Bước tới nội dung

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Chi Khổ sâm”

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Xqbot (thảo luận | đóng góp)
n robot Thêm: fa:تلخ‌بیان; sửa cách trình bày
Task 3: Sửa lỗi chung (GeneralFixes1) (#TASK3QUEUE)
 
(Không hiển thị 34 phiên bản của 25 người dùng ở giữa)
Dòng 1: Dòng 1:
{{Bảng phân loại
{{Taxobox
| image = Kowhai flowers.jpg
| image = Kowhai flowers.jpg
| image_width = 260px
| image_width = 260px
Dòng 6: Dòng 6:
| unranked_divisio = [[Thực vật có hoa|Angiospermae]]
| unranked_divisio = [[Thực vật có hoa|Angiospermae]]
| unranked_classis = [[Thực vật hai lá mầm thật sự|Eudicots]]
| unranked_classis = [[Thực vật hai lá mầm thật sự|Eudicots]]
| unranked_ordo = [[Rosids]]
| unranked_ordo = [[Nhánh hoa Hồng|Rosids]]
| ordo = [[Bộ Đậu|Fabales]]
| ordo = [[Bộ Đậu|Fabales]]
| familia = [[Họ Đậu|Fabaceae]]
| familia = [[Họ Đậu|Fabaceae]]
Dòng 13: Dòng 13:
| genus = '''''Sophora'''''
| genus = '''''Sophora'''''
| subdivision_ranks = Các loài
| subdivision_ranks = Các loài
| subdivision =
| subdivision = Xem văn bản.
Xem văn bản.
}}
}}
[[Tập tin:Sophora toromiro Skottsb.PNG|thumb|280px|Toromiro]]
[[Tập tin:Sophora macrocarpa 03.jpg|nhỏ|280px|S. macrocarpa]]
'''Chi Khổ sâm''' ([[danh pháp khoa học]]: '''''Sophora''''') là một chi của khoảng 45 loài cây thân gỗ nhỏ và cây bụi trong [[phân họ Đậu]] (''Faboideae'') của [[họ Đậu]] (''Fabaceae''). Các loài trong chi này có nguồn gốc từ vùng đông nam [[châu Âu]] tới miền nam [[châu Á]], [[Australasia]], các đảo trên [[Thái Bình Dương]] và miền tây [[Nam Mỹ]].
'''Chi Khổ sâm''' ([[danh pháp|danh pháp khoa học]]: '''''Sophora''''') là một chi của khoảng 45 loài [[cây thân gỗ]] nhỏ và cây bụi trong [[phân họ Đậu]] (''Faboideae'') của [[họ Đậu]] (''Fabaceae''). Các loài trong chi này có nguồn gốc từ vùng đông nam [[châu Âu]] tới miền nam [[châu Á]], [[Australasia]], các đảo trên [[Thái Bình Dương]] và miền tây [[Nam Mỹ]].


Chi này trước đây có định nghĩa rộng, bao gồm nhiều loài mà hiện nay được xếp trong các chi khác, đáng chú ý là ''[[chi Hòe|Styphnolobium]]'' (hòe), với khác biệt rõ nét nhất là thiếu vi khuẩn [[cố định đạm]] ([[vi khuẩn nốt rễ]]) trên rễ, và ''[[chi Đậu Mescal|Calia]]'' (đậu Mescal).
Chi này trước đây có định nghĩa rộng, bao gồm nhiều loài mà hiện nay được xếp trong các chi khác, đáng chú ý là ''[[chi Hòe|Styphnolobium]]'' (hòe), với khác biệt rõ nét nhất là thiếu vi khuẩn [[cố định đạm]] ([[vi khuẩn nốt rễ]]) trên rễ, và ''[[chi Đậu Mescal|Calia]]'' (đậu Mescal).
Dòng 23: Dòng 22:
Tại [[New Zealand]] các loài trong chi ''Sophora'' được biết đến dưới tên gọi kowhai.
Tại [[New Zealand]] các loài trong chi ''Sophora'' được biết đến dưới tên gọi kowhai.


[[Toromiro]] (''Sophora toromiro'') trước đây là cây phổ biến trong các khu rừng của [[đảo Phục Sinh]]. Tuy nhiên, chúng đã bị đốn hạ trong quá trình tàn phá rừng trên đảo vào [[thế kỷ 18]], và sau đó bị tuyệt chủng trong tự nhiên. Loài cây này được tái trồng trên đảo trong một dự án khoa học do [[Vườn thực vật Hoàng gia Kew]] và [[Vườn thực vật Göteborg]] chủ trì, trong đó các cây duy nhất còn lại của loài này với nguồn gốc rõ ràng đã được trồng trong thập niên 1960 từ các hạt do [[Thor Heyerdahl]] thu thập.
[[Toromiro]] (''Sophora toromiro'') trước đây là cây phổ biến trong các khu rừng của [[đảo Phục Sinh]]. Tuy nhiên, chúng đã bị đốn hạ trong quá trình tàn phá rừng trên đảo vào [[thế kỷ 18]], và sau đó bị [[tuyệt chủng trong tự nhiên]]. Loài cây này được tái trồng trên đảo trong một dự án khoa học do [[Vườn thực vật hoàng gia Kew|Vườn thực vật Hoàng gia Kew]] và [[Vườn thực vật Göteborg]] chủ trì, trong đó các cây duy nhất còn lại của loài này với nguồn gốc rõ ràng đã được trồng trong thập niên 1960 từ các hạt do [[Thor Heyerdahl]] thu thập.


''Sophora macrocarpa'' là loài cây gỗ nhỏ có nguồn gốc từ [[Chile]], được gọi tại đây là ''mayo'' hay ''mayú''.
''Sophora macrocarpa'' là loài cây gỗ nhỏ có nguồn gốc từ [[Chile]], được gọi tại đây là ''mayo'' hay ''mayú''.
Dòng 32: Dòng 31:
* ''[[Sophora chathamica]]'' <small>Cockayne</small>: Kowhai bờ biển ([[New Zealand]])
* ''[[Sophora chathamica]]'' <small>Cockayne</small>: Kowhai bờ biển ([[New Zealand]])
* ''[[Sophora chrysophylla]]'' <small>(Salisb.) [[Berthold Carl Seemann|Seem.]]</small>: Mamane ([[Hawaii]])
* ''[[Sophora chrysophylla]]'' <small>(Salisb.) [[Berthold Carl Seemann|Seem.]]</small>: Mamane ([[Hawaii]])
* ''[[Sophora davidii]]'' <small>Kom.ex Pavol.</small>:[[Tập tin:Sophora davidii 2.jpg|thumb|280px|S.davidii]]
* ''[[Sophora davidii]]'' <small>Kom.ex Pavol.</small>:[[Tập tin:Sophora davidii 2.jpg|nhỏ|280px|S.davidii]]
* ''[[Sophora fernandeziana]]'' <small>(Phil.)Skottsb. </small>: ([[quần đảo Juan Fernández]])
* ''[[Sophora fernandeziana]]'' <small>(Phil.)Skottsb. </small>: ([[quần đảo Juan Fernández]])
* ''[[Sophora flavescens]]'' <small>Aiton</small>: Khổ sâm
* ''[[Sophora flavescens]]'' <small>Aiton</small>: Khổ sâm
Dòng 44: Dòng 43:
* ''[[Sophora longicarinata]]'' <small>G.Simpson & J.S.Thomson</small>: Kowhai (New Zealand)
* ''[[Sophora longicarinata]]'' <small>G.Simpson & J.S.Thomson</small>: Kowhai (New Zealand)
* ''[[Sophora macrocarpa]]'' <small>[[James Edward Smith|Sm.]] </small>: (Chile)
* ''[[Sophora macrocarpa]]'' <small>[[James Edward Smith|Sm.]] </small>: (Chile)
* ''[[Sophora mairei]]'' <small>Pamp.</small>: Hòe Vân Nam
* ''[[Sophora mairei]]'' <small>Pamp.</small>: Hòe Vân Nam
* ''[[Sophora masafuerana]]'' <small>Skottsb.</small>: (quần đảo Juan Fernández)
* ''[[Sophora masafuerana]]'' <small>Skottsb.</small>: (quần đảo Juan Fernández)
* ''[[Sophora microphylla]]'' <small>Aiton</small>: Kowhai lá nhỏ (New Zealand)
* ''[[Sophora microphylla]]'' <small>Aiton</small>: Kowhai lá nhỏ (New Zealand)
Dòng 53: Dòng 52:
* ''[[Sophora pachycarpa]]'' <small>Schrenk cũ C. A. Mey.</small>: Iran
* ''[[Sophora pachycarpa]]'' <small>Schrenk cũ C. A. Mey.</small>: Iran
* ''[[Sophora prostrata]]'' <small>Buchanan</small>: Kowhai lùn, Kowhai bò (New Zealand)
* ''[[Sophora prostrata]]'' <small>Buchanan</small>: Kowhai lùn, Kowhai bò (New Zealand)
* ''[[Sophora subprostrata]]'' <small>Chun & T.C.Chen</small>: Hòe cành mềm (Quảng Tây)
* ''[[Sophora subprostrata]]'' <small>Chun & T.C.Chen</small>: Hòe cành mềm ([[Quảng Tây]])
* ''[[Sophora tetraptera]]'' <small>[[Johann Sebastian Mueller|J.F.Muell.]]</small>: Kowhai lá lớn, Taupo Kowhai (New Zealand)
* ''[[Sophora tetraptera]]'' <small>[[Johann Sebastian Mueller|J.F.Muell.]]</small>: Kowhai lá lớn, Taupo Kowhai (New Zealand)
* ''[[Sophora tomentosa]]'' <small>L.</small>: Necklace Pod, Mamane (bờ biển vùng nhiệt đới)
* ''[[Sophora tomentosa]]'' <small>L.</small>: Necklace Pod, Mamane (bờ biển vùng nhiệt đới)
* ''[[Sophora tonkinensis]]'' <small>Gagnep.</small>:
* ''[[Hòe Bắc Bộ|Sophora tonkinensis]]'' <small>Gagnep.</small>:
* ''[[Sophora toromiro]]'' <small>[[Carl Skottsberg|Skottsb.]]</small>: [[Toromiro]] ([[đảo Phục Sinh]])
* ''[[Sophora toromiro]]'' <small>[[Carl Skottsberg|Skottsb.]]</small>: [[Toromiro]] ([[đảo Phục Sinh]])
* ''[[Sophora velutina]]'' <small>Lindl.</small>:
* ''[[Sophora velutina]]'' <small>Lindl.</small>:
* ''[[Sophora violacea]]'' <small>Thwaites</small>:
* ''[[Sophora violacea]]'' <small>Thwaites</small>:


==Chú thích==
== Tham khảo và liên kết ngoài ==
{{Commonscat|Sophora}}
{{Tham khảo|30em}}

* [http://www.ars-grin.gov/cgi-bin/npgs/html/splist.pl?11294 Germplasm Resources Information Network: ''Sophora'']
==Tham khảo==
{{wikispecies|Sophora}}
{{Thể loại Commons|Sophora}}
* [http://www.ars-grin.gov/cgi-bin/npgs/html/splist.pl?11294 Germplasm Resources Information Network: ''Sophora''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081015011805/http://www.ars-grin.gov/cgi-bin/npgs/html/splist.pl?11294 |date=2008-10-15 }}
* [http://www.chilebosque.cl/shrb/smacr.html Hình ảnh của ''Sophora macrocarpa'' từ ''Chilebosque'']
* [http://www.chilebosque.cl/shrb/smacr.html Hình ảnh của ''Sophora macrocarpa'' từ ''Chilebosque'']
* Heenan P.B, de Lange P.J, Wilton A.D. (2001) "Sophora (Fabaceae) tại New Zealand: phân loại, phân bổ và địa sinh học." ''New Zealand Journal of Botany''. 39: 17-53 [http://www.rsnz.org/publish/nzjb/2001/3.php trực tuyến]
* Heenan P.B, de Lange P.J, Wilton A.D. (2001) "Sophora (Fabaceae) tại New Zealand: phân loại, phân bổ và địa sinh học." ''New Zealand Journal of Botany''. 39: 17-53 [http://www.rsnz.org/publish/nzjb/2001/3.php trực tuyến] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080706005954/http://www.rsnz.org/publish/nzjb/2001/3.php |date = ngày 6 tháng 7 năm 2008}}
* Yakovlev G. P. 1967. Zametki po sistematike i geographii roda ''Sophora'' L. i blizkikh rodov. Systematical and geographical studies of genus ''Sophora'' L. and allied genera. ''Trudy Leningradsk. Khim.-Farm. Inst.'' 21: 42-62.
* Yakovlev G. P. 1967. Zametki po sistematike i geographii roda ''Sophora'' L. i blizkikh rodov. Systematical and geographical studies of genus ''Sophora'' L. and allied genera. ''Trudy Leningradsk. Khim.-Farm. Inst.'' 21: 42-62.


[[Thể loại:Phân họ Đậu|Khổ sâm, chi]]
[[Thể loại:Chi Khổ sâm| ]]
[[Thể loại:Sophoreae|S]]

[[af:Sophora]]
[[id:Sophora]]
[[da:Sophora]]
[[et:Keepuu]]
[[en:Sophora]]
[[es:Sophora]]
[[eo:Sophora]]
[[fa:تلخ‌بیان]]
[[fr:Sophora]]
[[it:Sophora]]
[[la:Sophora]]
[[to:Sophora]]
[[lt:Sofora]]
[[nl:Sophora]]
[[pl:Szupin]]
[[pt:Sophora]]
[[ro:Sophora]]
[[ru:Софора]]
[[sq:Sophora]]
[[simple:Sophora]]
[[sv:Soforasläktet]]
[[tr:Sofora]]
[[yi:סאפארא]]

Bản mới nhất lúc 11:45, ngày 9 tháng 3 năm 2023

Chi Khổ sâm
Sophora tetraptera
Phân loại khoa học
Giới (regnum)Plantae
(không phân hạng)Angiospermae
(không phân hạng)Eudicots
(không phân hạng)Rosids
Bộ (ordo)Fabales
Họ (familia)Fabaceae
Phân họ (subfamilia)Faboideae
Tông (tribus)Sophoreae
Chi (genus)Sophora
Các loài
Xem văn bản.
S. macrocarpa

Chi Khổ sâm (danh pháp khoa học: Sophora) là một chi của khoảng 45 loài cây thân gỗ nhỏ và cây bụi trong phân họ Đậu (Faboideae) của họ Đậu (Fabaceae). Các loài trong chi này có nguồn gốc từ vùng đông nam châu Âu tới miền nam châu Á, Australasia, các đảo trên Thái Bình Dương và miền tây Nam Mỹ.

Chi này trước đây có định nghĩa rộng, bao gồm nhiều loài mà hiện nay được xếp trong các chi khác, đáng chú ý là Styphnolobium (hòe), với khác biệt rõ nét nhất là thiếu vi khuẩn cố định đạm (vi khuẩn nốt rễ) trên rễ, và Calia (đậu Mescal).

Tại New Zealand các loài trong chi Sophora được biết đến dưới tên gọi kowhai.

Toromiro (Sophora toromiro) trước đây là cây phổ biến trong các khu rừng của đảo Phục Sinh. Tuy nhiên, chúng đã bị đốn hạ trong quá trình tàn phá rừng trên đảo vào thế kỷ 18, và sau đó bị tuyệt chủng trong tự nhiên. Loài cây này được tái trồng trên đảo trong một dự án khoa học do Vườn thực vật Hoàng gia KewVườn thực vật Göteborg chủ trì, trong đó các cây duy nhất còn lại của loài này với nguồn gốc rõ ràng đã được trồng trong thập niên 1960 từ các hạt do Thor Heyerdahl thu thập.

Sophora macrocarpa là loài cây gỗ nhỏ có nguồn gốc từ Chile, được gọi tại đây là mayo hay mayú.

Một số loài

[sửa | sửa mã nguồn]

Chú thích

[sửa | sửa mã nguồn]

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]