Zrębice: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
link do Commons, grafiki przy tekście |
m int. |
||
(Nie pokazano 33 wersji utworzonych przez 23 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{ |
{{Polska miejscowość infobox |
||
|nazwa = Zrębice |
|nazwa = Zrębice |
||
| |
|rodzaj miejscowości = wieś |
||
| |
|zdjęcie = Zrębice fragment wsi 21.07.2012 p.jpg |
||
| |
|opis zdjęcia = Fragment miejscowości |
||
| |
|alt zdjęcia = |
||
| |
|województwo = śląskie |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
| |
|gmina = [[Olsztyn (gmina w województwie śląskim)|Olsztyn]] |
||
| |
|sołectwo = |
||
|miejscowość podstawowa = |
|||
⚫ | |||
| |
|wysokość = |
||
| |
|liczba ludności = 976 |
||
| |
|rok = 2008 |
||
| |
|strefa numeracyjna = 34 |
||
⚫ | |||
|strefa numeracyjna = (+48) 34 |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
| |
|kod mapy = Olsztyn (gmina w województwie śląskim) |
||
|współrzędne = 50°43'34"N 19°19'50"E<ref name="prng">{{PRNG Miejscowości|168099|data=2023-11-05}}</ref> |
|||
|mapa wsi = |
|||
⚫ | |||
|stopniN = 50 |minutN = 43 |sekundN = 22 |
|||
| |
|www = |
||
⚫ | |||
|wikisłownik = |
|||
⚫ | |||
}} |
}} |
||
⚫ | |||
⚫ | '''Zrębice''' – [[wieś]] w |
||
[[Plik:Zrębice DK76 (3).jpg|mały|Szkoła]] |
|||
[[Plik:Zrębice DK76 (4).jpg|mały]] |
|||
⚫ | |||
⚫ | '''Zrębice''' – [[wieś]] w [[Polska|Polsce]], położona w [[Województwo śląskie|województwie śląskim]], w [[Powiat częstochowski|powiecie częstochowskim]], w [[Olsztyn (gmina w województwie śląskim)|gminie Olsztyn]], 18 km na południowy wschód od [[Częstochowa|Częstochowy]]. Zrębice w latach 1952–1954 należały do [[Zrębice (gmina)|gminy Zrębice]]. [[Podział administracyjny Polski (1975–1998)|W latach 1975–1998]] miejscowość należała do [[województwo częstochowskie|województwa częstochowskiego]]. |
||
Według danych z |
Według danych z 2008 roku miejscowość zamieszkuje około 1000 mieszkańców. W Zrębicach znajduje się zabytkowy kościół parafialny pod wezwaniem [[Święty Idzi|świętego Idziego]] z 1789 roku oraz zabytkowa dzwonnica i kapliczka. |
||
== Geografia == |
== Geografia == |
||
Zrębice położone są na terenie [[Wyżyna Krakowsko-Częstochowska|Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej]]. Na |
Zrębice położone są na terenie [[Wyżyna Krakowsko-Częstochowska|Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej]]. Na zachód od wsi leżą malownicze [[Rezerwat przyrody Sokole Góry|Sokole Góry]]. |
||
Sokole Góry to kompleks wzgórz wapiennych z licznymi jaskiniami i schroniskami. Rezerwat powstał w 1936 roku (pod nazwą „Knieja Olsztyńska”). Dopiero w roku 1953 powstał rezerwat leśny „Sokole Góry” na obszarze 215 hektarów. Na terenie rezerwatu znajduje się 8 wzgórz. Najwyższe to Puchacz, liczący 402,1 m n.p.m. |
|||
Przez Zrębice przebiegają szlaki turystyczne piesze i rowerowe oraz konne. |
|||
== Integralne części wsi == |
|||
{|class="wikitable" width="60%" |
|||
|+Integralne części wsi Zrębice{{r|R2013|teryt}} |
|||
! SIMC !! Nazwa !! Rodzaj |
|||
|- |
|||
|0140818 || Ciecierzyn || część wsi |
|||
|- |
|||
|0140824 || Grabie || część wsi |
|||
|- |
|||
|0140830 || Rędziny || część wsi |
|||
|- |
|||
|0140847 || Wolnica || część wsi |
|||
|- |
|||
|0140853 || Zapasieka || część wsi |
|||
|- |
|||
|0140860 || Zrębice Drugie || część wsi |
|||
|- |
|||
|0140876 || Zrębice Pierwsze || część wsi |
|||
|} |
|||
== Placówki i organizacje społeczne == |
== Placówki i organizacje społeczne == |
||
W Zrębicach znajduje się Szkoła Podstawowa imienia [[Jarosława Dąbrowskiego]] i Gimnazjum w Zrębicach (Zespół Szkół w Zrębicach). Obecnym dyrektorem szkoły jest |
W Zrębicach znajduje się Szkoła Podstawowa imienia [[Jarosław Dąbrowski|Jarosława Dąbrowskiego]] i Gimnazjum w Zrębicach (Zespół Szkół w Zrębicach). Obecnym dyrektorem szkoły jest Wojciech Kucia. W Zrębicach znajduje się także Świetlica „Kraina Marzeń”, Koło Gospodyń Wiejskich. Jedną z organizacji społecznych w Zrębicach jest Grupa Odnowy Wsi Zrębice i Krasawa. |
||
== Turystyka == |
== Turystyka == |
||
Linia 42: | Linia 65: | ||
'''Szlaki piesze:''' |
'''Szlaki piesze:''' |
||
* {{szlak|czerwony}} [[Szlak Orlich Gniazd]] |
* {{szlak|czerwony}} [[Szlak Orlich Gniazd]] |
||
* {{szlak|niebieski}} Warowni Jurajskich |
* {{szlak|niebieski}} [[Szlak Warowni Jurajskich]] |
||
* {{szlak|zielony}} |
* {{szlak|zielony}} „Dróżki św. Idziego”. Długość 8 km. Przebieg: [[Olsztyn (województwo śląskie)|Olsztyn]] – [[rezerwat przyrody Sokole Góry|rezerwat Sokole Góry]] – Zrębice. |
||
* [[Plik:SAD logo.svg|20px]] [[Szlak |
* [[Plik:SAD logo.svg|20px]] [[Szlak Architektury Drewnianej (województwo śląskie)|Szlak architektury drewnianej woj. śląskiego]]. Pętla częstochowska: [[Kościół św. Idziego w Zrębicach|kościół św. Idziego]] |
||
'''Szlaki rowerowe:''' |
'''Szlaki rowerowe:''' |
||
* {{szlak rowerowy|czerwony}} [[Jurajski Rowerowy Szlak Orlich Gniazd]]. Długość 188,3 km. |
* {{szlak rowerowy|czerwony}} [[Jurajski Rowerowy Szlak Orlich Gniazd]]. Długość 188,3 km. |
||
* {{szlak rowerowy|zielony}} [[Szlak Rowerowy Wokół Gór Sokolich i Olsztyna]]. Długość 34 km. |
* {{szlak rowerowy|zielony}} [[Szlak Rowerowy Wokół Gór Sokolich i Olsztyna]]. Długość 34 km. |
||
* {{szlak rowerowy|czarny}} [[Szlak Rowerowy Olsztyński]]. Długość 78,3 km. Trasa: [[Częstochowa]] – [[Olsztyn (województwo śląskie)|Olsztyn]] – Zrębice – [[Piasek (powiat częstochowski)|Piasek]] – [[Julianka (województwo śląskie)|Julianka]] |
* {{szlak rowerowy|czarny}} [[Szlak Rowerowy Olsztyński]]. Długość 78,3 km. Trasa: [[Częstochowa]] – [[Olsztyn (województwo śląskie)|Olsztyn]] – Zrębice – [[Piasek (powiat częstochowski)|Piasek]] – [[Julianka (województwo śląskie)|Julianka]] – [[Przyrów]] – [[Lipnik (województwo śląskie)|Lipnik]] – [[Małusy Małe]] – [[Mirów (województwo śląskie)|Mirów]]. |
||
== Parafia Zrębice == |
== Parafia Zrębice == |
||
Linia 55: | Linia 78: | ||
== Historia == |
== Historia == |
||
Parafia i wieś Zrębice powstały w około 1334 roku. Nazwa |
Parafia i wieś Zrębice powstały w około 1334 roku. Nazwa „Zrębice” wskazuje na wyręby lasów, na których niegdyś powstała wioska. W spisach Świętopietrza Zrębice występują pod nazwą Sdrabicz. Około 100 lat później (ok. 1470 r.) Jan Długosz w „Liber Benef.” opisuje wioskę jako Sdrzembicze<ref>{{SgKP|XIV|666}}</ref>. |
||
Parafia i wieś Zrębice po rozbiorach należały do najbiedniejszych. Z upadku materialnego podniósł ją ksiądz Jan Lelewicz w II połowie XIX wieku. W 1789 roku rozebrano modrzewiowy kościół parafialny, który wkrótce potem został odbudowany. W latach |
Parafia i wieś Zrębice po rozbiorach należały do najbiedniejszych. Z upadku materialnego podniósł ją ksiądz Jan Lelewicz w II połowie XIX wieku. W 1789 roku rozebrano modrzewiowy kościół parafialny, który wkrótce potem został odbudowany. W latach 1954–1955 okryto kościół nowymi gontami. Zaś w 1956 roku kościół został zelektryfikowany. |
||
== Zabytki i pomniki przyrody == |
== Zabytki i pomniki przyrody == |
||
⚫ | |||
* Modrzewiowy kościół parafialny |
* Modrzewiowy kościół parafialny |
||
Kościół, według kronik parafialnych został ufundowany przez Kazimiera Wielkiego lub Władysława Opolczyka. Pierwotny modrzewiowy kościół parafialny pochodzi z XIV wieku. Pierwotnie znajdował się w miejscu, gdzie dziś stoi kapliczka. Został zbudowany w podzięce za uratowanie wsi od zarazy, jaka w tamtych czasach panowała. W 1778 kościół chylił się ku ruinie i został rozebrany. W tym samym roku powstała nowa świątynia. W XIX wieku kościół z powodu braku funduszy jeszcze raz chylił się ku ruinie, jednak w II połowie XIX wieku został restaurowany przez wyżej wspomnianego księdza Jana Lelewicza. |
Kościół, według kronik parafialnych został ufundowany przez Kazimiera Wielkiego lub Władysława Opolczyka. Pierwotny modrzewiowy kościół parafialny pochodzi z XIV wieku. Pierwotnie znajdował się w miejscu, gdzie dziś stoi kapliczka. Został zbudowany w podzięce za uratowanie wsi od zarazy, jaka w tamtych czasach panowała. W 1778 kościół chylił się ku ruinie i został rozebrany. W tym samym roku powstała nowa świątynia. W XIX wieku kościół z powodu braku funduszy jeszcze raz chylił się ku ruinie, jednak w II połowie XIX wieku został restaurowany przez wyżej wspomnianego księdza Jana Lelewicza. |
||
W 1789 roku do kościoła został przeniesiony obraz |
W 1789 roku do kościoła został przeniesiony obraz św. Idziego. W kościele znajdował się zabytkowy obraz Matki Bożej Betlejemskiej (tzw. Betlejemka). Obraz pochodzi z XV wieku. Obraz wraz z figura Pana Jezusa Zmartwychwstałego został skradziony w 1998 roku. W kościele znajdują się także kamienna chrzcielnica z XVIII wieku, ołtarze barokowe z XVIII wieku oraz kropielnica miedziana w kruchcie, która pochodzi z 1717 roku. |
||
{{ |
{{osobny artykuł|Kościół św. Idziego w Zrębicach}} |
||
* Drewniana kapliczka mszalna |
* Drewniana kapliczka mszalna |
||
Kapliczka została postawiona na początku XIX wieku kosztem i staraniem miejscowego leśniczego. Kapliczka poświęcona jest św. Idziemu. Kapliczka ta znajduje się na miejscu pierwotnego kościoła parafialnego. |
Kapliczka została postawiona na początku XIX wieku kosztem i staraniem miejscowego leśniczego. Kapliczka poświęcona jest św. Idziemu. Kapliczka ta znajduje się na miejscu pierwotnego kościoła parafialnego. |
||
* |
* W Zrębicach znajduje się także kilka pomników przyrody: grupa lip w sąsiedztwie kościoła, kilkusetletni cis pospolity o obwodzie ponad 150 cm przy szkole podstawowej oraz morwa biała obok znajdującej się za wsią kapliczki św. Idziego. |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
== Zobacz też == |
== Zobacz też == |
||
* [[ |
* [[Szlak Architektury Drewnianej (województwo śląskie)|Szlak architektury drewnianej (województwo śląskie)]] |
||
== |
== Przypisy == |
||
{{Przypisy| |
|||
{{Linki do map Polski |
|||
* <ref name = R2013>''Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części'' ({{Dziennik Ustaw|2013|200}})</ref> |
|||
| stopniN=50 |
|||
| minutN=43 |
|||
* <ref name = "teryt">[http://www.stat.gov.pl/broker/access/performSearch.jspa?searchString=&level=miejsc&wojewodztwo=&powiat=&gmina=&miejscowosc=&advanced=true GUS. Rejestr TERYT]</ref> |
|||
| sekundN=22 |
|||
| stopniE=19 |
|||
* <ref name=poczta>{{Poczta Polska|2013|s=1616|data dostępu=2020-12-23}}</ref> |
|||
| minutE=19 |
|||
| sekundE=41 |
|||
}} |
}} |
||
* [http://www.olsztyn.ug.gov.pl/gowzp.php Grupa Odnowy Wsi Zrębice Pierwsze] |
|||
* [http://jurajskie.strony.pl/mie_sokole-gory.html SOKOLE GÓRY - rezerwat przyrody pod Olsztynem] |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
== Linki zewnętrzne == |
|||
[[Kategoria:Gmina Olsztyn]] |
|||
* {{Cytuj stronę | url = http://www.olsztyn.ug.gov.pl/gowzp.php | tytuł = Grupa Odnowy Wsi Zrębice Pierwsze | opublikowany = olsztyn.ug.gov.pl | archiwum = https://web.archive.org/web/20070423174118/http://www.olsztyn.ug.gov.pl/gowzp.php | zarchiwizowano = 2007-04-23}} |
|||
* {{Cytuj stronę | url = http://jurajskie.strony.pl/mie_sokole-gory.html | tytuł = SOKOLE GÓRY – rezerwat przyrody pod Olsztynem | opublikowany = jurajskie.strony.pl | archiwum = https://web.archive.org/web/20090207032357/http://jurajskie.strony.pl/mie_sokole-gory.html | zarchiwizowano = 2009-02-07}} |
|||
⚫ | |||
[[ |
[[Kategoria:Zrębice| ]] |
Aktualna wersja na dzień 13:29, 17 lip 2024
wieś | |
Fragment miejscowości | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2008) |
976 |
Strefa numeracyjna |
34 |
Kod pocztowy |
42-256[2] |
Tablice rejestracyjne |
SCZ |
SIMC |
0140801 |
Położenie na mapie gminy Olsztyn | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa śląskiego | |
Położenie na mapie powiatu częstochowskiego | |
50°43′34″N 19°19′50″E/50,726111 19,330556[1] |
Zrębice – wieś w Polsce, położona w województwie śląskim, w powiecie częstochowskim, w gminie Olsztyn, 18 km na południowy wschód od Częstochowy. Zrębice w latach 1952–1954 należały do gminy Zrębice. W latach 1975–1998 miejscowość należała do województwa częstochowskiego.
Według danych z 2008 roku miejscowość zamieszkuje około 1000 mieszkańców. W Zrębicach znajduje się zabytkowy kościół parafialny pod wezwaniem świętego Idziego z 1789 roku oraz zabytkowa dzwonnica i kapliczka.
Geografia
[edytuj | edytuj kod]Zrębice położone są na terenie Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Na zachód od wsi leżą malownicze Sokole Góry.
Sokole Góry to kompleks wzgórz wapiennych z licznymi jaskiniami i schroniskami. Rezerwat powstał w 1936 roku (pod nazwą „Knieja Olsztyńska”). Dopiero w roku 1953 powstał rezerwat leśny „Sokole Góry” na obszarze 215 hektarów. Na terenie rezerwatu znajduje się 8 wzgórz. Najwyższe to Puchacz, liczący 402,1 m n.p.m.
Przez Zrębice przebiegają szlaki turystyczne piesze i rowerowe oraz konne.
Integralne części wsi
[edytuj | edytuj kod]SIMC | Nazwa | Rodzaj |
---|---|---|
0140818 | Ciecierzyn | część wsi |
0140824 | Grabie | część wsi |
0140830 | Rędziny | część wsi |
0140847 | Wolnica | część wsi |
0140853 | Zapasieka | część wsi |
0140860 | Zrębice Drugie | część wsi |
0140876 | Zrębice Pierwsze | część wsi |
Placówki i organizacje społeczne
[edytuj | edytuj kod]W Zrębicach znajduje się Szkoła Podstawowa imienia Jarosława Dąbrowskiego i Gimnazjum w Zrębicach (Zespół Szkół w Zrębicach). Obecnym dyrektorem szkoły jest Wojciech Kucia. W Zrębicach znajduje się także Świetlica „Kraina Marzeń”, Koło Gospodyń Wiejskich. Jedną z organizacji społecznych w Zrębicach jest Grupa Odnowy Wsi Zrębice i Krasawa.
Turystyka
[edytuj | edytuj kod]W Zrębicach znajduje się jedna kwatera agroturystyczna i folwark.
Szlaki piesze:
- Szlak Orlich Gniazd
- Szlak Warowni Jurajskich
- „Dróżki św. Idziego”. Długość 8 km. Przebieg: Olsztyn – rezerwat Sokole Góry – Zrębice.
- Szlak architektury drewnianej woj. śląskiego. Pętla częstochowska: kościół św. Idziego
Szlaki rowerowe:
- Jurajski Rowerowy Szlak Orlich Gniazd. Długość 188,3 km.
- Szlak Rowerowy Wokół Gór Sokolich i Olsztyna. Długość 34 km.
- Szlak Rowerowy Olsztyński. Długość 78,3 km. Trasa: Częstochowa – Olsztyn – Zrębice – Piasek – Julianka – Przyrów – Lipnik – Małusy Małe – Mirów.
Parafia Zrębice
[edytuj | edytuj kod]W Parafii Zrębice 1 września obchodzony jest Odpust ku czci św. Idziego. Obecnym proboszczem parafii jest ksiądz Włodzimierz Białek, który objął stanowisko w 1999 roku, po śmierci księdza proboszcza Romana Kuźmińskiego. Parafia liczy 3 miejscowości: Krasawa I, Krasawa II oraz Zrębice. Na terenie Zrębic znajduje się parafialny cmentarz, który umiejscowiony jest w odległości 500 m od kościoła parafialnego. Obecnie na terenie parafii działają trzy wspólnoty religijne: Parafialna Rada Duszpasterska (licząca 10 osób), Służba Liturgiczna (ministranci) oraz Koło Żywego Różańca.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Parafia i wieś Zrębice powstały w około 1334 roku. Nazwa „Zrębice” wskazuje na wyręby lasów, na których niegdyś powstała wioska. W spisach Świętopietrza Zrębice występują pod nazwą Sdrabicz. Około 100 lat później (ok. 1470 r.) Jan Długosz w „Liber Benef.” opisuje wioskę jako Sdrzembicze[5].
Parafia i wieś Zrębice po rozbiorach należały do najbiedniejszych. Z upadku materialnego podniósł ją ksiądz Jan Lelewicz w II połowie XIX wieku. W 1789 roku rozebrano modrzewiowy kościół parafialny, który wkrótce potem został odbudowany. W latach 1954–1955 okryto kościół nowymi gontami. Zaś w 1956 roku kościół został zelektryfikowany.
Zabytki i pomniki przyrody
[edytuj | edytuj kod]- Modrzewiowy kościół parafialny
Kościół, według kronik parafialnych został ufundowany przez Kazimiera Wielkiego lub Władysława Opolczyka. Pierwotny modrzewiowy kościół parafialny pochodzi z XIV wieku. Pierwotnie znajdował się w miejscu, gdzie dziś stoi kapliczka. Został zbudowany w podzięce za uratowanie wsi od zarazy, jaka w tamtych czasach panowała. W 1778 kościół chylił się ku ruinie i został rozebrany. W tym samym roku powstała nowa świątynia. W XIX wieku kościół z powodu braku funduszy jeszcze raz chylił się ku ruinie, jednak w II połowie XIX wieku został restaurowany przez wyżej wspomnianego księdza Jana Lelewicza.
W 1789 roku do kościoła został przeniesiony obraz św. Idziego. W kościele znajdował się zabytkowy obraz Matki Bożej Betlejemskiej (tzw. Betlejemka). Obraz pochodzi z XV wieku. Obraz wraz z figura Pana Jezusa Zmartwychwstałego został skradziony w 1998 roku. W kościele znajdują się także kamienna chrzcielnica z XVIII wieku, ołtarze barokowe z XVIII wieku oraz kropielnica miedziana w kruchcie, która pochodzi z 1717 roku.
Osobny artykuł:- Drewniana kapliczka mszalna
Kapliczka została postawiona na początku XIX wieku kosztem i staraniem miejscowego leśniczego. Kapliczka poświęcona jest św. Idziemu. Kapliczka ta znajduje się na miejscu pierwotnego kościoła parafialnego.
- W Zrębicach znajduje się także kilka pomników przyrody: grupa lip w sąsiedztwie kościoła, kilkusetletni cis pospolity o obwodzie ponad 150 cm przy szkole podstawowej oraz morwa biała obok znajdującej się za wsią kapliczki św. Idziego.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 168099
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1616 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Zrębice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 666 .
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- „Nabożeństwo do św. Idziego oraz wiadomości o parafii i Kościele w Zrębicach. Przez Ks. A. Augustyniaka 1905 rok”
- Olsztyn i Sokole Góry – Historie i Legendy
- Archidiecezja Częstochowska Katalog 2000 – Kuria Metropolitalna w Częstochowie
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Grupa Odnowy Wsi Zrębice Pierwsze. olsztyn.ug.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-04-23)].
- SOKOLE GÓRY – rezerwat przyrody pod Olsztynem. jurajskie.strony.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-07)].