Kanakinumab
| Ogólne informacje | |||||||||||||
| Wzór sumaryczny |
C6452H9958N1722O2010S42 | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Wygląd |
biały proszek [1] | ||||||||||||
| Identyfikacja | |||||||||||||
| Numer CAS | |||||||||||||
| DrugBank | |||||||||||||
| Klasyfikacja medyczna | |||||||||||||
| ATC |
L04 AC08 | ||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Kanakinumab (nazwa handlowa Ilaris, wcześniej znany jako ACZ885)[2] jest ludzkim przeciwciałem monoklonalnym rozpoznającym interleukinę 1β. Nie wykazuje zdolności do wywoływania reakcji krzyżowych z innymi interleukinami z rodziny interleukiny 1, włącznie z interleukiną 1α[3].
Wskazania
Kanakinumab został zatwierdzony przez Amerykańską Agencję ds. Żywności i Leków (FDA) w czerwcu 2009 roku oraz przez Europejską Agencję Leków (EMA) w październiku 2009 roku jako lek do stosowania w okresowych zespołach zależnych od kriopiryny (ang. Cryopyrin-Associated Periodic Syndrom – CAPS)[4][5]. Termin CAPS odnosi się do grupy zespołów autoimmunologicznych, to jest: rodzinnego indukowanego zimnem zespołu autoimmunologicznego (FCAS), zespołu Muckle'a–Wellsa i niemowlęcej wielosystemowej choroby zapalnej (NOMID).
Kanakinumab został wynaleziony przez Novartis w celu leczenia reumatoidalnego zapalenia stawów jednak badań nie zdołano ukończyć do października 2009[6]. Trwają badania kliniczne I fazy odnośnie zastosowania canakinumabu w leczeniu przewlekłej obturacyjnej choroby płuc[7], dny moczanowej i choroby wieńcowej.
Wydane w 2013 roku Europejskie Publiczne Sprawozdanie Oceniające (EPAR) dotyczące leku Ilaris dopuszcza jego zastosowanie poza zespołami z grupy CAPS w:
- ogólnoustrojowym idiopatycznym młodzieńczym zapaleniu stawów (ang. systemic juvenile idiopathic arthritis – SIJA),
- ostrym dnawym zapaleniu stawów [8].
Działanie
U pacjentów z CAPS i SIJA kanakinumab ogranicza stan zapalny poprzez wiązanie produkowanej w nadmiarze prozapalnej interleukiny 1β. Natomiast w ostrym dnawym zapaleniu stawów gromadzące się złogi kryształów moczanów w stawach powodują w następstwie wzrost stężenia interleukiny 1β. Związanie interleukiny przez kanakinumab pozwala ograniczyć objawy zapalne towarzyszące chorobie[1].
Uwagi dotyczące leku
- stosowanie leku wiąże się ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia poważnych infekcji,
- nieznany jest wpływ leku na rozwój nowotworów (jednak jak każdy inny lek immunosupresyjny może promować ich rozwój),
- podczas stosowania leku zaobserwowano reakcje nadwrażliwości,
- pacjentom nie podawać szczepionek żywych podczas terapii Ilarisem,
- u pacjentów z ogólnoustrojowym idiopatycznym młodzieńczym zapaleniu stawów podczas terapii lekiem nie zaobserwowano wzrostu zapadalności na zespół aktywacji makrofagów (jednak na podstawie tych krótkotrwałych obserwacji nie można wysnuć ostatecznych wniosków)[1].
Interakcje
- nie zaleca się stosowania Ilarisu w skojarzeniu z inhibitorami TNF ze względu na zwiększenie ryzyka wystąpienia poważnych infekcji,
- leki o wąskim indeksie terapeutycznym metabolizowane przez cytochrom P450 (np. warfaryna) - należy monitorować stężenie leku i jego wpływ na organizm oraz w razie konieczności dostosować dawkę leku przy jednoczesnym stosowaniu z kanakinumabem[1].
- ↑ a b c d Ilaris - ulotka USA
- ↑ Eugen Dhimolea. Canakinumab. . 2 (1), s. 3–13, 2010. DOI: 10.4161/mabs.2.1.10328. PMID: 20065636. PMCID: PMC2828573.
- ↑ HJ Lachmann. Use of canakinumab in the cryopyrin-associated periodic syndrome. . 360 (23), s. 2416–25, 4 czerwiec 2009. DOI: 10.1056/NEJMoa0810787. PMID: 19494217.
- ↑ New biological therapy Ilaris approved in US to treat children and adults with CAPS, a serious life-long auto-inflammatory disease. 18 czerwiec 2009. [dostęp 28 lipiec 2009].
- ↑ Yuet Wan: Canakinumab (Ilaris) and rilonacept (Arcalyst) approved in EU for treatment of cryopyrin-associated periodic syndrome. 29 październik 2009. [dostęp 14 April 2010].
- ↑ clinicaltrials.gov, Identifier NCT00784628: Safety, Tolerability and Efficacy of ACZ885 (Canakinumab) in Patients With Active Rheumatoid Arthritis. [dostęp 2010-08-21].
- ↑ Yasothan U, Kar S. Therapies for COPD. , s. 285, 2008. DOI: 10.1038/nrd2533.
- ↑ Streszczenie EPAR dla ogółu społeczeństwa - Ilaris (kanakinumab). EMA. [dostęp 2014-06-14]. (pol.).