Illusie: verschil tussen versies

{{Zie ookartikel|Voor de Amerikaanse dramafilmfilm uit 1937 met de Nederlandse titel Illusie, zie [[Stolen Holiday]].}}

[[Bestand:Grid illusion.svg|thumb|200px|thumb|Een[[Hermans raster]], een optische illusie.]]

Een '''illusie''' is een schijnbare [[werkelijkheid]] of een onjuistonjuiste idee[[interpretatie]] van de [[werkelijkheid]]. Het beeld dat iemand van de werkelijkheid heeft is gebaseerd op diens [[waarneming (perceptie)|waarnemingen]] via de [[zintuig]]en en verwerking van deze signalen in de [[hersenen]]. Illusies zijn dus gebaseerd op foutieve waarnemingen van reële externe prikkels., in tegenstelling tot [[hallucinatie]]s.

Door het [[Dopplereffectdopplereffect]] verandert de [[toonhoogte]] van het geluid van een voorbijkomende geluidsbron vanwege nadering of verwijdering t.o.v.ten opzichte van de waarnemer.

[[Gezichtsbedrog]] ontstaat veelal als gevolg van beperkingen van het [[Menselijk oog|oog]] als zintuig. Een [[tl-buis]] lijkt continu licht uit te stralen, terwijl deze in werkelijkheid met hoge frequentie flikkert. Een [[film (cinematografie)|film]] lijkt een continue verandering van beeld te geven, terwijl het in werkelijkheid een snelle opeenvolging van afzonderlijke beelden is. Bij gebrekGebrek aan voldoende referentie puntenreferentiepunten (bijvoorbeeld in een donkere kamer) kan een [[autokinetisch effect]] veroorzaken dat de illusie wekt van bewegende objecten die eigenlijk stil staan.

Het zien van sterretjes bij een klap op het oog wordt veroorzaakt doordat de oogzenuw wordt gestimuleerd, maar niet door een lichtsignaal. De hersenen interpreteren elk signaal uit de oogzenuw als visueel, ook als de stimulatie van de [[zenuw]] niet door licht wordt veroorzaakt.

Ook andere zintuigen zijn voor de gek te houden. Een voorbeeld van een [[akoestische illusie]] wordt gevormd door de [[Shepardtoon|Shepardtonenshepardtonen]], die een eindeloos stijgende toonhoogte lijken te geven.

Strikt gezien is datgene wat als de werkelijkheid wordt beschouwd slechts een beeld van de werkelijkheid. Er bestaat een [[filosofie|filosofische]] opvatting, het [[solipsisme]], die ervan uitgaat dat alleen de waarnemer bestaat, en dat alle waarnemingen zich uitsluitend in de waarnemer voltrekken. Meestal gaat men er echter van uit dat er zich buiten de waarnemer ook een werkelijkheid bevindt. Er zijn verschillende uitgangspunten om die werkelijkheid te beschouwen, twee belangrijke daarvan zijn [[wetenschap]] en [[religie]]. Volgens sommigen, met name aanhangers van het [[Kantianisme]], kan het belangrijkste derde uitgangspunt, de [[filosofie]], slechts de uitgangspunten van de andere twee bespiegelen (in respectievelijk de [[wetenschapsfilosofie]] en de [[godsdienstfilosofie]]). Volgens andere filosofen is het een aparte [[kenmethode]] van de werkelijkheid.<br>

* [[McGurkeffectMaanillusie]]

[[Categorie:Illusie| Illusie]]