Батуми
Бату́ми (гуржи: ბათუმი [батуми], 1936 соналде щвезегІан — Бату́м[1]) — ЧІегІераб ралъдал рагІалда бугеб Хъизихъалъул шагьар ва порт, Аджариялъул тахшагьар. ГІуцІула Батуми муниципалитет ва ккола гьанжесеб Хъизихъалъул аслияб туристияб центрлъун.[2] Шагьар машгьураб буго жиндирго тарихияб централдалъунги, туризмалъул районалдалъунги.
География
[хисизабизе | код хисизабизе]Шагьар буго ЧІегІераб ралъдал бакъбаккул рагІалда, на Кахабер гІодоблъиялда, ралъдал гьумералдаса 2–3 метраялъ борхалъуда. ГІоблъиялъул форма буго бащдабмоцІалда релълъараб, жиб шималияб рахъалдаса бакътІерхьуде 7 км-ялъ цІан бегараб. Батумиялъул аслияб бутІа буго Батумиялъул бухтаялъулхъ, жиб Кахабер гІоболъиялъул шималияб рахъалда, Барцхан ваКоролисцкали лъаразул рагІалда бугеб.
Шагьаралъул гІаммаб гІатІилъи буго 64,94 км².[3][4] (2012 соналде щвезегӀан — 19 км²[5]).
Климат
[хисизабизе | код хисизабизе]Батумиялда щибаб лъагІалил гІазу-цІадалъул къадар буго 2 435 мм. Ноябрь буго бищун регьел цІикІкІараб моцІ (312 мм), май — бищун ракъдалаб (108 мм). Батуми, кинабниги рагІаллъиялъулаб Аджария гІадин батІабахъула Ракъадагьоркьосебралъадлъиялъул климаталъул тайпабаздалъун (Алисовасул классификация)[6] ва цІикІкІараб термалияб низамалдалъун. Кёппенил классификациялда рекъон, Батумиялъул климат буго рагьлилаб субтропикияб (Cfa). Хурхадулаб рагьлил гьоркьохъеб къадар буго 70–80 %.[5]
Халкъ
[хисизабизе | код хисизабизе]Муниципалитет хІисабалда, шагьаралъул къадар 2020 соналъул 1 январалде буго 169 095 чи[7] 2014 соналъул халкъалъул къадаралъул хъвай-хъвагІиялда гьабиялда рекъон шагьаралда вукІун вуго 152 839 чи[8], 2014 соналъул 1 январалде — 161,2 аз. чи.[4][9]
Архитектура ва гІарасал
[хисизабизе | код хисизабизе]Балагье гьединго
[хисизабизе | код хисизабизе]ХІужжаби
[хисизабизе | код хисизабизе]- ^ Халип:ЭЕЭ
- ^ "საქართველოს პრეზიდენტმა მიხეილ სააკაშვილმა ბათუმში ოპერის შენობის მშენებლობას ჩაუყარა საფუძველი". Архивация оригинал (2012-01-19). Щвей 2010-10-31.
{{cite web}}
: Unknown parameter|deadlink=
ignored (|url-status=
suggested) (help) - ^ Официальный сайт Батуми. Информация о городе. «ქალაქ ბათუმის ტერიტორია შეადგენს 6494,31 ჰექტარი» — Город занимает площадь 6494,31 га.
- ^ a b 2012 соналъ Хелвачаур муниципалитеталъул бутІаги, гьелдаго цадахъ штгь Хелвачаури ва штгь Махинджаури, рачана Батумиялде гъорлъе, гьелъ шагьаралъул халкъалъул къадар цІикІкІана 30 азрго чи тІадеги, территория кІодолъана 19-даса 65 км²-де.
- ^ a b Официальный сайт города батуми — ზოგადი ინფორმაცია / გეოგრაფიული მდებარეობა (хъиз.)
- ^ Хромов С.П., Петросянц М.А. Метеорология и климатология. — Москва: Издательство МГУ, Наука, 2006. — Гь. 582(513-518). — ISBN 5-211-05207-2.
- ^ "Численность населения Грузии с разбивкой по городам и районам на начало января 2015—2020 гг". Национальная статистическая служба Грузии. Щвей 2020-05-04.
{{cite web}}
: Cite has empty unknown parameter:|deadlink=
(help); External link in
(help) (инг.),|publisher=
- ^ "Итоги переписи населения Грузии 2014 года (2014 General Population Census Main Results General Information)" (PDF) (in английский). Национальная статистическая служба Грузии. Архивация оригинал (PDF) (2016-08-08). Щвей 2016-04-28.
{{cite web}}
: Invalid|url-status=хвараб
(help); Unknown parameter|subtitle=
ignored (help) - ^ "Численность населения муниципалитетов и краёв Грузии на начало года в 2000—2016 гг". Национальная статистическая служба Грузии. Архивация оригинал (2016-06-25). Щвей 29 апреля 2016.
{{cite web}}
: Check date values in:|accessdate=
(help); External link in
(help); Unknown parameter|publisher=
|deadlink=
ignored (|url-status=
suggested) (help); no-break space character in|title=
at position 80 (help) (инг.)
РегІелал
[хисизабизе | код хисизабизе]Батуми Викигъамасалда | |
Батуми Викидалилалда |
- CS1 errors: unsupported parameter
- CS1 errors: empty unknown parameters
- CS1 errors: external links
- CS1 errors: invalid parameter value
- CS1 английский-language sources (en)
- CS1 errors: invisible characters
- CS1 errors: dates
- Страницы, использующие волшебные ссылки ISBN
- Макъалаби гуржи-мацӀаб текстгун
- Lang and lang-xx using deprecated ISO 639 codes
- Викидалилалде ссылкабигун макъалаби
- Webarchive template wayback links
- Батуми
- ЧІегІераб ралъдал портал
- Аджария
- Аджариялъул шагьарал