Pierścienie planetarne: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
poprawa linków, redakcyjne, źródła/przypisy
m drobne redakcyjne
Linia 1:
[[Plik:Saturn from Cassini Orbiter (2004-10-06).jpg|thumb|Zdjęcie [[Saturn]]a i jego pierścieni zrobione przez [[Sonda kosmiczna|sondę]] [[Cassini-Huygens|Cassini]] 2004-10-06]]
[[Plik:Saturn unlit rings.jpg|thumb|Zdjęcie pierścieni [[Saturn]]a wykonane przez [[Sonda kosmiczna|sondę]] [[Cassini-Huygens|Cassini]] 2004-10-27]]
'''Pierścień planetarny''' – pierścień złożony z cząsteczek [[pył kosmiczny|pyłu]] i innych małych cząstek orbitujących dookoła [[planeta|planety]] w cienkim obszarze o kształcie dysku. Mają je wszystkie [[gazowy olbrzym|gazowe olbrzymy]] w [[Układ Słoneczny|Układzie Słonecznym]] i niektóre [[Małe ciało Układu Słonecznego|małe ciała niebieskie]].
 
== Występowanie ==
Najbardziej spektakularne i znane pierścienie planetarne należą do [[Saturn]]a, ale wszystkie cztery największe planety Układu Słonecznego: Saturn, [[Uran]], [[Neptun]] i [[Jowisz]] mają układy pierścieni o różnej złożoności<ref name="Czechowski">{{Cytuj |autor = [[Leszek Czechowski]] |tytuł = Planety widziane z bliska |miejsce = Warszawa |wydawca = [[Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”|Wiedza Powszechna]] |data = 1985}}</ref>. Także niektóre [[Małe ciało Układu Słonecznego|małe ciała Układu Słonecznego]] okazały się mieć własne pierścienie; pierwszy taki system odkryto wokół [[(10199) Chariklo]] z grupy [[Centaury (planetoidy)|centaurów]]<ref name="centaur">{{Cytuj pismo |autor = F. Braga-Ribas ''et al.'' |tytuł = A ring system detected around the Centaur (10199) Chariklo |url = http://www.eso.org/public/archives/releases/sciencepapers/eso1410/eso1410a.pdf |czasopismo = [[Nature]] |język = en |data = 2014-03-26 |doi = 10.1038/nature13155}}</ref>
 
Poza Układem Słonecznym zaobserwowano [[Planeta pozasłoneczna|planety pozasłoneczne]], które mogą mieć pierścienie. System podobny do pierścieni Saturna, ale znacznie rozleglejszy zaćmiewa gwiazdę [[V1400 Centauri]], odległą o 420 [[rok świetlny|lat świetlnych]] od Ziemi. Nie jest wiadome, czy towarzysz gwiazdy otoczony tymi pierścieniami jest [[Planeta pozasłoneczna|planetą pozasłoneczną]], [[Brązowy karzeł|brązowym karłem]] czy też mało masywną gwiazdą<ref name="saturn-like">{{cytuj stronę |url = https://www.sciencedaily.com/releases/2012/01/120109115830.htm |tytuł = Scientists Discover a Saturn-Like Ring System Eclipsing a Sun-Like Star |data = 2012-01-09 |opublikowany = ScienceDaily |język = en |data dostępu = 2012-01-10}}</ref>. Planeta [[Proxima Centauri c]] jest znacznie jaśniejsza w podczerwieni niż wynikałoby to z jej masy, czego wyjaśnieniem może być otaczający ją duży system pierścieni<ref name="Proxima c">{{Cytuj |autor = Jonathan O’Callaghan |tytuł = Astronomers may have captured the first ever image of nearby exoplanet Proxima c |czasopismo = [[Scientific American]] |data = 2020-04-21 |url = https://www.scientificamerican.com/article/astronomers-may-have-captured-the-first-ever-image-of-nearby-exoplanet-proxima-c1/ |język = en}}</ref>