Henri Poincaré: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Botverzoeken: toevoegen archieflinks en vervangen http:// door https:// |
|||
| (15 tussenliggende versies door 13 gebruikers niet weergegeven) | |||
Regel 1:
{{Infobox persoon Wikidata}}
'''Jules Henri Poincaré''' ([[Nancy]], [[29 april]] [[1854]] - [[Parijs]], [[17 juli]] [[1912]]) was een Franse [[wiskundige]], die als een van de grootsten uit het land wordt beschouwd. Hij was bovendien [[Wetenschapsfilosofie|wetenschapsfilosoof]]. Poincaré wordt vaak beschreven als de laatste van de 'universalisten', in staat om vrijwel alle gebieden van de [[wiskunde]] te begrijpen en eraan bij te dragen. Bovendien was hij mijnbouwkundig ingenieur, wetenschappelijk adviseur van de Franse regering, auteur van bestsellers en heeft hij belangrijke stukken van de [[speciale relativiteitstheorie]] ontwikkeld. Zijn neef [[Raymond Poincaré]] was tijdens de [[Eerste Wereldoorlog]] de [[president van Frankrijk]].
De bijdragen van Poincaré aan de wiskunde waren fundamenteel van aard, niet alleen aan de wiskunde, maar hij droeg ook aan de [[wiskundige natuurkunde]] en aan de [[hemelmechanica]] bij. Hij ontving in 1905 de [[Matteucci Medal]] en in 1911 ontving hij van de [[Astronomical Society of the Pacific]] voor zijn bijdragen aan de astronomie de [[Bruce Medal]]. Hij was verantwoordelijk voor de formulering van het [[Vermoeden van Poincaré|Poincaré-vermoeden]], een beroemd probleem uit de wiskunde.
Bij zijn onderzoek naar het [[drielichamenprobleem]] was Poincaré de eerste die een chaotisch deterministisch systeem ontdekte. Hij legde daarmee een fundament voor de moderne [[chaostheorie]].<ref>{{aut|[[Ian Stewart (wiskundige)|Ian N. Stewart]]}}. Speelt God een spelletje? : de structuur van de chaos, 1991. {{ISBN
Poincaré werd in 1908 tot lid van de [[Académie française]] verkozen. Het
== Onderwijs ==
Regel 16 ⟶ 15:
Tijdens de [[Frans-Duitse Oorlog]] van 1870 diende hij samen met zijn vader in het Ambulance Corps.
Hij begon in 1873 met zijn studie aan de [[École polytechnique]]. Hij studeerde daar wiskunde en
Als afgestudeerde van de École des Mines trad hij tot het [[Corps des Mines]] toe. Hij werd tot inspecteur voor de regio [[Vesoul]] benoemd en was in die functie direct bij de mijnramp in augustus 1879 van [[Magny-lès-Jussey|Magny]] betrokken, waarbij 18 [[mijnwerker]]s omkwamen. Poincaré verrichtte het officiële onderzoek naar de oorzaak van deze ramp in zijn district.
Tezelfdertijd bereidde Poincaré zich voor op zijn doctoraat in de natuurwetenschappen en de wiskunde onder supervisie van Charles Hermite. Zijn proefschrift met de titel, ''Sur les propriétés des fonctions définies par les équations aux différences partielles'', was op het gebied van de [[differentiaalvergelijking]]en. Poincaré ontwierp een nieuwe manier voor het bestuderen van de eigenschappen van deze vergelijkingen. Hij beperkte zich niet tot de kwestie van het vaststellen van de oplossingen van dergelijke vergelijkingen, maar was ook de eerste die de algemene meetkundige eigenschappen van differentiaalvergelijkingen bestudeerde. Hij besefte dat deze kennis kon worden gebruikt om een klassiek probleem uit de mechanica, het gedrag van meer lichamen in vrije beweging in het [[zonnestelsel]] te modelleren. Poincaré promoveerde in 1879 aan de [[Universiteit van Parijs]] in de wiskunde.
== Carrière ==
Regel 37 ⟶ 36:
Hij koos in de [[Dreyfusaffaire]] de kant van [[Alfred Dreyfus|Dreyfus]]. In 1899 en opnieuw, maar met meer succes in 1904, intervenieerde hij in dit proces. Hij viel de pseudowetenschappelijke claims van sommige van de bewijzen tegen Dreyfus aan. Dreyfus was een joodse officier in het Franse leger, die door antisemitische collega's van verraad werd beschuldigd.
Hij introduceerde in een artikel uit 1894
Hij onderging in 1912 een operatie aan zijn [[prostaat]], maar overleed kort daarna, op 17 juli 1912 in Parijs, toch nog aan een [[embolie]]. Hij werd 58 jaar oud. Hij ligt begraven in de Poincaré-grafkelder op het [[Cimetière du Montparnasse|kerkhof van Montparnasse]] in Parijs.
== Citaat ==
Er zijn veel citaten van Poincaré bekend.<ref>(fr) [[q:fr:Henri Poincaré|Wikiquote
{{Cquote|Het denken mag zich nooit onderwerpen, noch aan een [[Dogma (algemeen)|dogma]], noch aan een partij, noch aan een hartstocht, noch aan een belang, noch aan een [[vooroordeel]], noch aan om het even wat, maar uitsluitend aan de [[feit]]en zelf, want zich onderwerpen betekent het einde van alle denken.}}
Regel 50 ⟶ 49:
{{Appendix||2=
; literatuur
* {{aut|Jeremy Gray}}, ''Henri Poincaré, a scientific biography'', 2012, Princeton University Press, {{ISBN
* {{aut|Ferdinand Verhulst}}, ''Henri Poincaré, impatient genius'', 2012, Uitgeverij Springer, {{ISBN
* {{aut|[[Ioan James]]}}, ''Remarkable Mathematicians, From Euler to von Neumann'' (Opmerkelijke wiskundigen van Euler tot von Neumann), Cambridge University Press, 2002, {{ISBN
; voetnoten
{{References}}
; websites
* {{aut|Jean Mawhin}}, [http://www.ams.org/notices/200509/comm-mawhin.pdf Henri Poincaré. A Life in the Service of Science], 8-9 oktober 2004. {{pdf}}
* Internet Encyclopedia of Philosophy. [
}}
{{Bibliografische informatie}}
{{DEFAULTSORT:Poincare, Henri}}
Regel 69:
[[Categorie:Topoloog]]
[[Categorie:Wetenschapsfilosoof]]
[[Categorie:Theoretisch natuurkundige]]
| |||