Henri Poincaré: verschil tussen versies

'''Jules Henri Poincaré''' ([[Nancy]], [[29 april]] [[1854]] - [[Parijs]], [[17 juli]] [[1912]]) was een [[Frankrijk|Frans]]Franse [[wiskundige]], die beschouwd wordt als een van de grootsten uit het land wordt beschouwd. Hij was bovendien [[wetenschapsfilosofieWetenschapsfilosofie|wetenschapsfilosoof]]. Poincaré wordt vaak beschreven als de laatste van de "'universalisten"', in staat om vrijwel alle gebieden van de [[wiskunde]] te begrijpen en eraan bij te dragen. Bovendien was hij mijnbouwkundig ingenieur, wetenschappelijk adviseur van de Franse regering, auteur van bestsellers en heeft hij belangrijke stukken van de [[speciale relativiteitstheorie]] ontwikkeld. Zijn neef [[Raymond Poincaré]] was president van Frankrijk tijdens de [[Eerste Wereldoorlog]] de [[president van Frankrijk]].

In 1862 begon hij zijn opleiding aan het Lycée Henri in Nancy, dat (sindsdien evenals de Universiteit van Nancy naar hem is genoemd). Hij bracht elf jaar aan het Lycée door en ontpopte zich daar in elk onderwerp, dat hij bestudeerde, tot een van de beste studenten. Hij muntte uit in opstellen uit. Zijn wiskundeleraar beschreef hem als een "'wiskundig monster"' en hij won eerste prijzen in het [[concours général]], een wedstrijd tussen de beste leerlingen van alle lycea in geheel Frankrijk. Zijn slechtste vakken waren muziek en [[lichamelijke opvoeding]], waar hij werd omschreven als "''op zijn best gemiddeld" (''.<ref>O'Connor et al.., 2002).</ref> In 1871Hij studeerde hijin 1871 aan het Lycée af met een bachelors graad in de letteren en de natuurwetenschappen.

InHij 1873begon starttein Henri1873 Poincaremet zijn studiesstudie aan de [[École Polytechniquepolytechnique]]. Hij studeerde daar wiskunde alsen een leerling van zijn leraren was [[Charles Hermite]]. ReedsHij inschreef 1874al publiceerdein hij1874 zijn eerste artikel, ''Démonstration nouvelle des propriétés de l'indicatrice d'une surface''. InHij studeerde er in 1875 of 1876 studeerde hij af, waarna hij zijn studies vervolgdestudie aan de [[École des Mines]] vervolgde. DaarnaastDesondanks zette hij ook zijn studie wiskunde voort. InHij haalde in maart 1879 behaalde hij de graad van gewoon [[ingenieur]].

Als afgestudeerde van de École des Mines trad hij toe tot het [[Corps des Mines]] toe. Hij werd benoemd tot inspecteur voor de regio [[Vesoul]]. Inbenoemd die functieen was hijin directdie betrokkenfunctie direct bij de mijnramp in augustus 1879 van [[Magny-lès-Jussey|Magny]] in augustus 1879betrokken, waarbij 18 [[mijnwerker]]s omkwamen. Poincaré verrichtte het officiële onderzoek naar de oorzaak van deze ramp in zijn district.

Tezelfdertijd bereidde Poincaré zich voor op zijn doctoraat in de natuurwetenschappen en de wiskunde onder supervisie van [[Charles Hermite]]. Zijn proefschrift met de titel, ''Sur les propriétés des fonctions définies par les équations aux différences partielles'', was op het gebied van de [[differentiaalvergelijking]]en. Poincaré ontwierp een nieuwe manier voor het bestuderen van de eigenschappen van deze vergelijkingen. Hij beperkte zich niet tot de kwestie van het vaststellen van de oplossingen van dergelijke vergelijkingen, maar was ook was de eerste die de algemene meetkundige eigenschappen van differentiaalvergelijkingen bestudeerde. Hij besefte dat deze kennis kon worden gebruikt om een klassiek probleem uit de mechanica, het gedrag van meerderemeer lichamen in vrije beweging in het [[zonnestelsel]] te modelleren. Poincaré promoveerde in 1879 aan de [[Universiteit van Parijs]] in de wiskunde.

== Carrière ==

BeginnendHij begon in 1881 enmet voorcollege geven aan de rest[[Universiteit van zijnParijs]], loopbaande gafSorbonne, hijen lesdeed dat tot aan dehet Universiteiteinde van Parijszijn (Sorbonne)loopbaan. Hij werd aanvankelijk aangesteld als ''maître de conferences d'analyse'', (universitair hoofddocent in de analyse) (Sageret, 1911). UiteindelijkHij bekleedde hijbij elkaar de leerstoelen in de natuurkundige en experimentele mechanica, de wiskundige natuurkunde en de theorie van de kansrekening, en de hemelmechanica en de sterrenkunde.

InHij trad in datzelfde jaar, in 1881, trad Poincaré in het huwelijk van Jeannemet Louise Marie Poulain d'Andecy. Samen kregen zij vier kinderen: Jeanne (1887-1974), Yvonne (1889-1939), Henriette (1891-1970) en Léon (1893-1972).

InHenri Poincaré leverde bijdragen aan een hele reeks van onderwerpen uit de wis- en natuurkunde, waaronder aan de theorie van de [[differentiaalvergelijking]]en. Naast zijn wetenschappelijke activiteiten was hij ook een popularisator van de wis- en natuurkunde en schreef hij verschillende populairwetenschappelijke boeken. Hij werd in 1887, op de jonge leeftijd van 32, werd Poincaré gekozen in de [[Académie des Sciences]]. Hijen werd haar voorzitterdaar in 1906, ende voorzitter van. Hij werd acht jaar later, in 1909, verkozenaangenomen totals lid van de [[Académie française]].

In 1887Hij won hijin 1887 de wiskundigecompetitie competitiewiskunde, die was uitgeschreven ter ere van de zestigste verjaardag van koning [[Oscar II van Zweden]], voor een oplossing van het [[drielichamenprobleem]] over meerderemeer, zich vrij, in banen bewegende lichamen.

In 1893Poincaré trad Poincaréin toe1893 tot het Franse [[Bureau des longitudes]] toe. Hier hield hij bezig met de synchronisatie van de [[tijd]] over de hele wereld. In 1897Hij steunde Poincaréin 1897 een mislukt voorstel voor de decimalisering van het meten vanom cirkelbogen, en dus de tijd en dein [[LengteDecimaal (meetkunde)talstelsel|lengtedecimalen]] (ziete Galisonverdelen, 2003).maar Hetdat wasvoorstel dezemislukte. postHij diehield hemzich aanzettehier de kwestiebezig vanmet het instellen van internationalede tijdzones[[tijdzone]]s en met de synchronisatie van de tijd tussen lichamen in relatieve beweging te overwegen.

InHij hetkoos jaarin de [[Dreyfusaffaire]] de kant van [[Alfred Dreyfus|Dreyfus]]. In 1899 en opnieuw, maar nu met meer succes, in 1904, intervenieerde hij in dedit processen van [[Alfred Dreyfus]]proces. Hij viel de pseudowetenschappelijke claims van sommige van de bewijzen tegen Dreyfus aan. Dreyfus was een joodse officier in het Franse leger, die door anti-semitischeantisemitische collega's van verraad werd beschuldigd.

* {{aut|FerdinandJeremy VerhulstGray}}, ''Henri Poincaré, impatienta geniusscientific biography'', 2012, UitgeverijPrinceton SpringerUniversity Press, {{ISBN |978-14614240620691152714}}

[[Categorie:LidTheoretisch van de Académie françaisenatuurkundige]]