Przejdź do zawartości

kreska: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego
[wersja przejrzana][wersja oczekująca na przejrzenie]
Usunięta treść Dodana treść
dodano ukraiński: (1.1) ри́ска {{ż}}
 
(Nie pokazano 30 wersji utworzonych przez 20 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
[[en:kreska]] [[mg:kreska]]
== kreska ({{język polski}}) ==
== kreska ({{język polski}}) ==
[[Plik:Pen stroke with gel refill.jpg|thumb|kreska (1.1)]]
{{wymowa}} {{IPA3|ˈkrɛska}}, {{AS3|kr'''e'''ska}} {{audio|Pl-kreska.ogg}}
{{wymowa}}
: {{IPA3|ˈkrɛska}}, {{AS3|kr'''e'''ska}} {{audio|Pl-kreska.ogg}}
: {{homofony|krezka}}
{{znaczenia}}
{{znaczenia}}
''rzeczownik, rodzaj żeński''
''rzeczownik, rodzaj żeński''
: (1.1) [[zwykle]] [[cienki|cienka]] [[i]] [[krótki|krótka]] [[linia]]; {{zob|[[kresa]]}}
: (1.1) [[zwykle]] [[cienki|cienka]] [[i]] [[krótki|krótka]] [[linia]], [[niekoniecznie]] [[prosty|prosta]]; {{zob|[[kresa]]}}
: (1.2) {{pot}}, {{szkoln}} [[znak]] [[graficzny]] [[pełnić|pełniący]] [[różny|różne]] [[funkcja|funkcje]] [[w]] [[język]]u [[pisać|pisanym]], [[np.]] [[myślnik]], [[dywiz]], [[oznaczenie]] [[miękkość|miękkości]] [[spółgłoska|spółgłoski]]
: (1.2) {{pot}} {{eduk}} [[znak]] [[graficzny]] [[pełnić|pełniący]] [[różny|różne]] [[funkcja|funkcje]] [[w]] [[język]]u [[pisać|pisanym]], [[np.]] [[myślnik]], [[dywiz]], [[oznaczenie]] [[miękkość|miękkości]] [[spółgłoska|spółgłoski]]
: (1.3) {{slang}} [[porcja]] [[narkotyk]]u [[w]] [[proszek|proszku]] [[rozłożyć|rozłożona]] [[na]] [[płaski]]ej [[powierzchnia|powierzchni]] [[w]] [[cienki|cienką]] [[linia|linię]] [[w]] [[cel]]u [[wciągnięcie|wciągnięcia]] [[ona|jej]] [[przez]] [[nos]]
: (1.3) {{slang}} [[porcja]] [[narkotyk]]u [[w]] [[proszek|proszku]] [[rozłożyć|rozłożona]] [[na]] [[płaski]]ej [[powierzchnia|powierzchni]] [[w]] [[cienki|cienką]] [[linia|linię]] [[w celu]] [[wciągnięcie|wciągnięcia]] [[ona|jej]] [[przez]] [[nos]]
: (1.4) [[poziomy|pozioma]] [[linia]] [[na]] [[podziałka|podziałce]] [[przyrząd]]ów [[mierniczy]]ch, [[oznaczać|oznaczająca]] [[odcinek]] [[skala|skali]]
: (1.4) [[poziomy|pozioma]] [[linia]] [[na]] [[podziałka|podziałce]] [[przyrząd]]ów [[mierniczy]]ch, [[oznaczać|oznaczająca]] [[odcinek]] [[skala|skali]]
: (1.5) {{szt}} [[sposób]] [[rysowania]] [[charakterystyczny]] [[dla]] [[dany|danego]] [[rysownik]]a
: (1.5) {{szt}} [[sposób]] [[rysowanie|rysowania]] [[charakterystyczny]] [[dla]] [[dany|danego]] [[rysownik]]a
: (1.6) {{reg}} ''małop.'' [[obwódka]] [[u]] [[kapelusz]]a<ref name="sgp">{{KarłowiczSGP1900|tom=2|strony=475}}</ref>
: (1.6) {{mar}} [[długi|dłuższy]] [[sygnał]] [[w]] [[alfabet Morse'a|alfabecie Morse'a]]
: (1.7) {{gw-pl|Małopolska}} [[obwódka]] [[u]] [[kapelusz]]a<ref name="sgp">{{KarłowiczSGP1900|tom=2|strony=475}}</ref>
: (1.7) [[długi|dłuższy]] [[sygnał]] [[w]] [[alfabet Morse'a|alfabecie Morse'a]]
{{odmiana}}
{{odmiana}}
: (1) {{odmiana-rzeczownik-polski
: (1.1-7) {{odmiana-rzeczownik-polski
|Mianownik lp = kreska
|Mianownik lp = kreska
|Dopełniacz lp = kreski
|Dopełniacz lp = kreski
Linia 31: Linia 33:
: (1.2) ''[[zapomnieć|Zapomniałeś]] [[o]] [[kreska|kresce]] [[nad]] „[[s]]” [[w]] [[wyraz]]ie „[[święto]]”.''
: (1.2) ''[[zapomnieć|Zapomniałeś]] [[o]] [[kreska|kresce]] [[nad]] „[[s]]” [[w]] [[wyraz]]ie „[[święto]]”.''
: (1.3) ''[[mieć|Mam]] [[świetny]] [[towar]], [[mieć|masz]] [[ochota|ochotę]] [[wciągnąć]] [[kreska|kreskę]]?''
: (1.3) ''[[mieć|Mam]] [[świetny]] [[towar]], [[mieć|masz]] [[ochota|ochotę]] [[wciągnąć]] [[kreska|kreskę]]?''
: (1.5) ''[[wszędzie|Wszędzie]] [[rozpoznam]] [[jego]] [[kreska|kreskę]].''
: (1.5) ''[[wszędzie|Wszędzie]] [[rozpoznać|rozpoznam]] [[jego]] [[kreska|kreskę]].''
{{składnia}}
{{składnia}}
{{kolokacje}}
{{kolokacje}}
: (1.3) [[wciągnąć kreskę]]
: (1.3) [[wciągnąć kreskę]]
: (1.5) [[mistrzowski|mistrzowska]] ~, [[zdecydowany|zdecydowana]]/[[subtelny|subtelna]] ~
: (1.5) [[mistrzowski|mistrzowska]] kreska • [[zdecydowany|zdecydowana]] / [[subtelny|subtelna]] kreska
{{synonimy}} {{przest}} [[kryska]]
{{synonimy}}
: (1.1) {{przest}} [[kryska]]; {{gw-pl|Śląsk Cieszyński|[[piska]]}}
{{antonimy}}
{{antonimy}}
{{hiperonimy}}
{{hiperonimy}}
Linia 43: Linia 46:
{{meronimy}}
{{meronimy}}
{{pokrewne}}
{{pokrewne}}
: {{rzecz}} [[kreskówka]] {{ż}}, [[kreskowanie]] {{n}}, [[zakreskowanie]] {{n}}, [[kreślenie]] {{n}}, [[zakreślenie]] {{n}}, [[zakreślenie]] {{n}}, [[wykreślanie]] {{n}}, [[wykreślenie]] {{n}}, [[skreślanie]] {{n}}, [[skreślenie]] {{n}}, [[kreślarz]] {{m}}, [[kreślarka]] {{ż}}, [[kreślarstwo]] {{n}}, [[wykres]] {{m}}
: {{rzecz}} [[kreskówka]] {{f}}; {{zdrobn}}: [[kreseczka]], {{zgrub}} {{reg}} [[krycha]], [[krecha]]
: {{czas}} [[kreślić]]
:: {{zdrobn}} [[kreseczka]] {{ż}}
:: {{zgrub}} [[krecha]] {{ż}}, {{reg}} [[krycha]] {{ż}}
: {{czas}} [[kreskować]] {{ndk}}, [[zakreskować]] {{dk}}, [[kreślić]] {{ndk}}, [[zakreślać]] {{ndk}}, [[zakreślić]] {{dk}}, [[wykreślić]] {{dk}}, [[skreślać]] {{ndk}}, [[skreślić]] {{dk}}
: {{przym}} [[kreskowy]], [[kreślarski]], [[wykreślny]], [[kreskówkowy]]
: {{temsłow}} [[-kreślny]]
{{frazeologia}} [[gruba kreska]] • [[polityka grubej kreski]] • [[na kreskę]] • [[być pod kreską]] • [[mieć u kogoś kreskę]] • [[mieć kilka kresek gorączki]]
{{frazeologia}} [[gruba kreska]] • [[polityka grubej kreski]] • [[na kreskę]] • [[być pod kreską]] • [[mieć u kogoś kreskę]] • [[mieć kilka kresek gorączki]]
{{etymologia}} {{etymn|pol|kresa}}
{{etymologia}} {{etymn|pol|kresa}}
{{uwagi}}
{{uwagi}}
{{tłumaczenia}}
{{tłumaczenia}}
* albański: (1.1) [[vizë]] {{ż}}
* angielski: (1.1) [[stroke]]; (1.2) ''myślnik'': [[dash]], ''ukośnik:'' [[slash]], [[backslash]], ''łacznik:'' [[hyphen]]; (1.4) [[mark]], [[graduation]]; (1.7) [[dash]]
* angielski: (1.1) [[stroke]]; (1.2) ''myślnik'': [[dash]], ''ukośnik:'' [[slash]], [[backslash]], ''łącznik:'' [[hyphen]]; (1.4) [[mark]], [[graduation]]; (1.6) [[dash]]
* arabski: (1.1) [[خط]]
* arabski: (1.1) [[خط]]
* chiński standardowy: (1.1) [[笔]] (bǐ)
* duński: (1.1) [[streg]] {{w}}; (1.2) [[streg]] {{w}}; (1.3) [[streg]] {{w}}; (1.4) [[streg]] {{w}}; (1.5) [[streg]] {{w}}
* esperanto: (1.1) [[streko]]
* esperanto: (1.1) [[streko]]
* niemiecki: (1.1) [[Strich]] {{m}}
* kazachski: (1.1) [[сызық]]
* niemiecki: (1.1) [[Strich]] {{m}}; (1.2) [[Strich]] {{m}}, [[Häkchen]] {{n}}
* norweski (bokmål): (1.1) [[strek]] {{m}}
* norweski (nynorsk): (1.1) [[strek]] {{m}}/{{n}}
* rosyjski: (1.1) [[штрих]] {{m}}; (1.2) [[чёрточка]] {{ż}}; (1.4) [[чёрточка]] {{ż}}; (1.5) [[черта]] {{ż}}; (1.6) [[тире]] {{n}}
* szwedzki: (1.1) [[streck]] {{w}}
* szwedzki: (1.1) [[streck]] {{w}}
* ukraiński: (1.1) [[риска|ри́ска]] {{ż}}
* wilamowski: (1.1) [[śtryjh́]] {{m}}, [[śtrejch]] {{m}}; (1.2) [[śtryjh́]] {{m}}, [[śtrejch]] {{m}}
{{źródła}}
{{źródła}}
<references />
<references />

Aktualna wersja na dzień 14:17, 4 mar 2023

kreska (1.1)
wymowa:
IPA[ˈkrɛska], AS[kreska] ?/i
homofon: krezka
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) zwykle cienka i krótka linia, niekoniecznie prosta; zob. kresa
(1.2) pot. eduk. znak graficzny pełniący różne funkcje w języku pisanym, np. myślnik, dywiz, oznaczenie miękkości spółgłoski
(1.3) slang. porcja narkotyku w proszku rozłożona na płaskiej powierzchni w cienką linię w celu wciągnięcia jej przez nos
(1.4) pozioma linia na podziałce przyrządów mierniczych, oznaczająca odcinek skali
(1.5) szt. sposób rysowania charakterystyczny dla danego rysownika
(1.6) mar. dłuższy sygnał w alfabecie Morse'a
(1.7) gw. (Małopolska) obwódka u kapelusza[1]
odmiana:
(1.1-7)
przykłady:
(1.2) Zapomniałeś o kresce nadsw wyrazieświęto”.
(1.3) Mam świetny towar, masz ochotę wciągnąć kreskę?
(1.5) Wszędzie rozpoznam jego kreskę.
składnia:
kolokacje:
(1.3) wciągnąć kreskę
(1.5) mistrzowska kreska • zdecydowana / subtelna kreska
synonimy:
(1.1) przest. kryska; gw. (Śląsk Cieszyński) piska
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. kreskówka ż, kreskowanie n, zakreskowanie n, kreślenie n, zakreślenie n, zakreślenie n, wykreślanie n, wykreślenie n, skreślanie n, skreślenie n, kreślarz m, kreślarka ż, kreślarstwo n, wykres m
zdrobn. kreseczka ż
zgrub. krecha ż, reg. krycha ż
czas. kreskować ndk., zakreskować dk., kreślić ndk., zakreślać ndk., zakreślić dk., wykreślić dk., skreślać ndk., skreślić dk.
przym. kreskowy, kreślarski, wykreślny, kreskówkowy
tem. słow. -kreślny
związki frazeologiczne:
gruba kreskapolityka grubej kreskina kreskębyć pod kreskąmieć u kogoś kreskęmieć kilka kresek gorączki
etymologia:
pol. kresa
uwagi:
tłumaczenia:
źródła:
  1. Jan Karłowicz, Słownik gwar polskich, t. 2, Akademia Umiejętności, Kraków 1900, s. 475.