Wikipedia

Zabytki w Bieczu: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycja
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Beau.bot (dyskusja | edycje)
245 936 edycji
m Usunięcie odwołania do pliku Baszta_plebanska_Biecz.JPG, ponieważ użytkownik Masur go skasował. Powód: brak danych do licencji – patrz WP:Opisy licencji grafiki.
EmptyBot (dyskusja | edycje)
Boty
690 800 edycji
m int.
 
(Nie pokazano 21 wersji utworzonych przez 15 użytkowników)
Linia 1:
[[Plik:Biecz zabytki.svg|350px|thumb|right350px|Zabytki Biecza:<br />1. Fundamenty zamku na Górze Zamkowej <br />2. Kościół Bożego Ciała <br />3. Baszta kowalska <br />4. Dom Barianów-Rokickich wraz z basztą radziecką <br />5. Kromerówka <br />6. Ratusz z wieżą <br />7. Dawna Synagoga <br />8. Gród starościński <br />9. Szpital Śwśw. Ducha <br />10. Klasztor franciszkanów Franciszkanów<br />11. Szczątkowy kirkut]]
[[Plik:Ratusz Biecz.JPG|thumb|220px|Biecki ratusz]]
[[Plik:Klasztor Biecz.jpg|thumb|220px|Kościół i klasztor oo. franciszkanów]]
[[Plik:Kromerowka Biecz.JPG|thumb|220px|Dom Kromera]]
Biecz jest '''miastem zabytków'''. W XV i XVI w. powstawało wiele obiektów architektonicznych o charakterze publicznym oraz okazałych kamienic mieszczańskich<ref>T. Ślawski, Produkcja i wymiana towarowa Biecza w XVI i XVII w., Rzeszów 1968 s. 79-156</ref><ref>T. Ślawski, Marcin Kromer w 400 rocznicę śmierci, Biecz 1989, s. 7</ref>. W mieście istniało aż siedem kościołów.
 
W rejestrze zabytków widnieje dzielnica staromiejska Biecza. Teren ten został w XIV wieku obwiedziony murami, a na środku został wytyczony prostokątny rynek<ref name="Ks8" />. Znajduje się na nim [[Ratusz w Bieczu|ratusz z wieżą]], pierwotnie gotycki, przebudowany w XVI wieku. W Bieczu można zwiedzić późnogotycki [[Kościół Bożego Ciała w Bieczu|kościół Bożego Ciała]] oraz [[kościół i klasztor franciszkański w Bieczu|zespół klasztorny franciszkanów]] z barokowym kościołem z XVII wieku. W mieście znajduje się najstarszy zachowany budynek szpitalny w Polsce – [[szpital Świętego Ducha w Bieczu|szpital Św. Ducha]] z XIV wieku ufundowany przez królową Jadwigę.
Jednym z obiektów zabytkowych jest [[Dom Kromera w Bieczu|Dom Kromera]], gdzie wewnątrz zachował się rozkład pomieszczeń i wystrój architektoniczny z XVI wieku, w tym rzeźbione kolumny międzyokienne z 1612 r.
 
ListaDo [[zabytek|zabytków]] znajdującychmiasta się w [[Biecz]]unależą:
* '''układ przestrzenno-urbanistyczny miasta''' pochodzący ze [[średniowiecze|średniowiecza]]. Miasto zostało pierwotnie zbudowane na kształcie elipsy<ref name="s60">T. Ślawski, Biecz i okolice, Biecz 2005, s. 60</ref>. Teren został obwiedzionyotoczony murami, a na środku został wytyczony prostokątny rynek<ref name="Ks8">G. Ślawska, Związki z Bieczem Królowej Jadwigi, Biecz 1997, s. 8</ref>. Ciekawostką jest to, że rynek biecki jest największym rynkiem w Polsce, w stosunku do reszty dawnego miasta (rynek zajmuje ok. 1/8 miasta).
* '''[[Mury obronne w Bieczu|zespół murów obronnych]]''' powstałychpowstałe w [[XIV wiek|XIV w.]] Początkowo miały długość ok. 1200 metrów., Dolecz do dzisiaj zachowały się tylko fragmenty – w okolicach kościoła parafialnego oraz resztki murów z częścią przyziemną kwadratowej baszty koło szpitala Św. Ducha. Do zespołu murów obronnych należą także trzy zachowane baszty: kowalskaKowalska, rzeźnickaRzeźnicka (dzwonnica) oraz radzieckaRadziecka. Niedaleko kościoła znajdują się fundamenty jednego z trzech znanych w Polsce [[barbakan]]u<ref>T. Ślawski, Biecz i okolice, Biecz 2005, s. 99</ref>.
* '''[[Ratusz w Bieczu|ratusz z wieżą]]''', wznoszący się na rynku, pierwotnie gotycki, przebudowany w [[XVI wiek|XVI w.]] W [[XIX wiek|XIX w.]] rozebrano część wschodnią. Fundamenty tej części mury odkryto w [[1958]] r. i zabezpieczonouczytelniono [[klinkier]]em. Wieża jest ozdobiona techniką [[sgraffito]], i ma 58 metrów wysokości. Na ścianach widnieją herby i tablice oraz tarcza zegara z XVI w. z 24-godzinnym podziałem<ref>T. Ślawski, Biecz i okolice, Biecz 2005, s. 57</ref>. W najniższej piwnicy wieży znajduje się loch, do którego wtrącano skazańców. Wyżej znajdowała się cela będąca miejscem tortur<ref>B. Duda, A. Piotrowska, Szlak świętej Jadwigi Królowej w Bieczu, Biecz 2006, s. 47</ref>.
* '''[[Kościół Bożego Ciała w Bieczu|Kościół Bożego Ciała wraz z otoczeniem]]''' pw. [[Piotr Apostoł|Piotra]] i [[Święty Paweł|św. Pawła]] należący do najcenniejszych zabytków architektury sakralnej w Polsce<ref>T. Ślawski, Biecz i okolice, Biecz 2005, s. 75</ref>. Jest to [[gotyk|późnogotycki]], trójnawowy kościół halowy. Najstarszą jego częścią jest [[prezbiterium]] zbudowane przed [[1480]] r. W kościele znajduje się ''Oratorium Królowej Jadwigi'', gdzie, według legend, królowa miała się modlić w czasie pobytów w Bieczu<ref>G. Ślawska, Związki z Bieczem Królowej Jadwigi, Biecz 1997, s. 62</ref>, belka tęczowa z datą [[1488]] oraz pulpit muzyczny, późnorenesansowy z [[1633]] r., jedyny w [[Europa|Europie]]<ref>B. Duda, A. Piotrowska, Szlak świętej Jadwigi Królowej w Bieczu, Biecz 2006, s. 44</ref>.
* '''[[Kościół i klasztor franciszkański w Bieczu|zespół klasztorny Reformatów]]''', wraz z jednonawowym, [[barok]]owym kościołem pw. św. Anny. Obraz w głównym ołtarzu przedstawia św. Annę. Obok ołtarza na ścianie wisi obraz ''Zdjęcie z krzyża'', obraz wykonany prawdopodobnie przez artystę z kręgu [[El Greco|El Greca]]<ref name="s47">T. Ślawski, Biecz i okolice, Biecz 2005, s. 47</ref>. W prezbiterium za głównym ołtarzem znajduje się pulpit muzyczny z [[XVIII wiek|XVIII w.]] W klasztorze pochowany jest [[Wacław Potocki]]<ref name="s29">T. Ślawski, Biecz i okolice, Biecz 2005, s. 29</ref>. Franciszkanie przechowują w swoim klasztorze ponad 2000 cennych ksiąg.
* '''[[Szpital Świętego Ducha w Bieczu|szpital Św. Ducha]]''' ufundowany przez królową Jadwigę w [[1395]]<ref>G. Ślawska, Związki z Bieczem Królowej Jadwigi, Biecz 1997, s. 39</ref>. Jest to najstarszy zachowany budynek szpitalny w Polsce. Został zbudowany na planie prostokąta o wymiarach 21&nbsp;×&nbsp;10,5&nbsp;m. Ogólnie przyjmuje się, że uposażenie szpitala w Bieczu było jednym z najbogatszych w kraju. W [[XIX wiek|XIX w.]] budynek został poddany remontowi i do ok. [[1950]] r. służył dla biednychbiednym. Obecnie jest ponownie remontowany. Ze szpitalem łączył się ściśle kościół św. Ducha. Kościół jednak zaczął popadać w ruinę i został rozebrany pod koniec XVIII w.
* '''[[Dom Kromera w Bieczu|renesansowa kamienica, tzw. ''Kromerówka'']]''', któryktóra tak naprawdę nigdy nie należałnależała do Kromera. ZostałBudynek został wzniesiony w [[1519]] r. czyli dopiero 7 lat po narodzinach Kromera<ref>T. Ślawski, Biecz i okolice, Biecz 2005, s. 69</ref>. Należał do zamożnej rodziny Chodorów. Wewnątrz zachował się oryginalny rozkład pomieszczeń i wystrój architektoniczny. Na uwagę zasługują rzeźbione kolumny międzyokienne z [[1612]] r. Obecnie znajduje się tu Muzeum Regionalne. Zbiory muzeum obejmują zabytki kultury materialnej, ludowej, sztuki i [[numizmatyka|numizmatyki]].
 
* '''[[Dom Barianów-Rokickich w Bieczu|Dom Barianów-Rokickich]]''', tzw. ''Stara Apteka'' jest budynkiem z [[1523]]<ref name="s61">T. Ślawski, Biecz i okolice, Biecz 2005, s. 61</ref>. Niedługo po wybudowaniu dom nabył Marcin Rokicki i urządził tam aptekę. Budynek rozbudowali kolejni spadkobiercy Rokickiego. Od XVII w. budynek przestał pełnić funkcję apteki i wielokrotnie zmieniał właścicieli. Dopiero w [[1963]] roku nabyła go Miejska Rada Narodowa.▼
<gallery widths="200" heights="150" perrow="3">
Plik:Biecz, ratusz (HB2).jpg|<center>Ratusz</center>
Plik:Biecz, Kolegiata Bożego Ciała (HB1).jpg|<center>Kolegiata Bożego Ciała</center>
Plik:Biecz, kościół i klasztor franciszkański (HB3).jpg|<center>Kościół i klasztor franciszkański</center>
</gallery>
▲* '''[[Dom Barianów-Rokickich w Bieczu|Dom Barianów-Rokickich]]''', tzw. ''Stara Apteka'' jest budynkiem z [[1523]]<ref name="s61">T. Ślawski, Biecz i okolice, Biecz 2005, s. 61</ref>. Niedługo po wybudowaniu dom nabył Marcin Rokicki i urządził tamw nim aptekę. Budynek rozbudowali kolejni spadkobiercy Rokickiego. Od XVII w. budynek przestał pełnić funkcję apteki i wielokrotnie zmieniał właścicieli. Dopiero w [[1963]] roku nabyła go Miejska Rada Narodowa.
* '''kapliczka św. Floriana''' znajdująca się w północno-wschodniej części rynku,
* '''[[Dom zbója Becza]]''' znajdujący się w południowo-zachodniej części Rynku. Nazywany tak w związku z legendą o zbóju Beczu<ref name="s60"/>. W XVI w. należała do rodziny Chodorów. Dobudowano wówczas piętro, browar i piwnice. W [[1666]] założono w niej aptekę. Obecnie znajduje się tam bar<ref name="s61"/>.
* '''[[Budynek grodu starościńskiego w Bieczu|Gród starościński]]''', wzniesiony w pierwszej połowie XVI w. W [[1642]] r. został przeniesiony tutaj sąd grodzki. W grodzie w latach [[1667]]-–[[1676]] urzędował Wacław Potocki<ref name="s29"/>. Budynek popadł w ruinę po [[1783]] r. Nazwa jednak mocą żywej tradycji przetrwała do dziś.
* '''[[Dworek Nędzówka w Bieczu|dworek Nędzówka]]''', pochodzący z XVIII w. [[cegła|murowany]] dworek, budowany w latach [[1775]] – [[1799]]. Do połowy [[XX wiek|XX w.]] był parterowym zdewastowanym budynkiem; po remoncie dobudowano piętro i obecnie znajduję sięma w nim siedzibę kilka organizacji pozarządowych i społecznych.
* '''[[Synagoga w Bieczu|dawna Synagoga]]''' zbudowana w połowie [[XIX wiek]]u, po pożarze w [[1905]] roku odbudowana. Obecnie pozostały tylko fragmenty polichromii oraz wmurowana w ścianę tablica poświęcona ofiarom [[holocaust]]u. Charakterystycznym elementem są dwa rzędy półokrągło zakończonych okien. Obecnie mieści się w niej Rada Miejska, Urząd Gminy i biblioteka.
 
'''Zabytki nieistniejące:'''
 
* [[Zamek w Bieczu]]
 
== Przypisy ==
{{Przypisy}}
 
== Linki zewnętrzne ==
* [http://www.biecz.pl/?idet=1&aa=31&PHPSESSID=1c9c42881ba7c32e3fb8ef250df2e7e3 Zabytki Biecza]
 
[[Kategoria:Zabytki Bieczaw Bieczu| ]]
[[Kategoria:Listy zabytków w Polsce|Biecz]]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Zabytki_w_Bieczu”