ณ บางช้าง
ราชินีกุล ณ บางช้าง เป็นสกุลซึ่งเป็นพระญาติวงศ์ในสมเด็จพระอมรินทราบรมราชินีกรมพระอมรินทรามาตย์ พระบรมราชินีในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช
ราชินิกุล ณ บางช้าง | |
---|---|
ตราประจำราชินิกุล ณ บางช้าง | |
ประเทศ | ประเทศไทย |
ถิ่นพำนักปัจจุบัน | จังหวัดสมุทรสงคราม |
นิรุกติศาสตร์ | นะ-บาง–ช้าง ภาษาไทย: ณ+บางช้าง "ที่บางช้าง" |
ถิ่นกำเนิด | ตำบลบางช้าง อำเภออัมพวา จังหวัดสมุทรสงคราม |
ก่อตั้ง | 12 กันยายน พ.ศ. 2456 |
ต้นตระกูล | ทอง ณ บางช้าง |
ตระกูลที่เกี่ยวข้อง | ราชวงศ์จักรี ราชินิกุลบุนนาค |
ตระกูลสาขา | ราชินิกุลชูโต ราชินิกุลสวัสดิ์-ชูโต ราชินิกุลแสง-ชูโต |
สกุล ณ บางช้าง นับว่าเป็นหนึ่งในนามสกุลเก่าแก่ของไทย
สกุล ณ บางช้าง ยังเป็นปฐมราชินิกุลแห่งราชวงศ์จักรี ราชินิกุลบางช้างประกอบด้วย 5 สกุลย่อย ได้แก่ ชูโต, แสง-ชูโต, สวัสดิ-ชูโต, บุนนาค และ ณ บางช้าง
ต้นตระกูลคือ พระชนกทองและพระชนนีสั้น ทรงเป็นพระชนกและพระชนนีในสมเด็จพระอมรินทราบรมราชินี มีพระบุตร 10 องค์
- เจ้าคุณหญิงแวน
- เจ้าคุณหญิงทองอยู่
- เจ้าคุณชายชูโต
- สมเด็จพระอมรินทราบรมราชินี
- เจ้าแตง
- เจ้าคุณหญิงชีโพ
- เจ้าคุณชายพู
- เจ้าคุณหญิงเสม
- เจ้าคุณพระราชพันธุ์นวล
- เจ้าคุณหญิงแก้ว
สามองค์ในบรรดาพระโอรสพระธิดา เป็นต้นตระกูลของวงศ์ (กลุ่มหรือหมู่) บางช้างของสกุลต่าง ๆ ของสมเด็จพระอมรินทราบรมราชินี สามองค์ดังกล่าวคือ
- เจ้าคุณชายชูโต สมรสกับคุณทองดี มีธิดาเพียงท่านเดียว คือ คุณหญิงม่วง ซึ่งเป็นต้นสกุล ชูโต, แสง-ชูโต และ สวัสดิ-ชูโต
- เจ้าคุณหญิงนวล สมรสกับเจ้าพระยาอรรคมหาเสนา ซึ่งได้รับนามสกุลบุนนาคของสามีพระองค์
- เจ้าคุณหญิงแก้ว ซึ่งสมรสกับพระยาสมุทรสงคราม (นามสกุลของผู้ที่สืบเชื้อสายจากพระยาสมุทรสงครามและเจ้าหญิงแก้ว ณ บางช้าง)
เจ้าคุณหญิงแก้ว ท่านเป็นภรรยาพระยาสมุทรสงคราม (ศร) ผู้ว่าราชการเมืองสมุทรสงคราม มีบุตรธิดาเป็นชั้น 2 คือ
- คุณชายเลี้ยง เป็นพระยาราชานุวงศ์
- คุณชายกลาง เป็นพระยาอุไทยธรรม ผู้ว่าราชการเมืองสมุทรสงคราม
- คุณชายแสง เป็นพระยาวงศาภูษิต
- คุณหญิงจับ
ประวัติศาสตร์ที่สำคัญเกี่ยวกับตระกูลบางช้างซึ่งรวมทั้งตระกูล ณ บางช้าง คือการที่ตระกูลบางช้างสืบเชื้อสายจากเจ้าเมืองคนแรกของเมืองบางช้างหรือเมืองแม่กลอง ซึ่งคือเจ้าพลายซึ่งหนีราชภัยพร้อมเจ้าแสน พระอนุชา จากกรุงศรีอยุธยา โดยที่เจ้าพลายเป็นพระราชโอรสพระองค์ใหญ่ในสมเด็จพระเอกาทศรถ และการที่เจ้าพลายและเจ้าแสนทรงมีผู้สืบเชื้อสายคือสมเด็จพระอมรินทราบรมราชินี พระราชินีใน ร. ๑, ซึ่งทำให้พระมหากษัตริย์แห่งราชวงศ์จักรีตั้งแต่ ร. ๒ เป็นต้นไปทรงมีเชื้อสายพระมหากษัตริย์แห่งกรุงศรีอยุธยา
อ้างอิง
แก้- บุษกร ณ บางช้าง. ราชินิกุล ณ บางช้าง. กรุงเทพฯ : บริษัท อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง จำกัด (มหาชน), 29 กันยายน 2547. 71 หน้า. (พิมพ์เป็นอนุสรณ์งานพระราชทานเพลิงศพศาสตราจารย์ นายแพทย์เอิบ ณ บางช้าง ม.ป.ช., ม.ว.ม., ท.จ.)
- เทพ สุนทรศารทูล. พงศาวดารราชินีกุลบางช้าง. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์พระนารายณ์, พ.ศ. 2540. 232 หน้า.
- http://na-bangxang.webs.com เก็บถาวร 2013-06-18 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
สอิ้ง รัตนกุล (ณ บางช้าง. ลำดับราชินิกุลบางช้าง, หจก.ศิวพร,11 มีนาคม 2501. 111 หน้า. (พิมพ์เป็นอนุสรณ์งานพระราชทานเพลิงศพ ร.ต.อ. ขุนวารินทรสัญจร (ขาว ณ บางช้าง)