Cthulhu: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon]

[kontrol edilmiş revizyon]

İçerik silindi İçerik eklendi

Satır içi

19.10, 29 Haziran 2024 itibarı ile sayfanın şu anki hâli.

Cthulhu, Howard Phillips Lovecraft'in yarattığı Cthulhu Mitosu'ndaki Yüce Eskiler'den (İngilizce: Great Old Ones) biridir. Cthulhu'nun devasa boyutları ve ima ettiği dehşet ilk akla gelen özellikleridir.

Cthulhu ilk olarak Lovecraft'ın "Cthulhu'nun Çağrısı" (İngilizce: The Call of Cthulhu) (1928) isimli kısa hikâyesinde görünmüştür.

Cthulhu'nun Çağrısı

Cthulhu'nun detaylı betimlemeleri heykelleri baz alınarak yapılmıştır. Hikâyede ilk görünen heykel "aynı anda bir ahtapotun, bir ejderin ve bir insan karikatürünün resimleri […] etli, duyargalı bir kafa gelişmemiş kanatlı, grotesk ve pullu bir bedenin üstünde duruyordu; ancak onu şok edici kadar korkutucu yapan bütün genel hatlarıydı." şeklinde tanımlanmıştır. Bir polis baskını sonrasında el geçirilen heykel "Belirsiz antropoit hatlarına sahip bir canavar […] ancak ahtapot benzeri ve suratı duyargalarla dolu bir kafaya, pullu lastiksi görünüşlü bir bedene, ön ve arka bacaklarında çok büyük pençelere ve sırtında uzun, dar kanatlara sahipti." şeklinde anlatılmıştır.

Cthulhu'nun kendisi sonunda göründüğünde, "yaratık bütün tanımlamaların ötesindeydi […] yürüyen ya da tökezleyen bir dağdı O" diye betimlenmiştir ve "gevşek pençeler"e sahip olduğu söylenmiştir.

Cthulhu'nun Arabistan merkezli dünya çapında bir mezhebi vardır. Mezhep liderlerinin Çin dağlarında oldukları ve ölümsüz oldukları söylenmiştir.

Yüce Eskiler'in şekilli oldukları ama et ve kandan değil, madde diye tanımlanamayacak bir şeyden var oldukları, yaşamadıklarını ama ölü de olmadıkları, Cthulhu'nun büyülerinin hepsini koruduğunu ve "yıldızlar uygun konuma geldiklerinde" yeniden dünyaya çıkacakları, Mezheb'in görevinin yıldızlar doğru konuma geldiklerinde Yüce Eskiler'i serbest bırakmak olduğu ve Yüce Eskiler'in telepatik olup insanların rüyalarıyla oynayarak Cthulhu mezhebini kurdukları bilgilerini verir polisin sorguladığı Yaşlı Castro isimli bir mezhep üyesi.

Mezhebin baz aldığı bir de kitap vardır Necronomicon adında. Necronomicon Deli Arap Abdül Alhazred tarafından yazılmıştır ve "pek çok tartışmalara yol açmış" olan "Sonsuza kadar yatabilen ölü değildir, ve tuhaf uzak zamanlarda (İng. İngilizce: Aeons) ölüm bile ölebilir." dizelerinden bahsedilir. Mezhep ayrıca bilinmeyen bir dilde söylenen şu formülü tekrar eder: "Ph'nglui mglw'nafh Cthulhu R'lyeh wgah'nagl fhtagn", çevirisi ise aşağı yukarı "R'lyeh'deki evinde ölü Cthulhu düş görerek bekliyor"dur.

Lovecraft'ın diğer yazılarında

Cthulhu'nun ayrıca "Deliliğin Dağlarında", "Dunwich Korkusu", "Karanlıkta Fısıldayan" ve "Innsmouth Üzerindeki Gölge"'de bahsi geçer. Inssmouth Üzerindeki Gölge'de ise Cthulhu'nun ayrıca "Deep One" isimli insan-kertenkele-balık kırması yaratıklar tarafından da tapıldığı öğrenilir.

Diğer

"Cthulhu Mitosu" ismi Lovecraft'in ölümünden sonra yazılarının basılmasını ve tanıtılmasını sağlayan arkadaşı August Derleth tarafından (HPL'nin ölümünden sonra) bulunmuştur. Derleth'in kurduğu evrende ise Yüce Eskiler (kötü) ve Yaşlı Tanrılar (iyi) savaşmaktadır, Derleth'in bu enterpretasyonu çoğu Lovecraft hayranı tarafından "iyi kötüye karşı" senaryosu kurduğu için eleştirilir.

Ayrıca Cthulhu Mitosu bir sürü yazar tarafından kullanılmış olan ve üzerine hikâye kurmak için çok kapsamlı bir evrendir.

Cthulhu'nun (ve Mitos'un) ayrıca popüler kültürde müziklerden filmlere kadar çok büyük bir etkisi olmuştur.

Müziklerde Metallica'nın yazdığı "The Call of Ktulu" (enstrümantal, Ride The Lightning albümünden), "The Thing That Should Not Be" (Master of Puppets albümünden), "Dream No More" (Hardwired...To Self Destruct albümünden) ve gotik-korku müzik grubu Nox Arcana'nın hazırladığı 21 parçalık "Necronomicon" albümü sayılabilir.

Filmlerde ise Lovecraft'in bazı hikâyeleri direkt uyarlanmıştır (örn: Herbert West-Reanimator ve sessiz film İngilizce: Call of Cthulhu), bazen de Lovecraft temaları etki etmiştir (en ünlü örnek "İngilizce: Evil Dead" - Kötü Ruh/Şeytan'ın Ölüsü film serisidir, orada Necronomicon olayların başlama noktasıdır; uzak bir örnek ise hikâye işlenişi olarak Deliliğin Dağlarında ile benzerlik gösteren "Alien" - Yaratık'dır) ve ayrıca İngilizce: South Park'ın 14'üncü sezonunun 11, 12 ve 13'üncü bölümlerinde görülmüştür. Aralık 2023'te The Call of Cthulhu romanının James Wan tarafından beyaz perdeye uyarlanacağı açıklanmıştır.^[1]

Cthulhu Mitosu oyunlara da uyarlanmıştır, özellikle rol yapma oyunu Call of Cthulhu olarak. Yine filmlerdeki gibi Lovecraft temalarından etkilenmiş bilgisayar oyunları vardır (İngilizce: Alone In The Dark Terraria'dan İngilizce: World of Warcraft'e kadar), 2005 yılının korku oyunu "İngilizce: Call of Cthulhu: Dark Corners of the Earth ve de son yıllarda çıkış yapan Türkçe: Bloodborne oyununda bu Mitostan etkilenmiş bir sürü örnek içinden sayılabilir.

Cthulhu'nun ve öbür Mitos elementlerinin resimleri de yapılmıştır.

Kaynakça

^ "James Wan, H.P. Lovecraft Klasiği "The Call of Cthulhu"yu Sinemaya Uyarlıyor". Kayıp Rıhtım. 30 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2023.

Cthulhu'nun Çağrısı, İthaki, 200
Lovecraft kitapları

[1] "James Wan, H.P. Lovecraft Klasiği "The Call of Cthulhu"yu Sinemaya Uyarlıyor". Kayıp Rıhtım. 30 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2023.

[1]

@@ 1. satır: / 1. satır: @@
+'''Cthulhu''', [[Howard Phillips Lovecraft]]'in yarattığı [[Cthulhu Mitosu]]'ndaki Yüce Eskiler'den ({{dil|en|Great Old Ones}}) biridir. Cthulhu'nun devasa boyutları ve ima ettiği dehşet ilk akla gelen özellikleridir.
-[[Dosya:Cthulhu and R'lyeh.jpg|thumb|Cthulhu'nun bir resmi]]
-'''Cthulhu''', [[Howard Phillips Lovecraft]]'in yarattığı [[Cthulhu Mitosu]]'ndaki Yüce Eskiler'den (Great Old Ones) biridir. Cthulhu'nun devasa boyutları ve ima ettiği dehşet ilk akla gelen özellikleridir. İsminin telaffuz edilişi tam olarak belirtilememiştir ancak ingilizce'de bazen "ketuuluu" gibi okunur.
-Cthulhu ilk olarak Lovecraft'in "[[Cthulhu'nun Çağrısı]]" (The Call of Cthulhu) (1928) isimli kısa hikâyesinde görünmüştür.
+Cthulhu ilk olarak [[Lovecraft]]'ın "[[Cthulhu'nun Çağrısı]]" ({{dil|en|The Call of Cthulhu}}) (1928) isimli kısa hikâyesinde görünmüştür.
 == Cthulhu'nun Çağrısı ==
-Cthulhu'nun detaylı betimlemeleri heykelleri baz alınarak yapılmıştır. Hikayede ilk görünen heykel "''aynı anda bir ahtapotun, bir ejderin ve bir insan bozuntusunun resimleri [...] etli, duyargalı bir kafa gelişmemiş kanatlı, grotesk ve pullu bir bedenin üstünde duruyordu; ancak onu şok edici kadar korkutucu yapan bütün genel hatlarıydı.''" şeklinde tanımlanmıştır. Bir polis baskını sonrasında ele geçirilen heykel "Belirsiz antropoit hatlarına sahip bir canavar [...] ancak ahtapot benzeri ve suratı duyargalarla dolu bir kafaya, pullu lastiksi görünüşlü bir bedene, ön ve arka bacaklarında çok büyük pençelere ve sırtında uzun, dar kanatlara sahipti." şeklinde anlatılmıştır.
+Cthulhu'nun detaylı betimlemeleri heykelleri baz alınarak yapılmıştır. Hikâyede ilk görünen heykel "''aynı anda bir ahtapotun, bir ejderin ve bir insan karikatürünün resimleri […] etli, duyargalı bir kafa gelişmemiş kanatlı, grotesk ve pullu bir bedenin üstünde duruyordu; ancak onu şok edici kadar korkutucu yapan bütün genel hatlarıydı.''" şeklinde tanımlanmıştır. Bir polis baskını sonrasında el geçirilen heykel "Belirsiz antropoit hatlarına sahip bir canavar […] ancak ahtapot benzeri ve suratı duyargalarla dolu bir kafaya, pullu lastiksi görünüşlü bir bedene, ön ve arka bacaklarında çok büyük pençelere ve sırtında uzun, dar kanatlara sahipti." şeklinde anlatılmıştır.
-Cthulhu'nun kendisi sonunda göründüğünde, "''yaratık bütün tanımlamarın ötesindeydi [...] yürüyen ya da tökezleyen bir dağdı O''" diye betimlenmiştir ve "''gevşek pençeler''"'e sahip olduğu söylenmiştir.
+Cthulhu'nun kendisi sonunda göründüğünde, "''yaratık bütün tanımlamaların ötesindeydi […] yürüyen ya da tökezleyen bir dağdı O''" diye betimlenmiştir ve "''gevşek pençeler''"e sahip olduğu söylenmiştir.
-Cthulhu'nun Arabistan merkezli dünya çapında bir mehzebi vardır. Mehzep liderlerinin Çin dağlarında oldukları ve ölümsüz oldukları söylenmiştir.
+Cthulhu'nun Arabistan merkezli dünya çapında bir mezhebi vardır. Mezhep liderlerinin Çin dağlarında oldukları ve ölümsüz oldukları söylenmiştir.
-Yüce Eskiler'in şekilli oldukları ama et ve kandan değil, madde diye tanımlanamayacak bir şeyden var oldukları, yaşamadıklarını ama ölü de olmadıkları, Cthulhu'nun büyülerinin hepsini koruduğunu ve "yıldızlar uygun konuma geldiklerinde" yeniden dünyaya çıkacakları, Mehzeb'in görevinin yıldızlar doğru konuma geldiklerinde Yüce Eskiler'i serbest bırakmak olduğu, ve Yüce Eskiler'in telepetik olup insanların rüyalarıyla oynayarak Cthulhu mehzebini kurdukları bilgilerini verir polisin sorguladığı Yaşlı Castro isimli bir mehzep üyesi.
+Yüce Eskiler'in şekilli oldukları ama et ve kandan değil, madde diye tanımlanamayacak bir şeyden var oldukları, yaşamadıklarını ama ölü de olmadıkları, Cthulhu'nun büyülerinin hepsini koruduğunu ve "yıldızlar uygun konuma geldiklerinde" yeniden dünyaya çıkacakları, Mezheb'in görevinin yıldızlar doğru konuma geldiklerinde Yüce Eskiler'i serbest bırakmak olduğu ve Yüce Eskiler'in telepatik olup insanların rüyalarıyla oynayarak Cthulhu mezhebini kurdukları bilgilerini verir polisin sorguladığı Yaşlı Castro isimli bir mezhep üyesi.
-Mehzebin baz aldığı bir de kitap vardır [[Necronomicon]] adında. Necronomicon Deli Arap Abdül Alhazred tarafından yazılmıştır ve "pek çok tartışmalara yol açmış" olan
+Mezhebin baz aldığı bir de kitap vardır [[Necronomicon]] adında. Necronomicon Deli Arap Abdül Alhazred tarafından yazılmıştır ve "pek çok tartışmalara yol açmış" olan
-"Sonsuza dek yatabilen ölü değildir,
+"Sonsuza kadar yatabilen ölü değildir,
-ve tuhaf uzak zamanlarda (ing. Aeons) ölüm bile ölebilir."
+ve tuhaf uzak zamanlarda ([[İngilizce|İng.]] {{dil|en|Aeons}}) ölüm bile ölebilir."
 dizelerinden bahsedilir.
-Mehzep ayrıca bilinmeyen bir dilde söylenen şu formülü tekrar erder:
+Mezhep ayrıca bilinmeyen bir dilde söylenen şu formülü tekrar eder:
 "''Ph'nglui mglw'nafh Cthulhu R'lyeh wgah'nagl fhtagn''", çevirisi ise aşağı yukarı "R'lyeh'deki evinde ölü Cthulhu düş görerek bekliyor"dur.
@@ 24. satır: / 23. satır: @@
 == Diğer ==
-[[Dosya:Cthulhu.jpg|thumb|left|130px]]
+[[Dosya:Cthulhu.jpg|küçükresim|sol|upright=0.59]]
-"Cthulhu Mitosu" ismi Lovecraft'in ölümünden sonra yazılarının basılmasını ve tanıtılmasını sağlayan arkadaşı August Derleth tarafından (HPL'nin ölümünden sonra) bulunmuştur. Derleth'in kurduğu evrende ise Yüce Eskiler (kötü) ve Yaşlı Tanrılar (iyi) savaşmaktadır, Derleth'in bu enterpretasyonu çoğu Lovecraft hayranı tarafından "iyi köyüye karşı" denaryosu kurduğu için eleştirilir.
+"Cthulhu Mitosu" ismi Lovecraft'in ölümünden sonra yazılarının basılmasını ve tanıtılmasını sağlayan arkadaşı August Derleth tarafından (HPL'nin ölümünden sonra) bulunmuştur. Derleth'in kurduğu evrende ise Yüce Eskiler (kötü) ve Yaşlı Tanrılar (iyi) savaşmaktadır, Derleth'in bu enterpretasyonu çoğu Lovecraft hayranı tarafından "iyi kötüye karşı" senaryosu kurduğu için eleştirilir.
 Ayrıca Cthulhu Mitosu bir sürü yazar tarafından kullanılmış olan ve üzerine hikâye kurmak için çok kapsamlı bir evrendir.
 Cthulhu'nun (ve Mitos'un) ayrıca popüler kültürde müziklerden filmlere kadar çok büyük bir etkisi olmuştur.
-'''Müziklerde''' [[Metallica]]'nın yazdığı "The Call of Ktulu" (enstrümental, Ride The Lightning albümünden) ve "The Thing That Should Not Be" (Master of Puppets albümünden) ve gotik-korku müzik grubu Nox Arcana'nın hazırladığı 21 parçalık "Necronomicon" albümü sayılabilir.
+'''Müziklerde''' [[Metallica]]'nın yazdığı "The Call of Ktulu" (enstrümantal, Ride The Lightning albümünden), "The Thing That Should Not Be" (Master of Puppets albümünden), "Dream No More" (Hardwired...To Self Destruct albümünden) ve gotik-korku müzik grubu Nox Arcana'nın hazırladığı 21 parçalık "Necronomicon" albümü sayılabilir.
-'''Filmlerde''' ise Lovecraft'in bazı hikâyeleri direkt uyarlanmıştır (örn: Herbert West-Reanimator ve sessiz film Call of Cthulhu), bazen de Lovecraft temaları etki etmiştir (en ünlü örnek "Evil Dead" - Kötü Ruh/[[Şeytan'ın Ölüsü]] film serisidir, orada Necronomicon olayların başlama noktasıdır; uzak bir örnek ise hikâye işlenişi olarak Deliliğin Dağlarında ile benzerlik gösteren "[[Alien]]" - Yaratık dır).ve ayrıca [[South Park]]'ın 7,8 ve 9'uncu bölümlerinde görülmüştür
+'''Filmlerde''' ise Lovecraft'in bazı hikâyeleri direkt uyarlanmıştır (örn: Herbert West-Reanimator ve sessiz film {{dil|en|Call of Cthulhu}}), bazen de Lovecraft temaları etki etmiştir (en ünlü örnek "{{dil|en|Evil Dead}}" - Kötü Ruh/[[Şeytan'ın Ölüsü]] film serisidir, orada Necronomicon olayların başlama noktasıdır; uzak bir örnek ise hikâye işlenişi olarak Deliliğin Dağlarında ile benzerlik gösteren "[[Alien]]" - Yaratık'dır) ve ayrıca {{dil|en|[[South Park]]}}'ın 14'üncü sezonunun 11, 12 ve 13'üncü bölümlerinde görülmüştür. Aralık 2023'te ''The Call of Cthulhu'' romanının [[James Wan]] tarafından beyaz perdeye uyarlanacağı açıklanmıştır.<ref>{{Web kaynağı|url=https://kayiprihtim.com/haber/the-call-of-cthulhu-filmi-geliyor/|başlık=James Wan, H.P. Lovecraft Klasiği “The Call of Cthulhu”yu Sinemaya Uyarlıyor|erişimtarihi=30 Aralık 2023|yayıncı=Kayıp Rıhtım|arşivurl=https://web.archive.org/web/20231230045028/https://kayiprihtim.com/haber/the-call-of-cthulhu-filmi-geliyor/|arşivtarihi=30 Aralık 2023|ölüurl=hayır}}</ref>
-Cthulhu Mitosu '''oyunlara''' da uyarlanmıştır, özellikle rol yapma oyunu Call of Cthulhu olarak. Yine filmlerdeki gibi Lovecraft temalarından etkilenmiş bilgisayar oyunları vardır ([[Alone In The Dark]]'tan [[World of Warcraft]]'e kadar), ve de 2005 yılının korku oyunu "Call of Cthulhu: Dark Corners of the Earth, bir sürü örnek içinden sayılabilir.
+Cthulhu Mitosu '''oyunlara''' da uyarlanmıştır, özellikle rol yapma oyunu Call of Cthulhu olarak. Yine filmlerdeki gibi Lovecraft temalarından etkilenmiş bilgisayar oyunları vardır ({{dil|en|[[Alone In The Dark]]}} Terraria'dan {{dil|en|[[World of Warcraft]]}}'e kadar), 2005 yılının korku oyunu "{{dil|en|Call of Cthulhu: Dark Corners of the Earth}} ve de son yıllarda çıkış yapan {{dil|tr|[[Bloodborne]]}} oyununda bu Mitostan etkilenmiş bir sürü örnek içinden sayılabilir.
 Cthulhu'nun ve öbür Mitos elementlerinin resimleri de yapılmıştır.
-== Kaynaklar ==
+== Kaynakça ==
+{{kaynakça}}
+* Cthulhu'nun Çağrısı, İthaki, 200
 * Lovecraft kitapları
+<!--
-* Cthulhu'nun Çağrısı, İthaki, 200
+{{Otorite kontrolü}}
+[[Kategori:Cthulhoid| ]]
-<!--
+[[Kategori:Cthulhu Mythos deities]]
-[[Category:Cthulhoid| ]]
+[[Kategori:Fictional sea creatures]]
-[[Category:Cthulhu Mythos deities]]
-[[Category:Fictional sea creatures]]
 -->
 {{H.P. Lovecraft}}
-<!-- interwiki -->
 [[Kategori:Cthulhu Mitosu]]
-[[Kategori:Kurgusal karakterler]]
-[[be:Ктулху]]
-[[be-x-old:Ктулху]]
-[[br:Cthulhu]]
-[[ca:Cthulhu]]
-[[cs:Cthulhu]]
-[[da:Cthulhu]]
-[[de:Cthulhu-Mythos#Cthulhu]]
-[[en:Cthulhu]]
-[[eo:Cthulhu]]
-[[es:Cthulhu]]
-[[fi:Cthulhu]]
-[[fr:Cthulhu]]
-[[gl:Cthulhu]]
-[[he:קת'ולהו]]
-[[hu:Cthulhu]]
-[[it:Cthulhu]]
-[[ja:クトゥルフ]]
-[[ko:크툴후]]
-[[la:Cthulhu]]
-[[lmo:Cthulhu]]
-[[nl:Cthulhu]]
-[[pl:Cthulhu]]
-[[pt:Cthulhu]]
-[[ru:Ктулху]]
-[[simple:Cthulhu]]
-[[sv:Cthulhu]]
-[[th:คธูลู]]
-[[uk:Ктулху]]
-[[zh:克蘇魯]]

g t d Howard Phillips Lovecraft
Hikayeler	Deliliğin Dağlarında • Cthulhu'nun Çağrısı
Uyarlama Filmler	Dagon • Gömüt • Dunwich Korkusu • Uyku Duvarının Arkasında • Adlandırılamayan • Adlandırılamayan 2: Randolph Carter'ın İfadesi • Re-Animator • The Resurrected • Ötelerden • Cthulhu'nun Çağrısı • Çalınmış Ruhlar
İlgili Başlıklar	Necronomicon • Cthulhu
Oyunlar	Call of Cthulhu: Dark Corners of the Earth • Darkness Within: In Pursuit of Loath Nolder • Darkness Within: The Dark Lineage