Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Hồ Baikal”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi
Không có tóm lược sửa đổi
Thẻ: Soạn thảo trực quan Sửa đổi di động Sửa đổi từ trang di động Sửa đổi di động nâng cao
 
(Không hiển thị 29 phiên bản của 13 người dùng ở giữa)
Dòng 1:
{{1000 bài cơ bản}}
{{Infobox lake
|name=Hồ Baikal
|image=Jezioro Bajkał 2.jpg
|caption=
Hàng 17 ⟶ 16:
|area = {{convert|31.722|km2|abbr=on}}
|depth = {{convert|744,4|m|abbr=on}}<ref name="INTAS"/>
|residence_time = 330 years<ref>{{chú thích web |author=M.A. Grachev |url=http://lin.irk.ru/grachev/eng/introduction.htm |title=On the present state of the ecological system of lake Baikal |publisher=Lymnological Institute, Siberian Division of the Russian Academy of Sciences |accessdateaccess-date =ngày 9 tháng 7 năm 2009 |deadurlurl-status=yesdead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110820023119/http://lin.irk.ru/grachev/eng/introduction.htm |archivedatearchive-date=ngày 20 tháng 8 năm 2011 |df=dmy-all }}</ref>
|max-depth = {{convert|1642|m|abbr=on}}<ref name="INTAS"/>
|volume = {{convert|23.615,39|km3|cumi|-1|abbr=on}}<ref name="INTAS"/>
|shore = {{convert|2.100|km|-1|abbr=on}}<ref name=SPN2014>{{chú thích báo| url=https://sputniknews.com/onlinenews/2004062339763495/ | title= Unique aquarium on Lake Baikal | date=23 tháng 6 năm 2004 | publisher= Sputnik News | accessdateaccess-date =ngày 10 tháng 6 năm 2017}}</ref>
|elevation = {{convert|455,5|m|0|abbr=on}}
|islands = 27 ([[Đảo Olkhon]])
Hàng 34 ⟶ 33:
|Area = 8.800.000 ha
}}
|nametên=Hồ Baikal}}
}}
 
'''Hồ Baikal''' (phiên âm [[tiếng Việt]]: '''Hồ Bai-can'''; {{lang-rus|о́зеро Байка́л|r=Ozero Baykal|p=ˈozʲɪrə bɐjˈkal}}; {{lang-bxr|Байгал нуур}}, {{lang-mn|Байгал нуур}}, ''Baygal nuur'', nghĩa là "hồ tự nhiên"<ref>Altangerel Damdinsuren, English to Mongolian Dictionary (1998) ''Silverland: A Winter Journey Beyond the Urals'', London, John Murray, page 173</ref>; {{lang-ky|Байкол}}) là [[Hồ đứt gãy|hồ đứt gãy lục địa]] ở [[Nga]], thuộc phía nam [[Siberi]], giữa tỉnh [[Irkutsk (tỉnh)|Irkutsk]] ở phía tây bắc và [[Buryatia|Cộng hòa Buryatia]] ở phía đông nam.
 
Đây là [[hồ nước ngọt]] có lượng [[nước]] lớn nhất thế giới, chiếm khoảng 22-23% tổng lượng nước ngọt không bị đóng băng quanh năm trên bề mặt thế giới.<ref>{{chú thích sách|author1authors=Schwarzenbach, Rene P.; |author2=Philip M. Gschwend; |author3=Dieter M. Imboden | title=Environmental Organic Chemistry |url=https://archive.org/details/environmentalorg0002schw| year=2003 | publisher=Wiley Interscience | edition=2 | page=[https://archive.org/details/environmentalorg0002schw/page/1052 1052] | isbn=9780471350538}}</ref><ref>{{chú thích sách| authors=Tyus, Harold M. | title=Ecology and Conservation of Fishes | year=2012 | publisher=CRC Press | page=116 | isbn=978-1-4398-9759-1}}</ref> Với {{convert|23.615,39|km3|cumi|-1|abbr=on}} nước ngọt, nó nhiều hơn cả năm hồ nước của [[Ngũ Đại Hồ]] cộng lại.<ref>{{chú thích sách|editor-last1=Bright|editor-first1= Michael | others=preface by Koichiro Mastsuura|title=1001 natural wonders: you must see before you die|url=https://archive.org/details/1001naturalwonde0000unse|date=2010|publisher=Cassell Illustrated|location=London|isbn=9781844036745|page=[https://archive.org/details/1001naturalwonde0000unse/page/620 620]|edition=2009 }}</ref> Độ sâu tối đa của hồ là {{convert|1.642|m|abbr=on}},<ref name="INTAS">{{chú thích web|year=|month=|url=http://users.ugent.be/~mdbatist/intas/morphometry.htm|title=A new bathymetric map of Lake Baikal. MORPHOMETRIC DATA. INTAS Project 99-1669.Ghent University, Ghent, Belgium; Consolidated Research Group on Marine Geosciences (CRG-MG), University of Barcelona, Spain; Limnological Institute of the Siberian Branch of the Russian Academy of Sciences, Irkutsk, Russian Federation; State Science Research Navigation-Hydrographic Institute of the Ministry of Defense, St.Petersburg, Russian Federation |publisher=Ghent University, Ghent, Belgium|accessdateaccess-date=9 tháng 7 năm 2009|archive-date=2018-12-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20181225085935/http://users.ugent.be/~mdbatist/intas/morphometry.htm|url-status=dead}}</ref> nên Baikal chính là hồ sâu nhất thế giới<ref>{{chú thích web|year=|month=|url=http://geology.com/records/deepest-lake.shtml|title=Deepest Lake in the World|publisher=geology.com |accessdateaccess-date =18 tháng 8 năm 2007}}</ref> được coi là một trong số những hồ trong nhất và cũng là hồ lâu đời nhất thế giới.<ref name="Jung2004">{{chú thích sách |title=Ecosystems and Natural Resources of Mountain Regions. Proceedings of the first international symposium on Lake Baikal: The current state of the surface and underground hydrosphere in mountainous areas. "Nauka", Novosibirsk, Russia |lastyear=Jung |first=J. |coauthors=Hojnowski, C., Jenkins, H., Ortiz, A., Brinkley, C., Cadish, L., Evans, A., Kissinger, P., Ordal, L., Osipova, S., Smith, A., Vredeveld, B., Hodge, T., Kohler, S., Rodenhouse, N. and Moore, M. |editor1-first=A.I. 2004|editor1-last=Smirnov |editor2editor1-first=LA.RI. |editor2-last=Izmest'eva |year=2004 |pages=131–140 |chapter=Diel vertical migration of zooplankton in Lake Baikal and its relationship to body size|access-date=9 August 2009|chapterurleditor2-last=Izmest'eva|editor2-first=L.R.|chapter-url=http://www.wellesley.edu/Biology/Faculty/Mmoore/Content/JUNG_et_al_2004.pdf |format=PDF |accessdate=ngày 9 tháng 8 năm 2009}}</ref> và cũng là hồ lâu đời nhất thế giới.<ref name=Jung2004>{{chú thích sách |title=Ecosystems and Natural Resources of Mountain Regions. Proceedings of the first international symposium on Lake Baikal: The current state of the surface and underground hydrosphere in mountainous areas. "Nauka", Novosibirsk, Russia|authors=Jung, J., Hojnowski, C., Jenkins, H., Ortiz, A., Brinkley, C., Cadish, L., Evans, A., Kissinger, P., Ordal, L., Osipova, S., Smith, A., Vredeveld, B., Hodge, T., Kohler, S., Rodenhouse, N. and Moore, M. |editor1archive-firstdate=A.I. |editor12011-06-last=Smirnov 15|editor2archive-firsturl=Lhttps://web.Rarchive. |editor2-last=Izmest'eva |year=2004 |pages=131–140 |chapter=Diel vertical migration of zooplankton in Lake Baikal and its relationship to body size |chapterurl=org/web/20110615182026/http://www.wellesley.edu/Biology/Faculty/Mmoore/Content/JUNG_et_al_2004.pdf |accessdate=ngày 9 tháng 8 năm 2009}}</ref> khi nó hình thành cách đây 25-30 triệu năm trước.<ref name="unesco">{{chú thích web|url=http://whc.unesco.org/en/list/754|title=Lake Baikal – UNESCO World Heritage Centre|accessdateaccess-date =ngày 5 tháng 10 năm 2012}}</ref><ref name=ScienceDaily2017>{{chú thích web|url=https://www.sciencedaily.com/releases/2017/07/170726103013.htm|title=Lake Baikal: Protection of a unique ecosystem|publisher=ScienceDaily|date=ngày 26 tháng 7 năm 2017|accessdateaccess-date =ngày 16 tháng 1 năm 2018}}</ref> Xét về diện tích bề mặt, đây là hồ nước lớn thứ bảy trên thế giới.
 
Tương tự như [[hồ Tanganyika]], hồ Baikal được hình thành từ một [[thung lũng tách giãn]] cổ có hình lưỡi [[liềm]] dài với diện tích bề mặt {{convert|31722|km2|sqmi|abbr=on}}, nhỏ hơn so với [[hồ Thượng|hồ Superior]] hay [[hồ Victoria]]. Baikal là nhà của hàng ngàn loài động thực vật, nhiều trong số đó không thể tìm thấy ở nơi nào khác trên thế giới.<ref>{{cite encyclopedia |title=Russia |work=Britannica Student Encyclopedia |year=2007 |publisher=Encyclopædia Britannica Online |accessdateaccess-date =3 tháng 7 năm 2007 |url=http://www.britannica.com/ebi/article-207539}}</ref> Chính vì vậy, hồ Baikal đã được [[UNESCO]] công nhận là [[Di sản thế giới]] vào năm 1996.<ref>{{chú thích web|url=http://whc.unesco.org/en/list/754|title=Lake Baikal — World Heritage Site|publisher=World Heritage|accessdateaccess-date =13 tháng 1 năm 2007}}</ref> Khu vực phía đông bờ hồ là nơi sinh sống của các bộ lạc [[người Buryat]],<ref>{{chú thích web |last=Hammer |firstauthors=M. |coauthors=Hammer & Karafet, T. |title=DNA & the peopling of Siberia |url=http://www.mnh.si.edu/arctic/html/peopling_siberia.html |year=1995 |publisher=Smithsonian Institution |accessdateaccess-date=ngày 9 tháng 8 năm 2009 |archive-date=2015-12-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151224202140/http://www.mnh.si.edu/arctic//html/peopling_siberia.html |url-status=dead }}</ref><ref name=animal>{{chú thích sách |title=The Other Side of Russia: A Slice of Life in Siberia and the Russian Far East |last=Hudgins |first=S. |year=2003 |publisher=Texas A&M University Press |url=http://www.tamupress.com/product/Other-Side-of-Russia,4080.aspx |format=PDF |accessdateaccess-date =9 tháng 8 năm 2009}}</ref> họ chăn nuôi dê, lạc đà, bò và cừu,<ref name=animal/> trong một môi trường khắc nghiệt khi nhiệt độ trung bình tối thiểu vào mùa đông là {{convert|-19|C|F}} và tối đa trong mùa hè chỉ là {{convert|14|C|F}}.<ref>{{chú thích tạp chí |last=Fefelov |firstauthors=I. |coauthors=Fefelov & Tupitsyn, I. |year=2004 |month=August |title=Waders of the Selenga delta, Lake Baikal, eastern Siberia |journal=Wader Study Group Bulletin |volume=104 |pages=66–78 |url=http://elibrary.unm.edu/sora/IWSGB/v104/p00066-p00078.pdf |format=PDF |accessdateaccess-date=9 tháng 8 năm 2009 |archive-date = ngày 25 tháng 8 năm 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120825115517/http://elibrary.unm.edu/sora/IWSGB/v104/p00066-p00078.pdf }}</ref>
 
Khu vực phía đông của hồ Baikal được gọi là [[Ngoại Baikal]] và khu vực quanh hồ đôi khi được gọi đơn giản là [[Baikalia]].
 
==Lịch sử==
Khu vực Baikal, đôi khi được gọi là [[Baikalia]], đã có một lịch sử lâu dài về sự định cư của con [[người]]. Một [[bộ lạc]] đượcđc biết đến sớm nhất trong khu vực là [[người Kurykan]].<ref>{{chú thích sách| author=Lincoln, W.B. | title=The Conquest of a Continent: Siberia and the Russians | page=246 | year=2007 | publisher=Cornell University Press | isbn=978-0-8014-8922-8}}</ref>
 
Nằm trong lãnh thổ cũ phía bắc của người [[Hung Nô]], đây là một trong những nơi diễn ra [[Chiến tranh Hán-Hung Nô]], nơi quân đội của [[nhà Hán]] truy đuổi và đánh bại lực lượng Hung Nô từ thế kỷ thứ 2 trước Công nguyên. Họ đã ghi lại rằng, hồ nước là một "biển lớn" và gọi nó là "Bắc Hải" (北海), một trong [[Tứ Hải]] của Trung Quốc cổ đại.<ref>{{chú thích sách |title=Các cuộc chiến tranh với Hung Nô: Một bản dịch từ Tư trị thông giám |last=Yap |first=Joseph |year=2009 |publisher=AuthorHouse |isbn=9781449006051 |page=276 |accessdateaccess-date =25 tháng 7 năm 2012 |url=http://books.google.com.hk/books?id=RovRuGZQYhsC&pg=PA276&lpg=PA276&dq=su+wu+north+sea&source=bl&ots=Ml-Qg0ZBLq&sig=ncnSVgUZo3o5FP4nPPSJCtnZsew&hl=en&sa=X&ei=DHsPUPXvI8nrrQfPgIHYBA&redir_esc=y#v=onepage&q=su%20wu%20north%20sea&f=false}}</ref> Bộ lạc người Kurykan nguồn gốc từ Siberi định cư tại đây vào thế kỷ thứ 6 đặt cho nó một cái tên dịch ra có nghĩa là "nhiều nước". Sau này nó được những [[người Buryat]] gọi là "Hồ tự nhiên" (''Baygal nuur'') và "Hồ giàu có" (''Bay göl'') bởi những [[người Yakut]].<ref>{{chú thích sách|first=W. Bruce|last=Lincoln|title=The Conquest of a Continent: Siberia and the Russians|year=2007|publisher=Cornell University Press|isbn=978-0-8014-8922-8|page=246}}</ref> Rất ít những người châu Âu biết về hồ nước này cho đến thế kỷ thứ 17, khi lãnh thổ của Nga mở rộng đến đây. Nhà thám hiểm người Nga đầu tiên đến đây là [[Kurbat Ivanov]] vào năm [[1643]].<ref>{{chú thích web|url=http://www.irkutsk.org/baikal/research.htm |title=Research of the Baikal |publisher=Irkutsk.org |date=ngày 18 tháng 1 năm 2006 |accessdateaccess-date = ngày 2 tháng 1 năm 2012}}</ref>
 
Sự bành trướng của [[Sa quốc Nga]] vào khu vực của người Buryat nằm quanh hồ Baikal<ref>George V. Lantzeff and Richard A. Price, 'Eastward to Empire',1973</ref> từ 1628–58 như là một phần của [[Cuộc chinh phạt của người Nga ở Siberia]]. Quân đội Nga theo dòng [[sông Angara]] ngược từ [[Yeniseysk]] (thành lập năm 1619) và sau đó di chuyển về phía nam từ [[sông Lena]]. [[Người Nga]] lần đầu tiên nghe nói về lãnh thổ của những người Buryat vào năm 1609 tại [[Tomsk]]. Theo truyện dân gian liên quan sau thực tế khoảng một thế kỷ thì vào năm 1623, [[Demid Pyanda]], người có thể là người Nga đầu tiên đến Lena khi đi từ thượng lưu Lena đến Angara và đến Yeniseysk.<ref>{{chú thích web|url=http://www.randewy.ru/karta/geogr24.html |script-title=ru:Открытие Русскими Средней И Восточной Сибири |publisher=Randewy.ru |accessdateaccess-date = ngày 2 tháng 1 năm 2012 |language=Ngaru}}</ref>
 
Vikhor Savin (1624) và [[Maksim Perfilyev]] (1626 và 1627–28) đã khám phá vùng đất của [[Người Evenk|người Tungus]] ở hạ lưu Angara. Ở phía tây, [[Krasnoyarsk]] trên thượng lưu sông Yenisei được thành lập vào năm 1627. Một số cuộc thám hiểm không có tài liệu được khám phá về phía đông từ [[Krasnoyarsk]]. Năm 1628, [[Pyotr Beketov]] lần đầu tiên bắt một nhóm người Buryat nộp các cống phẩm (''[[Yasak]]'') tại địa điểm mà sau này là [[Bratsk]]. Năm 1629, Yakov Khripunov lên đường từ Tomsk để tìm kiếm một mỏ bạc được đồn đại. Người của ông sớm bắt đầu cướp bóc cả người Nga và người bản địa. Họ có thêm một nhóm bạo loạn khác từ Krasnoyarsk tham gia cùng, nhưng đã rời khỏi vùng đất của người Buryat khi thiếu lương thực. Điều này gây khó khăn cho những người Nga khác khi vào khu vực này. Năm 1631, Maksim Perfilyev xây dựng một [[Ostrog (pháo đài)|pháo đài gỗ]] (''Ostrog'') tại Bratsk. Đến năm 1634, Bratsk đã bị phá hủy và quân đồn trú tại đây đều bị giết. Bratsk phục hồi bằng một cuộc viễn chinh chinh phạt dưới thời Radukovskii một năm sau đó. Năm 1638, nó tiếp tục bị bao vây nhưng không thành công.
Hàng 59 ⟶ 58:
[[Đường sắt xuyên Sibir]] được xây dựng giữa năm 1896 đến 1902 băng qua khu vực này thông qua [[đường sắt Circum-Baikal]] ở cuối tây nam hồ Baikal cần phải sử dụng 200 cây cầu và 33 đường hầm. Cho đến khi hoàn thành, một chuyến phà đã vận chuyển các toa tàu băng qua hồ từ [[cảng Baikal]] đến [[Mysovaya]] trong một số năm. Khi đường sắt được xây dựng, một đoàn thám hiểm thủy văn lớn do [[Fedor Kirillovich Drizhenko|F.K. Drizhenko]] lãnh đạo đã vẽ bản đồ đường viền chi tiết đầu tiên của hồ.
 
Hồ Baikal trở thành một [[Trận chiến Hồ Baikal|chiến trường nhỏ]] giữa [[Quân đoàn Tiệp Khắc]] và [[Hồng Quân]] [[Liên Xô]] vào năm 1918. Vào những thời điểm hồ bị đóng băng, có thể đi bộ qua hồ mặc dù nguy cơ bị [[bỏng lạnh]] và [[hạ thân nhiệt]] có thể gây chết người bởi những cơn gió lớn và lạnh thổi qua mà không bị cản trở trên những dải [[băng]] phẳng. Vào mùa đông năm 1920, lực lượng [[Bạch Vệ]] rút lui khi băng qua hồ Baikal đóng băng. Gió trên mặt hồ khi ấy rất lạnh khiến nhiều người chết và bị đóng băng tại chỗ cho đến khi tan băng vào mùa xuân. Bắt đầu từ năm 1956, đập Irkutsk trên sông Angara được xây dựng khiến mực nước trong hồ nâng lên cao đã nâng mực nước hồ lên {{Convert|1,4|m|ft|abbr=on}}.<ref name="his">{{chú thích web|title=Irkutsk Hydroelectric Power Station History|url=http://en.irkutskenergo.ru/qa/1008.2.html|publisher=Irkutskenergo|accessdate access-date= ngày 7 tháng 9 năm 2010|archive-date=2013-03-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20130325234405/http://en.irkutskenergo.ru/qa/1008.2.html|url-status=dead}}</ref>
 
Khi đường sắt được xây dựng, một đoàn thám hiểm thủy văn lớn do F.K. Drizhenko sản xuất bản đồ đường viền chi tiết đầu tiên của lòng hồ.
 
<gallery mode="packed">
Hàng 77 ⟶ 74:
}}
</div>
Hồ Baikal nằm trong một thung lũng tách giãn được hình thành bởi Đới tách giãn Baikal, nơi vỏ Trái Đất dần tách ra.<ref name="oddities">{{chú thích web|url=http://www.gi.alaska.edu/ScienceForum/ASF9/986.html|title=The Oddities of Lake Baikal|publisher=Alaska Science Forum |accessdateaccess-date=ngày 7 tháng 1 năm 2007|archive-date = ngày 19 tháng 4 năm 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120419072226/http://www2.gi.alaska.edu/ScienceForum/ASF9/986.html}}</ref> Với chiều dài {{convert|636|km|abbr=on}} và [[chiều rộng]] {{convert|79|km|abbr=on}} và diện tích {{convert|31722|km2|abbr=on}}, hồ Baikal có diện tích bề mặt lớn hơn bất kỳ hồ nước ngọt nào khác tại châu Á và là hồ sâu lớn nhất thế giới với độ sâu {{convert|1642|m|abbr=on}} dưới mực nước biển. Phần đáy của hồ sâu {{convert|1186,5|m|abbr=on}} dưới mực nước biển, song bên dưới đó là {{convert|7|km|abbr=on}} [[trầm tích]], vì thể điểm đáy của đứt gãy sâu {{convert|8|-|11|km|abbr=on}} dưới mặt đất xung quanh: và là đứt gãy trên lục địa sâu nhất trên [[tráiTrái Đất|trái đất]].<ref name="oddities"/> Theo quan điểm địa chất, đứt gãy này vẫn còn trẻ và đang hoạt động, nó mở rộng khoảng 2&nbsp;cm mỗi năm. Đớt đứt gãy này cũng có hoạt động động đất, ngoài ra cũng có các suối nước nóng trong khu vực quanh hồ. Hồ Baikal được phân thành ba bồn hay bể: Bắc, Trung và Nam, với độ sâu tương ứng là {{convert|900|m|abbr=on}}, {{convert|1600|m|abbr=on}}, và {{convert|1400|m|abbr=on}}. Bồn Bắc và Trung tách biệt nhau qua dãy Academician trong khi khu vực quanh đồng bằng Selenga và vùng yên ngựa Buguldeika tách biệt bồn Trung và Nam. Hồ thoát nước qua [[sông Angara]], một chi lưu của [[enisei|sông Enisei]]. Địa hình đáng chú ý tại hồ Baikal là [[Mũi Ryty]] nằm trên bờ tây bắc.
 
Hồ Baikal ước tính có tuổi đời từ 25-30 triệu năm trước khiến nó trở thành hồ nước lâu đời nhất thế giới.<ref name="unesco"/><ref name=ScienceDaily2017/>
Bao quanh hồ nước là những dãy núi. Phía bắc là [[Dãy núi Baikal]], đông bắc là [[dãy Barguzin]], rừng Taiga bao quanh và hồ được bảo vệ bởi rất nhiều các vườn quốc gia, khu bảo tồn thiên nhiên. Trong hồ nước là 27 hòn đảo lớn nhỏ khác nhau, lớn nhất trong số đó là [[đảo Olkhon]] dài {{convert|72|km|abbr=on}} là đảo hồ lớn thứ ba thế giới. Hồ nước được nuôi dưỡng bởi 330 con sông lớn nhỏ.<ref name="cnn">{{chú thích báo|url=http://www.cnn.com/SPECIALS/2000/russia/story/train/lake.baikal/|title=Lake Baikal: the great blue eye of Siberia|publisher=CNN |accessdateaccess-date=ngày 21 tháng 10 năm 2006 |archiveurl = https://web.archive.org/web/20061011114225/http://www.cnn.com/SPECIALS/2000/russia/story/train/lake.baikal/ <!|archive-date=2006- Bot retrieved archive 10-11|url-> status=dead|archivedate archive-url= ngày 11 tháng 10 năm 2006https://web.archive.org/web/20061011114225/http://www.cnn.com/SPECIALS/2000/russia/story/train/lake.baikal/}}</ref> Những dòng chính chảy trực tiếp vào Baikal là [[sông Selenga]], [[sông Barguzin|Barguzin]], [[sông Thượng Angara|Thượng Angara]], [[sông Turka|Turka]], [[sông Sarma|Sarma]] và [[sông Snezhnaya|Snezhnaya]]. [[Sông Angara]] là cửa thoát nước duy nhất của hồ Baikal.
 
Hồ được bao quanh bởi những ngọn núi; [[Dãy núi Baikal]] ở bờ phía bắc, dãy Barguzin ở bờ đông bắc và các cánh rừng [[taiga]] được bảo vệ như một công viên quốc gia. Hồ có 27 hòn đảo; lớn nhất là [[hồ Olkhon]], dài 72 &nbsp;km (45 dặm) và là hòn đảo trên hồ lớn thứ ba thế giới. Hồ được 330 dòng sông chảy vào. Những con sông chính chảy trực tiếp vào hồ Baikal là Selenga, Barguzin, Upper Angara, Turka, Sarma và Snezhnaya. Nó được dẫn lưu thông qua một lối thoát duy nhất, Angara.
 
<gallery mode="packed">
Hàng 92 ⟶ 89:
 
===Đặc điểm của nước===
[[FileTập tin:Baikal 1739.jpg|thumb|Nước trong hồ Baikal đặc biệt trong]]
[[FileTập tin:Chayki v Chivyrkuyskom zalive.JPG|thumb|[[Mòng biển Vega]] trên hồ Baikal]]
Baikal là một trong những hồ nước trong nhất thế giới. Vào mùa đông, ở những khu vực mở, độ trong của nó có thể thấy được độ sâu từ {{convert|30-40|m|ft|abbr=on|-1}} nhưng trong suốt mùa hè, thường là chỉ ở mức từ {{convert|5-8|m|ft|round=5}}.<ref name=FEOW>Freshwater Ecoregions of the World (2008). ''[http://www.feow.org/ecoregions/details/lake_baikal Lake Baikal.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160303193643/http://www.feow.org/ecoregions/details/lake_baikal |date = ngày 3 tháng 3 năm 2016}}'' Retrieved ngày 16 tháng 7 năm 2014.</ref> Hồ Baikal rất giàu [[ÔxyOxy]], ngay cả ở những khu vực nước sâu, tách ra khỏi những khối phân tầng nước rõ rêtrệt như tại [[Hồ Tanganyika]] và [[Biển Đen]].<ref>{{chú thích sách | author1authors=Hutter|; author2=Yongqi; | author3=Chubarenko | year=2011 | title=Physics of Lakes: Foundation of the Mathematical and Physical Background | volume=1 | page=11 | isbn=978-3-642-15178-1}}</ref><ref>{{chú thích web| title=Unique body of water | url=http://www.blackseascene.net/content/content.asp?menu=0040032_000000 | publisher=Black Sea Scene | accessdateaccess-date =ngày 5 tháng 3 năm 2018}}</ref>
 
Ở hồ Baikal, nhiệt độ nước thay đổi đáng kể tùy thuộc vào vị trí, độ sâu và thời gian trong năm. Trong mùa đông và mùa xuân, bề mặt đóng băng trong khoảng từ 4-5 tháng, bắt đầu từ tháng 1 cho đến đầu tháng 5-6 (chậm nhất ở phía bắc) khi mặt hồ phủ đầy băng.<ref name=baikalice>{{chú thích web | title=Ice Conditions | url=http://www.bww.irk.ru/baikalclimate/baikalice.html | publisher=bww.irk.ru | accessdateaccess-date=ngày 8 tháng 6 năm 2017 | archive-date=2019-05-14 | archive-url=https://web.archive.org/web/20190514111609/http://www.bww.irk.ru/baikalclimate/baikalice.html | url-status=dead }}</ref> Trung bình, lớp băng có độ dày từ {{convert|0,5-1,4|m|ft|abbr=on}}<ref>{{chú thích web| title=Baikal seal | url=http://baikal.ru/en/baikal/excursion/nerpa.html | publisher=baikal.ru | accessdateaccess-date =ngày 9 tháng 6 năm 2017}}</ref> nhưng tại một số [[gò băng]] nổi có thể lên đến {{convert|2|m|ft|abbr=on}}.<ref name=baikalice/> Trong giai đoạn này, nhiệt độ tăng chậm theo độ sâu của hồ, lạnh nhất gần bề mặt băng bao phủ cho đến độ sâu từ {{convert|200-250|m|ft|abbr=on}} với nhiệt độ {{convert|3,5-3,8|C|F|abbr=on}}.<ref name=Gurulev>{{chú thích web | author=Gurulev, S.A. | title=Temperature of Lake Baikal Water | url=http://www.bww.irk.ru/baikalwater/temperature.html | publisher=bww.irk.ru | accessdateaccess-date=ngày 8 tháng 6 năm 2017 | archive-date=2019-05-13 | archive-url=https://web.archive.org/web/20190513015946/http://www.bww.irk.ru/baikalwater/temperature.html | url-status=dead }}</ref> Sau khi lớp băng nứt ra, bề mặt hồ được làm ấm dần lên bởi Mặt trời từ tháng 5-6 cho đến độ sâu {{convert|300|m|ft|abbr=on}} nhưng nhiệt độ cũng chỉ dao động quanh {{convert|4|C|F|abbr=on}} bởi sự hòa trộn nước. Mặt trời tiếp tục làm nóng bề mặt nước và đạt cực đại vào tháng 8 khi nước trong hồ đạt {{convert|16|C|F|abbr=on}} tại khu vực nước mở, {{convert|20-24|C|F|abbr=on}} tại bãi cạn và phía nam hồ.<ref name=FEOW/><ref name=Pomazkina2012>{{citechú journalthích tạp chí|author1authors=Pomazkina, G.; |author2=L. Kravtsova; |author3=E. Sorokovikova | title=Structure of epiphyton communities on Lake Baikal submerged macrophytes | year=2012 | journal=Limnological Review | volume=12 | issue=1 | pages=19–27 | doi=10.2478/v10194-011-0041-1}}</ref> Trong thời gian này, mô hình được đảo ngược so với mùa đông và mùa xuân, khi nhiệt độ nước tỉ lệ nghịch với độ sâu. Khi mùa thu bắt đầu, nhiệt độ bề mặt lại giảm xuống ở quanh ngưỡng {{convert|4|C|F|abbr=on}} cho đến dưới {{convert|300|m|ft|abbr=on}} vào tháng 10 tháng 11. Ở những nơi có độ sâu từ 300 mét trở lên, nhiệt độ ổn định từ {{convert|3,1-3,4|C|F|abbr=on}}.
 
Nhiệt độ trung bình của bề mặt hồ đã tăng gần 1,5&nbsp;°C (2,7&nbsp;°F) trong 50 năm qua khiến thời gian băng bao phủ hồ cũng ngắn lại. Tại một số địa điểm có những [[miệng phun thủy nhiệt]] là nơi có dòng nước đạt đến {{convert|50|C|F|abbr=on}}. Chúng chủ yếu nằm ở vùng nước sâu, nhưng tại hồ Baikal thì một số vùng nước tương đối nông cũng tìm thấy. Chúng rất ít ảnh hưởng đến nhiệt độ của hồ vì khối lượng khổng lồ của hồ Baikal.
Hàng 103 ⟶ 100:
 
==Động thực vật==
[[FileTập tin:Baikal-seal 4747-pho.jpg|thumb|left|[[Hải cẩu Baikal]] là loài đặc hữu ở hồ Baikal.]]
Hồ Baikal có sự đa dạng sinh học cao là nơi có hơn 1.000 loài thực vật và 2.500 loài động vật, nhưng trên thực tế con số này còn cao hơn đáng kể. Hơn 80% loài động vật tại đây là loài đặc hữu.<ref name="Eulimnogammarus">Rivarola-Duartea; Otto; Jühling; Schreiber; Bedulina; Jakob; Gurkov; Axenov-Gribanov; Sahyoun; Lucassen; Hackermüller; Hoffmann; Sartoris; Pörtner; Timofeyev; Luckenbach; and Stadler (2014). ''A First Glimpse at the Genome of the Baikalian Amphipod Eulimnogammarus verrucosus.'' Journal of Experimental Zoology Part B: Molecular and Developmental Evolution 322(3): 177–189.</ref>
===Thực vật===
Khu vực quanh hồ là nơi có nhiều loài hoa. Trong đó loài ''[[Cirsium palustre|Kế đầm châu Âu]]'' được tìm thấy ở giới hạn phía đông của hồ.<ref>C. Michael Hogan. 2009. [http://www.globaltwitcher.com/artspec_information.asp?thingid=48639 ''Marsh Thistle: Cirsium palustre'', GlobalTwitcher.com, ed. N. Strömberg] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121213144520/http://www.globaltwitcher.com/artspec_information.asp?thingid=48639 |date=ngày 13 tháng 12 năm 2012 }}</ref> Hầu hết, thực vật thủy sinh có mạch hầu hết không có, ngoại trừ ở một số vịnh cạn dọc theo bờ hồ Baikal.<ref name="Shahgedanova2002">{{chú thích sách|author1authors=Mackay, A.; |author2=R. Flower; |author3=L. Granina | chapter=Lake Baikal | editor=Shahgedanova, M. | year=2002 | title=The Physical Geography of Northern Eurasia | publisher=Oxford University Press | pages=403–421 | isbn=978-0-19-823384-8}}</ref> Hơn 85 loài thủy sinh chìm được ghi nhận là có mặt tại đây gồm các [[Chi Rong đuôi chó]], [[Chi Cỏ đuôi chó|Cỏ đuôi chó]], [[Potamogeton|Rong mái chèo]], [[Sparganium|Cỏ Hòa thảo]].<ref name="Pomazkina2012" /> Các loài xâm lấn như ''[[Elodea canadensis]]'' đã được đưa đến hồ vào những năm 1950. Thay vì thực vật có mạch, hệ thực vật thủy sinh thường bị chi phối bởi một số loài [[tảo lục]], đáng chú ý nhất là ''[[Draparnaldioides]]'', ''[[Tetraspora]]'' và ''[[Ulothrix]]'' tại những khu vực nước nông dưới {{convert|20|m|ft|abbr=on|round=5}}, mặc dù một số loài ''[[Aegagrophila]]'', ''[[Cladophora]]'' và ''[[Draparnaldioides]]'' cũng có thể được tìm thấy tại khu vực có độ sâu hơn {{convert|30|m|ft|abbr=on|round=5}}. Ngoại trừ loài ''Ulothrix'' thì tất cả các loài khác đều là loài tảo đặc hữu. Có hơn 400 loài [[Tảo silic|tảo cát]], [[Vùng đáy nước|sinh vật đáy]] và [[sinh vật phù du]] được tìm thấy trong hồ, một nửa trong số chúng là loài đặc hữu của hồ Baikal, tuy nhiên không có sự chắc chắn về phân loại nhóm của các loài này.
===Động vật===
[[Tập tin:Thymallus baikalensis, Baikal-Museum, Listvyanka, Irkutsk Oblast, Russia - 20080405.jpg|Hai phân loài cá [[Thymallus|Cá hồi Thyman]] (''Thymallus baikalensis'' và ''T. brevipinnis'') chi được tìm thấy tại hồ và các dòng sông đổ vào hồ.<ref name=ThymallusBaikalensis>{{fishbase|Thymallus|baikalensis|year=2014}}</ref><ref name=ThymallusBrevipinnis>{{fishbase|Thymallus|brevipinnis|year=2014}}</ref>|thumb]]
Nổi tiếng nhất và được tìm thấy trong khắp vùng hồ là loài [[Hải cẩu Baikal]].<ref>Peter Saundry. 2010. [http://www.eoearth.org/wiki/Baikal_seal ''Baikal seal'']. Encyclopedia of Earth. Topic ed. C. Michael Hogan, Ed. in chief C. NCSE, Washington D.C.</ref> Đây là một trong ba quần thể hải cẩu sống hoàn toàn trong khu vực nước ngọt trên thế giới, hai phân loài còn lại của [[Hải cẩu đeo vòng]] tại [[Bắc Âu]]. Chúng được cho đã di chuyển đến đây từ [[Bắc Băng Dương]] hơn 800.000 năm trước, những chú hải cẩu nhỏ da trơn này đã trở thành biểu tượng của vùng di sản thiên nhiên Baikal diệu kỳ. Sự ô nhiễm và nạn săn bắt bởi những [[người Buryat]] đã làm giảm phần lớn số lượng loài này. Hiện chỉ còn khoảng 60.000 con đang sinh sống trong hồ, giảm hơn 100.000 con so với vài năm trước. Hải cẩu Baikal hay ẩn náu nên rất khó quan sát. Du khách đến đây thường chọn cách đến thăm vườn nuôi ở [[Irkutsk]] hoặc [[Listvyanka]].
 
Một số loài động vật có vú khác sống ở quanh hồ còn có [[Gấu nâu Á Âu]], [[Sói Á Âu]], [[Cáo đỏ]], [[Chồn zibelin]], [[Chồn ecmin]], [[Nai sừng tấm Á-Âu]], [[Nai Altai]], [[Tuần lộc]], [[Hoẵng Siberia]], [[Hươu xạ Siberia]], [[Lợn rừng]], [[Sóc đỏ]], [[Marmota]], [[Sóc chuột Siberia]], [[Chuột Lemming]], [[Thỏ núi]].<ref>{{chú thích web| title=Wildlife of Lake Baikal | url=http://www.bww.irk.ru/baikalfauna/baikalwildlife.html | publisher=bww.irk.ru | accessdateaccess-date =ngày 9 tháng 6 năm 2017}}</ref> Cho đến [[Sơ kỳ Trung Cổ]], loài [[Bò bison châu Âu]] có mặt ở phần cực đông của hồ nhưng cho đến ngày nay, chúng đã hoàn toàn biến mất.<ref>Sipko P.T.. 2009. [http://www.smz.waw.pl/wydawnictwa/biuletyn2/20_Sipko.pdf European bison in Russia – past, present and future] (pdf). the European Bison Conservation Newsletter Vol 2 (2009). pp.148–159. the Institute of Problems Ecology and Evolution RAS. Truy cập ngày 31 tháng 3 năm 2017</ref>
 
Hồ Baikal có 236 loài chim, trong đó có 29 loài là [[Bộ Ngỗng|loài chim sống ở mặt nước]].<ref>{{chú thích web|url=http://www.zooeco.com/strany/str-01-9-3.html|title=Животный мир Байкала. Озеро Байкал: экология. Озеро Байкал. Природа. Пресноводные водоемы, растительность, животный мир.|website=www.zooeco.com|language=en|accessdateaccess-date = ngày 30 tháng 6 năm 2018}}</ref> Mặc dù được đặt tên theo hồ, cả hai loài [[mòng két Baikal]] và chích chòe bụi rậm Baikal đều phổ biến ở [[Đông Á]].
 
Đây cũng là có dưới 65 loài cá bản địa nhưng hơn một nửa trong số chúng là [[loài đặc hữu]].<ref name=FEOW/><ref name=FishbaseList>FishBase: [http://www.fishbase.org/trophiceco/FishEcoList.php?ve_code=156 Species in Lake Baikal.] Retrieved ngày 6 tháng 4 năm 2017.</ref> Một số loài không được tìm thấy ở bất cứ nơi nào khác trên thế giới như [[Abyssocottidae|Cá bống nước sâu]], [[Comephorus|Cá mỡ Baikal]], [[Cottocomephoridae|Cá bống đầu to]].<ref name=FEOW/><ref>Tytti Kontula, Sergei V. Kirilchik, Risto Väinölä (2003) [http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1055790302003767 Endemic diversification of the monophyletic cottoid fish species flock in Lake Baikal explored with mtDNA sequencing] ''[[Molecular Phylogenetics and Evolution]]'' 27, 1, 143–155.</ref> Chúng là những loài thuộc Họ Cá bống biển có chiều dài dưới {{convert|20|cm|in|abbr=on|0}}. Đặc biệt là hai phân loài của Cá mỡ Baikal thường sống ở vùng nước sâu từ {{convert|100|-|500|m|ft|abbr=on}} nhưng lại có thể tìm thấy ở khu vực nước nông hoặc sâu hơn nhiều so với tầng nước thường thấy chúng. Chúng là loài cá nước ngọt sống sâu nhất thế giới khi xuất hiện gần đáy hồ Baikal. Chúng là nguồn thức ăn chính của loài Hải cẩu Baikal và đại diện cho [[sinh khối]] cá lớn nhất trong hồ.<ref name=hunt>Hunt, D. M., et al. (1997). Molecular evolution of the cottoid fish endemic to Lake Baikal deduced from nuclear DNA evidence. Molecular Phylogenetics and Evolution 8(3): 415-22.</ref>
Hàng 122 ⟶ 119:
 
==Nghiên cứu==
[[FileTập tin:Baikal lake Crack in the ice.jpg|thumb|Khảo sát lớp phủ băng trên hồ]]
Một số tổ chức đang thực hiện các dự án nghiên cứu tự nhiên trên hồ Baikal. Hầu hết trong số họ là chính phủ hoặc liên kết với các tổ chức chính phủ. Trung tâm nghiên cứu Baikalian là một tổ chức nghiên cứu độc lập thực hiện các dự án nghiên cứu về môi trường, giáo dục và nghiên cứu tại hồ Baikal.
 
Vào tháng 7 năm 2008, Nga đã gửi hai tàu lặn nhỏ Mir-1 và Mir-2 xuống độ cao 1.592 &nbsp;m (5.223 &nbsp;ft) xuống đáy hồ Baikal để tiến hành các thử nghiệm địa chất và sinh học trên [[hệ sinh thái]] độc đáo của mình. Mặc dù ban đầu được báo cáo là thành công, họ đã không lập kỷ lục thế giới về lần lặn sâu nhất nước ngọt, đạt độ sâu chỉ 1.580 &nbsp;m (5.180 &nbsp;ft). Kỷ lục đó hiện đang được Anatoly Sagalevich nắm giữ, ở độ cao 1.637 &nbsp;m (5.371 &nbsp;ft) (cũng ở hồ Baikal trên tàu chìm của Song Ngư vào năm 1990). Nhà khoa học Nga và chính trị gia liên bang [[Artur Chilingarov]], người lãnh đạo phái bộ, đã tham gia vào cuộc lặn Mir cũng như nhà lãnh đạo Nga [[Vladimir Putin]].
 
Từ năm 1993, nghiên cứu về [[neutrino]] đã được thực hiện tại Kính thiên văn neutrino dưới hồ Baikal (BDUNT). Kính thiên văn Baikal Neutrino NT-200 đang được triển khai ở hồ Baikal, cách bờ 3,6 &nbsp;km (2,2 &nbsp;mi) ở độ sâu 1,1 &nbsp;km (0,68 &nbsp;mi). Nó bao gồm 192 mô-đun quang.
 
==Kinh tế==
[[Tập tin:Fishermen in the Katun, Baikal.jpg|thumb|Ngư dân tại Baikal chỉ được phép đánh bắt 15 loại cá trong thương mại, sản lượng chủ yếu là từ loài [[Cá hồi trắng Omul]].<ref>{{chú thích web |url=http://www.globalgreatlakes.org/baikal/ |title=Lake Baikal |work=Global Great Lakes |accessdateaccess-date=ngày 23 tháng 2 năm 2014 |archive-date = ngày 27 tháng 2 năm 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140227001822/http://www.globalgreatlakes.org/baikal/ }}</ref>]]
 
Hồ Baikal được mệnh danh là "Hòn ngọc của Siberia" và "[[Galapagos]] của Nga" đã thu hút các nhà đầu tư du lịch khi doanh thu năng lượng gây ra sự bùng nổ kinh tế.<ref name="Esslemont">{{chú thích báo|author=Tom Esslemont |date=ngày 7 tháng 9 năm 2007 |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/6982271.stm|title="Pearl of Siberia" draws investors|publisher=BBC News |accessdateaccess-date =ngày 4 tháng 12 năm 2007}}</ref> Grand Baikal của Viktor Grigorov tại Irkutsk là một trong những nhà đầu tư, người đã lên kế hoạch xây dựng ba khách sạn, tạo ra 570 việc làm. Năm 2007, chính phủ Nga tuyên bố vùng Baikal là [[đặc khu kinh tế]]. Một khu nghỉ mát nổi tiếng ở [[Listvyanka, Irkutsky|Listvyanka]] là nhà lịch sử bảy tầng có tên là Khách sạn Mayak. Ở phía bắc của hồ, một tổ chức phi chính phủ của Đức có tên Baikalplan đã hợp tác xây dựng với Chính phủ Nga [[Đường mòn khám phá bờ hồ Frolikha]], một con đường dài {{convert|100|km|abbr=on|adj=on}} là ví dụ cho sự phát triển bền vững trong khu vực. Baikal cũng được [[UNESCO]] công nhận là [[Di sản thế giới]] vào năm 1996. [[Rosatom]] cũng đã lên kế hoạch xây dựng một phòng thí nghiệm gần Baikal, kết hợp với một nhà máy [[Uranium]] trị giá 2,5 tỷ đôla đem đến 2.000 việc làm tại thành phố [[Angarsk]].
 
Hồ Baikal là một điểm đến phổ biến của khách du lịch từ khắp nơi trên thế giới. Theo Cơ quan Thống kê Liên bang Nga, thì năm 2013 đã có 79.179 khách du lịch nước ngoài đến thăm [[Irkutsk]] và hồ Baikal. Con số này vào năm 2014 đã tăng lên 146.937 khách. Những nơi phổ biến nhất để du khách tận hưởng cảnh quan tuyệt đẹp của hồ là tại Listvyanka, đảo Olkhon, mũi Kotelnikovsky, Baykalskiy Priboi, khu nghỉ mát Khakusy và làng Turka. Tuy cơ sở hạ tầng chưa phát triển nhưng nó ngày càng trở thành một địa điểm thu hút khách du lịch nhờ vào chất lượng dịch vụ cùng sự thoải mái khi ngắm nhìn cảnh sắc tự nhiên và [[đi bộ đường dài]].
 
Con đường trên băng đến [[đảo Olkhon]] là con đường trên băng được phép duy nhất trên hồ Baikal. Nó được chuẩn bị bởi các chuyên gia hàng năm và mở cửa khi điều kiện thời tiết cho phép. Năm 2015, con đường trên băng này mở từ ngày 17 tháng 2 đến ngày 23 tháng 3. Độ dày của băng trên đường khoảng 60&nbsp;cm (24&nbsp;in), sức chịu tối đa là 10 tấn mở từ 9 - 18 giờ. Con đường này dài 12&nbsp;km (7,5 dặm) bắt đầu từ làng Kurkut bên hồ, đến Irkutskaya Guba trên đảo Olkhon.<ref>{{chú thích web|url=http://russianblogger.me/lake-baikal-in-the-winter-driving-on-frozen-lake-baikal/|title=Driving on frozen Lake Baikal in the winter|last=Daniil|first=Timin|date=|website=Russian blogger|accessdateaccess-date =}}</ref>
 
==Du lịch sinh thái==
[[FileTập tin:Great-baikal-trail.jpg|thumb|Đườn mòn Đại Baikal chạy từ Litvyanka đến Bolshoe Goloustnoye dọc theo bờ hồ Baikal]]
Baikal có một số hoạt động du lịch khác nhau, tùy theo mùa. Nói chung, Baikal có hai mùa du lịch hàng đầu. Mùa đầu tiên là mùa đông, thường bắt đầu vào giữa tháng 1 và kéo dài đến giữa tháng 4. Trong mùa này, độ dày của lớp băng trên hồ tăng lên tới 140 &nbsp;cm, cho phép lái xe an toàn trên lớp băng (trừ các phương tiện hạng nặng, như xe buýt du lịch). Điều này cho phép du khách nhìn của băng được hình thành tại các bờ đá của đảo Olkhon, bao gồm Mũi Hoboy, đá Three Brothers và các hang động ở phía Bắc Khuzhir. Du khách cũng có thể đi vào các hòn đảo nhỏ như Đảo Ogoy và Zamogoy.
 
Bản thân băng có độ trong suốt ở độ dày một mét, có các kiểu kẽ hở và âm thanh khác nhau. Đó là lý do tại sao mùa này là phổ biến để đi bộ đường dài, đi bộ trên băng, [[trượt băng]] và đi xe đạp. Một tuyến đường băng quanh Olkhon là khoảng 200 &nbsp;km. Một số khách du lịch có thể phát hiện hải cẩu Baikal dọc theo tuyến đường. Các doanh nhân địa phương cung cấp chỗ nghỉ qua đêm bằng lều tròn [[Yurt]] trên băng. Cũng trong mùa này thu hút khách đi câu cá trên băng. Hoạt động này phổ biến nhất ở phía Buryatia của Baikal (Ust-Barguzin). Những người không phải là ngư dân có thể thử đặc sản cá tươi ở hồ Baikal trong các chợ địa phương ở các ngôi làng lân cận (Listvyanka, Ust-Barguzin).
 
Mùa băng kết thúc vào giữa tháng Tư. Do nhiệt độ ngày càng tăng, băng bắt đầu tan và trở nên mỏng và dễ vỡ, đặc biệt là ở những nơi có dòng chảy dưới băng mạnh. Xe cộ và người nếu đi qua hồ có thể sụp dưới lớp băng. Điều này dẫn đến nhiều thương vong hàng năm.
[[FileTập tin:Omul Fish.jpg|[[Cá hồi trắng Omul]] (''Coregonus migratorius'') là loài đặc hữu của hồ Baikal, và là một nguồn lợi nhuận của người dân địa phương.|thumb]]
Mùa du lịch thứ hai là mùa hè, cho phép khách du lịch khám phá thiên nhiên Baikal nhiều hơn. Những con đường mòn đi bộ trở nên mở, nhiều trong số chúng băng qua hai dãy núi: [[dãy núi Baikal]] ở phía tây và dãy Barguzin ở phía đông của Baikal. Con đường mòn phổ biến nhất bắt đầu ở Listvyanka và đi dọc theo bờ biển Baikal đến Bolshoye Goloustnoye. Tổng chiều dài của tuyến đường là 55 &nbsp;km, nhưng phần lớn khách du lịch thường chỉ đi bộ qua một phần của nó - một đoạn dài 25 &nbsp;km đến Bolshie Koty. Nó có mức độ khó thấp hơn và có thể an toàn cho những người không có kỹ năng và thiết bị đặc biệt.
 
Các tàu du lịch nhỏ hoạt động trong khu vực, giúp du khách có cơ hội xem chim chóc và các động vật khác (đặc biệt là hải cẩu Baikal) cũng như câu cá. Nước trong hồ rất lạnh ở hầu hết các nơi (không vượt quá 10 &nbsp;° C trong cả năm), nhưng ở một số vịnh như Chivirkuy, du khách có thể thoải mái khi bơi.
 
Ngôi làng đông dân nhất của Olkhon Khuzhir là một điểm đến du lịch sinh thái. Baikal luôn được ưa chuộng ở Nga và các nước thuộc [[Cộng đồng các Quốc gia Độc lập]], nhưng trong vài năm qua Baikal đã chứng kiến ​​một lượng du khách đến từ [[Trung Quốc]] và [[Châu Âu]].
Hàng 155 ⟶ 152:
===Nhà máy sản xuất giấy và bột giấy Baykalsk===
[[Tập tin:Bajkal'sk paper.jpg|thumb|left|Nhà máy sản xuất giấy Baykalsk năm 2008, 5 năm trước khi đóng cửa.]]
Nhà máy sản xuất giấy và bột giấy [[Baykalsk]] được xây dựng vào năm 1966 nằm trực tiếp bên bờ hồ Baikal. Nó sử dụng [[Clo]] để tẩy trắng và chất thải đổ trực tiếp vào hồ. Quyết định xây dựng nhà máy trên hồ Baikal đã dẫn đến sự phản đối mạnh mẽ từ các nhà khoa học Liên Xô. Theo họ, nước siêu tinh khiết của hồ là một nguồn tài nguyên quan trọng và nên được sử dụng cho sản xuất hóa chất sáng tạo, ví dụ như sản xuất sợi tổng hợp viscose chất lượng cao cho ngành hàng không và vũ trụ. Các nhà khoa học Liên Xô cảm thấy rằng việc thay đổi chất lượng nước của hồ Baikal là không hợp lý khi bắt đầu sản xuất giấy trên bờ. Vị trí của [[nhà máy]] cũng là nơi cần thiết để bảo tồn các loài sinh vật địa phương đặc hữu và duy trì khu vực xung quanh hồ Baikal như một khu giải trí.<ref>Sobisevich A. V., Snytko V. A. [https://www.academia.edu/35660969/Sobisevich_A._V._Snytko_V._A._Some_aspects_of_nature_protection_in_the_scientific_heritage_of_academician_Innokentiy_Gerasimov Some aspects of nature protection in the scientific heritage of academician Innokentiy Gerasimov] // Acta Geographica Silesiana. 2018. Vol. 29, # 1. P. 55–60.</ref> Tuy nhiên, sự phản đối của các nhà khoa học Liên Xô vấp phải sự phản đối từ hành lang công nghiệp và chỉ sau nhiều thập kỷ phản đối, nhà máy mới bị đóng cửa vào tháng 11 năm 2008 do không có lợi nhuận.<ref>{{chú thích báo|author=Tom Parfitt in Moscow |url=https://www.theguardian.com/environment/2008/nov/12/pollution-water-russia-deripaska |title=Russia Water Pollution |work=The Guardian |date= ngày 12 tháng 11 năm 2008|accessdateaccess-date =ngày 2 tháng 1 năm 2012 |location=London}}</ref><ref name=test>{{chú thích web|url=http://www.sacredland.org |title=Sacred Land Film Project, Lake Baikal |publisher=Sacredland.org |accessdateaccess-date =ngày 2 tháng 1 năm 2012}}</ref> Nhưng vào ngày 4 tháng 1 năm 2010, việc sản xuất đã được tiếp tục. Cuối năm đó, vào ngày 13 tháng 1 năm 2010, Tổng thống Liên bang Nga [[Vladimir Putin]] đã đưa ra những thay đổi trong việc hợp pháp hóa hoạt động của nhà máy; hành động này đã mang lại một làn sóng phản đối từ các nhà sinh thái học và cư dân địa phương.<ref>{{chú thích web |url=http://www.russiatoday.com/Top_News/2009-03-13/Economic_crisis_saves_Lake_Baikal_from_pollution.html |title=Economic crisis saves Lake Baikal from pollution |publisher=Russiatoday.com |accessdateaccess-date =ngày 2 tháng 1 năm 2012 |deadurlurl-status=yesdead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090318000118/http://www.russiatoday.com/Top_News/2009-03-13/Economic_crisis_saves_Lake_Baikal_from_pollution.html |archivedatearchive-date=ngày 18 tháng 3 năm 2009 |df=dmy-all }}</ref> Những thay đổi này dựa trên quyết tâm của Tổng thống Putin thông qua xác minh trực quan về tình trạng của hồ Baikal từ một chiếc tàu ngầm thu nhỏ, "Tôi có thể nhìn thấy bằng mắt của mình - và các nhà khoa học có thể xác nhận - Baikal đang ở trong tình trạng tốt và thực tế không có ô nhiễm".<ref name=Levy-IHT-11092010>{{chú thích báo|url=https://www.nytimes.com/2010/09/12/world/europe/12raids.html?_r=2&ref=europe|title=Russia Uses Microsoft to Suppress Dissent|author=Clifford J. Levy|work=International Herald Tribune|date=ngày 11 tháng 9 năm 2010|accessdateaccess-date =ngày 10 tháng 12 năm 2011}}</ref> Mặc dù vậy, vào tháng 9 năm 2013, nhà máy đã trải qua một vụ phá sản cuối cùng với việc 800 công nhân cuối cùng dự kiến ​​sẽ phải nghỉ làm vào ngày 28 tháng 12 năm 2013.<ref>[http://worldnews.nbcnews.com/_news/2013/11/30/21547148-tide-of-discontent-sweeps-through-russias-struggling-rust-belt Tide of discontent sweeps through Russia's struggling 'rust belt' – NBC News] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131215174302/http://worldnews.nbcnews.com/_news/2013/11/30/21547148-tide-of-discontent-sweeps-through-russias-struggling-rust-belt |date=ngày 15 tháng 12 năm 2013 }}. Worldnews.nbcnews.com (ngày 30 tháng 11 năm 2013). Truy cập ngày 15 tháng 5 năm 2014.</ref> Vào ngày nhà máy đóng cửa 28 tháng 12 năm 2013, Chính phủ Nga đã công bố kế hoạch xây dựng Trung tâm triển lãm của Khu bảo tồn thiên nhiên Nga thay cho nhà máy giấy đã đóng cửa.<ref>{{chú thích web|url=http://ria.ru/eco/20130916/963391341.html|title=Байкальский ЦБК остановил производство|date=ngày 16 tháng 9 năm 2013}}</ref>
===Đường ống dẫn dầu Đông Siberia-Thái Bình Dương===
[[FileTập tin:Lakebaikalwinter.jpg|thumb|Hồ Baikal vào mùa đông, nhìn từ [[khu nghỉ mát]] ở Listvyanka. Lớp băng vào mùa đông đủ dày để hỗ trợ cho người đi bộ qua hồ và xe trượt tuyết.]]
Công ty nhà nước về đường ống dẫn dầu [[Transneft]]<ref>{{chú thích web|url=http://www.transneft.ru/Default.asp?LANG=EN|title=Transneft|publisher=Transneft|accessdateaccess-date =ngày 21 tháng 10 năm 2006 |archiveurl = https://web.archive.org/web/20061004021120/http://www.transneft.ru/Default.asp?LANG=EN <!-- Bot retrieved archive --> |archivedatearchive-date = ngày 4 tháng 10 năm 2006}}</ref> đã lên kế hoạch xây dựng một đường ống chính có thể nằm trong phạm vi {{convert|800|m|ft|abbr=on}} từ bờ hồ, trong một khu vực có hoạt động địa chấn đáng kể. Các nhà hoạt động môi trường ở Nga,<ref>{{chú thích web|url=http://www.baikalwave.eu.org/Eng/index-e.html|title=Baikal Environmental Wave |accessdateaccess-date =ngày 21 tháng 10 năm 2006 |archiveurl = https://web.archive.org/web/20060825011926/http://www.baikalwave.eu.org/Eng/index-e.html <!-- Bot retrieved archive --> |archivedatearchive-date = ngày 25 tháng 8 năm 2006}}</ref> tổ chức [[Hòa bình xanh]],<ref>{{chú thích web |url=http://baikal-pipe.net/?page_id=64 |title=Baikal pipeline |accessdateaccess-date =ngày 21 tháng 10 năm 2006 |deadurlurl-status=yesdead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110723022331/http://baikal-pipe.net/?page_id=64 |archivedatearchive-date=ngày 23 tháng 7 năm 2011 |df=dmy-all }}</ref> công dân địa phương<ref>{{chú thích web
|url=http://www.baikalwave.eu.org/Eng/news.html#a2
|title=The Right to Know: Irkutsk Citizens Want to be Consulted
|accessdateaccess-date =ngày 7 tháng 1 năm 2007
|archiveurl=https://web.archive.org/web/20070711115354/http://baikalwave.eu.org/Eng/news.html
|archivedatearchive-date=ngày 11 tháng 7 năm 2007
|deadurlurl-status=yesdead
|df=
}}</ref> là những người phản đối mạnh mẽ kế hoạch này do khả năng xảy ra sự cố tràn dầu có thể gây thiệt hại đáng kể cho môi trường. Theo chủ tịch của Transneft, nhiều cuộc họp với người dân sống tại khu vực bờ hồ đã được tổ chức tại các thị trấn dọc theo tuyến đường, đặc biệt là ở Irkutsk.<ref>{{chú thích web|url=http://spb.ecology.net.ru/enwl/2006/03/15_16.htm|title=Тема: (ENWL) Власти Иркутской обл. выступили против прокладки нефтепровода к Тихому океану|accessdateaccess-date =ngày 3 tháng 8 năm 2007|deadurlurl-status=yesdead|archiveurl=https://archive.istoday/20070928094910/http://spb.ecology.net.ru/enwl/2006/03/15_16.htm|archivedatearchive-date=ngày 28 tháng 9 năm 2007|df=dmy-all}}</ref> Transneft đồng ý thay đổi kế hoạch của mình khi Tổng thống Nga Vladimir Putin ra lệnh cho công ty xem xét một tuyến đường thay thế nằm cách {{convert|40|km|mi|sp=us}} về phía bắc để tránh những rủi ro sinh thái như vậy.<ref>{{chú thích báo|date=ngày 26 tháng 4 năm 2006 |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/4945998.stm |title=Putin orders oil pipeline shifted |publisher=BBC News |accessdateaccess-date =ngày 21 tháng 10 năm 2006}}</ref> Transneft sau đó đã quyết định di chuyển đường ống ra khỏi khu vực hồ Baikal, và do đó nó sẽ không đi qua bất kỳ khu bảo tồn thiên nhiên liên bang hay nhà nước cộng hòa nào cả.<ref>{{chú thích web|url=http://www.rbcnews.com/free/20060907165225.shtml|title=Transneft charged with Siberia-Pacific pipeline construction|publisher=BizTorg.ru |accessdateaccess-date =ngày 21 tháng 10 năm 2006}}</ref><ref>{{chú thích web
|url=http://www.transneft.ru/press/Default.asp?LANG=EN&ATYPE=9&ID=11661|title=New route|publisher=Transneft Press Center |accessdateaccess-date =ngày 21 tháng 10 năm 2006 |archiveurl = https://web.archive.org/web/20061004021848/http://www.transneft.ru/press/Default.asp?LANG=EN&ATYPE=9&ID=11661 <!-- Bot retrieved archive --> |archivedatearchive-date = ngày 4 tháng 10 năm 2006}}</ref> Công việc bắt đầu với đường ống thay thế chỉ hai ngày sau khi Tổng thống Putin đồng ý.<ref>{{chú thích báo |date=ngày 28 tháng 4 năm 2006|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/business/4954554.stm|title=Work starts on Russian pipeline|publisher=BBC News |accessdateaccess-date =ngày 4 tháng 12 năm 2007}}</ref>
===Trung tâm làm giàu Uranium===
Năm 2006, chính phủ Nga đã công bố kế hoạch xây dựng trung tâm làm giàu uranium quốc tế đầu tiên trên thế giới tại một cơ sở hạt nhân hiện có ở [[Angarsk]], một thành phố trên sông Angara cách bờ hồ 95&nbsp;km (59 dặm) về phía hạ lưu. Các nhà phê bình và nhà hoạt động môi trường cho rằng nó sẽ là một thảm họa cho khu vực và đang thúc giục chính phủ xem xét lại.<ref name=critic>{{chú thích web |url=http://www.newint.org/columns/currents/2008/05/01/environment/ |title=Saving the Sacred Sea: Russian nuclear plant threatens ancient lake |publisher=Newint.org |accessdateaccess-date=ngày 2 tháng 1 năm 2012 |archive-date=2021-02-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210224211745/https://newint.org/columns/currents/2008/05/01/environment/ |url-status=dead }}</ref>
 
Sau khi làm giàu, chỉ 10% vật liệu phóng xạ sẽ được xuất khẩu cho khách hàng quốc tế còn 90% sẽ được lưu trữ gần khu vực hồ Baikal dưới dạng [[Chất thải phóng xạ]] có chứa các nguyên tố phóng xạ độc hại. Nếu được bảo quản không đúng cách, nó có khả năng gây nguy hiểm cho con người và có thể gây ô nhiễm nguồn nước sông hồ. Một trung tâm làm giàu đã được xây dựng vào những năm 2010.<ref>{{chú thích web|url=http://eng.iuec.ru/|title=The International Uranium Enrichment Center {{!}} JSC IUEC|website=eng.iuec.ru|accessdateaccess-date = ngày 19 tháng 6 năm 2018}}</ref>
===Nhà máy nước đóng chai của Trung Quốc===
Công ty AquaSib thuộc sở hữu của Trung Quốc đã mua đất dọc theo hồ và bắt đầu xây dựng một nhà máy nước đóng chai và đường ống dẫn ở thị trấn Kultuk. Mục tiêu của công ty này là xuất khẩu 190 triệu lít nước sang Trung Quốc mặc dù lưu vực hồ đã phải đối mặt với mực nước thấp trong lịch sử. Điều này đã thúc đẩy các cuộc biểu tình của người dân địa phương rằng hồ Baikal sẽ bị rút cạn nước. Tại thời điểm đó, chính quyền địa phương đã phải tạm dừng các kế hoạch để chờ kết quả phân tích.<ref>{{chú thích web |url=https://www.themoscowtimes.com/2019/03/15/siberian-authorities-halt-construction-of-lake-baikal-bottling-plant-after-backlash-a64818|title=Siberian Authorities Halt Construction of Lake Baikal Bottling Plant After Backlash|date=2019-03-15|author=Kirill Shipitsin / TASS|website=Themoscowtimes}}</ref>
===Mối đe dọa khác===
Theo ''[[The Moscow Times]]'' và ''[[Vice (tạp chí)|Vice]]'', các loài tảo xâm lấn phát triển mạnh trong hồ từ hàng trăm tấn chất thải lỏng bởi khách du lịch và hàng năm có đến 25.000 tấn chất thải lỏng được xử lý hàng năm bởi các tàu địa phương.<ref>{{chú thích web|url=http://www.stephenmbland.com/#!earths-deepest-lake-is-seriously-ill/cbfp|title=StephenMBland|website=StephenMBland}}</ref><ref>[http://www.themoscowtimes.com/news/article/russias-baikal-biggest-lake-in-the-world-becoming-a-swamp/506641.html Russia's Baikal, Biggest Lake in the World, 'Becoming a Swamp']. ngày 8 tháng 9 năm 2014 19:35. [[The Moscow Times]].</ref>
 
== Tham khảo ==
{{Tham khảo|230em}}
== Liên kết ngoài ==
{{thể loại Commons|Lake Baikal}}
* [http://marine.usgs.gov/fact-sheets/baikal/ USGS survey fact sheet on Lake Baikal]
* [http://www.ilec.or.jp/database/asi/asi-27.html World lakes database entry] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050314124835/http://www.ilec.or.jp/database/asi/asi-27.html |date = ngày 14 tháng 3 năm 2005}} for Lake Baikal
* [http://www.bww.irk.ru/ Baikal information site] in English
* [http://blogs.washingtonpost.com/russianchronicles/ Washington Post Russian Chronicles Blog that Includes visits to Lake Baikal]