İçeriğe atla

Bessi (halk): Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
k Kolhisli, Kırcalılar veya Dağlılar sayfasını Bessi (halk) sayfasına taşıdı
kDeğişiklik özeti yok
Etiket: 2017 kaynak düzenleyici
2. satır: 2. satır:
{{Öksüz|tarih=Eylül 2022}}
{{Öksüz|tarih=Eylül 2022}}
{{düzenle|Mart Mayıs 2021}}
{{düzenle|Mart Mayıs 2021}}
'''[[Rodop Dağları]]''' çevresine özgü bir halk. Osmanlı döneminde [[İslam|İslam'a]] geçmiş bektaşi kökenli balkan halklarındandır.<ref name="drive.google.com">[https://drive.google.com/file/d/1y5h9_TtaIEj-UuybhtKCLjHJXkFSQo4b/view Trakyanın Kültür ve Tarihi-Dr Arif Müfid Mansel]</ref><ref>[https://books.google.com.tr/books?id=_U9pAAAAMAAJ&q=K%C4%B1rcal%C4%B1lar&dq=K%C4%B1rcal%C4%B1lar&hl=tr&sa=X&ved=2ahUKEwiLwpqp2YXvAhUoposKHWceBXAQ6AEwBHoECAYQAg Rodoplar'da Türk Kalmak-İsmet Topaloğlu]</ref><ref>[https://drive.google.com/file/d/1jnI7JnBPkgrj44G4zpj-mM4tv0wb-I6E/view İstanbul Ansiklopedisi-Reşad Ekrem Koçu-Sayfa 597]</ref> Kırcalılar, Osmanlı döneminde bölgede büyük ve etkili bir kavimdi. Bölgenin şu anki adının Kırcaali olması bu [[halk]] ile ilişkilidir.<ref name="tdk.gov.tr">{{Web kaynağı |url=https://tdk.gov.tr/wp-content/uploads/2014/09/2002_13_15_Zafer.pdf |başlık=Rumelide Kırcalı Faaliyetleri ve Puşkin in Kırcalı Adlı Öyküsü-Dr Zeynep Zafer |erişimtarihi=3 Mart 2021 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20210626201042/https://tdk.gov.tr/wp-content/uploads/2014/09/2002_13_15_Zafer.pdf |arşivtarihi=26 Haziran 2021 |ölüurl=hayır }}</ref> "Kırcalı" adı Bulgarlar tarafından yöre halkına verilmiştir ve dağ köylerinde yaşayan, yağmacı ve savaşçı özellikler gösteren kabileleri tanımlamaktadır.<ref name="tdk.gov.tr"/> Türk kökenli olmayan Kırcalılar'ın asimilasyonu sonucu bu isim de Türkçeye Kırcaali olarak geçmiştir.<ref name="tdk.gov.tr"/> Antik [[çağ]]larda bölgede yaşamış ve yine "Dağlı" olarak adlandırılmış önemli [[Traklar|'''Trak kabileleri''']] mevcuttu.<ref name="drive.google.com"/> [[:en:Bessi|'''Bes'ler''']] bu bölgede yaşamış Trak kabilelerinin genel adıdır ve Romalılar da bu kabileyi yağmacı [[dağ]] haydutları olarak tanımlamıştır.<ref>{{Web kaynağı |url=https://en.wikipedia.org/wiki/Bessi |başlık=Bes Kabilesi Traklar |erişimtarihi=3 Mart 2021 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20201203042253/https://en.wikipedia.org/wiki/Bessi |arşivtarihi=3 Aralık 2020 |ölüurl=hayır }}</ref> Eldeki genetik, tarihsel ve kültürel veriler halkın Trak kökenli asimile olmuş bir [[topluluk]] olduğunu göstermektedir.<ref>[https://www.familytreedna.com/groups/ftdna-thracian-i-y13338/about/background FTDNA Trak Projesi]</ref><ref>{{Web kaynağı |url=https://www.familytreedna.com/groups/balkangenetics/about/background |başlık=FTDNA Balkan Projesi |erişimtarihi=25 Şubat 2021 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20180523101524/https://www.familytreedna.com/groups/balkangenetics/about/background |arşivtarihi=23 Mayıs 2018 |ölüurl=hayır }}</ref> Halkın geçmişte konuştuğu dil ile ilgili kesin bilgi yoktur.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.kroraina.com/thrac_lang/thrac_4c.html |başlık=Trak Dili-Ivan Duridanov |erişimtarihi=3 Mart 2021 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20190717093819/http://www.kroraina.com/thrac_lang/thrac_4c.html |arşivtarihi=17 Temmuz 2019 |ölüurl=hayır }}</ref><ref>[https://drive.google.com/file/d/0ByJ3Y3dfyhDlSzl2cGxxQUZuT0k/view DOĞU TRAKYA AĞIZLARINDA UZUN ÜNLÜLER-Levent Doğan]</ref><ref>[https://drive.google.com/file/d/0ByJ3Y3dfyhDlWlp4ZnVaN0N0N3M/view KIRKLARELİ PINARHİSAR MERKEZ İLÇESİ VE KÖYLERİ AĞIZ İNCELEMESİ-Gizem Demiray]</ref><ref>[https://drive.google.com/file/d/0ByJ3Y3dfyhDlUGFCMnFhMVd2OFk/view KIRKLARELİ İLİ AĞIZLARI SÖZ VARLIĞI-Hakkı Özkaya]</ref>
'''Bessiler''', [[Rodop Dağları]] çevresine özgü bir halktır. Osmanlı döneminde [[İslam|İslam'a]] geçmiş Bektaşi kökenli Balkan halklarındandır.<ref name="drive.google.com">[https://drive.google.com/file/d/1y5h9_TtaIEj-UuybhtKCLjHJXkFSQo4b/view Trakyanın Kültür ve Tarihi-Dr Arif Müfid Mansel]</ref><ref>[https://books.google.com.tr/books?id=_U9pAAAAMAAJ&q=K%C4%B1rcal%C4%B1lar&dq=K%C4%B1rcal%C4%B1lar&hl=tr&sa=X&ved=2ahUKEwiLwpqp2YXvAhUoposKHWceBXAQ6AEwBHoECAYQAg Rodoplar'da Türk Kalmak-İsmet Topaloğlu]</ref><ref>[https://drive.google.com/file/d/1jnI7JnBPkgrj44G4zpj-mM4tv0wb-I6E/view İstanbul Ansiklopedisi-Reşad Ekrem Koçu-Sayfa 597]</ref> Kırcalılar, Osmanlı döneminde bölgede büyük ve etkili bir kavimdi. Bölgenin şu anki adının Kırcaali olması bu [[halk]] ile ilişkilidir.<ref name="tdk.gov.tr">{{Web kaynağı |url=https://tdk.gov.tr/wp-content/uploads/2014/09/2002_13_15_Zafer.pdf |başlık=Rumelide Kırcalı Faaliyetleri ve Puşkin in Kırcalı Adlı Öyküsü-Dr Zeynep Zafer |erişimtarihi=3 Mart 2021 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20210626201042/https://tdk.gov.tr/wp-content/uploads/2014/09/2002_13_15_Zafer.pdf |arşivtarihi=26 Haziran 2021 |ölüurl=hayır }}</ref> "Kırcalı" adı Bulgarlar tarafından yöre halkına verilmiştir ve dağ köylerinde yaşayan, yağmacı ve savaşçı özellikler gösteren kabileleri tanımlamaktadır.<ref name="tdk.gov.tr"/> Türk kökenli olmayan Kırcalılar'ın asimilasyonu sonucu bu isim de Türkçeye Kırcaali olarak geçmiştir.<ref name="tdk.gov.tr"/> Antik [[çağ]]larda bölgede yaşamış ve yine "Dağlı" olarak adlandırılmış önemli [[Traklar|'''Trak kabileleri''']] mevcuttu.<ref name="drive.google.com"/> [[:en:Bessi|'''Bes'ler''']] bu bölgede yaşamış Trak kabilelerinin genel adıdır ve Romalılar da bu kabileyi yağmacı [[dağ]] haydutları olarak tanımlamıştır.<ref>{{Web kaynağı |url=https://en.wikipedia.org/wiki/Bessi |başlık=Bes Kabilesi Traklar |erişimtarihi=3 Mart 2021 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20201203042253/https://en.wikipedia.org/wiki/Bessi |arşivtarihi=3 Aralık 2020 |ölüurl=hayır }}</ref> Eldeki genetik, tarihsel ve kültürel veriler halkın Trak kökenli asimile olmuş bir [[topluluk]] olduğunu göstermektedir.<ref>[https://www.familytreedna.com/groups/ftdna-thracian-i-y13338/about/background FTDNA Trak Projesi]</ref><ref>{{Web kaynağı |url=https://www.familytreedna.com/groups/balkangenetics/about/background |başlık=FTDNA Balkan Projesi |erişimtarihi=25 Şubat 2021 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20180523101524/https://www.familytreedna.com/groups/balkangenetics/about/background |arşivtarihi=23 Mayıs 2018 |ölüurl=hayır }}</ref> Halkın geçmişte konuştuğu dil ile ilgili kesin bilgi yoktur.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.kroraina.com/thrac_lang/thrac_4c.html |başlık=Trak Dili-Ivan Duridanov |erişimtarihi=3 Mart 2021 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20190717093819/http://www.kroraina.com/thrac_lang/thrac_4c.html |arşivtarihi=17 Temmuz 2019 |ölüurl=hayır }}</ref><ref>[https://drive.google.com/file/d/0ByJ3Y3dfyhDlSzl2cGxxQUZuT0k/view DOĞU TRAKYA AĞIZLARINDA UZUN ÜNLÜLER-Levent Doğan]</ref><ref>[https://drive.google.com/file/d/0ByJ3Y3dfyhDlWlp4ZnVaN0N0N3M/view KIRKLARELİ PINARHİSAR MERKEZ İLÇESİ VE KÖYLERİ AĞIZ İNCELEMESİ-Gizem Demiray]</ref><ref>[https://drive.google.com/file/d/0ByJ3Y3dfyhDlUGFCMnFhMVd2OFk/view KIRKLARELİ İLİ AĞIZLARI SÖZ VARLIĞI-Hakkı Özkaya]</ref>


18.yy sonlarına doğru değişik çeteler kurarak [[devlet]]i uzun süre uğraştırmış olan Kırcalılar/Dağlılar, Osmanlı tarafından yağmacı ve asi bir kabile olarak tanımlanmıştır. Uzun süren anarşi dönemi sonunda siyasi ve ekonomik nedenlerle başlamış olan [[Rumeli Dağlı İsyanları|'''Kırcalı/Dağlı ayaklanmaları''']] Osmanlı tarafından kanlı bir şekilde bastırılmıştır.<ref>{{Web kaynağı |url=https://tr.wikipedia.org/wiki/Rumeli_Da%C4%9Fl%C4%B1_%C4%B0syanlar%C4%B1 |başlık=Rumeli Dağlı İsyanları |erişimtarihi=3 Mart 2021 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20210615114812/https://tr.wikipedia.org/wiki/Rumeli_Da%C4%9Fl%C4%B1_%C4%B0syanlar%C4%B1 |arşivtarihi=15 Haziran 2021 |ölüurl=hayır }}</ref> Kırcalı/Dağlı İsyanları'nın gerçek sebeplerinden biri, bu topluluğun Osmanlı Devleti'nin merkezileşme amacıyla kurmak istediği Nizam-ı Cedit adlı yeni orduya karşı çıkmasıdır.<ref>{{Web kaynağı |url=https://tr.wikipedia.org/wiki/Niz%C3%A2m-%C4%B1_Ced%C3%AEd |başlık=Nizam-ı Cedit |erişimtarihi=3 Mart 2021 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20210110081656/https://tr.wikipedia.org/wiki/Niz%C3%A2m-%C4%B1_Ced%C3%AEd |arşivtarihi=10 Ocak 2021 |ölüurl=hayır }}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/624323 |başlık=MERKEZİ OTORİTE KARŞISINDA BİR DAĞLI EŞKIYASI: DELİ KADRİ |erişimtarihi=3 Mart 2021 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20211130093219/https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/624323 |arşivtarihi=30 Kasım 2021 |ölüurl=hayır }}</ref><ref>[https://drive.google.com/file/d/19JRe2jDJgxJsVgQI-4ohlSBr5vsznn0-/view Doç Dr Yücel Özkaya-Osmanlı İmp Dağlı İsyanları 1791-1808]</ref> Bu yeni ordunun amacı yeniçerileri ortadan kaldırmaktı. Osmanlı döneminde Kırcalı Sekbanları ve Arnavud Sekbanları bölgede önemli bir askeri güçtü. [[Sekban]]lar yeniçeri birliğinin önemli bir bölümünü oluşturur ve devşirme kökenli askerlerdir. Bölgedeki yerel yöneticiler ve Kırcalı reisleri kurulacak yeni ordu ile Osmanlı'nın artık kendilerine ihtiyaç duymayacağını düşünmüştür. Kısaca, Rumeli'de barış paralı askerlikle sağlanıyordu. Osmanlı'nın bu yapıyı bozma teşebbüsü doğal olarak devşirme kökenli paralı askerleri isyana sevk etmiştir. Ve [[çete]] liderleri ilerleyen zamanlarda yöre halkını Türklerden kurtarmaya çalışan kahramanlar olarak [[Bulgaristan tarihi]]ne geçmiştir. Tarıma elverişsiz Rodoplar'da yaşayan Trak bağlantılı gruplar veya daha batıdaki Arnavudlar için paralı askerlik eski tarihlerden beri geçim kaynağı olarak görülmüştür. Yöre halkı [[Roma Dönemi|Roma döneminde]] de paralı askerlik yapmıştır.<ref>[https://drive.google.com/file/d/0ByJ3Y3dfyhDlek1pWWc3Q1ZxMlk/view Doğu Trakya'da Traklar-Prof Dr Engin Beksaç]</ref>
18.yy sonlarına doğru değişik çeteler kurarak [[devlet]]i uzun süre uğraştırmış olan Kırcalılar/Dağlılar, Osmanlı tarafından yağmacı ve asi bir kabile olarak tanımlanmıştır. Uzun süren anarşi dönemi sonunda siyasi ve ekonomik nedenlerle başlamış olan [[Rumeli Dağlı İsyanları|'''Kırcalı/Dağlı ayaklanmaları''']] Osmanlı tarafından kanlı bir şekilde bastırılmıştır.<ref>{{Web kaynağı |url=https://tr.wikipedia.org/wiki/Rumeli_Da%C4%9Fl%C4%B1_%C4%B0syanlar%C4%B1 |başlık=Rumeli Dağlı İsyanları |erişimtarihi=3 Mart 2021 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20210615114812/https://tr.wikipedia.org/wiki/Rumeli_Da%C4%9Fl%C4%B1_%C4%B0syanlar%C4%B1 |arşivtarihi=15 Haziran 2021 |ölüurl=hayır }}</ref> Kırcalı/Dağlı İsyanları'nın gerçek sebeplerinden biri, bu topluluğun Osmanlı Devleti'nin merkezileşme amacıyla kurmak istediği Nizam-ı Cedit adlı yeni orduya karşı çıkmasıdır.<ref>{{Web kaynağı |url=https://tr.wikipedia.org/wiki/Niz%C3%A2m-%C4%B1_Ced%C3%AEd |başlık=Nizam-ı Cedit |erişimtarihi=3 Mart 2021 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20210110081656/https://tr.wikipedia.org/wiki/Niz%C3%A2m-%C4%B1_Ced%C3%AEd |arşivtarihi=10 Ocak 2021 |ölüurl=hayır }}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/624323 |başlık=MERKEZİ OTORİTE KARŞISINDA BİR DAĞLI EŞKIYASI: DELİ KADRİ |erişimtarihi=3 Mart 2021 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20211130093219/https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/624323 |arşivtarihi=30 Kasım 2021 |ölüurl=hayır }}</ref><ref>[https://drive.google.com/file/d/19JRe2jDJgxJsVgQI-4ohlSBr5vsznn0-/view Doç Dr Yücel Özkaya-Osmanlı İmp Dağlı İsyanları 1791-1808]</ref> Bu yeni ordunun amacı yeniçerileri ortadan kaldırmaktı. Osmanlı döneminde Kırcalı Sekbanları ve Arnavud Sekbanları bölgede önemli bir askeri güçtü. [[Sekban]]lar yeniçeri birliğinin önemli bir bölümünü oluşturur ve devşirme kökenli askerlerdir. Bölgedeki yerel yöneticiler ve Kırcalı reisleri kurulacak yeni ordu ile Osmanlı'nın artık kendilerine ihtiyaç duymayacağını düşünmüştür. Kısaca, Rumeli'de barış paralı askerlikle sağlanıyordu. Osmanlı'nın bu yapıyı bozma teşebbüsü doğal olarak devşirme kökenli paralı askerleri isyana sevk etmiştir. Ve [[çete]] liderleri ilerleyen zamanlarda yöre halkını Türklerden kurtarmaya çalışan kahramanlar olarak [[Bulgaristan tarihi]]ne geçmiştir. Tarıma elverişsiz Rodoplar'da yaşayan Trak bağlantılı gruplar veya daha batıdaki Arnavudlar için paralı askerlik eski tarihlerden beri geçim kaynağı olarak görülmüştür. Yöre halkı [[Roma Dönemi|Roma döneminde]] de paralı askerlik yapmıştır.<ref>[https://drive.google.com/file/d/0ByJ3Y3dfyhDlek1pWWc3Q1ZxMlk/view Doğu Trakya'da Traklar-Prof Dr Engin Beksaç]</ref>

Sayfanın 19.02, 16 Mart 2024 tarihindeki hâli

Bessiler, Rodop Dağları çevresine özgü bir halktır. Osmanlı döneminde İslam'a geçmiş Bektaşi kökenli Balkan halklarındandır.[1][2][3] Kırcalılar, Osmanlı döneminde bölgede büyük ve etkili bir kavimdi. Bölgenin şu anki adının Kırcaali olması bu halk ile ilişkilidir.[4] "Kırcalı" adı Bulgarlar tarafından yöre halkına verilmiştir ve dağ köylerinde yaşayan, yağmacı ve savaşçı özellikler gösteren kabileleri tanımlamaktadır.[4] Türk kökenli olmayan Kırcalılar'ın asimilasyonu sonucu bu isim de Türkçeye Kırcaali olarak geçmiştir.[4] Antik çağlarda bölgede yaşamış ve yine "Dağlı" olarak adlandırılmış önemli Trak kabileleri mevcuttu.[1] Bes'ler bu bölgede yaşamış Trak kabilelerinin genel adıdır ve Romalılar da bu kabileyi yağmacı dağ haydutları olarak tanımlamıştır.[5] Eldeki genetik, tarihsel ve kültürel veriler halkın Trak kökenli asimile olmuş bir topluluk olduğunu göstermektedir.[6][7] Halkın geçmişte konuştuğu dil ile ilgili kesin bilgi yoktur.[8][9][10][11]

18.yy sonlarına doğru değişik çeteler kurarak devleti uzun süre uğraştırmış olan Kırcalılar/Dağlılar, Osmanlı tarafından yağmacı ve asi bir kabile olarak tanımlanmıştır. Uzun süren anarşi dönemi sonunda siyasi ve ekonomik nedenlerle başlamış olan Kırcalı/Dağlı ayaklanmaları Osmanlı tarafından kanlı bir şekilde bastırılmıştır.[12] Kırcalı/Dağlı İsyanları'nın gerçek sebeplerinden biri, bu topluluğun Osmanlı Devleti'nin merkezileşme amacıyla kurmak istediği Nizam-ı Cedit adlı yeni orduya karşı çıkmasıdır.[13][14][15] Bu yeni ordunun amacı yeniçerileri ortadan kaldırmaktı. Osmanlı döneminde Kırcalı Sekbanları ve Arnavud Sekbanları bölgede önemli bir askeri güçtü. Sekbanlar yeniçeri birliğinin önemli bir bölümünü oluşturur ve devşirme kökenli askerlerdir. Bölgedeki yerel yöneticiler ve Kırcalı reisleri kurulacak yeni ordu ile Osmanlı'nın artık kendilerine ihtiyaç duymayacağını düşünmüştür. Kısaca, Rumeli'de barış paralı askerlikle sağlanıyordu. Osmanlı'nın bu yapıyı bozma teşebbüsü doğal olarak devşirme kökenli paralı askerleri isyana sevk etmiştir. Ve çete liderleri ilerleyen zamanlarda yöre halkını Türklerden kurtarmaya çalışan kahramanlar olarak Bulgaristan tarihine geçmiştir. Tarıma elverişsiz Rodoplar'da yaşayan Trak bağlantılı gruplar veya daha batıdaki Arnavudlar için paralı askerlik eski tarihlerden beri geçim kaynağı olarak görülmüştür. Yöre halkı Roma döneminde de paralı askerlik yapmıştır.[16]

Kaynakça

  1. ^ a b Trakyanın Kültür ve Tarihi-Dr Arif Müfid Mansel
  2. ^ Rodoplar'da Türk Kalmak-İsmet Topaloğlu
  3. ^ İstanbul Ansiklopedisi-Reşad Ekrem Koçu-Sayfa 597
  4. ^ a b c "Rumelide Kırcalı Faaliyetleri ve Puşkin in Kırcalı Adlı Öyküsü-Dr Zeynep Zafer" (PDF). 26 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Mart 2021. 
  5. ^ "Bes Kabilesi Traklar". 3 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2021. 
  6. ^ FTDNA Trak Projesi
  7. ^ "FTDNA Balkan Projesi". 23 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2021. 
  8. ^ "Trak Dili-Ivan Duridanov". 17 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2021. 
  9. ^ DOĞU TRAKYA AĞIZLARINDA UZUN ÜNLÜLER-Levent Doğan
  10. ^ KIRKLARELİ PINARHİSAR MERKEZ İLÇESİ VE KÖYLERİ AĞIZ İNCELEMESİ-Gizem Demiray
  11. ^ KIRKLARELİ İLİ AĞIZLARI SÖZ VARLIĞI-Hakkı Özkaya
  12. ^ "Rumeli Dağlı İsyanları". 15 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2021. 
  13. ^ "Nizam-ı Cedit". 10 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2021. 
  14. ^ "MERKEZİ OTORİTE KARŞISINDA BİR DAĞLI EŞKIYASI: DELİ KADRİ". 30 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2021. 
  15. ^ Doç Dr Yücel Özkaya-Osmanlı İmp Dağlı İsyanları 1791-1808
  16. ^ Doğu Trakya'da Traklar-Prof Dr Engin Beksaç

Dış bağlantılar