Różokrzyż
Różokrzyż – termin odnoszący się do ruchu i nauki głoszonej przez kontynuatorów starożytnych szkół misteryjnych, jacy pojawili się na przestrzeni XV wieku, a którzy nawiązywali do idei zawartych w tradycjach gnostyckich głoszonych wcześniej m.in. przez esseńczyków, manichejczyków, katarów. Pierwsze dokumenty związane z tym ruchem pochodzą z XVII wieku.
Historia
Przyjmuje się, że nazwa różokrzyż pochodzi od imienia Christian Rosenkreutz, postaci pojawiającej się w dziełach Johanna Valentina Andreae (1586-1654) wydanych w latach 1614-1616:
- 1614 – Fama Fraternitatis,
- 1615 – Confessio Fraternitatis,
- 1616 – The Chymical Wedding of Christian Rosenkreutz - „Alchemiczne Zaślubiny Christiana Rosenkreutza roku 1459”
Różokrzyżowcy działali w XV-XVII wieku na terenie Europy głównie w Niemczech, Niderlandach, Francji oraz Anglii, upatrując swe dzieło we wcześniejszych dokonaniach m.in. Hermesa Trismegistosa, Laozi, Buddy, Pitagorasa, Apoloniusza z Tiany. Nauki różokrzyża głosili m.in. Robert Fludd, Michael Maier, Thomas Vaugham, John Heydon. Związany z tym ruchem był również m.in. Stanisław August Poniatowski, Johann Wolfgang Goethe, Victor Hugo i Teofil Ociepka.
Nauka
Różokrzyż zaznacza w swej filozofii boskie pochodzenie człowieka rozpatrywane przez upadek w grzech oraz możliwość ponownego zjednoczenia z boskim polem życia. Nauka ta powiązana jest silnie z alchemią, postrzegając możliwość zbawienia w przemianie ołowiu symbolizującego naturę człowieka ziemskiego w złoto prawdziwego boskiego człowieka, który niczym Feniks z popiołów musi wznieść się z grobu natury.
Hermetyczna nauka różokrzyżowców wywodzi się z:
Do nauk XVII-wiecznych różokrzyżowców odwoływali się przedstawiciele rozwijającego się w XVII wieku wolnomularstwa spekulatywnego. Istnieje znaczące powiązanie symboliki wolnomularskiej i symboliki stosowanej przez różokrzyżowców.
Współcześnie
Obecnie różokrzyż znajduje wielu współczesnych kontynuatorów działających na terenie całego świata których przykładem jest Lectorium Rosicrucianum, AMORC jak również Societas Rosicruciana in Anglia i Fraternitas Rosae Crucis. W Polsce od 1986 roku oficjalnie działa Lectorium Rosicrucianum Międzynarodowa Szkoła Złotego Różokrzyża, która ma cztery centra (Warszawa, Wrocław, Katowice, Koszalin) oraz ośrodek konferencyjny Aurora w Wieluniu.