Jerzy Satanowski

polski kompozytor, dyrygent i reżyser

Jerzy Krzysztof Satanowski (ur. 23 sierpnia 1947 w Warszawie[1]) – polski kompozytor, wokalista, dyrygent i reżyser, dyrektor artystyczny Teatru Miejskiego w Lesznie (2018–2020).

Jerzy Satanowski
Ilustracja
Jerzy Satanowski w lipcu 2013
Imię i nazwisko

Jerzy Krzysztof Satanowski

Data i miejsce urodzenia

23 sierpnia 1947
Warszawa

Zawód

kompozytor, dyrygent

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” Odznaka Honorowa za Zasługi dla Województwa Warmińsko-Mazurskiego

Życiorys

edytuj

Syn Roberta Satanowskiego (1918–1997). Został absolwentem filologii polskiej Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu (1972)[1]. Debiutował w latach 60. w Lesznie, w grupie rockowej „Następcy” (śpiew i gitara, kompozycje). Tu też miał ciekawy epizod w swoim życiu: wraz z kolegami z tego zespołu zgłosił się – jak po latach stwierdził „dla żartu” jako ochotnik na wojnę w Wietnamie po stronie Wietkongu, do walki z interwencją amerykańską w tym kraju. Ostatecznie żaden z 68 ochotników z Wielkopolski, i w ogóle z Polski, nie wyjechał[2].

Na początku lat 70. stworzył z Edwardem Stachurą szereg utworów, które stały się przedmiotem swoistego kultu młodego pokolenia. Piosenki Stachury do muzyki skomponowanej przez Satanowskiego śpiewa na płycie „Życie to nie teatr” Jacek Różański[3]. Jest kompozytorem piosenek aktorskich także do tekstów Agnieszki Osieckiej, Jonasza Kofty i Jana Wołka, śpiewanych m.in. przez Krystynę Jandę, Piotra Fronczewskiego, Hannę Banaszak, Ewę Błaszczyk, Piotra Machalicę. Część z nich również sam wykonuje.

W latach 70. XX wieku związał się z poznańskim Teatrem Nowym kierowanym przez Izabellę Cywińską. Przygotował tam m.in. spektakl oparty na poezji Stachury Miłość, czyli życie…[4]. Współpracował z Maciejem Prusem w inscenizacjach Operetki Witolda Gombrowicza w warszawskim Teatrze Dramatycznym w 1976 r.[3] i Januszem Wiśniewskim (Balladyna, Panopticum a la Madame Tussaud, Koniec Europy, Walka karnawału z postem[5], Modlitwa chorego przed nocą[6], Olśnienie, Życie jest cudem, Faust).

Wyreżyserował m.in. spektakle: Decadance (1987), Nie żałuję według Agnieszki Osieckiej (1997)[7], Stachura, czyli list do pozostałych (2008)[8], Tuwim dla dorosłych (2011)[9], Biała Lokomotywa do słów Edwarda Stachury (2013)[10].

Był wieloletnim jurorem[11][12] w konkursie Ogólnopolskich Spotkań Zamkowych „Śpiewajmy Poezję” w Olsztynie, dla którego współtworzy i realizuje główne koncerty Spotkań Zamkowych[12].

W latach 2018–2020[3] był kierownikiem artystycznym Teatru Miejskiego w Lesznie[13][14].

Dyskografia (wybór)

edytuj
  • Życie to nie teatr – Jacek Różański w piosenkach Edwarda Stachury i Jerzego Satanowskiego
  • Wrzeciono czasu i inne wrzeciona – muzyka z filmów oraz spektakli
  • Dziękuję za świat. Agnieszka Osiecka, Jerzy Satanowski
  • Zanim będziesz u brzegu. Jerzy Satanowski, Hanna Banaszak, Mirosław Czyżykiewicz – wydawnictwo Polskiego Radia
  • Satanorium – gala Przeglądu Piosenki Aktorskiej 2002 (wznowienie 2011 r.)
  • Konie narowiste: koncert ku pamięci Włodzimierza Wysockiego w 25 rocznicę śmierci. XXXII Ogólnopolskie Spotkania Zamkowe „Śpiewajmy Poezję”
  • Dancing – muzyka ze spektaklu zrealizowanego w Teatrze „Polonia”
  • Koncert o pani O – piosenki Agnieszki Osieckiej z Andrzejem Poniedzielskim w tle. Koncert laureatów Ogólnopolskich Spotkań Zamkowych „Śpiewajmy Poezję” z lat 1997–2007
  • Tuwim dla dorosłych (Teatr Muzyczny „Roma”)
  • Biała lokomotywa / Na błękicie jest polana. Edward Stachura, Jerzy Satanowski (2012)
  • 100 piosenek. Antologia (wyd. MTJ Agencja Artystyczna, 27 czerwca 2016) – pięciopłytowa kompilacja[15][16]

Piosenki z muzyką Jerzego Satanowskiego (wybór)

edytuj

Filmografia

edytuj

Skomponował muzykę do filmów i seriali telewizyjnych takich jak: Baryton (reż. Janusz Zaorski, 1984), Dom wariatów (reż. Marek Koterski, 1984), Kobieta w kapeluszu (reż. Stanisław Różewicz, 1984), Jezioro Bodeńskie (reż. J. Zaorski, 1985), Siekierezada (reż. Witold Leszczyński, 1985), Magnat (reż. Filip Bajon, 1986), Schodami w górę, schodami w dół (reż. Andrzej Domalik, 1988), Wszystko, co najważniejsze (reż. Robert Gliński, 1992), Wrzeciono czasu (reż. Andrzej Kondratiuk, 1995), Dzień świra (reż. M. Koterski, 2002), serial Ekstradycja (reż. Wojciech Wójcik, 1995-1997), serial Boża podszewka (reż. Izabella Cywińska)[1].

Nagrody i odznaczenia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e Jerzy Satanowski w bazie filmpolski.pl [dostęp 2023-07-26]
  2. Krzysztof Kaźmierczak, Nasi chłopcy w Wietnamie; [w:] „Historia” (dod. do „Polska. Dziennik Łódzki”), 13 VI 2013, s. 10.
  3. a b c d e f Jerzy Satanowski, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (autorzy) [dostęp 2023-04-08].
  4. Miłość, czyli życie, śmierć i zmartwychwstanie zaśpiewane: wypłakane i w niebo wzięte przez Edwarda Stachurę, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia) [dostęp 2023-07-26].
  5. Walka karnawału z postem, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia) [dostęp 2023-07-26].
  6. Modlitwa chorego przed nocą, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia) [dostęp 2023-07-26].
  7. Barbara Marcinik: "Nie żałuję". Magazyn bardzo kulturalny. Trójka PR, 2021-02-28. [dostęp 2023-07-26].
  8. Instytut Teatralny: Stachura czyli list do pozostałych - Scena Na Woli im. Tadeusza Łomnickiego. Teatr w Polsce - polski wortal teatralny. [dostęp 2023-07-26].
  9. Tuwim dla dorosłych - Teatr Muzycznu Roma. Teatr Muzyczny Roma - Odkryj świat musicali!, 2023-07-17. [dostęp 2023-07-26]. Cytat: Sata
  10. Marta Kaźmierska: Poznań. "Biała lokomotywa" Satanowskiego i Stachury. Teatr w Polsce - polski wortal teatralny, 29.05.2013. [dostęp 2023-07-26].
  11. O edycji z 1994 roku XXI Ogólnopolskie Spotkania Zamkowe "Śpiewajmy Poezję". 1994. [dostęp 2023-07-26].
  12. a b 46. Ogólnopolskie Spotkania Zamkowe „Śpiewajmy Poezję”. 2019. [dostęp 2023-07-26].
  13. Nowy dyrektor artystyczny teatru – Telewizja Leszno [online], telewizjaleszno.pl [dostęp 2018-09-11].
  14. Jerzy Satanowski kierownikiem artystycznym Teatru Miejskiego w Lesznie, „radiopoznan.fm” [dostęp 2018-09-11].
  15. Jerzy Satanowski 100 piosenek. Antologia. empik, empik.com. [dostęp 2016-07-03].
  16. MTJ: news 'VA: Jerzy Satanowski – 100 piosenek – Antologia'. MTJ Agencja Artystyczna. [dostęp 2016-07-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-30)].
  17. a b Panopticum a'la Madame Tussaud, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia) [dostęp 2023-04-08].
  18. a b c d Koniec Europy, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia) [dostęp 2023-04-08].
  19. a b c Jerzy Satanowski [online], arenafestival.pl [dostęp 2023-04-08].
  20. Polski teatr entuzjastycznie przyjęty na belgradzkim festiwalu. Korespondencja własna Tomasza Raczka [online], encyklopediateatru.pl [dostęp 2023-04-08].
  21. Festiwal Teatru Narodów (fr. Théâtre des Nations) [online], encyklopediateatru.pl [dostęp 2023-04-08].
  22. Modlitwa chorego przed nocą, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia) [dostęp 2023-04-08].
  23. M.P. z 2005 r. nr 9, poz. 160.
  24. a b ''Medal Zasłużony Kulturze – Gloria Artis'' [online], Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego [zarchiwizowane z adresu 2018-01-15].
  25. Anna Jowsa / PAP: Jerzy Satanowski odznaczony złotym medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis. 18 lutego 2018. [dostęp 2018-08-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-18)].

Linki zewnętrzne

edytuj