Okręgi specjalne w Tokio

jednostki terytorialne obejmujące centralną część Tokio

Okręgi specjalne w Tokio (jap. 東京特別区 Tōkyō tokubetsu-ku, inaczej: 23 okręgi w Tokio 東京23区 Tōkyō nijūsan-ku; wspólny obszar okręgów Metropolii Tokio 東京都区部, Tōkyō-to kubu; w skrócie: okręgi (dzielnice) specjalne 特別区 tokubetsu-ku) – 23 jednostki terytorialne podziału administracyjnego, posiadające w znacznym stopniu autonomiczną władzę, stanowiące łącznie zasadniczą część stolicy Japonii, Tokio. Tak zorganizowany podział administracyjny dotyczy wyłącznie Tokio.

Mapa Metropolii Tokio (Tōkyō-to) z podziałem na: obszar 23 okręgów/dzielnic (ku, fiolet), miast (shi, róż), miasteczek (machi, żółty), wsi (mura, seledyn); trzy ostatnie stanowią obszar Tama
Okręgi specjalne Tokio
Siedziba władz Tokio, Nishi-Shinjuku, Shinjuku-ku (budynek został zaprojektowany przez Kenzō Tange (1913–2005) i oddany do użytku w 1991 r.[a]

Ponadto, władzom metropolii tokijskiej (東京都 Tōkyō-to, inaczej: prefektura stołeczna, prefektura metropolitalna) podlega: 26 miast (市 shi), 5 miasteczek (町 machi) i 8 wiosek (村 mura), usytuowanych na obszarach: Tama[b] i Wysp Tokio[c]. Ze względu na gęstość zaludnienia, przyległe ośrodki miejskie i inne realia wspólnego obszaru 23 okręgów, pomiędzy władzami metropolitalnymi a okręgami istnieje unikalny system administracyjny, który różni się od typowych relacji między prefekturami a miastami[1][2][3].

Łączna powierzchnia 23 okręgów wynosi 627,53 km²[4]. W 2020 r. mieszkało w nich 9 744 534 osoby, w 5 209 997 gospodarstwach domowych[5] (w 2010 r. 8 949 447 osób, w 4 547 435 gospodarstwach domowych)[6]. Okręgi mają od 10 km² do 62 km² powierzchni oraz od 66 tys. do 948 tys. ludności. Setagaya ma najwięcej ludności, zaś Ōta największą powierzchnię.

System

edytuj

Wyjątkowość systemu okręgów polega na tym, że mimo posiadania autonomii lokalnej rady muszą bezkonfliktowo funkcjonować razem w jednym, wielkim obszarze Tokio. System ten równoważy potrzebę utrzymania jednolitej administracji i kontroli na całym obszarze przy jednoczesnym rozwiązywaniu codziennych spraw przez samorządy lokalne, które są bliżej mieszkańców. W 23 okręgach władze metropolitalne odpowiadają za część obowiązków administracyjnych „miasta”, takich jak: usługi wodociągowe i kanalizacyjne oraz straż pożarna. Władze lokalne okręgów mają natomiast autonomię w zakresie samodzielnego zajmowania się sprawami bliskimi życiu mieszkańców, takimi jak: opieka społeczna, edukacja i mieszkalnictwo[2].

System okręgów specjalnych przeszedł kilka reform. Dawniej były one usytuowane w metropolii tokijskiej jako lokalne jednostki publiczne, ale w celu zwiększenia ich niezależności i autonomii system został zreformowany, aby od 2000 roku zmienić je na podstawowe podmioty lokalne. Ponadto, powołana została oddzielna rada (Metropolitan-Ward Council) jako organ doradczy ds. komunikacji i koordynacji pomiędzy władzami metropolitalnymi a okręgami[2].

Dzięki temu systemowi rząd metropolitalny dokonuje korekt finansowych zarówno między sobą a okręgami, jak i między samymi okręgami. Władze metropolitalne i okręgi dzielą się odpowiedzialnością za prowadzenie spraw i administrację, a tym samym dzielą się także wpływami podatkowymi[2].

Podatki

edytuj

Podatki od osób prawnych, od aktywów trwałych oraz specjalny podatek od własności gruntów – które są podatkami komunalnymi – są pobierane przez rząd metropolitalny, ale stała część jest przydzielana rządom okręgowym. Korekta finansowa wśród 23 okręgów ma również na celu wyrównanie dysproporcji w dochodach fiskalnych poszczególnych okręgów w przypadku nierównego podziału środków. Kiedy podstawowa potrzeba fiskalna okręgu przewyższa jego podstawowe dochody fiskalne, różnica jest nadrabiana w formie alokacji od rządu metropolitalnego[2].

Lista okręgów specjalnych

edytuj
Nazwa Powierzchnia
(km²)[4]
Ludność[5] Kod[d]
jednostki
Mapa Główne dzielnice
Polska nazwa Rōmaji Kanji
  Adachi Adachi-ku 足立区 53,25 695 530 13121   Ayase, Kitasenju, Takenotsuka
  Arakawa Arakawa-ku 荒川区 10,16 217 713 13118   Arakawa, Machiya, Nippori, Minamisenju
  Bunkyō Bunkyō-ku 文京区 11,29 240 297 13105   Hongō, Yayoi, Hakusan
  Chiyoda Chiyoda-ku 千代田区 11,66 66 758 13101   Nagatachō, Kasumigaseki, Ōtemachi, Marunouchi, Akihabara, Yūrakuchō, Iidabashi, Kanda
  Chūō Chūō-ku 中央区 10,21 169 318 13102   Nihonbashi, Kayabachō, Ginza, Tsukiji, Hatchōbori, Shinkawa, Tsukishima, Kachidoki, Tsukuda
  Edogawa Edogawa-ku 江戸川区 49,90 698 189 13123   Kasai, Koiwa
  Itabashi Itabashi-ku 板橋区 32,22 584 403 13119   Itabashi, Takashimadaira
  Katsushika Katsushika-ku 葛飾区 34,80 453 441 13122   Tateishi, Aoto, Kameari, Shibamata
  Kita Kita-ku 北区 20,61 355 501 13117   Akabane, Ōji, Tabata
  Kōtō Kōtō-ku 江東区 42,99 524 547 13108   Kiba, Ariake, Kameido, Tōyōchō, Monzennakachō, Fukagawa, Kiyosumi, Shirakawa, Etchūjima, Sunamachi, Aomi
  Meguro Meguro-ku 目黒区 14,67 288 501 13110   Meguro, Nakameguro, Jiyugaoka, Komaba, Aobadai
  Minato Minato-ku 港区 20,37 260 851 13103   Odaiba, Shinbashi, Hamamatsuchō, Mita, Roppongi, Toranomon, Aoyama, Azabu, Akasaka
  Nakano Nakano-ku 中野区 15,59 345 089 13114   Nakano
  Nerima Nerima-ku 練馬区 48,08 753 045 13120   Nerima, Ōizumi, Hikarigaoka
  Ōta Ōta-ku 大田区 61,86 748 291 13111   Ōmori, Kamata, Haneda, Den-en-chōfu
  Setagaya Setagaya-ku 世田谷区 58,05 948 147 13112   Setagaya, Shimokitazawa, Kinuta, Karasuyama, Tamagawa
  Shibuya Shibuya-ku 渋谷区 15,11 244 067 13113   Shibuya, Ebisu, Harajuku, Daikanyama, Hiroo
  Shinagawa Shinagawa-ku 品川区 22,84 422 795 13109   Shinagawa, Gotanda, Ōsaki, Hatanodai, Ōimachi, Tennōzu
  Shinjuku Shinjuku-ku 新宿区 18,22 349 743 13104   Shinjuku, Takadanobaba, Ōkubo, Kagurazaka, Ichigaya, Yotsuya, Sendagaya, Yoyogi
  Suginami Suginami-ku 杉並区 34,06 592 241 13115   Kōenji, Asagaya, Ogikubo
  Sumida Sumida-ku 墨田区 13,77 272 190 13107   Kinshichō, Morishita, Ryōgoku
  Taitō Taitō-ku 台東区 10,11 211 779 13106   Ueno, Asakusa
  Toshima Toshima-ku 豊島区 13,01 302 098 13116   Ikebukuro, Komagome, Senkawa, Sugamo
okręgi specjalne w Tokio Tōkyōto-kubu 東京都区部 627,53 9 744 534 13100
* W skład okręgów specjalnych Tokio wchodzą obszary, które nie wchodzą w skład żadnych dzielnic: obszar ujścia Arakawy (Arakawa kawaguchi-bu) o pow. 1,12 km², zewnętrzne składowisko odpadów Falochronu Centralnego (Chūō-bōhatei-sotogawa-umetate-chi) o pow. 1,22 km², nowe miejsce utylizacji odpadów morskich (Shin-kaimen-shobunjō) o pow. 2,36 km².

Zobacz też

edytuj
  1. Siedziba władz Tokio jest kompleksem składającym się z trzech struktur. Wszystkie trzy są połączone przejściami dla pieszych. Budynek nr 1 jest najwyższy. Główna konstrukcja ma wysokość trzydziestu czterech pięter, ale jej bliźniacze wieże mają czterdzieści osiem pięter. Konstrukcja budynku nr 2 składa się z trzech połączonych wież o różnej wysokości, z których najwyższa ma trzydzieści cztery kondygnacje. Trzecim, półokrągłym budynkiem kompleksu jest siedziba Zgromadzenia, sala posiedzeń radnych. Ma osiem kondygnacji, znajduje się u podnóża budynku nr 1.
  2. Obszar Tama jest nazywany także: Tama-chiiki, Tama-chiku lub „miasta (26), miasteczka (3), wieś (1)”, ang. „cities, towns, village”. Był też kiedyś nazywany San-Tama (trzy Tama) ze względu na podział geograficzny na rejony: północny, zachodni i południowy.
  3. Wyspy Tokio (東京諸島 Tōkyō-shotō, ang. The Islands of Tokyo) → wyspy na Pacyfiku należące administracyjnie do metropolii tokijskiej, także Obszar Wysp Metropolii Tokio (東京都島嶼部 Tōkyō-to-tōshobu, ang. Insular Area of Tokyo Metropolis).
  4. Każda jednostka samorządu terytorialnego w Japonii posiada przypisany unikalny kod używany do przetwarzania statystycznego i używany w statystykach.

Przypisy

edytuj
  1. 日本地図. Tokyo: Seibido Shuppan, 2018, s. 133. ISBN 978-4-415-11272-5.
  2. a b c d e The Structure of the Tokyo Metropolitan Government (TMG). Tokyo Metropolitan Government, 2018. [dostęp 2021-12-07]. (ang.).
  3. Municipalities within Tokyo. Tokyo Metropolitan Government. [dostęp 2021-12-07]. (ang.).
  4. a b Geospatial Information Authority of Japan 2021 ↓, s. 28.
  5. a b Statistics Bureau of Japan 2021 ↓.
  6. Statistics Bureau of Japan 2011 ↓, s. 24.

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj