Trijodek boru
Trijodek boru, jodek boru, BI
3 – nieorganiczny związek chemiczny boru i jodu.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ogólne informacje | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Wzór sumaryczny |
BI3 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Masa molowa |
391,52 g/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Wygląd |
bezbarwne, lotne ciało stałe (często lekko różowe od śladów jodu) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Identyfikacja | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Numer CAS | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
PubChem | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Podobne związki | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Inne aniony | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Inne kationy | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) |
Otrzymywanie
edytujJodek boru można otrzymać w wyniku bezpośredniej syntezy poprzez jodowanie boru w temperaturze 600–1000 °C[4]:
- 3I
2 + 2B → 2BI
3
Jodek boru o bardzo wysokiej czystości z 25% wydajnością można uzyskać w reakcji jodu rozpuszczonego w heptanie z borowodorkiem sodu lub potasu w temperaturze 80 °C[5]:
- 8I
2 + 3NaBH
4 → 3NaI + 3BI
3 + 4H
2 + 4HI
Właściwości
edytujW temperaturze pokojowej jest to bezbarwne, lotne ciało stałe, często lekko zabarwione na różowo na skutek obecności śladów jodu, który wydziela się łatwo wobec wilgoci. Ulega fotolizie pod wpływem światła o długości fali poniżej 360 nm. Należy przechowywać go w ciemności w atmosferze gazu obojętnego[6].
Jest silnym kwasem Lewisa. Rozkłada m.in. etery dialkilowe (do jodków alkilowych) oraz arylowo-alkilowe (do fenoli i jodków alkilowych); nie reaguje z eterami diarylowymi. W reakcjach tych jest najbardziej reaktywny spośród wszystkich halogenków boru. Jodki alkilowe powstają też w reakcjach jodku boru z estrami, silanami i alkoholami[6].
Zastosowanie
edytujStosowany w preparatyce organicznej do rozrywania wiązań C−O w eterach, estrach i in., do substytucji halogenków alkilowych i arylowych, do borowania[6]. Jest także substratem do otrzymywania boru o wysokiej czystości[5].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Boron triiodide (nr 307629) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski. [dostęp 2012-02-08]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
- ↑ a b David R. Lide (red.), CRC Handbook of Chemistry and Physics, wyd. 90, Boca Raton: CRC Press, 2009, s. 4-53, ISBN 978-1-4200-9084-0 (ang.).
- ↑ Trijodek boru (nr 307629) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2012-02-08]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
- ↑ J. Cueilleron , J.C. Viala , Direct synthesis of boron triiodide and the chemical transport of boron with iodine, „Journal of the Less Common Metals”, 58 (2), 1978, s. 123–131, DOI: 10.1016/0022-5088(78)90194-7 (ang.).
- ↑ a b A.G. Briggs , R.E. Simmons , The preparation of very pure boron iodide, „Naturwissenschaften”, 77 (12), 1990, s. 595–597, DOI: 10.1007/BF01133735 (ang.).
- ↑ a b c Rob Ronald , Boron Triiodide, Pullman: John Wiley & Sons, 1995–2000 .