Winkelhaak (scheur)
Een winkelhaak of rechte scheur[1] is een scheur in geweven textiel[2] in de vorm van een rechte hoek.[3] Ook een volledig verdwenen rechthoekig deel stof door het scheuren wordt een winkelhaak genoemd.[1]
In een niet-geweven stof, zoals vilt of breiwerk, kan geen winkelhaak ontstaan.
Achtergrond
[bewerken | brontekst bewerken]De scheur ontstaat doordat er kracht gezet wordt op één punt van de stof, waarna zowel de draden van de schering, als die van de inslag, afbreken. Daardoor heeft de scheur de vorm van een rechte hoek.
Winkelhaken kunnen ontstaan in kleding,[4] huishoudtextiel,[5] maar ook in het canvas van schilderijen[6].
Als de scheur eenmaal ontstaan is, kan deze snel veel groter worden, omdat elke individuele draad van het weefsel op zich zwak is.
Reparatie
[bewerken | brontekst bewerken]Het repareren van een winkelhaak gebeurt door een lap textiel aan de achterzijde en/of voorzijde vast te zetten.[7] Dit kan zonder naald en draad, namelijk met textiellijm[8] of met strijktextiel.[9] In het verleden gebruikte men arabische gom als lijm.[10] Een winkelhaak kan ook zonder extra lap gerepareerd worden door middel van stoppen,[11][12] of door een speciale steek, de zogeheten linnenstop.[13] De reparatie zal hierdoor meestal[14] wel zichtbaar blijven[5] aan de voorzijde van de stof.
Indien de zichtbaarheid van de reparatie niet zo van belang is, wordt een winkelhaak dichtgemaakt met grote zig-zagsteken, die met naald en draad worden aangebracht.[15] Eventueel kan de reparatie nog worden afgedekt door een vastgenaaid lapje.[15]
Wetenswaardigheden
[bewerken | brontekst bewerken]Het woord winkelhaak is vanuit het Nederlands in het Engels terecht gekomen in de vorm winkle-hawk[16] of winklehawk. In het oosten van Amerika woonden tijdens de kolonisatie Engelsen en Nederlanders bij elkaar. De Engelsen namen het Nederlandse woord over in verengelste vorm.[17]
- ↑ a b "Teunisse, A.", "Velden, A.M. van der", "De vrouwelijke handwerken voor school en huis". Versluys, 1911. Geraadpleegd op Delpher op 02-06-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMSFUBU02:000049601
- ↑ Verklarend Handwoordenboek der Nederlandse Taal, ook wel Koenen genoemd, zesentwintigste druk. J.B. Wolters/Groningen (1966).
- ↑ Winkelhaak in de gratis online versie van Van Dale
- ↑ "Knutselaar kiest kleding". "Leeuwarder courant : hoofdblad van Friesland". Leeuwarden, 04-06-1977. Geraadpleegd op Delpher op 02-06-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010620534:mpeg21:a0489
- ↑ a b "WAT GIJ MOET WETEN Hard geworden worst, slijtende wasch, opschuivende kleeden, lekkende parapluies en andere perikelen". "Algemeen Handelsblad". Amsterdam, 19-01-1941. Geraadpleegd op Delpher op 02-06-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBNRC01:000056060:mpeg21:a0096
- ↑ Patricia Ortiz, Beschadigd schilderij restaureren | Restauratie van schilderijen. Restauratie en schoonmaken van schilderijen | Ortiz Art Clinic (22 mei 2016). Geraadpleegd op 1 juni 2019.
- ↑ djaktief, Wie wat bewaart heeft wat. djaktief (23 februari 2013). Geraadpleegd op 2 juni 2019.
- ↑ DeWaardForum • Winkelhaakje. www.dewaardforum.nl. Geraadpleegd op 2 juni 2019.
- ↑ KLEDING HERSTELLEN MET JE STRIJKBOUT – Zuinig met tante Dora. www.dora-besparen.nl. Geraadpleegd op 2 juni 2019.
- ↑ "STOPPEN VAN EEN SCHEUR OF WINKELHAAK.". "Provinciale Drentsche en Asser courant". Assen, 13-06-1936. Geraadpleegd op Delpher op 02-06-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMDA03:000114826:mpeg21:a0170
- ↑ A. Teunisse (1887). De nuttige handwerken voor meisjes.
- ↑ Tesselschade; maandblad gewijd aan de ontwikkeling van kunstzin op het gebied van vrouwelijke nijverheid, jrg 3, 1883-1884, no 6, 01-12-1883. Geraadpleegd op Delpher op 02-06-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMALET02:001486007:00001
- ↑ Maandblad van de Nederlandsche Vereeniging van Huisvrouwen, jrg 9, 1921, no 12, 1921. Geraadpleegd op Delpher op 02-06-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMATR02:000343012:00001
- ↑ De vrijdagavond; joodsch weekblad jrg 7, 1930, no 30, 24-10-1930. Geraadpleegd op Delpher op 02-06-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=dts:36932:mpeg21
- ↑ a b Kleding verstellen. www.pcmvanderlinden.nl. Geraadpleegd op 2 juni 2019.
- ↑ Webster's 1913 Dictionary
- ↑ (en) Dick Leith (2005). A Social History of English. Routledge.