Naar inhoud springen

Airbus A380

Beluister (info)
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Dit is een oude versie van deze pagina, bewerkt door Jan Lapère (overleg | bijdragen) op 19 aug 2012 om 14:06. (→‎Passagierscompartiment: "luchtdruk hoger dan gemiddeld" veranderd in "lager dan gemiddeld")
Deze versie kan sterk verschillen van de huidige versie van deze pagina.
Airbus A380
Airbus A380
Fabrikant Airbus[1]
Type(n) A380-800/A380F
Lengte 73 m
Spanwijdte 79,8 m
Hoogte (vanaf de grond) 24,1 m
Interieurbreedte Hoofddek: 6,58 m
Bovendek: 5,92 m
Stoelen voor passagiers 555 passagiers (3 klassen)
853 passagiers (1 klasse)
Leeggewicht 275 ton/252 ton
Vleugeloppervlak 845 m²
Max. startgewicht 560 ton/590 ton
Max. brandstof 310.000 liter
Motoren 4 Rolls-Royce Trent 900
of 4 Engine Alliance GP-7200
Max. stuwkracht per motor 311 kN/340 kN
Kruissnelheid Mach 0,89 (945 km/h)
Max. reikwijdte 15.100 km/10.400 km
met maximum belading
Eerste vlucht 27 april 2005
Voornaamste gebruikers Singapore Airlines
Qantas
Emirates
Air France
Lufthansa
Aantal gebouwd 80 afgeleverd + 177 orders (juni 2012)
Stukprijs 300 miljoen euro
Portaal  Portaalicoon   Luchtvaart
De eerste voltooide A380 in Toulouse
Eerste vlucht Airbus A380
De cockpit
Een A380 van Singapore Airlines tijdens de kruisvlucht

De Airbus A380 is het grootste passagiersvliegtuig ter wereld. Het is een product van het Europese concern Airbus. Het widebody-vliegtuig beschikt over twee verdiepingen, waardoor het maximaal 853 passagiers kan herbergen. Bij een gemiddelde configuratie passen er 555 personen in.

De eerste testvlucht werd gemaakt op 27 april 2005. Tweeënhalf jaar later, op 25 oktober 2007, maakte de A380 haar eerste commerciële vlucht. In dienst van Singapore Airlines vloog de A380 van Singapore naar Sydney. Dit was eveneens de eerste route waarop een lijndienst door het toestel werd onderhouden. Anno april 2011 hebben vijf luchtvaartmaatschappijen 47 vliegtuigen van dit type in dienst.

Op 8 juni 2010 landde voor het eerst een A380 op Brussels Airport.[2] Een maand later, op 15 juli, was Luchthaven Schiphol aan de beurt.[3] Bij deze proef werd de technische afhandeling van het toestel getest. Nadat de test werd voltooid, vertrok het toestel weer op dezelfde dag.

De Airbus A380 is het op een na grootste luchtwaardige vliegtuig ter wereld; alleen de Antonov An-225 is groter. Mocht de Airbus A380F (vrachtversie) ooit in productie gaan, dan zal deze het op een na grootste vrachtvliegtuig ter wereld zijn.

Ontwikkeling

Airbus begon de ontwikkeling van een zeer groot verkeersvliegtuig (in de begindagen door Airbus Megaliner genoemd) in het begin van de jaren 90. Na marktstudies begon Airbus in juni 1994 aan de A3XX. Verschillende designs werden overwogen, tot zelfs een vreemde combinatie van twee rompen van de A340 naast elkaar. Van 1997 tot 2000 werd het ontwerp verfijnd met het oog op een vermindering van de operationele kosten van 15 tot 20 procent tegenover de Boeing 747-400. Uiteindelijk kwam men tot de huidige dubbeldekkerlay-out.

Op 19 december 2000 stemde de beheerraad van het net geherstructureerde Airbus voor het programma van 8,8 miljard euro voor het bouwen van de A3XX, onder de nieuwe naam A380. Er waren 55 bestellingen van de eerste zes klanten. De uiteindelijke configuratie werd vastgelegd begin 2001, en de aanmaak van de eerste vleugelonderdelen startte op 23 januari 2002. De kosten waren toen het eerste vliegtuig af was al gestegen tot 18 miljard euro.

Vijf A380's werden gebouwd voor test- en demonstratiedoeleinden. Op 18 januari 2005 werd het vliegtuig officieel gepresenteerd in de Franse stad Toulouse in aanwezigheid van zo'n 5000 toeschouwers, onder wie de vier regeringsleiders van de deelnemende landen. De eerste testvlucht, waarbij de bemanning was uitgerust met een parachute en in het uiterste geval via een luik had kunnen ontsnappen, vond plaats op 27 april 2005, ook vanaf Toulouse. Het certificaat voor luchtwaardigheid, uitgereikt door EASA en de FAA, werd verkregen op 12 december 2006.

De eerste leveringen waren oorspronkelijk eind 2006 gepland, maar in juni 2006 werd dit met een half jaar naar achteren geschoven vanwege problemen met de productiecapaciteit. De tests met het vliegtuig verliepen naar verluidt zonder problemen. In september 2006 maakte Airbus bekend dat de levering van de A380 met 6 maanden tot een jaar extra werd uitgesteld, vanwege problemen met de bekabeling van het toestel. De gedupeerde vliegmaatschappijen overwogen juridische stappen en/of eisten een schadevergoeding van Airbus.

Op 5 november 2006 werd gemeld dat FedEx Express zijn bestelling van 10 stuks A380F heeft geannuleerd en dat UPS Airlines dit ook overweegt te doen. FedEx Express koopt als vervanging van de bestelling 15 Boeings 777F.

Eerste leveringen

Het toestel maakte zijn eerste trans-Atlantische vlucht met passagiers op 19 maart 2007 tussen Frankfurt am Main en New York. 500 passagiers vlogen mee. De eerste vijf A380 toestellen werden aan Singapore Airlines geleverd. Nadat in Toulouse het eerste afgeleverde toestel op 15 oktober 2007 officieel aan Singapore Airlines overgedragen was, werd op 25 oktober de eerste commerciële vlucht uitgevoerd.[4] Deze vlucht ging van Singapore naar Sydney. Tickets voor deze vlucht (en de retourvlucht later in de week) waren op eBay te koop.[5]

Op 11 januari 2008 ontving Singapore Airlines zijn tweede toestel en op 11 maart 2008 werd het derde toestel in ontvangst genomen. Op 18 maart startte men een dagelijkse vlucht op de lijn Singapore-London Heathrow. Op 20 mei werd een dagelijkse vlucht tussen Singapore en Tokio opgestart.

Emirates is de tweede maatschappij die met de A380 commerciële vluchten maakt. Het eerste toestel werd geleverd op 28 juli 2008. Vanaf 1 augustus startten commerciële vluchten tussen Dubai en New York JFK.

Qantas is de derde maatschappij die de A380 in dienst nam. Het eerste vliegtuig werd op 19 september 2008 geleverd en startte op 20 oktober met commerciële vluchten tussen Melbourne en Los Angeles en op 24 oktober tussen Sydney en Los Angeles.

Op 24 oktober werd het tweede toestel aan Emirates geleverd. Hierdoor zal het de frequentie van vluchten tussen Dubai en New York met de A380 kunnen verdubbelen.

Uiteindelijk werden er in 2008 twaalf toestellen geleverd: vijf aan Singapore Airlines, vier aan Emirates en drie aan Qantas. Airbus leverde 10 toestellen in 2009 en 18 in 2010.

Eind 2009 ontving de vierde luchtvaartmaatschappij zijn A380: Air France. Air France is hiermee de eerste Europese maatschappij die de A380 in dienst nam. De Airbus wordt gebruikt voor vluchten van Parijs naar New York. Begin 2010 werd de capaciteit op deze route verdubbeld door de levering van een tweede A380. De tweede Europese maatschappij die de A380 ontving was op 19 mei 2010 Lufthansa; zij zet de A380 in op routes naar Tokio, Beijing en Johannesburg.

Toekomst

In het ontwerp van Airbus is men er steeds van uitgegaan dat er nog een verlengde versie van het toestel zou kunnen worden uitgebracht. De verlengde versie, mogelijk Airbus A380-900 of Airbus A380-1000 genoemd, zou 100 passagiers meer kunnen vervoeren, even comfortabel als de A380-800 er 555 vervoert. De ontwikkeling van dit toestel zou volgens de plannen beginnen zodra de productie van de A380-800 op schema zit, oftewel wanneer 40 toestellen per jaar uit de fabriek in Toulouse rollen.[6] Volgens de plannen zou dat in 2010 moeten zijn, waarna in 2015 de eerste 900-variant wordt geproduceerd.[6] In 2007 maakten onder andere Emirates, Air France-KLM, Singapore Airlines en Lufthansa hun interesse kenbaar.[6].

De productie van de A380-800 is echter vertraagd; in 2010 werden er slechts 18 stuks geleverd.[7] De ontwikkeling van de A380-900 lijkt daardoor voorlopig van de baan.

Bestellingen en leveringen

Om uit de kosten te komen moet Airbus 420 toestellen verkopen. Per 31 mei 2012 had Airbus 253 bestellingen ontvangen en 75 toestellen afgeleverd.[8] Emirates is met 90 bestellingen (tot nu toe) de grootste klant. Emirates heeft met 22 afleveringen ook de meeste toestellen in dienst.

Luchtvaartmaatschappij/klant In dienst Besteld Opties Geleverd Motoren
Vlag van Frankrijk Air Austral 2014 2 Engine Alliance GP7000
Vlag van Frankrijk Vlag van Nederland Air France-KLM 2009 12 2 8 Engine Alliance GP7000
Vlag van Zuid-Korea Asiana Airlines 2014 6 Engine Alliance GP7000
Vlag van Verenigd Koninkrijk British Airways 2013 12 7 Rolls-Royce Trent 900
Vlag van China China Southern Airlines 2011 5 3 Rolls-Royce Trent 900
Vlag van Verenigde Arabische Emiraten Emirates[9] 2008 90 22 Engine Alliance GP7000
Vlag van Verenigde Arabische Emiraten Etihad Airways[10] 2013 10 5 Engine Alliance GP7000
Vlag van Hongkong Hong Kong Airlines[11] 2015 10
Vlag van India Kingfisher Airlines 2016 5 5
Vlag van Zuid-Korea Korean Air 2011 10 5 Engine Alliance GP7000
Vlag van Duitsland Lufthansa[12] 2010 17 5 10 Rolls-Royce Trent 900
Vlag van Maleisië Malaysia Airlines 2012 6 2 Rolls-Royce Trent 900
Vlag van Australië Qantas[13] 2008 20 4 12 Rolls-Royce Trent 900
Vlag van Qatar Qatar Airways 2012 10 3 Engine Alliance GP7000
Vlag van Singapore Singapore Airlines[14] 2007 19 6 18 Rolls-Royce Trent 900
Vlag van Japan Skymark Airlines 2014 6 Rolls-Royce Trent 900
Vlag van Thailand Thai Airways International 2012 6 Rolls-Royce Trent 900
Vlag van Vietnam Vietnam Airlines 2015 4
Vlag van Verenigd Koninkrijk Virgin Atlantic 2015 6 6 Rolls-Royce Trent 900
Vlag van Rusland Transaero Airlines[15] 2015 4
Vlag van Saoedi-Arabië Prins Al-Walid 2012 1 Rolls-Royce Trent 900
Totaal 257 47 80
De Airbus A380 in de uitvoering met 519 passagiers

Ontwerp

De nieuwe Airbus wordt verkocht in twee uitvoeringen, een voor passagiers en een voor vracht. De A380-800 was oorspronkelijk ontworpen om 550 passagiers in drie klassen te vervoeren of 853 bij alleen economyclass-stoelen. Sinds mei 2007 biedt Airbus ook de mogelijkheid aan om een extra premium-class te configureren, waardoor er nog maar plaats is voor 525 personen. Dat zou voor 370 km meer bereik zorgen. Het ontwerpbereik voor het 800-model was 15.200 km. De passagiersvariant is in staat om onafgebroken 15.200 kilometer te vliegen, waarmee het toestel geschikt is voor routes zoals Hongkong-New York en Amsterdam-Perth.

Het tweede model, de A380-800F, is een vrachtuitvoering met de mogelijkheid 150 ton aan vracht over 10.400 km te vervoeren.

De vleugels van de A380-800 zijn geschikt voor een maximaal opstijggewicht (MTOW) van 650 ton. De vrachtversie beschikt over iets verstevigde vleugels. In het ontwerp is meegenomen dat de vleugels ook geschikt zijn voor een mogelijke A380-900.

Cockpit

Airbus heeft dezelfde cockpitindeling gebruikt als bij een aantal van haar andere vliegtuigen, om de kosten voor de opleiding van het personeel te verminderen. Wel bevat de A380 een verbeterde glass cockpit en fly-by-wire-besturing verbonden met de joysticks. De cockpit bevat ook acht lcd-schermen ter grootte van 15 bij 20 centimeter, die allemaal gelijk zijn, hierdoor kunnen de schermpjes van functie verwisselen indien nodig.

Ook zijn er een of twee HUD's (Head Up Displays) mogelijk.

Motoren

De A380-800 kan met twee soorten motoren worden uitgerust. De Trent 900 van Rolls-Royce wordt geplaatst op de types A380-841, A380-842 en A380-843F. De GP7000 van de Engine Alliance gaat op de A380-861 en de A380-863F.

Passagierscompartiment

De stoelindeling in de Airbus is: 3-4-3 beneden- en 2-4-2 bovendeks, beide dus met 2 gangpaden. De verdiepingen worden verbonden door twee trappen, een aan de voorzijde en een aan de achterkant van het toestel.

In vergelijking met de directe concurrent, de Boeing 747, heeft de A380 49% meer vloerruimte terwijl de capaciteit slechts 35% hoger is. Dit vertaalt zich in een groter comfort voor de reizigers: de stoelen en gangpaden zijn breder. Airbus stelt tevens dat de kosten per stoel 15 tot 20% lager zullen uitvallen, en dat het vliegbereik 10 tot 15% groter zal zijn, vergeleken met de 747.

Het vliegtuig produceert 50% minder lawaai dan de Boeing 747. De luchtdruk in het toestel is ook lager dan gemiddeld, en is te vergelijken met een hoogte van 1500 tot 2400 meter. Verwacht wordt dat deze beide aspecten de vermoeidheid van de passagiers zal verminderen. De Airbus A380 beschikt over grotere raampjes (60 cm lang) en de stoelen in de economyclass zijn gemiddeld vier centimeter breder.

Het toestel biedt plaats aan maximaal 853 passagiers. Het normale aantal is ongeveer 500 passagiers, over drie klassen verdeeld.

Doorsnede in economyclass

Infrastructurele aanpassingen

Zie ook de lijst van luchthavens geschikt voor de Airbus A380

De A380 is ontworpen om in de zogenaamde '80 meter-box' te passen, en kan in principe op elke startbaan, die geschikt is voor de Boeing 747-400, landen. Om het reusachtige toestel optimaal te laten functioneren worden de luchthavens die de A380 zullen ontvangen aangespoord om hun faciliteiten aan te passen. Met name de taxibanen, en de landings- en startbanen moeten worden verbreed. De taxibanen moeten verbreed worden omdat het vliegtuig een uitzonderlijk breed landingsgestel heeft. In een korte draai zouden de buitenste wielen buiten de grenzen van de taxibaan kunnen komen. De landingsbanen worden verbreed zodat de twee buitenste motoren geen voorwerpen kunnen opzuigen van de onverharde ondergrond. Om het risico van dergelijke schade (ook wel FOD of Foreign Object Damage genoemd) nog verder te beperken, zijn slechts de binnenste twee motoren uitgerust met straalomkering (reverse thrust). Bij de terminals zal de fundering onder de platforms soms moeten worden aangepast.

De luchthaventerminals moeten worden aangepast om het ontschepen van passagiers zo vlot mogelijk te laten verlopen, alhoewel dat niet noodzakelijk is. Vliegvelden die klaar zijn voor de A380 staan in de lijst van luchthavens geschikt voor de Airbus A380.

Een deel van het 20-banden-tellende hoofdlandingsgestel

Opstijg- en landvoorschriften

In verband met door vliegtuigen veroorzaakte luchtwervelingen moet er bij het opstijgen en landen altijd een bepaalde afstand tussen opeenvolgende toestellen zitten. Voor de Airbus A380-800 geldt dat een andere A380-800 7,4 km afstand moet houden, een ander groot vliegtuig 11 km, 13 km voor een gemiddeld vliegtuig en 15 km voor kleine toestellen.[16] Voor 2008 hanteerde de ICAO afstanden die twee tot vier kilometer langer waren dan voor de Boeing 747-400.[16] En nog eerder, tijdens de testfase van het toestel, werd er standaard 19 km aan afstand ingeruimd voor de A380.

Innovaties

Met de productie van de A380 wordt een aantal nieuwe technieken voor het eerst op grote schaal toegepast in de luchtvaart. Hiertoe behoren:

  • Het vezel-metaal-laminaat Glare; een combinatie van aluminium en glasvezel-versterkte kunststof. Dankzij de relatief grote weerstand tegen vermoeiing vormt dit materiaal een lichter alternatief voor aluminium in de minder belaste delen. Door de lichtere constructie wordt bij het vliegen bespaard op de brandstofkosten. Dit materiaal is ontwikkeld door de TU Delft en wordt geproduceerd door de firma Cytec uit de VS. Glare wordt onder andere verwerkt tot rompdelen door de firma Stork Aerospace, het voormalige Fokker.
  • Thermoplastische vezelversterkte kunststoffen; deze zijn, in tegenstelling tot de traditionele thermohardende vezelversterkte kunststoffen, door middel van verwarming te vervormen. Deze eigenschap maakt de composiet makkelijker toe te passen en daarmee goedkoper.

Vergelijking formaat met andere vliegtuigen

Vergelijking van de grootte:
■ Airbus A380

Incidenten

  • 4 november 2010: Bij een A380 van Qantas (QF32) deed zich kort na het opstijgen van de Luchthaven van Singapore een "uncontained engine failure" voor waarbij er delen van de motor afvielen. Brokstukken van de motorbehuizing vielen op het Indonesische eiland Batam. Er vielen geen gewonden. De bemanning van de A380 dumpte brandstof en besloot niet naar bestemming Sydney te vliegen maar terug te keren naar Singapore. Na de landing stopte het vliegtuig op de landingsbaan en konden de passagiers het vliegtuig via trappen verlaten.[17] Op dezelfde dag besloot Qantas de gehele A380-vloot aan de grond te houden totdat het interne onderzoek in samenwerking met de motorfabrikant Rolls-Royce is afgerond.
  • 20 juni 2011: Op de jaarlijkse luchtvaartsalon van Le Bourget moest een A380 aan de grond blijven toen het toestel tijdens het taxiën de tip van een vleugel verloor tegen een gebouw. Het toestel kon daarom niet meer gebruikt worden voor de geplande demonstraties.[19][20] Een A380 van Korean Air kwam te hulp en werd daarom gebruikt op de luchtvaartsalon.[21]

Media

Sjabloon:Tabel afbeeldingengalerij

(video)
Een taxiënde A380
Commons heeft mediabestanden op de pagina Airbus A380.
  • (en) Profiel van de Airbus A380 op de website Airliners.net
  • (en) Profiel van de Airbus A380 op de website van Airbus
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Airbus_A380&oldid=32368798"