Zinowij Rożestwienski: Różnice pomiędzy wersjami

|imię i nazwisko = Zinowij Pietrowicz Rożestwienski

|pełne imię i nazwisko org = ЗиновийZinowij ПетровичPietrowicz РожественскийRożestwienski

|grafika = Zinovi Petrovich RozhdestvenskiZinovi_Petrovich_Rozhestvenski.jpg

|stopień grafika = Russian EmpireImperial Navy Vice Admiral epaulette.png

|stopień = [[Admirał floty|wice-admirałwiceadmirał]]

|miejsce urodzenia = {{flaga|RUS|wariant=1858}} [[Petersburg]]

|miejsce śmierci = {{flaga|RUS|wariant=1858}} [[Petersburg]]

|lata służby = 1873-19061873–1906

|stanowiska = dowódca [[Flota Bałtycka Marynarki Wojennej Rosji|Floty Bałtyckiej]]

|wojny i bitwy = '''[[Wojna rosyjsko-turecka (1877–1878)|X wojna rosyjsko-turecka]]''',<br />'''[[Wojnawojna rosyjsko-japońska]]''':

* [[Bitwabitwa pod Cuszimą]]

'''Zinowij Pietrowicz Rożestwienski''', ({{w języku|ru|Зиновий Петрович Рожественский,}} (ur. [[{{data|1848-11-11}} listopada]]w [[1848Petersburg]]u, zm. [[{{data|1909-01-14}} stycznia]] [[1909]]tamże) – rosyjski wojskowy, [[Admirał floty|wice-admirałwiceadmirał]], dowódca floty rosyjskiej w [[bitwa pod Cuszimą|bitwie pod Cuszimą]].

== Życiorys ==

Urodził się [[11 listopada]] (30 października w [[kalendarz juliański|kal. juliańskim]]) 1848 w rodzinie lekarza wojskowego. W [[1865]] wstąpił do szkoły morskiej, którą ukończył w [[1870]], po czym w [[1873]] ukończył Michaiłowską Akademię Artylerii i wstąpił do służby w rosyjskiej marynarce wojennej w stopniu [[porucznik marynarki|porucznika]]. Działał m.in. w komisji badań artyleryjskich. Służąc we Flocie Czarnomorskiej, brał udział w [[X wojnaWojna rosyjsko-turecka (1877–1878)|wojnie z Turcją]] (1877-78), podczas której odznaczył się w walce na parowcu "Westa"„Westa” z okrętem tureckim 11 lipca [[1877]], za co został odznaczony [[orderOrder św.Świętego Jerzego (Imperium Rosyjskie)|orderem św. Jerzego]] IV stopnia<ref name=mieln>R.M. Mielnikow, ''Bronienoscy tipa Borodino''.</ref>. Z tą walką związany jest epizod obrazujący charakter Rożestwienskiego —– mianowicie walka polegała na tym, że rosyjski parowiec uciekał przed znacznie silniejszym tureckim [[pancernik]]iem "Fethi„Fethi Bulend"Bulend” i choć rosyjscy artylerzyści strzelali celniej od tureckich, to jednak ich pociski niewiele mogły zaszkodzić tureckiemu okrętowi; po powrocie do bazy dowódca parowca usiłował przedstawić walkę w ten sposób, że rosyjski parowiec uszkodził i zmusił do ucieczki turecki pancernik, poparli go w większości oficerowie "Westy"„Westy” i rosyjscy wyżsi dowódcy; pomimo ich nacisków Rożestwienskij ujawnił i upublicznił prawdziwy przebieg walki<ref>{{cytuj książkę|imię=Paweł|nazwisko=Wieczorkiewicz|imię=Paweł|tytuł=Historia wojen morskich: wiek pary|wydawca=Puls|rok=1995}}</ref>.

W latach [[1883]]-[[1885]]1883–1885 służył w nowo powstałej flocie księstwa [[Bułgaria|Bułgarii]], jako jej dowódca oraz dowódca książęcego jachtu "Aleksander„Aleksander I"I”. Następnie powrócił do służby we flocie rosyjskiej w stopniu kapitana 2. rangi ([[komandor porucznik|komandora por.]]). W [[1892]] awansował do stopnia kapitana 1. rangi ([[komandor]]a). W latach [[1894]]-[[1896]]1894–1896 dowodził [[krążownik]]iem "{{link-interwiki|Władimir Monomach" (1882)|tekst=„Władimir Monomach”|Q=Q1631761}} w składzie eskadry Morza Śródziemnego kadm. [[Stiepan Makarow|Makarowa]] (był to jedyny okręt I rangi, którym dowodził w swojej karierze). W latach [[1896]]-[[1898]]1896–1898 dowodził przestarzałym szkolnym pancernikiem "Pierwieniec"„Pierwieniec”. W 1898 awansował do stopnia [[kontradmirał]]a i od tego roku do [[1902]] dowodził oddziałem szkolno-artyleryjskim Floty Bałtyckiej<ref name=mieln /> (wgwedług innych źródeł, od 1896). W tym okresie Rożestwienski zyskał uznanie na dworze [[caratSamodzierżawie|carskim]] (m.in. za roboty przy ściągnięciu z mielizny [[pancernikPancernik przybrzeżnyobrony wybrzeża|pancernika obrony wybrzeża]] "„[[Generał-admirał Apraksin]]"” w [[1900]] i dowodzenie desantem podczas manewrów w [[1901]]) i nastąpił wzlot jego kariery. W [[1902]] został zaliczony do świty carskiej za udany pokaz floty w [[RewelTallinn|Rewelu]]u podczas spotkania cara [[Mikołaj II Romanow|Mikołaja II]] z cesarzem [[Wilhelm II Hohenzollern|Wilhelmem II]]<ref name=mieln />.

=== Wojna rosyjsko-japońska ===

17 marca [[1903]] (kal. jul.) Rożestwienski został naczelnikiem Głównego Sztabu Morskiego. Po wybuchu [[wojna rosyjsko-japońska|wojny rosyjsko-japońskiej]], w kwietniu [[1904]] Rożestwienski został wyznaczony dowódcą II Eskadry Pacyfiku, formowanej na Bałtyku dla pomocy toczącej [[obrona Port Artur|walki wokół bazy Port Artur]] z Japończykami I Eskadrze. Pierwszym krytykowanym posunięciem sztabu kierowanego przez Rożestwienskiego po wybuchu wojny było zawrócenie do Rosji znajdującego się już w [[Dżibuti (miasto)|Dżibuti]] zespołu adm. Wireniusa z pancernikiem [[Oslabia (19021898)|"Oslabia"„Oslabia”]], który mógł wzmocnić siły rosyjskie w Port Artur (zgodnie z żądaniem dowodzącego tam admirała [[Stiepan Makarow|Makarowa]]) lub prowadzić działania krążownicze, zwalczając żeglugę i odciągając siły japońskie<ref>{{cytuj książkę|nazwisko=Mielnikow|imię=Rafaił M. |nazwisko=Mielnikow|tytuł=Bronienoscy tipa Borodino (Броненосцы типа «Бородино»)|miejsce=Sankt Petersburg|rok=2006|strony=|isbn=5-902863-11-2|język=ru}}</ref>.

15 października [[1904]] II Eskadra pod dowództwem Rożestwienskiego wypłynęła z [[Lipawa|Lipawy]] w rejs na Daleki Wschód, naokoło [[Afryka|Afryki]]. Po wypłynięciu, 20 października 1904 Rożestwienski został awansowany do stopnia [[wiceadmirał]]a oraz uzyskał rangę carskiego generała-adiutanta. Wkrótce po tym nastąpił [[incydent na Dogger Bank]]. 9 maja 1905 [[Indochiny|Indochinach]] do II Eskadry dołączyła także III Eskadra Pacyfiku pod dowództwem kontradmirała {{link-interwiki|Nikołaj Niebogatow|tekst=Nikołaja Niebogatowa|Q=Q967806}}. Flota rosyjska otrzymała teraz zadanie przerwać się do [[Władywostok]]u.

28 maja 1905 doszło do bitwy z flotą japońską [[bitwa pod Cuszimą|pod Cuszimą]], w której rosyjski zespół poniósł druzgocącą klęskę, a jego przeważająca część okrętów została zatopiona lub zdobyta, w tym wszystkie 11 pancerników. Rożestwienski został raniony w głowę na pokładzie flagowego pancernika "Kniaź„Kniaź Suworow"Suworow”, po czym z uszkodzonego i płonącego "Suworowa"„Suworowa” admirał został zabrany przez niszczyciel „[[niszczyciel]]Bujnyj "(1901)|Bujnyj"]]”, tracąc kontrolę nad dalszym przebiegiem bitwy. 28 maja dostał się do niewoli na niszczycielu "Biedowyj"„Biedowyj”, który został poddany bez walki, otoczonym przez siły japońskie<ref name=mieln />.

Abstrahując od innych przyczyn porażki, główną przyczyną klęski pod Cuszimą w aż takich rozmiarach, według dominującej opinii historyków, było niekompetentne i pasywne dowodzenie rosyjskim zespołem przez Rożestwieńskiego, który jednocześnie hamował przejawy inicjatywy podlegających mu oficerów, nie ujawniając przy tym wcześniej swoich planów operacyjnych i nie posiadając planu bitwy (znany był przy tym z despotycznego charakteru i nieufności w stosunku do możliwości podwładnych)<ref name=mieln /><ref>{{cytuj książkę|nazwisko= Docenko|imię=Witalij D.|nazwisko= Docenko|tytuł=Mify i liegendy Rossijskogo fłota|wydawca=Poligon|miejsce=Sankt Petersburg |rokdata=2002|isbn=ISBN 5-89173-166-5|strony=104|język=ru}}</ref>. Wcześniej, jako głównodowodzący był w głównej mierze odpowiedzialny m.in. za zaniechanie szkolenia artyleryjskiego oraz w walce zespołowej w toku rejsu na Daleki Wschód i brak właściwego przygotowania okrętów do walki (zdaniem niektórych historyków, postawa Rożestwieńskiego wskazuje, że w rzeczywistości przez większość rejsu nie liczył się z perspektywą walki, starając się jednocześnie przekonać dwór carski o złym przygotowaniu floty i licząc, że rejs eskadry będzie jedynie akcją demonstracyjną)<ref name=mieln />. Niektórzy historycy starają się jednak usprawiedliwiać taktykę przyjętą przez Rożestwieńskiego w bitwie<ref>{{cytuj pismo|imię=Władimir|nazwisko=Kofman|imię=Władimir|tytuł=Cuszima: analiz protiw mifom |czasopismo=Nawal|oznaczenie =1/1991|strony=3|język=ru}}{{cytuj pismo|autor=W. Czistjakow|tytuł=Do pierwogo załpa|czasopismo=Nawal|oznaczenie =1/1991 |strony=17 |język=ru}}</ref>.

== Awanse ==

* lejtnant – 1873

* wice-admirałwiceadmirał – 1904