(2060) Chiron: Różnice pomiędzy wersjami

(2060) Chiron
95P/Chiron
	; Zdjęcie z HST
Odkrywca	Charles Kowal
Data odkrycia	18 października 1977
Numer kolejny	2060
Oznaczenie tymczasowe	1977 UB
	Charakterystyka orbity (J2000)
Przynależność; obiektu	centaury
Półoś wielka	13,6857 au
Mimośród	0,3788
Peryhelium	8,5018 au
Aphelium	18,8696 au
Okres obiegu; wokół Słońca	50,63 lat
Inklinacja	6,94°
	Charakterystyka fizyczna
Średnica	ok. 166 km
Okres obrotu	(5 h 55 min) h
Albedo	0,15 ± 0,03
Jasność absolutna	ok. 5,8m
Typ spektralny	Typ B
	Multimedia w Wikimedia Commons

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Aktualna wersja na dzień 15:11, 6 sie 2024

(2060) Chiron, inaczej 95P/Chiron – małe ciało Układu Słonecznego zaliczane do planetoid z grupy centaurów (w tym kontekście używane jest pierwsze oznaczenie) oraz do komet okresowych (drugie oznaczenie).

Chiron krąży pomiędzy orbitami Saturna i Urana. Ma średnicę pomiędzy 148 a 208 km, krąży w średniej odległości 13,7 au. od Słońca. Został odkryty 18 października 1977 przez Charlesa Kowala w obserwatorium astronomicznym na Mount Palomar. Nazwa planetoidy pochodzi od Chirona, jednego z najbardziej znanych centaurów w mitologii greckiej.

W otoczeniu Chirona zaobserwowano słabą komę, będącą cechą charakterystyczną komet, która powstała w wyniku wybuchów gazu na jego powierzchni (zjawisko to związane jest z okresowym podnoszeniem się temperatury wskutek działania promieni słonecznych).

Możliwy system pierścieni

Na podstawie okultacji gwiazd przez Chirona wysunięto hipotezę, że mogą go otaczać pierścienie, podobnie jak w przypadku centaura (10199) Chariklo^[2]. Natura materii wokół Chirona nie jest pewna, gdyż obserwowane cechy hipotetycznych pierścieni ulegają zmianom pomiędzy kolejnymi zjawiskami zakryciowymi^[3]^[4].

Zobacz też

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m (2060) Chiron w bazie Jet Propulsion Laboratory (ang.) [dostęp 2020-09-20].
↑ J.L. Ortiz, R. Duffard, N. Pinilla-Alonso, A. Alvarez-Candal i inni. Possible ring material around centaur (2060) Chiron. „Astronomy & Astrophysics”. 576, s. A18, 2015. DOI: 10.1051/0004-6361/201424461. arXiv:1501.05911. Bibcode: 2015A&A...576A..18O.
↑ Amanda A.A.A. Sickafoose Amanda A.A.A. i inni, Material around the Centaur (2060) Chiron from the 2018 November 28 UT Stellar Occultation, „The Planetary Science Journal”, 11, 4, 2023, s. 221, DOI: 10.3847/PSJ/ad0632, Bibcode: 2023PSJ.....4..221S, arXiv:2310.16205 (ang.).
↑ Paul ScottP.S. Anderson Paul ScottP.S., Does Chiron have rings? Or ring mimics? [online], EarthSky, 14 grudnia 2023 [dostęp 2024-08-06] (ang.).

Bibliografia

(2060) Chiron w bazie Jet Propulsion Laboratory (ang.)
(2060) Chiron w bazie Minor Planet Center (ang.)

Linki zewnętrzne

Diagram orbity (2060) Chiron w bazie Jet Propulsion Laboratory (ang.)

[jpl-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m (2060) Chiron w bazie Jet Propulsion Laboratory (ang.) [dostęp 2020-09-20].

[Ortiz2015-2] J.L. Ortiz, R. Duffard, N. Pinilla-Alonso, A. Alvarez-Candal i inni. Possible ring material around centaur (2060) Chiron. „Astronomy & Astrophysics”. 576, s. A18, 2015. DOI: 10.1051/0004-6361/201424461. arXiv:1501.05911. Bibcode: 2015A&A...576A..18O.

[Sickafoose2023-3] Amanda A.A.A. Sickafoose Amanda A.A.A. i inni, Material around the Centaur (2060) Chiron from the 2018 November 28 UT Stellar Occultation, „The Planetary Science Journal”, 11, 4, 2023, s. 221, DOI: 10.3847/PSJ/ad0632, Bibcode: 2023PSJ.....4..221S, arXiv:2310.16205 (ang.).

[chiron-mimics-4] Paul ScottP.S. Anderson Paul ScottP.S., Does Chiron have rings? Or ring mimics? [online], EarthSky, 14 grudnia 2023 [dostęp 2024-08-06] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
 {{Planetoida infobox
- |       numer = 2060
+ |numer        = 2060
- |       nazwa = Chiron
+ |nazwa        = Chiron<br>95P/Chiron
- |     zdjęcie =
+ |oznaczenie   = 1977 UB
- |        opis =
+ |zdjęcie      = 2060 Chiron Hubble.jpg
+ |opis         = Zdjęcie z [[Kosmiczny Teleskop Hubble’a|HST]]
- |    odkrywca = [[Charles Kowal]]
- |       dzień = 18 października
+ |odkrywca     = [[Charles Kowal]]
- |         rok = 1977
+ |dzień        = 18 października
+ |rok          = 1977<ref name="jpl">{{JPL|2060}} [dostęp 2020-09-20].</ref>
- |występowanie = [[Centaur (planetoidy)|Centaur]]
+ |występowanie = [[Centaury (planetoidy)|centaury]]<ref name="jpl" />
- |wielka_półoś = 13,7086
+ |wielka_półoś = 13,6857<ref name="jpl" />
- |    mimośród = 0,3791
+ |mimośród     = 0,3788<ref name="jpl" />
- |  peryhelium = 8,5115
+ |peryhelium   = 8,5018<ref name="jpl" />
- |    aphelium = 18,9057
- |         lat = 50
+ |aphelium     = 18,8696<ref name="jpl" />
- |         dni = 276
+ |lat          = 50,63<ref name="jpl" />
- |      godzin = 12
+ |dni          =
- |    prędkość = 7,75
+ |godzin       =
- |  nachylenie = 6,93
+ |prędkość     =
+ |nachylenie   = 6,94<ref name="jpl" />
- |    średnica = ok. 166
- |        masa = 2,4-3,0 × 10<sup>18</sup>
+ |średnica     = ok. 166<ref name="jpl" />
- |     gęstość = 2,0?
+ |masa         =
- |okres_obrotu = (5 h 55 min)
+ |gęstość      =
+ |okres_obrotu = (5 h 55 min)<ref name="jpl" />
- |      albedo = 0,10?
+ |albedo       = 0,15 ± 0,03<ref name="jpl" />
- |     jasność = 6,5
+ |jasność      = ok. 5,8<ref name="jpl" />
- |         typ = [[Asteroida klasy B|Typ B]]
+ |typ          = [[Planetoida klasy B|Typ B]]<ref name="jpl" />
- | temperatura = ~75
+ |temperatura  =
- |    satelity =
+ |satelity     =
+ |commons      = Category:2060 Chiron
+ |epoka        =
 }}
+'''(2060) Chiron''', inaczej '''95P/Chiron''' – [[małe ciało Układu Słonecznego]] zaliczane do planetoid z grupy [[Centaury (planetoidy)|centaurów]] (w tym kontekście używane jest pierwsze oznaczenie) oraz do [[Kometa okresowa|komet okresowych]] (drugie oznaczenie).
-'''2060 Chiron''' – [[planetoida]] krążąca pomiędzy [[Saturn]]em i [[Uran]]em. Planetoidy takie zwane są też [[Centaur (planetoidy)|centaurami]]. Chiron ma średnicę pomiędzy 148 a 208 km, krąży w średniej odległości 13,71 [[jednostka astronomiczna|j.a.]] od [[Słońce|Słońca]]. Został odkryty [[18 października]] [[1977]] przez [[Charles Kowal|Charlesa Kowala]] w [[obserwatorium astronomiczne|obserwatorium astronomicznym]] na [[Obserwatorium Palomar|Mount Palomar]]. Nazwa planetoidy pochodzi od [[Chiron (mitologia)|Chirona]], jednego z najbardziej znanych [[centaur|centaurów]] w [[mitologia grecka|mitologii greckiej]].
+Chiron krąży pomiędzy orbitami [[Saturn]]a i [[Uran]]a. Ma średnicę pomiędzy 148 a 208 km, krąży w średniej odległości 13,7 [[jednostka astronomiczna|au]]. od [[Słońce|Słońca]]. Został odkryty 18 października 1977 przez [[Charles Kowal|Charlesa Kowala]] w [[obserwatorium astronomiczne|obserwatorium astronomicznym]] na [[Obserwatorium Palomar|Mount Palomar]]. Nazwa planetoidy pochodzi od [[Chiron (mitologia)|Chirona]], jednego z najbardziej znanych [[Centaury (mitologia)|centaurów]] w [[mitologia grecka|mitologii greckiej]].
-Astronomowie snują także przypuszczenia, że Chiron może być [[kometa|kometą]], gdyż obserwowano u niego coś, co można uznać za [[koma (astronomia)|komę]] kometarną, która powstała w wyniku wybuchów gazu na jego powierzchni (zjawisko to związane jest z podnoszeniem się temperatury wskutek działania promieni słonecznych). Oficjalne oznaczenie Chirona jako komety to '''95P/Chiron'''.
+W otoczeniu Chirona zaobserwowano słabą [[koma (astronomia)|komę]], będącą cechą charakterystyczną komet, która powstała w wyniku wybuchów gazu na jego powierzchni (zjawisko to związane jest z okresowym podnoszeniem się temperatury wskutek działania promieni słonecznych).
+== Możliwy system pierścieni ==
+Na podstawie [[Okultacja|okultacji]] gwiazd przez Chirona wysunięto hipotezę, że mogą go otaczać [[Pierścienie planetarne|pierścienie]], podobnie jak w przypadku centaura [[(10199) Chariklo]]<ref name="Ortiz2015" />. Natura materii wokół Chirona nie jest pewna, gdyż obserwowane cechy hipotetycznych pierścieni ulegają zmianom pomiędzy kolejnymi zjawiskami zakryciowymi<ref name="Sickafoose2023" /><ref name="chiron-mimics" />.
 == Zobacz też ==
-* [[Lista planetoid]]
+* [[lista planetoid 2001–3000]]
-* [[Lista komet okresowych]]
+* [[Lista ponumerowanych planetoid|lista planetoid]]
+* [[lista komet okresowych]]
-* [[Wikipedia:Skarbnica Wikipedii/Przegląd zagadnień z zakresu astronomii i astronautyki|Przegląd zagadnień z zakresu astronomii]]
+== Przypisy ==
+{{Przypisy|
+<ref name="chiron-mimics">{{Cytuj | autor = Paul Scott Anderson | tytuł = Does Chiron have rings? Or ring mimics? | url = https://earthsky.org/space/chiron-rings-centaurs/ | opublikowany = EarthSky | data = 2023-12-14 | data dostępu = 2024-08-06 | język = en}}</ref>
+<ref name="Ortiz2015">{{Cytuj pismo| nazwisko = Ortiz | imię = J.L. | nazwisko2 = Duffard | imię2 = R.| nazwisko3 = Pinilla-Alonso | imię3 = N.| nazwisko4 = Alvarez-Candal | imię4 = A.| nazwisko5 = Santos-Sanz | imię5 = P. | tytuł = Possible ring material around centaur (2060) Chiron| arxiv = 1501.05911 | doi=10.1051/0004-6361/201424461 | wolumin=576 | czasopismo= Astronomy & Astrophysics | strony=A18 |bibcode = 2015A&A...576A..18O |data=2015}}<!--| accessdate = 2015-01-31--></ref>
+<ref name="Sickafoose2023">{{Cytuj | autor = Amanda A. Sickafoose, Stephen E. Levine, Amanda S. Bosh, Michael J. Person, Carlos A. Zuluaga, Bastian Knieling, Mark Lewis, Karsten Schindler | tytuł = Material around the Centaur (2060) Chiron from the 2018 November 28 UT Stellar Occultation | czasopismo = The Planetary Science Journal | wolumin = 4 | wydanie = 11 | s = 221 | data = 2023-11-01 | doi = 10.3847/PSJ/ad0632 | bibcode = 2023PSJ.....4..221S | arxiv = 2310.16205 | język = en }}</ref>
+}}
+== Bibliografia ==
+* {{JPL|2060}}
+* {{MPC|2060}}
 == Linki zewnętrzne ==
+* {{JPLorb|2060}}
-* [http://ssd.jpl.nasa.gov/sbdb.cgi#top Baza danych o małych ciałach Układu Słonecznego]
-* [http://ssd.jpl.nasa.gov/sbdb.cgi?sstr=2060 2060 Chiron w bazie ''JPL'']
-* [http://ssd.jpl.nasa.gov/sbdb.cgi?sstr=2060;orb=1;cov=0#orb Diagram orbity 2060 Chiron]
+{{Komety}}
-{{Planetkanav|poprzednia=2059 Baboquivari|nazwa=2060 Chiron|następna=2061 Anza|}}
-{{Kometanav|poprzednia=94P/Russell|nazwa=95P/Chiron|następna=96P/Machholz|}}
+{{Kontrola autorytatywna}}
-{{DEFAULTSORT:Chiron}}
+{{SORTUJ:Chiron}}
-[[Kategoria:Nazwane planetoidy|Chiron 2060]]
-[[Kategoria:Planetoidy z grupy centaurów|Chiron 2060]]
+[[Kategoria:Nazwane planetoidy]]
+[[Kategoria:Planetoidy z grupy centaurów]]
 [[Kategoria:Komety okresowe]]
+[[Kategoria:Komety typu Chirona]]
+[[Kategoria:Planetoidy klasy B]]
-[[ca:(2060) Chiron]]
+[[Kategoria:Obiekty astronomiczne odkryte w 1977]]
-[[cs:Chiron (planetka)]]
+[[Kategoria:Pierścienie planetarne]]
-[[de:(2060) Chiron]]
-[[et:2060 Chiron]]
-[[el:2060 Χείρων]]
-[[en:2060 Chiron]]
-[[es:(2060) Quirón]]
-[[eo:Ĥirono (asteroido)]]
-[[fa:سیارک ۲۰۶۰]]
-[[fr:(2060) Chiron]]
-[[it:2060 Chiron]]
-[[he:כיירון (גוף במערכת השמש)]]
-[[hu:2060 Chiron]]
-[[ja:キロン (小惑星)]]
-[[no:2060 Chiron]]
-[[ru:(2060) Хирон]]
-[[sk:2060 Chiron]]
-[[sl:2060 Hiron]]
-[[sr:2060 Chiron]]
-[[fi:Chiron]]
-[[sv:2060 Chiron]]
-[[tr:2060 Chiron]]
-[[zh:小行星2060]]