Wikipedysta:Qqerim/brudnopis12
Miejscowości
[edytuj | edytuj kod]Lista stu największych miejscowości w dystrykcie krakowskim w 1943 roku[1].
Miejscowości o charakterze miejskim
[edytuj | edytuj kod]Definicje
[edytuj | edytuj kod]W latach międzywojennych istniały trzy rodzaje jednostek osadniczych o charakterze topograficznie miejskim miasto, miasteczko i osada miejska. Na terenie woj. białostockiego występowały wyjątkowo wszystkie trzy formy.
Określenie miasto miało trojakie znaczenie. Mogło odnosić się wyłącznie do charakteru prawnego miejscowości (a więc typu jednostki administracyjnej), co nie znaczyło automatycznie że "miasto administracyjne" faktycznie posiadało prawa miejskie. Podstawą zaliczenia danej miejscowości do grupy miast było tzw. kryterium administracyjne, jako najwięcej odpowiadające rozwojowi stosunków i życia. Mimo że większość miast prawnych prawa miejskie posiadała, wiele z nich miało zaledwie prawa miasteczka (w woj. białostockim Indura, Skidel, Świsłocz i Zelwa) a niektóre miasta (Nisko, Borysław, Tustanowice) były wręcz wsiami[2].
Odwrotnie wiele miasteczek, a nawet miast – a więc faktycznie posiadających prawa miasteczka bądź prawa miejskie – były wsiami w gminach wiejskich[2]. Jednostki te w ogólnych publikacjach nie są zaliczane do miast (a więc nie wpływają na liczbę miast województwa), co jednak lekceważy fakt posiadania praw miasteczka/praw miejskich (poniższa tabela je uwzględnia z zachowaną dystynkcją).
Wreszcie, niektóre miejscowości posiadały w nazwie wyraz Miasto – pisany wielką literą – mimo braku praw miejskich (np. Pruchnik Miasto, Waręż Miasto, Tartaków Miasto). Wyraz ten stanowił integralną część nazwy miejscowości (choć nie przesądzał bynajmniej jej charakteru topograficznego) aby odróżnić ją od innej (topograficznie wiejskiej) miejscowości o identycznej nazwie w tej samej okolicy (np. Pruchnik-Wieś, Waręż-Wieś, Tartaków-Wieś)[2].
Miasta prawne galicyjskie (województwa krakowskie, lwowskie, stanisławowskie i tarnopolskie) należały do trzech kategorii:
- miasta o własnym statucie
- miasta rządzcące się ustawą z 13 marca 1889 roku[5]
- miasta należące do tej kategorii posiadały wszystkie przywileje miast (prawa miejskie), z wyjątkiem miasteczka Buczacz
- miasta rządzcące się ustawą z 3 lipca 1896 roku[6]
- miasta należące do tej największej kategorii posiadały najczęściej przywileje a) miasteczek, rzadziej b) miast a czasem wyjątkowo (7 miejscowośi) niektóre były c) wsiami
13 lipca 1933 roku weszła w życie ustawa o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorialnego, stanowiąca znoszenie miast o liczbie mieszkańców niższej niż 3000 w drodze rozporządzeń Rady Ministrów, a większych miast w drodze ustawodawczej[7]. Ustawa z 3 lipca 1896 roku przestała obowiązywać w ciągu roku od wejścia w życie ustawy (czyli do lipca 1934) przez co miasta i miasteczka rządzące się ustawą z 1896 roku i liczące powyżej 3000 mieszkańców zostały automatycznie podniesione do rangi miast objętych ustawą z 1889 roku[8]. Tak więc 31 miast/miasteczek rządzących się ustawą z 1896 roku i liczących w 1933 roku mniej niż 3000 mieszkańców, a także 7 (8[9]) gmin miejskich będących wsiami (niezależnie od liczby ludności) zostałyby według nowego prawa przekształcone w gminy wiejskie. Jednakże indywualnymi rozporządzeniami za miasta uznano 20 mniejszych miast[10] oraz wszystkie wsie[9] stanowiące gminy miejskie[11]. Równocześnie do rzędu miast podniesiono także cztery dotychczasowe gminy wiejskie[12]. Na mocy ustawy z 1933 łącznie 12 miejscowości (w tym jedna wieś) utraciło status gmin miejskich[13].
Na terenach byłego Królestwa Kongresowego istniały dodatkowo tzw. osady miejskie. Była to kategoria osiedli o charakterze miejskim utworzona przez zaborcze władze rosyjskie z miejscowości, "które chociaż nazywały się miastami, jednakże z powodu nieznaczej liczby mieszkańców, małego rozwoju przemysłu i niedostateczności dochodów, w rzeczywistości nie miały znaczenia miast"[14]. W praktyce były to miejscowości (388 z 452 istniejących wówczas miast), którym odebrano prawa miejskie[15], w zamian obdarzając je czysto honorowym mianem osady, pozwalającym lokalnej społeczności na wyróżnianie się spośród wsi, lecz nie dającym żadnych dodatkowych praw[16].
W przeciwieństwie do istniejących na ziemiach wschodnich miasteczek, które miały swój własny ustrój miasteczkowy[17], na terenach byłego Królestwa Kongresowego istniały tzw. osady miejskie, które zostały poddane mocy obowiązującej ukazu z dnia 19 lutego 1864 o urządzeniu gmin wiejskich[18]. Tak więc zarówno miasteczka jak i osady miejskie stanowiły kategorię pośrednią między miastem a wsią, lecz według prawa osady były formalnie wsiami, natomiast miasteczka posiadały odrębny status.
Charakter prawny miast
[edytuj | edytuj kod]Za II Rzeczypospolitej w poczet miast (gmin miejskich) zaliczano różne grupy miejscowości zależnie od obszaru dawnego zaboru, w których się znajdowały.
Charakter prawny miejscowości położnych na terenie tzw. województw centralnych został uregulowany dekretem Naczelnika Państwa z 4 lutego 1919 o samorządzie miejskim, wg którego za miasta prawne uznano 150 miejscowości (w tym 12 w woj. białostockim)[19]. Dekret ten nie objął początkowo powiatów byłej guberni suwalskiej i czterech powiatów z byłej guberni siedleckiej (bialskiego, konstantynowskiego, radzyńskiego i włodawskiego), podlegających do końca 1918 roku pod Ober-Ost); nie objął też trzech powiatów byłej guberni grodzieńskiej (białostockiego, bielskiego i sokólskiego), które w 1919 roku przyłączono do województwa białostockiego[20]. Działanie dekretu o samorządzie miejskim na miejscowości w wymienionych powiatch roziągnięto trzema osobnymi rozporządzeniami: z 25 września 1919[21], 13 października 1919[22] i 22 października 1919[23]; łącznie za miasta uznano 31 miejscowości, a jednemu – Orli – odebrano prawa miejskie z dniem 22 października 1919. Podczas przeprowadzania spisu ludności w 1921 roku istniało na terenie województw centralnych kilkanaście miejscowości o nieuregulowanym charakterze prawnym. Były to miejscowości, którym samorząd miejski został nadany przez okupanta, a które nie zostały wymienione w dekrecie z 4 lutego 1919. Dla wszystkich (oprócz czterech, m.in. Nowogrodu w woj. białostockim) sprawa charakteru prawno-administracyjnego została zadecydowana[20], albo przez skasowanie ustroju miejskiego, albo przez zaliczenie do miast na mocy indywidualnych rozporządzeń wydanych na podstawie ustawy z 20 lutego 1920 roku[24][25].
Inne zasady dotyczyły trzech powiatów byłej guberni grodzieńskiej – białowieskiego, grodzieńskiego i wołkowyskiego – przyłączonych do woj. białostockiego w 1921 roku na mocy traktatu ryskiego, gdzie miastami prawnymi mogły być wyjątkowo miasteczka (a więc miejscowości nie posiadające praw miejskich per se – Indura, Skidel, Świsłocz i Zelwa)[26][27]. Sprawę charakteru prawnego miejscowości w tych trzech powiatach tak jak na obszarze województw wschodnich byłego zaboru rosyjskiego regulowały odrębne rozporządzenia Zarządu Cywilnego Ziem Wschodnich[28][29][30][31], lecz przepisy te były tylko częściowo wykonywane[32]. Ostatecznie za miasta w tej części woj. białostockiego uznano wszystkie miejscowości posiadające w 1924 roku prawa miejskie bądź te miejscowości o prawach miasteczka, które liczyły ponad 2.000 mieszkańców. Jednakże Główny Urząd Statystyczny (na którego danych poniższa tabela jest utworzona) oparł wykaz nie na stanie faktycznym, lecz na obowiązujących przepisach prawno-administracyjnych. Stąd:
- Za miasta uznano wszelkie miejscowości, które za czasów rosyjskich posiadały ustrój miejski, o ile liczą (w 1924 roku) więcej niż 4.000 mieszkańców
- Za miasteczka uznano wszelkie miejscowości o charakterze miasteczkowym z liczbą mieszkańców (w 1924 roku) od 2.000 do 4.000 mieszkańców
- Za miasta/miasteczka uznano także wszelkie inne miejscowości, na które ustawa miejska (względnie tymczasowa ustawa miejska) została rozciągnięta indywidualnymi rozporządzeniami Komisarza Generalnego Ziem Wschodnich[33]
W poniższej sortowalnej tabeli umieszczono wszystkie miasta i miasteczka województwa poleskiego obu typów (stan na 1924 rok) z podziałem na charakter prawny (rodzaj jednostki administracyjnej) i przywileje (prawa miejskie/miasteczka). W późniejszych latach część najmniejszych miast status miejski utraciła; w wykazie oznaczono (►) miasta, które w 1937 roku były już wsiami[34].
Wykaz
[edytuj | edytuj kod]Stan ludności: na 30 września 1921 roku (niezależnie od statusu jednostki w 1921 roku)
Główne źródło: Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej - Tom XIII - Województwo Lwowskie, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1924
Źródła uzupełniające: Dzienniki Ustaw, przedstawione w przypisach
_COA.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Amtliches Gemeinde- und Dorfverzeichnis fuer das GG
- ↑ a b c Wg publikacji: Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej - Tom XIII - Województwo Lwowskie, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1924
- ↑ Statut z dnia 14 października 1870 roku – Dz. Ust. Kraj. L. 79
- ↑ Statut z dnia 6 października 1901 roku – Dz. Ust. Kraj. L. 108
- ↑ Dz. Ust. Kraj. L. 24
- ↑ Dz. Ust. Kraj. L. 51
- ↑ Ustawa z dnia 23 marca 1933 r. o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorjalnego (Dz.U. z 1933 r. nr 35, poz. 294, Art. 33)
- ↑ Adam Janusz Mielcarek: Podziały terytorialno - administracyjne II Rzeczypospolitej w zakresie administracji zespolonej. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2008.
- ↑ a b c W Dz.U. z 1933 r. nr 81, poz. 596 Jaworzno traktowane jest jako wieś (gmina), natomiast Skorowidz Miejscowości woj. krakowskiego z 1921 traktuje je jako miasteczko podlegające ustawie z 1896 roku, a serwis internetowy Miasta Jaworzno wspomina o statusie miasta obowiązującym od 21 września 1901 (str. 9)
- ↑ W tarnopolskim: Husiatyn (Dz.U. z 1934 r. nr 25, poz. 187, we lwowskim: Baranów, Cieszanów, Dukla, Głogów, Janów, Jaryszczów Nowy, Kańczuga, Krakowiec, Radymno, Szczerzec (Dz.U. z 1934 r. nr 28, poz. 232) i Sieniawa (Dz.U. z 1934 r. nr 45, poz. 395) oraz w krakowskim: Kalwaria, Limanowa, Muszyna, Radomyśl Wielki, Sędziszów, Tuchów, Wilamowice i Zator (Dz.U. z 1934 r. nr 28, poz. 233)
- ↑ We lwowskim: Borysław (Dz.U. z 1933 r. nr 62, poz. 467) oraz w krakowskim: Jaworzno, Krynica, Krzeszowice, Szczakowa i Zakopane (Dz.U. z 1933 r. nr 81, poz. 596)
- ↑ We lwowskim: Winniki (Dz.U. z 1933 r. nr 81, poz. 595) oraz w tarnopolskim: Chorostków (Dz.U. z 1934 r. nr 14, poz. 116), Mielnica i Tłuste (Dz.U. z 1934 r. nr 25, poz. 186)
- ↑ W tarnopolskim: Jagielnica i Jazłowiec, we lwowskim: Niżankowice, Stara Sól i Ulanów oraz w krakowskim: Brzostek, Ciężkowice, Czarny Dunajec (wieś), Lanckorona, Uście Solne, Wiśnicz Nowy i Wojnicz
- ↑ Motywy do Ukazu do rządzącego Senatu z dnia 1 (13) czerwca 1869 roku (Dziennik Praw Nr. 235, tom 69 str. 245)
- ↑ Zarówno polska i rosyjska nauka przyznaje niemałą w tym rolę poparciu udzielonemu powstaniu styczniowemu. Por. К. Е Ливанцев, Правовой статус городского населения Королевства Польского в XIX в. (до реформы 1866 г. ), Правоведение, Министерство высшего и среднего специального образования СССР, Правоведение.N 4, июль-август. -Л. :Изд-во Ленинградского университета, 1979 (ros.)
- ↑ Dzieje Końskowoli, (red.) Ryszard Szczygieł, Końskowolskie Towarzystwo Regionalne, Lublin 1988, ss. 97-98.
- ↑ Nadany przez Generalnego Komisarza Ziem Wschodnich
- ↑ Dziennik Praw z 1864, Nr. 187, tom 62
- ↑ Dz.U. z 1919 r. nr 13, poz. 40
- ↑ a b Wg publikacji: Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej - Tom V - Województwo Białostockie, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1924
- ↑ M.P. z 1919 r. nr 220, poz. 0
- ↑ M.P. z 1919 r. nr 229, poz. 0
- ↑ M.P. z 1919 r. nr 234, poz. 0
- ↑ Dz.U. z 1920 r. nr 19, poz. 91
- ↑ Dz.U. z 1920 r. nr 19, poz. 92
- ↑ Chodzi o miasteczka podlegające rozporządzeniu Gen. Komisarza Ziem Wschodnich z dnia 7 listopada 1919 (Dziennik Urzędowy Zarządu Cywilnego Ziem Wschodnich, Nr. 32, poz. 345)
- ↑ Zelwa ostatecznie nie została zaliczona do miast (M.P. z 1937 r. nr 69, poz. 104)
- ↑ Dziennik Urzędowy Zarządu Cywilnego Ziem Wschodnich z dnia 27 czerwca 1919, Nr. 7, poz. 460
- ↑ Dziennik Urzędowy Zarządu Cywilnego Ziem Wschodnich z dnia 14 sierpnia 1919, Nr. 12, poz. 99
- ↑ Dziennik Urzędowy Zarządu Cywilnego Ziem Wschodnich z dnia 16 sierpnia 1919, Nr. 13, poz. 112
- ↑ Dziennik Urzędowy Zarządu Cywilnego Ziem Wschodnich z dnia 7 listopada 1919, Nr. 32, poz. 345
- ↑ Dane z 1924 roku
- ↑ Wg publikacji: Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej - Tom VIII - Województwo Poleskie, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1924
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 69, poz. 104
- ↑ W związku ze zniesieniem powiatu grybowskiego z dniem 1 kwietnia 1932, miejscowość przyłączono do powiatu gorlickiego (Dz.U. z 1932 r. nr 1, poz. 3)
- ↑ Utrata statusu miasta z dniem 1 sierpnia 1934 i przekształcone w nową (zbiorową lecz o charakterze jednostkowym) wiejską gminę Brzostek I (Dz.U. z 1934 r. nr 69, poz. 641; Zmiany administracyjne miast i osiedli, Warszawa, 1964, s. 206)
- ↑ a b c d e Ustawa galicyjska z 1896 roku zniesiona (do końca lipca 1934 roku) na mocy ustawy z dnia 23 marca 1933 r. o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorialnego (Dz.U. z 1933 r. nr 35, poz. 294, Art. 33), miejscowość nie podniesiona do rzędu miast objętych ustawą z 1889 roku z powodu niespełnienia kryterium ludnościowego (minimum 3000 mieszkańców) oraz braku indywidualnego rozporządzenia uznającego miejscowość za miasto
- ↑ a b W związku ze zniesieniem powiatu pilzneńskiego z dniem 1 kwietnia 1932, miejscowość przyłączono do powiatu jasielskiego (Dz.U. z 1932 r. nr 1, poz. 3)
- ↑ Utrata statusu miasta z dniem 1 sierpnia 1934, a miasto włączone do nowo utworzonej zbiorowej wiejskiej gminy Ciężkowice (Dz.U. z 1934 r. nr 69, poz. 643; Zmiany administracyjne miast i osiedli, Warszawa, 1964, s. 206)
- ↑ W publikacji źródłowej błędnie wymienione jako miasteczko, sprostowane na miasto w erracie
- ↑ W związku ze zniesieniem powiatu grybowskiego z dniem 1 kwietnia 1932, miejscowość przyłączono do powiatu tarnowskiego (Dz.U. z 1932 r. nr 1, poz. 3)
- ↑ a b Otrzymanie statusu miasta (ustawa z 1896, bez praw miejskich bądź praw miasteczka) 1 stycznia 1925 (Dz.U. z 1925 r. nr 8, poz. 57); ustawę galicyjską z 1896 roku zniesiono (do końca lipca 1934 roku) na mocy ustawy z dnia 23 marca 1933 roku o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorialnego (Dz.U. z 1933 r. nr 35, poz. 294, Art. 33); ponieważ miejscowość nie spełniała kryterium ludnościowego (minimum 3000 mieszkańców i brak indywidualnego rozporządzenia uznającego miejscowość za miasto) utraciła status miasta z dniem 1 sierpnia 1934 i została włączona do nowo utworzonej zbiorowej wiejskiej gminy Czarny Dunajec (Dz.U. z 1934 r. nr 68, poz. 594; Zmiany administracyjne miast i osiedli, Warszawa, 1964, s. 206)
- ↑ a b c d W związku ze zniesieniem powiatu ropczyckiego z dniem 1 kwietnia 1932, miejscowość weszła w skład powiatu dębickiego (Dz.U. z 1937 r. nr 18, poz. 119)
- ↑ 30 listopada 1929 miejscowość przyłączono do powiatu myślenickiego (Dz.U. z 1929 r. nr 81, poz. 599)
- ↑ W związku ze zniesieniem powiatu grybowskiego z dniem 1 kwietnia 1932, miejscowość przyłączono do powiatu nowosądeckiego (Dz.U. z 1932 r. nr 1, poz. 3)
- ↑ a b c d e f g h i Otrzymanie praw miejskich (zmiana ustawy – z ustawy z 1896 roku na ustawę miejską z 1889 roku) 20 października 1933 (Dz.U. z 1933 r. nr 81, poz. 596)
- ↑ 1 stycznia 1924 miejscowość weszła w skład nowo utworzonego powiatu makowskiego w woj. krakowskim (Dz.U. z 1923 r. nr 22, poz. 991); w związku ze zniesieniem powiatu makowskiego z dniem 1 kwietnia 1932, miejscowość włączono spowrotem do powiatu myślenickiego (Dz.U. z 1932 r. nr 1, poz. 3)
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n Ustawę galicyjską z 1896 roku zniesiono (do końca lipca 1934 roku) na mocy ustawy z dnia 23 marca 1933 roku o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorialnego (Dz.U. z 1933 r. nr 35, poz. 294, Art. 33); ponieważ miejscowość nie spełniała kryterium ludnościowego (minimum 3000 mieszkańców) wydano indywidualne rozporządzenie uznające miejscowość za miasto (de facto nadanie praw miejskich) podlegające ustawie miejskiej z 1889 roku z dniem 1 kwietnia 1934 roku(Dz.U. z 1934 r. nr 28, poz. 233)
- ↑ Własny statut z dnia 6 października 1901 roku (Dz. Ust. Kraj. L. 108)
- ↑ powiat grodzki
- ↑ a b W przeciwieństwie do innych miasteczek (oraz sporadycznie miast – Lanckorony i Osieka) stanowiących równorzędne z nimi jednoimienne gminy wiejskie jednostkowe, miasteczko Krościenko stanowiło wyjątkowo część gminy Krościenko składającej się także z przysiółków Kąty, Łąkcica i Zawodzie; liczba mieszkańców dotyczy wszystkich podmiotów razem
- ↑ Początkowo pisownia z łącznikiem (Krynica-Zdrój, 1921), następnie bez łącznika (Krynica Zdrój, 1933), wreszcie tylko jako Krynica (M.P. z 1937 r. nr 69, poz. 104)
- ↑ Otrzymanie statusu miasta (bez praw miejskich bądź praw miasteczka) 1 stycznia 1925 (Dz.U. z 1924 r. nr 110, poz. 985)
- ↑ Od 1 stycznia 1925 do 19 października 1933 – ustawa z 1896 roku; następnie od 20 października 1933 – ustawa z 1889 roku
- ↑ a b W przeciwieństwie do innych miasteczek (oraz sporadycznie miast – Lanckorony i Osieka) stanowiących równorzędne z nimi jednoimienne gminy wiejskie jednostkowe, miasto Lanckorona stanowiło wyjątkowo część gminy Lanckorona składającej się także z przysiółków Jastrzębia i Łaśnica; liczba mieszkańców dotyczy jednak samego miasta Lanckorony
- ↑ a b Otrzymanie statusu miasta (ustawa z 1896 roku) 1 kwietnia 1926 roku (Dz.U. z 1926 r. nr 28, poz. 168); ustawę galicyjska z 1896 roku zniesiono (do końca lipca 1934 roku) na mocy ustawy z dnia 23 marca 1933 roku o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorialnego (Dz.U. z 1933 r. nr 35, poz. 294, Art. 33); ponieważ miejscowość nie spełniała kryterium ludnościowego (minimum 3000 mieszkańców i brak indywidualnego rozporządzenia uznającego miejscowość za miasto) utraciła status miasta z dniem 1 sierpnia 1934 i została włączona do nowo utworzonej zbiorowej wiejskiej gminy Kalwaria (Dz.U. z 1934 r. nr 69, poz. 644; Zmiany administracyjne miast i osiedli, Warszawa, 1964, s. 206)
- ↑ 1 stycznia 1924 miejscowość weszła w skład nowo utworzonego powiatu makowskiego w woj. krakowskim, którego została stolicą (Dz.U. z 1923 r. nr 22, poz. 991); w związku ze zniesieniem powiatu makowskiego z dniem 1 kwietnia 1932, miejscowość włączono do powiatu wadowickiego (nie spowrotem do do powiatu myślenickiego!) (Dz.U. z 1932 r. nr 1, poz. 3)
- ↑ a b Milówka nie jest zaliczona do miasteczek/miast (łącznie 22) stanowiących/wchodzących w skład gmin wiejskich woj. krakowskiego wg stanu z 30 września 1921 (m.in główne źródło podaje liczbę "0" w tej kategorii dla powiatu żywieckiego; jednakże w spisie Milówka figuruje jak miasteczko; brak rozstrzygających informacji na ten temat
- ↑ a b W przeciwieństwie do innych miasteczek (oraz sporadycznie miast – Lanckorony i Osieka) stanowiących równorzędne z nimi jednoimienne gminy wiejskie jednostkowe, miasteczko Milówka stanowiło wyjątkowo część gminy Milówka obejmującej także przysiółek Prusów; liczba mieszkańców dotyczy obu podmiotów razem
- ↑ W związku ze zniesieniem powiatu oświęcimskigo z dniem 1 kwietnia 1932, miejscowość przyłączono do powiatu bialskiego (Dz.U. z 1932 r. nr 1, poz. 3)
- ↑ W związku ze zniesieniem powiatu pilzneńskiego z dniem 1 kwietnia 1932, miejscowość przyłączono do powiatu ropczyckiego (Dz.U. z 1932 r. nr 1, poz. 3); 1 kwietnia 1937 zniesiono powiat ropczycki, a z jego obszary utworzono powiat dębicki (Dz.U. z 1937 r. nr 18, poz. 119)
- ↑ a b W przeciwieństwie do innych miasteczek (oraz sporadycznie miast – Lanckorony i Osieka) stanowiących równorzędne z nimi jednoimienne gminy wiejskie jednostkowe, miasteczko Ryglice stanowiło wyjątkowo część gminy Ryglice składającej się także z przysiółków Bukowina, Galia, Góra, Podlesie i Wisze; liczba mieszkańców dotyczy jednak samego miasteczka Ryglice
- ↑ W związku ze zniesieniem powiatu podgórskiego z dniem 1 stycznia 1924, miejscowość przyłączono do powiatu krakowskiego (Dz.U. z 1923 r. nr 122, poz. 992)
- ↑ 1 stycznia 1924 miejscowość weszła w skład nowo utworzonego powiatu makowskiego w woj. krakowskim (Dz.U. z 1923 r. nr 22, poz. 991); w związku ze zniesieniem powiatu makowskiego z dniem 1 kwietnia 1932, miejscowość włączono spowrotem do powiatu żywieckiego (Dz.U. z 1932 r. nr 1, poz. 3)
- ↑ 1 lipca 1926 gminę wiejską Trzebinia Miasteczko zniesiono, a z jej obszaru oraz z obszaru sąsiedniej (również zniesionej) wiejskiej gminy Trzebinia Wieś utworzono nową wiejską gminę Trzebinia (Dz.U. z 1926 r. nr 19, poz. 120)
- ↑ Otrzymanie statusu miasta 27 kwietnia 1931 (Dz.U. z 1931 r. nr 39, poz. 304)
- ↑ Od 27 kwietnia 1931 – ustawa z 1896 roku
- ↑ Utrata statusu miasta z dniem 1 sierpnia 1934, a miasto włączone do nowo utworzonej zbiorowej wiejskiej gminy Uście Solne (Dz.U. z 1934 r. nr 69, poz. 640; Zmiany administracyjne miast i osiedli, Warszawa, 1964, s. 206)
- ↑ W związku ze zniesieniem powiatu wielickiego z dniem 1 kwietnia 1932, miejscowość przyłączono do powiatu krakowskiego (Dz.U. z 1932 r. nr 1, poz. 3)
- ↑ Utrata statusu miasta z dniem 1 sierpnia 1934, a miasto włączone do nowo utworzonej zbiorowej wiejskiej gminy Wiśnicz Nowy (Dz.U. z 1934 r. nr 69, poz. 640; Zmiany administracyjne miast i osiedli, Warszawa, 1964, s. 206)
- ↑ Utrata statusu miasta z dniem 1 sierpnia 1934, a miasto włączone do nowo utworzonej zbiorowej wiejskiej gminy Wojnicz (Dz.U. z 1934 r. nr 64, poz. 532; Zmiany administracyjne miast i osiedli, Warszawa, 1964, s. 206)
- ↑ Ustawę galicyjską z 1896 roku zniesiono (do końca lipca 1934 roku) na mocy ustawy z dnia 23 marca 1933 roku o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorialnego (Dz.U. z 1933 r. nr 35, poz. 294, Art. 33); ponieważ miejscowość nie spełniała kryterium ludnościowego (minimum 3000 mieszkańców) wydano indywidualne rozporządzenie uznające miejscowość za miasto podlegające ustawie miejskiej z 1889 roku z dniem 1 kwietnia 1934 roku; status prawny i charakter nie uległ jednak zmianie(Dz.U. z 1934 r. nr 28, poz. 233)
- ↑ W związku ze zniesieniem powiatu oświęcimskigo z dniem 1 kwietnia 1932, miejscowość przyłączono do powiatu wadowickiego (Dz.U. z 1932 r. nr 1, poz. 3)