Gaan na inhoud

Vryheidsparty van Oostenryk

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Party logo.

Die Vryheidsparty van Oostenryk[1] (Duits: Freiheitliche Partei Österreich, FPÖ) is 'n nasionaal-konserwatiewe,[2][3][4] regse populistiese,[11] euroskepties,[12][13] en verregse [22]politieke party in Oostenryk. Dit word sedert 2021 deur Herbert Kickl gelei.[31] Dit is die derde grootste van vyf partye in die Nasionale Raad, met 30 van die 183 setels, en het 16,2% van die stemme wat in die 2019-wetgewende verkiesing uitgebring is, gewen en dit is in al nege staatswetgewers verteenwoordig. Op Europese vlak was die FPÖ 'n stigterslid van die Identiteit en Demokrasie Party en sy ses LEP's is deel van Patriotte vir Europa (PfE)-groep in die Europese Parlement na die ontbinding van sy voorganger, Identiteit en Demokrasie (ID).

Die FPÖ is in 1956 gestig as die opvolger van die kortstondige Federasie van Onafhanklikes (VdU), wat pan-Germaniste en nasionale liberalisme verteenwoordig het teen sosialisme en Katolieke klerikalisme, verteenwoordig deur die Sosiaal-Demokratiese Party van Oostenryk (SPÖ) en die Oostenrykse Volksparty (ÖVP), onderskeidelik. Sy eerste leier, Anton Reinthaller, was 'n voormalige Nazi-funksionaris en SS-offisier, maar die FPÖ het nie verregse beleide voorgestaan nie en dit as 'n sentristiese party voorgehou.[32] Die FPÖ was lank die derde grootste in Oostenryk en het beskeie steun gehad. Onder die leierskap van Norbert Steger in die vroeë 1980's, het dit probeer om die party op Duitsland se Vrye Demokratiese Party (FDP) te skoei.[33][34][35] Die FPÖ het eksterne steun aan SPÖ-kanselier Bruno Kreisky (SPÖ) gegee ná die 1970-verkiesing en het ná die 1983-verkiesing by Fred Sinowatz se regering, as SPÖ se junior vennoot, aangesluit.

Jörg Haider het in 1986 leier van die party geword, waarna dit 'n ideologiese wending na regse populisme begin het. Dit het gelei tot 'n sterk oplewing in verkiesingssteun, maar het ook daartoe gelei dat die SPÖ bande verbreek het, en 'n splinter in die vorm van die Liberale Forum in 1993 weggebreek het. In die 1999-verkiesing het die FPÖ 26,9% van die stemme gekry, wat die tweede gewildste party, voor die ÖVP met ongeveer 500 stemme, gemaak het. Die twee partye het uiteindelik 'n koalisie-ooreenkoms bereik waarin ÖVP die amp van kanselier behou. Die FPÖ het gou die meeste van sy steun verloor en in die 2002-verkiesing tot 10% gedaal, maar het as junior vennoot in die regering gebly. Interne spanning het daartoe gelei dat Haider en baie van die partyleiers in 2005 vertrek het en die Alliansie vir die Toekoms van Oostenryk (BZÖ) gevorm het, wat die FPÖ as regerende vennoot vervang het. Heinz-Christian Strache het toe leier geword, en die party het geleidelik sy steun herwin, met 'n hoogtepunt van 26,0% in die 2017-verkiesing. Die FPÖ het weer junior vennoot in die regering met die ÖVP geword. In Mei 2019 het die Ibiza-aangeleentheid gelei tot die ineenstorting van die regering en die bedanking van Strache uit beide die ampte van visekanselier en partyleier.[36] Die gevolglike kitsverkiesing het die FPÖ tot 16,2% laat daal en na opposisie teruggekeer.[37][38] Op 30 Junie 2024 het die ANO 2011, die Vryheidsparty van Oostenryk, en die Fidesz, 'n nuwe alliansie genaamd Patriotte vir Europa gestig.[39]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. "Freedom Party of Austria". Encyclopædia Britannica. 
  2. "Anti-Islamisierungs-Kongress: Mit dem Ausflugsdampfer gegen den Islam - WELT". DIE WELT (in Duits). 19 September 2008. Besoek op 28 Junie 2024.
  3. Braunthal, G. (4 November 2009). Right-Wing Extremism in Contemporary Germany. Springer. ISBN 978-0-230-25116-8.
  4. "Parties and Elections in Europe". www.parties-and-elections.eu. Besoek op 28 Junie 2024.
  5. Kriesi, Hanspeter (26 Julie 2012). Political Conflict in Western Europe. Cambridge University Press. ISBN 978-1-107-02438-0.
  6. Jäger, Johannes; Springler, Elisabeth (10 April 2015). Asymmetric Crisis in Europe and Possible Futures: Critical Political Economy and Post-Keynesian Perspectives. Routledge. ISBN 978-1-317-65298-4.
  7. Martin Dolezal; Swen Hutter; Bruno Wüest (2012). "Exploring the new cleavage in across arenas and public debates: designs and methods". In Edgar Grande; Martin Dolezal; Marc Helbling; et al. (reds.). Political Conflict in Western Europe. Cambridge University Press. p. 52. ISBN 978-1-107-02438-0. Besoek op 19 Julie 2013.
  8. Hans-Jürgen Bieling (2015). "Uneven development and 'European crisis constitutionalism', or the reasons for and conditions of a 'passive revolution in trouble'". In Johannes Jäger; Elisabeth Springler (reds.). Asymmetric Crisis in Europe and Possible Futures: Critical Political Economy and Post-Keynesian Perspectives. Routledge. p. 110. ISBN 978-1-317-65298-4.
  9. Zaslove, Andrej (Julie 2008). "Exclusion, community, and a populist political economy: the radical right as an anti-globalization movement". Comparative European Politics. 6 (2): 169–189. doi:10.1057/palgrave.cep.6110126. S2CID 144465005.
  10. Peters, Freia; Frigelj, Kristian (19 September 2008). "Mit dem Ausflugsdampfer gegen den Islam". Die Welt (in Duits). Besoek op 14 Augustus 2011.
  11. [5][6][7][8][9][10]
  12. "Populist, nativist, neofascist? A lexicon of Europe's far right | The far right | The Guardian". amp.theguardian.com. Besoek op 28 Junie 2024.
  13. "How Europe's far right is marching steadily into the mainstream | The far right | The Guardian". amp.theguardian.com. Besoek op 28 Junie 2024.
  14. oe1.orf.at. "Wie rechtsextrem ist die FPÖ?". oe1.orf.at (in Duits). Besoek op 28 Junie 2024.
  15. "Herbert Kickl und der Rechtsextremismus". DER STANDARD (in Austrian German). Besoek op 28 Junie 2024.
  16. ""Systemparteien", "Volksverrat", "Ketten brechen" – Kickl und die Sprache der Nazis". DER STANDARD (in Austrian German). Besoek op 28 Junie 2024.
  17. bonavida.iris (10 Februarie 2024). "Sind AfD und FPÖ rechtsextrem?". www.profil.at (in Duits). Besoek op 28 Junie 2024.
  18. "Austrian government collapses after far-right minister fired | Austria | The Guardian". amp.theguardian.com. Besoek op 28 Junie 2024.
  19. "Österreich: FPÖ-Chef Herbert Kickl wird radikaler". FAZ.NET (in Duits). 2 April 2024. Besoek op 28 Junie 2024.
  20. Wodak, Ruth (18 Februarie 2024). "(S+) Herbert Kickl und der Rechtsextremismus: In Österreich kündigt sich ein autoritäres Regime bereits an". Der Spiegel (in Duits). ISSN 2195-1349. Besoek op 28 Junie 2024.
  21. Kahlweit, Cathrin (30 Januarie 2023). "Österreich: Warum die FPÖ so stark ist, nicht nur in Niederösterreich". Süddeutsche.de (in Duits). Besoek op 28 Junie 2024.
  22. [14][15][16][17][18][19][20][21]
  23. oe1.orf.at. "Wie rechtsextrem ist die FPÖ?". oe1.orf.at (in Duits). Besoek op 28 Junie 2024.
  24. "Herbert Kickl und der Rechtsextremismus". DER STANDARD (in Austrian German). Besoek op 28 Junie 2024.
  25. ""Systemparteien", "Volksverrat", "Ketten brechen" – Kickl und die Sprache der Nazis". DER STANDARD (in Austrian German). Besoek op 28 Junie 2024.
  26. bonavida.iris (10 Februarie 2024). "Sind AfD und FPÖ rechtsextrem?". www.profil.at (in Duits). Besoek op 28 Junie 2024.
  27. "Austrian government collapses after far-right minister fired | Austria | The Guardian". amp.theguardian.com. Besoek op 28 Junie 2024.
  28. "Österreich: FPÖ-Chef Herbert Kickl wird radikaler". FAZ.NET (in Duits). 2 April 2024. Besoek op 28 Junie 2024.
  29. Wodak, Ruth (18 Februarie 2024). "(S+) Herbert Kickl und der Rechtsextremismus: In Österreich kündigt sich ein autoritäres Regime bereits an". Der Spiegel (in Duits). ISSN 2195-1349. Besoek op 28 Junie 2024.
  30. Kahlweit, Cathrin (30 Januarie 2023). "Österreich: Warum die FPÖ so stark ist, nicht nur in Niederösterreich". Süddeutsche.de (in Duits). Besoek op 28 Junie 2024.
  31. [23][24][25][26][27][28][29][30]
  32. Höbelt, Lothar (2003). Defiant populist: Jörg Haider and the politics of Austria. Purdue University Press. pp. 10–13. ISBN 978-1-55753-230-5.
  33. Meret 2010, p. 186.
  34. Campbell 1995, p. 184.
  35. Bischof, Günter; Plasser, Fritz (2008). The changing Austrian voter. Transaction Publishers. pp. 105–106. ISBN 978-1-4128-0751-7.
  36. "Heinz-Christian Strache: FPÖ-Chef tritt nach Skandal-Video zurück". Der Spiegel (in Duits). 18 Mei 2019. ISSN 2195-1349. Besoek op 3 Januarie 2023.
  37. "Austria conservatives win most votes in snap election while far right suffer losses". The Local Austria. 29 September 2019. Besoek op 3 Oktober 2019.
  38. Sarah Dean and Ivana Kottasová (29 September 2019). "One of the world's youngest leaders returns in Austria after scandal brought his government down". CNN. Besoek op 4 Oktober 2019.
  39. "Hungary's Orban announces plan to form new far-right bloc in EP". euronews. 30 Junie 2024. Besoek op 30 Junie 2024.