Basileios I: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
RibotBOT (overleg | bijdragen)
StrepuBot (overleg | bijdragen)
k Commonscat linkfix;
 
(31 tussenliggende versies door 22 gebruikers niet weergegeven)
Regel 10:
| vader =
| moeder =
| dynastie = [[Macedonische dynastie]]
}}
 
'''Basileios I ''de Macedoniër''''' ([[Grieks]]: Βασίλειος; [[Latijn]]: Basilius) ([[Thracië]], [[827]] – [[Constantinopel]], [[29 augustus]] [[886]]), was [[Keizers van Byzantium|Byzantijns keizer]] (867 tot 886) van [[Armenië|Armeense]] afkomst en stichter van de zogenaamde ''[[Macedonische'' dynastie]] (867–1056).
 
Hij klom geleidelijk op van de boerenschuur naar de troonzaal, dankzij keizer [[Michaël III van Byzantium|Michaël III]], een alcoholist wiens vriendschap en vertrouwen hij won, maar die hij in 867 uit de weg liet ruimen. Daarvoor had hij ook al diens oom [[Bardas]], broer en adviseur van Michaels moeder, keizerin [[Theodora II]], in 866 laten vermoorden. Basileios huwde de langdurige minnares van Michael III, [[Eudokia Ingerina]], met wie hij drie kinderen kreeg. Als keizer presteerdewas hij berucht vanwege deze intriges, maar hij leverde uitstekend werk, o.m. voor de ontwikkeling van de rechtswetenschap:. (zijnZijn ''[[Procheiron]]'' en ''[[Epanagoge]]'' bereidden ter zake het terrein voor [[Leo VI van Byzantium|Leo VI]] (886-912). Daarnaast luidde hij Byzantiums bloeitijdperk in door een [[Autonomisme (bestuurlijk)|autonomistische]] kerkelijke politiek. Onder zijn regering kwam de [[Slavische volkeren|Slavische wereld]] in de vaste greep van de Byzantijns-christelijke cultuur, onder meer door de missie van [[Cyrillus en Methodius]].
 
De zogenaamde Macedonische dynastie waar Basileios de grondlegger van was, werd behalve door Leo VI en [[Constantijn VII]] vooral bepaald door kundige militairen. Dankzij de problemen bij zijn eeuwige rivalen, kon hij zich toeleggen op de Byzantijnse bezittingen in de Middellandse zee. De [[Abbasiden]] in het oosten hadden af te rekenen met de [[Zanj Opstanden]] (869-883) en de [[Eerste Bulgaarse Rijk|Bulgaren]] in het noorden hadden af te rekenen met de [[Westelijke Slaven|Slaven]] van het [[Groot-Moravische Rijk]] (833-893).
Daarnaast luidde hij Byzantiums bloeitijdperk in door een autonomistische kerkelijke politiek; (onder zijn regering kwam de Slavische wereld in de vaste greep van de Byzantijns-christelijke cultuur, onder meer door de missie van [[Cyrillus van Saloniki|Cyrillus]] en [[Methodius]]). Door zijn offensief beleid tegen de Arabieren herstelde hij het rijksgezag op de [[Dalmatië (regio)|Dalmatische]] kust en in Zuid-Italië, en drong zijn invloed in Azië door tot de bovenloop van de [[Eufraat]].
 
Dat gaf de mogelijkheid aan Basileios I het rijksgezag te herstellen op de [[Dalmatië (regio)|Dalmatische]] kust en in Zuid-Italië, waar het [[Emiraat Bari]] werd heroverd. Hij breidde daarnaast zijn invloed in Azië uit tot de bovenloop van de [[Eufraat]].
{{Commons|Basil I}}
 
Op 20 augustus 886 werd Basileios I tijdens de [[Jacht (activiteit)|jacht]] het slachtoffer van een bizar ongeval. Een reusachtig, door de jagers in het nauw gedreven [[Hertachtigen|hert]] doorboorde de keizer met zijn [[gewei]]; een tak van het gewei bleef haken achter de gordel van de keizer, waardoor hij werd meegesleept. Een bediende zag kans Basileios te bevrijden door zijn riem door te snijden, maar de keizer was reeds dodelijk gewond en overleed negen dagen later aan inwendige bloedingen.<ref>Time-Life Wereldgeschiedenis 800 - 1000 na.Chr (1991). ''De Gesel der Vikingen'', p. 65. ISBN 90-6182-971-2.</ref>
 
Basileios I werd opgevolgd door zijn 19-jarige zoon [[Leo VI van Byzantium|Leo VI]], in [[Constantinopel]] gekroond als heerser van het [[Byzantijnse Rijk]].
 
==Trivia==
Onder de na het tweede [[iconoclasme]] herstelde [[Theotokos]] in de [[Hagia Sophia]] werd de tekst aangebracht: ''"Deze afbeeldingen, die de bedriegers ooit naar beneden wierpen, hebben vrome keizers weer hersteld".'' Aangezien het mozaïek werd voltooid tussen 866 en 876, moet dit wel slaan op het keizersduo Michael III en Basileios I, waarvan het gedrag niet onbesproken was en waarvan de een de ander heeft omgebracht.
 
{{appendix}}
 
{{Commonscat}}
 
[[Categorie:Keizer van Byzantium]]
[[Categorie:Macedonische dynastie]]
[[Categorie:Persoon in de 9e eeuw]]
 
[[an:Basilio I]]
[[bg:Василий I Македонец]]
[[ca:Basili I]]
[[cs:Basileios I.]]
[[de:Basileios I.]]
[[el:Βασίλειος Α΄]]
[[en:Basil I]]
[[es:Basilio I]]
[[fa:باسیلیوس یکم]]
[[fi:Basileios I]]
[[fr:Basile Ier]]
[[gl:Basilio I]]
[[he:בסיליוס הראשון, קיסר האימפריה הביזנטית]]
[[hr:Bazilije I. Makedonac]]
[[hu:I. Baszileiosz bizánci császár]]
[[hy:Վասիլ I Մակեդոնացի]]
[[it:Basilio I di Bisanzio]]
[[ja:バシレイオス1世]]
[[ko:바실리우스 1세]]
[[la:Basilius I Macedonius]]
[[lt:Bazilijus I Makedonietis]]
[[mk:Василиј I]]
[[pl:Bazyli I Macedończyk]]
[[pt:Basílio I]]
[[ro:Vasile I Macedoneanul]]
[[ru:Василий I (византийский император)]]
[[sh:Vasilije I Makedonac]]
[[sk:Basileios I.]]
[[sr:Василије I Македонац]]
[[sv:Basileios I (bysantinsk kejsare)]]
[[tr:I. Basileios]]
[[uk:Василій I Македонянин]]
[[zh:巴西尔一世]]