirê.
Şî Medîne Xaliqî da neweşî, Qeybê Ebdullahî şerbet werd û şî.
Na dinyara yo hebîbo enwerî, Umrê yê zî pêro vîst û panc serî.
Weqto Ebdulmuttelîb bî ba xeber, Amîna berma wû va: “ah û keser”
Va “zerrey min bîdi nîmî wey limin! Xaliqî verda yetîm no hemlê min”
Dar û ber pêro tedir bermay bê hal, Hem çiqa heywanî der sehl û cîbal.
Yew melek nêmend wiriştî va: “Kerîm Nî hebîbê to Muhemmed bî yetîm”
Da cewabêkew letîf ay yew Rebî “Baştira yê rê bi pansey may û pî”
Ey gelê aqil temam û ‘aliyan! Ma çi zanê qedrê durrê xaliyan
Wazenê ger ma xelasiya temam, Vatişê ma esselatû wesselam.
(BEŞ-10)
Şî Rebî’ulewwelî ra des şewî,
Amîna bî xerqê nûrî yew hewî,
Amîna va: “Weqto bî duyyes şewî, Ez tenî menda di xelwe bêyewî.
Ay şewî hem bî duşenbe bêfitûr Min dî çar cênî mi rê amey huzûr.
Meryema yew yew zî Sera Asiya, Yew zî ay Hewwa ku bî ummel wera.
Xizmetê min kerdê yîne bê qusûr, Qet mi nêdî ezyetêke bî zuhûr.
B’edî coy teyşan biya ez bê hîsab Min dî ame şerbetêkew ze gulab.
La belê nê şekkir û ne engemîn, Çîke zey yê şerbetî nêbî şêrîn.
Werdişê yê dir rihetbî canê min, Min dî yew teyrêke ame banê min.
Tavilî min dî hebîbê min emîn, Ame dunya qûm û qewmel hazirîn.”
Xeyrê însanî çiqa eşya bî va Menheba ya sadîqel kewneynî! va
Merheba, ey sîrrê subhan merheba! Merheba, ey ruhê rûhan merheba!
Merheba, ey fexrê ‘erşî merheba! Merheba nesley qureyşî merheba!
Merheba, ya sahîbel dînîl mubîn! Merheba, ya sedîqel w’edîl emîn!
Merheba, ya men sereyte bîl herem! Merheba, ya men denewte bîl qelem!
Merheba, ya qurrete ‘eynîl wera! Merheba, ya men nubîte fîl Hîra!
Merheba, ya ‘alîmel îlmîl ezel! Merheba, ya şafî’en yewnel wecel!
Merheba, ey rehmeten lîl ‘alemîn! Merheba, ya men şefî’ul muznîbîn!
Wazenê ger ma xelasiya temam, Vatişê ma esselatû wesselam.
(BEŞ-11)
Weqto ame na dunya tavil hema,
Secde berd qey Xaliqê ‘erş û sema.
Secde ra weqto wirişt va: “Rebbena, Ummetey min ‘aciz a, ez vînena.
Qey bê nefsê min rica qet nê kena, Belkî qey yîne rica to ra kena.”
Goş cişanê hîmmetê şahê şima, Tayne ez vacî tera qaybê şima.
Yew di kîsra de tera Nûşîrewan Vatê namey bî di yo weqt û zeman.
Adirî rê kerdê îbadet mudam, Qasê yew henzar sere bê şek temam.
Adirê yîne çiray nêbî çinê, La şewê mewlûdî de yo bî çinê.
Hem biqey Nûşîrewanê banê ke, Bî di kîsra de tera eywanê ke.
Vîst û yew qenter bî çares kewtî war, Ay şewî de banî hîmmet ra neçar.
Behrê sawa ziwa bî yo zî a şewî, Aw tede nêmende esla yew hewî.
Meh şewey mewlûd itede biyo siba, Yew cuhûd bî şarî ra persa û va:
“Persê yew mewlûd qureyşî kamî rê, Bî di emşo muzhîr o Îslamî rê.”
Ame vatiş va ku: “Ebdullahî rê, Yew weled emşo biyo yê şahî rê.”
Yo cuhûd tavil wirişt şî qeybê yê, Va: “Mi rê biyarê teber, ez baniyê.”
Weqto dî yê va: “Bi Tewrato mubîn, Go biko batil eno dîno verîn.
Xatemê Peyxemberan o bîlyeqîn, Îsmê yê Ehmed Muhemmed hem emîn.”
Wazenê ger ma xelasiya temam, Vatişê ma esselatû wesselam.
(BEŞ-12)
Amîna va: “Hewnê min de bî beyan, Go bide yê şit Helîmay S’ediyan”
Çende rocî b’edî co yew karîwan, Ame Mekke name vatê S’ediyan.
Yîne dir bî hem Helîmay S’ediyan, Şî xu rê berd Seyyîdê însan û can.
Ay zî yew lacêke qic bî zumrete, Hurdî piya bî şitwerê ay hurmete.
Yew herêke bî tedir yo zî lexer, La belê nêrsayne ci esla tu her.
Çunkî paştey yê sero nûrulenam, Yê bizanê her zî y’efûr bî binam.
S’ediyan weqto ku dî hukmê herî, Bî muheyyer va: “Helîma raverî.
Ma xu rê vatê eno her go di rey De bimano, nêşkeno bêro çirey.
Ma zî enka vînenê zey yew xezal, Meşkeno rey ra bi emrê la yezal.
Hem şima hîrê tenî piya niştî ci, Ancî yew her nêrseno pey ta bi ci.”
Tavilî Homay ziwanêkew fesîh, Vîstê yê fek yê bisewtêkew melîh.
Va: “Eceb min de memanê Se’diyan, Ez bi nî şiklî eger şî asîman.
Çunkî nişto min Muhemmed zul’elem, Yo ku qey yê xelq bîbî erş û qelem.
Eyro paştey min bi xu efdeltir a, Ma siwara baş bizanê ey wera!”
S’ediyan pêro ‘eceb mendî temam, Va: “Xiyal o yan birra wo no kelam?”
Şî keye axir Helîma serwere, Kerd wey hetta kû bî hîrê sere”
Weqto ewwil bî xeberdar yo Nezîr, Va hema: “Ellahû ekber min kebîr” B’edî co ancî Helîma nazike, Kerdê espar û verê yê şa Mekke.
Berd û teslîm kerd bi qeybê Amîna, Ay zî bî şa ma zî şa ke Rebbena.
Emrê yê weqto temam bî şeş serî, Amîna zî şi dunya ra ay serî.
Weqto yê rê heşt serî bî munqelîb, Qebri rê meyman bî Ebdulmuttelib.
Mend Ebî Talib tenî pî Heyderî, Bî ci rê hafiz bi emrê Ekberî.
Wazenê ger ma xelasiya temam, Vatişê ma esselatû wesselam.
(BEŞ-13)
B’edî co anya ku dunya faniya, Hem bi qîmet qasê yew dasî niya.
Va xu rê: “Rebbî ti zanê vînenê, Çîke ra hes nêkena bê to tenê.
Tim eno fikr û meram bî hergû hew, Xeyrê yê yew çî çinê bî roc û şew.
Yê heta çewres sere kerde temam, Tim di qelbê yê de bî Rebbulenam.
Hem bi xu zanayne yo xalîniyo, Go ci rê ezman ra çîkebiyo.
Yo bî ni fikr û xiyalî rocêke, Tavilî anciya şi miyanê kohêke.
Namehê koy zî tera vatê Hîra, Zaf tera heskerdê ay xeyrul wera.
Tavilî anya ku qelbê yê heman, Bî ze roc weqto yeno miyanê çiman
Bî tebeddul rengê yê mil şî vero, Hezretî Cîbrîl bî nazil yê sero.
Arde “îqra bîsmî” qelbê yê deva Tavilî şa bî Muhemmed Mustefa.
Hendî zana ku temam bî w’edeyê, Yew resûl esla çinîko b’edêyê. Hendî ewca ra tepya hergû hewe, Arde wehyî hem biroc û hem şewe.
B’dî wehyî şî temam duyyes serî, “Biyare ‘ezmanî hebîbê Ehmedî!”
Pê muşerref bî eno ‘erş û felek, Hem muferreh bî biyê herçî melek.
Vîst û hewt şew şî Receb ra bî îttîfaq, “Cae Cîbrîlû îleyhî bîl boraq”
Va tera ku “Xaliqê to yew selam Kerdo, vato bêre min het ey meram”
Cade hêz da şî bi awey zemzemî, Xuslêkew sunnet eda kerd ay demî.
B’edî co yê kerd nimacêkew xerîb, Hezretî Cîbrîl tede mend bi ecîb.
Weqto yo farix nimac ra bî temam, Linge eşte zengû ay xeyrul enam.
Kerdê qesdê Qudsî şî ewca verî Bibî hedre hem heme peyxemberî.
Mescîdul Eqsa de çim rey mendî bî, Hem çiqa cin û melek nê mendî bî.
Pêro amey bî hema sef sef temam, Yo zî ame yîne rê da yew selam.
Bî muferreh hembi tertîb û edeb, Şî ziyaret kerdê yo şaho Ereb?
B’edî co şa yîne vernî bî îmam, Kerd nimacê ke bi qey Rebîllenam.
Hem niyz kerd û duayî hem rica, “Rebbî edxîlna du’ae we rîca”
B’edî co tavil wirişt tacul enam, Şî siya meşhûre ser fîhîselam.
Sî sera Cîbrîlî na baskê xu ser, Berd şî ezmanî yo xeyrul beşer.
Hem cirê bî a cemî’ê zulîqab Ha çi cennet ha cehennem ha îqab.
Hem çi sirrî bî di kenzey sermedî, Pêro day dîtiş bi qeybê Ehmedî.
Hasilê weqta ku şî sîdre heman, Hezretî Cîbrîl zî ewca bî sekan.
Va: “De şore ya Muhemmed hem emîn” Va: “Çira nînê birawo nazenîn?”
Va: “Ku yew linge tiya ra nêşkena, Berzî ger berzî hema ez veyşena.
Hem çi mexlûq ku Homay xelqê yê Kerdo tiya ra wet çinîko heqqê yê.
Linge berzo xeyrê to ey nazenîn Belkî heqqê to teni yo bîlyeqîn”
Wazenê ger ma xelasiya temam, Vatişê ma esselatû wesselam.
(BEŞ-14)
Weqto Cebraîlî ra fer bî Hebîb,
Ame şerman ra ci rê xewfo xerîb.
Bî muheyyer hendî nêzana seyin, Şo huzûrê ay Rebul ‘alemîn.
Tavilî venda ci Xeloqê wera: “Udnî mînnî ya Hebîbî” va tera.
“Hîne nûdiyel hebîbû bîl wudûd, Xase fî behrî tecellî we şuhûd”
Xaliqî perde wedart û va: “Emîn, La texef, unzur bîxeyrî raziqîn!”
Dî cemalê cê di reybê reyb û şek, La belê nîna ebed vatiş bifek.
Hasilî hendî çivacî ey beşer, Yo ku Homayê bor û erşê xu ser.
Wesfê yê hendi yenê vatiş temam, Ger hema vacî îlla yewmîl qizam.
Hem kelamê Xaliqî vatê tedir, Qet yenê nuştiş bibê behrî hebir.
Hem henî sirrî tera estê heman, Nêşkeno vaco ebed yîne ziwan.
Çunkî meydanê fek û herfan niyo, Sirre suphanellezî pê vaciyo.
Hasilî ancî hema Rebbul umem, Kerdê nazil Mekke desahîb kerem.
B’edî co mend yew serêke la cerem Kerdê hîcret şî Medîne zul’elem.
Des serî zî mend Medîne de temam, Umrê yê hîrê yû şeştî wesselam.
Wazenê ger ma xelasiya temam, Vatişê ma esselatû wesselam.
(BEŞ-15)
Ya Îlahî kemterîn û qasirê, Ma heme Rebbî ti zanê nazirê.
Rehmetey to zehftira zey qehrê ro, Ma îman ardo bi no vatişî bi to.
Ger çiqa ma ‘asî yû şermendeyê, La belê ma tim di xewfê to de yê.
Ger ti banî fîlê ma re ey Xuda Ma rê hendî nêbena esla rica.
Ma xu rê zanê ku ‘asiyê temam, La belê ma rehmetey to a meram.
Ma sera vazdin? Çinîko ma mecal, Xeyrê yew dergahê to ya Zelcelal!
Ti bi heqqê hurmetê namey xu ke, Ma feqîr û bêkesan mehrûm meke.
Ehlê îmanî çiqa estê temam Ademî ra şo îla yewmîqiyam.
Rebbî fexfîr malehum yewmelhîsab, La tuwedd’îhum kelîlen bîl ‘îqab.
Rebena lew lem yekun lutfun ‘emîm, Eyne Xasî fî sîratîl musteqîm?
Werzuqîlla humm hesnel xatîme Lî cem’îl muslîmîne el fatîhe.