Przejdź do zawartości

Art Ensemble of Chicago

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Art Ensemble of Chicago
ilustracja
Rok założenia

1969

Pochodzenie

Chicago  Stany Zjednoczone

Gatunek

free jazz, jazz awangardowy, muzyka eksperymentalna, muzyka kreatywna

Aktywność

od 1969

Wydawnictwo

Freedom, BYG, Nessa, Atlantic, ECM i inne

Powiązania

Association for the Advancement of Creative Musicians (AACM)

Skład
Roscoe Mitchell, Famoudou Don Moye, Corey Wilkes (gośc.), Jaribu Shahid (gość.)
Byli członkowie
Phillip Wilson, Lester Bowie, Malachi Favors Maghostut, Joseph Jarman
Współpracownicy
Fontella Bass, Muhal Richard Abrams, Craig Taborn, William Parker, Tani Tabbal i inni
Strona internetowa

Art Ensemble of Chicago – awangardowy zespół jazzowy powstały pod koniec lat 60. XX w. i związany z samopomocową organizacją Association for the Advancement of Creative Musicians (AACM) w Chicago.

Charakter zespołu

[edytuj | edytuj kod]

Grupa korzystała swobodnie z wszelkich różnych źródeł muzycznych od free jazzu do muzyki poważnej XX w. Wszyscy muzycy zespołu byli multiinstrumentalistami doskonale zaznajomionymi z wszelkimi jazzowymi, jak i niezjazzowymi, stylami muzycznymi. Sięgali także do muzyki z innych kręgów kulturowych, głównie afrykańskich.

Swoje instrumentarium poszerzali o tzw. „małe instrumenty”: klaksony, dzwonki, całą gamę „przeszkadzajek” i instrumentów perkusyjnych o pochodzeniu pozamuzycznym. W czasie jednego koncertu zespół potrafił wykorzystać 500 instrumentów muzycznych[1]

Podczas występów muzycy używali kostiumów i malowali swoje twarze. W czasie koncertu jednakowo ważne były wizualne aspekty spektaklu, jak i dźwiękowe. Wizualna strona koncertów grupy była rozwinięciem wizualnej strony koncertów Sun Ra z okresu jego działalności w Chicago pod koniec lat 50. XX w.

Art Ensemble of Chicago był jednym z najradykalniejszych przykładów kolektywności, nawet w kręgu AACM. Wszystkie decyzje były podejmowane zespołowo. Jak wyjaśniał to Roscoe Mitchell:

Jedną z przyczyn dlaczego Art Ensemble odniósł sukces było to, że był postrzegany jako zespół i musiałeś mieć z nim do czynienia jako zespołem. Jest łatwiej działać w ten sposób, gdy jesteś młody. Masz pewny cel jako kolektyw. (..) Mając kolektyw, mieliśmy swoje sposoby na działanie[2].

Historia zespołu

[edytuj | edytuj kod]
Roscoe Mitchell

Członkowie zespołu występowali ze sobą w różnych zespołach już w połowie lat 60. XX w. Jako Roscoe Mitchell Sextet wydali w 1966 r. album Sound. Zespół ten tworzyli: Roscoe Mitchell (saksofony), Lester Bowie (trąbka) i Malachi Favors Maghostut (kontrabas) oraz m.in. Leonard Smith (perkusja) i Thurman Barker (perkusja). W 1967 r. grupa ta występowała jako Roscoe Mitchell Art Ensemble. Jeszcze w tym samym roku do zespołu doszli muzycy – także z kręgu AACM – Joseph Jarman (saksofony) i Phillip Wilson (perkusja). Ten nowy skład zespołu dokonał nagrań dla Nessa Records.

W 1969 r. Phillip Wilson odszedł do zespołu Paul Butterfield Blues Band. Jako kwartet – bez perkusisty – grupa udała się na serię koncertów w Paryżu, gdzie francuski promotor dodał do nazwy „of Chicago”. Zostało to przez muzyków zaakceptowane, gdyż w opinii muzyków nazwa ta lepiej oddawała totalny i kooperacyjny charakter ich muzyki. Zespół dokonał wówczas nagrań dla przedsiębiorstw Freedom i BYG. Prawie trzyletni pobyt grupy w Europie był niezwykle owocny. Zespół nagrał wtedy 15 albumów.

W 1970 r. (w dalszym ciągu podczas pobytu w Paryżu) grupa dokooptowała perkusistę Famoudou Don Moye. W tym samym roku zespół dokonał nieco odmiennych od ich typowej muzyki nagrań z pianistką i piosenkarką, i ówczesną żoną Lestera Bowiego Fontellą Bass, które ukazały się na albumach Art Ensemble of Chicago with Fontella Bass i Les Stances a Sophie. Ten drugi album zawierał ścieżkę dźwiękową do francuskiego filmu pod tym samym tytułem.

Lester Bowie

Grupa powróciła do USA w 1972 r. już jako kwintet i ten skład przetrwał do 1993 r. W USA grupa dokonała wtedy m.in. swoich podstawowych nagrań dla Atlantic: Bap-Tizum i Fanfare for the Warriors.

W tym też czasie zespół podjął decyzję o samoograniczeniu swojej działalności, równocześnie zezwalając na indywidualną działalność swoich muzyków. Była to zapewne jedna z przyczyn niezwykłej długowieczności zespołu. Mimo tego zespół wydał w okresie 1972–2004 ponad 20 albumów.

W 1973 r. zespół podpisał kontrakt z Atlantic. W tym samym roku AEC wystąpił na Newport Jazz Festival, co zostało odebrane jako rozpoznanie przez kulturę amerykańską wagi AACM[3]. Był to także pierwszy koncert AEC od prawie roku.

W 1993 r. z zespołu odszedł Jarman, który poświęcił się praktykowaniu zenu i aikido. Obecnie jest kapłanem Jōdo-shinshū i właścicielem dojo aikido.

W 1999 r. zmarł na raka wątroby Lester Bowie.

Zespół kontynuował działalność jako trio, jednak dobierając gościnnie wielu muzyków.

W 2003 r. do zespołu powrócił Jarman, jednak w styczniu 2004 r. Favors Maghostut zmarł nagle podczas nagrywania albumu Sirius Calling. W 2004 r. zespół został wzmocniony przez trębacza Coreya Wilkesa i basistę Jaribu Shahida. Są oni jednak traktowani jako muzycy-goście. Ten skład grupy wydał 2-dyskowy album koncertowy Non-Cognitive Aspects of the City w 2006 r.

Muzycy

[edytuj | edytuj kod]

Dyskografia

[edytuj | edytuj kod]
Tytuł Rok Przedsiębiorstwo
Sound – Roscoe Mitchell Sextet 1966 Delmark
Old/Quartet – Roscoe Mitchell 1967 Nessa
Numbers 1 & 2 – Lester Bowie 1967 Nessa
Congliptious – Roscoe Mitchell Art Ensemble 1968 Nessa
A Jackson in Your House 1969 BYG Actuel
Tutankhamun 1969 Freedom
The Spiritual 1969 Freedom
People in Sorrow 1969 Nessa
Message to Our Folks 1969 BYG-Actuel
Reese and the Smooth Ones 1969 BYG-Actuel
Eda Wobu 1969 JMY
Certain Blacks 1970 America
Go Home 1970 Galloway
Chi-Congo 1970 Paula
Les Stances a Sophie 1970 Nessa
Live in Paris 1970 Freedom
Art Ensemble of Chicago with Fontella Bass 1970 America
Phase One 1971 America
Live at Mandell Hall 1972 Delmark
Bap-Tizum 1972 Atlantic
Fanfare for the Warriors 1973 Atlantic
Kabalaba 1974 AECO
Nice Guys 1978 ECM
Live in Berlin 1979 West Wind
Full Force 1980 ECM
Urban Bushmen 1980 ECM
Among the People 1980 Praxis
The Complete Live in Japan 1984 DIW
The Third Decade 1984 ECM
Naked 1986 DIW
Ancient to the Future 1987 DIW
The Alternate Express 1989 DIW
Art Ensemble of Soweto 1990 DIW
America – South Africa 1990 DIW
Thelonious Sphere Monk z Cecilem Taylorem 1990 DIW
Dreaming of the Masters Suite 1990 DIW
Live at the 6th Tokyo Music Joy 1991 DIW
Fundamental Destiny z Donem Pullenem 1991 AECO
Salutes the Chicago Blues Tradition 1993 AECO
Coming Home Jamaica 1996 Atlantic
Urban Magic 1997 Musica Jazz
Tribute to Lester 2001 ECM
ECM Selected Recordings 2002 ECM
Reunion 2003 ECM
The Meeting 2003 Pi
Sirius Calling 2004 Pi
Non-Cognitive Aspects of the City 2006 Pi

Wideografia

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Jost Ekkehard: Free Jazz. s. 177.
  2. George E. Lewis: A Power Stronger That Itself. s. 227.
  3. George E. Lewis: A Power Stronger That Itself. s. 301.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Ekkehard Jost: Free Jazz. Da Capo Press [bmw], 1994 s. 214 ISBN 0-306-80556-1.
  • George E. Lewis: A Power Stronger That Itself. The AACM and American Experimental Music. The University of Chicago Press, Chicago 2008. s. 676 ISBN 978-0-226-47695-7.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]