Sura çayı

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Sura çayı
rus. Сура
Ölkə  Rusiya
Mənsəbi Volqa çayı
Uzunluğu 841 km
Su sərfi 260 m³/s
Hövzəsinin sahəsi 67500 km²
DSR[rus.] 08010500112110000035062
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Sura (çuvaş Сăр, d.mari Шур, erz. Сура лей) — Rusiya ərazisindən axan, Volqa çayının sağ qolunu təşkil edən çay. Rusiyanın Ulyanovsk, Pemza və Nijeqorod vilayətləri, Mordoviya, Mari El və Çuvaşiya əraxilərindən keçir.

Çayın uzunuluğu 841 km, hövzəsinin sahəsi 67,5 min. km² təşkil edir. Ulyanov vilayətinin Prilov yüksəkliklərindən başlanğıcını götürür. Əvvəlcı qərbə sonradan isə şimala irtiqamətlənir. Su təminatında istifadə edilir. Sahilində ən böyük şəhər Pemzadır. Sahillərində Sursk, Alayır, Yadrin və Şumerya kimi şəhərlər belə vardır. XVI əsrə qədər Moskva knyazlığının şərq sərhəddini təşkil edirdi.

Xarakteristikası

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Qidalanması qarışıqdır. Bununla belə qar suları nisbətən yüksəkdir. Gursululuq dövrü aprel-may aylarına təsadüf edir. Noyabr-dekabr ayları donur. Dondan azad olunma mart-aprel ayları baş berir. Sursk su anbarının inşasından axını sabitdir.

Hövzəsi kontinental ərazidə yerləşir. Qışı soyuq, yayı isə mülayim isti keçir. İyul ayının orta aylıq temperaturu 18-19 °С, yanvar ayının isə −11- −12 °С təşkil edir. Orta illik temperatur 4 °С, sütübət isə — 75 % təşkil edir. Qar örtüyü 15-20 noyabrdan başlayaraq 150-160 ay müddətində davam edir[1].

Sura çayının hövzəsi
  1. Географический атлас Республики Мордовия / А.А. Ямашкин, С.М. Вдовин, Н.П. Макаркин и др.. — Саранск: Мордов. ун-та, 2012. — 204 с.