Αλέξανδρος Α΄ της Γιουγκοσλαβίας

βασιλιάς των Σέρβων, Κροατών & Σλοβένων (1921-34) και της Γιουγκοσλαβίας (1929-34)

Ο Αλέξανδρος Α΄ (σερβικά: Александар I Карађорђевић, 16 Δεκεμβρίου 18889 Οκτωβρίου 1934) από τον Οίκο των Καραγεώργεβιτς ήταν βασιλιάς του Βασιλείου της Γιουγκοσλαβίας από το 1921 έως το 1934 (μέχρι το 1929 το κράτος ήταν γνωστό ως "Βασίλειο των Σέρβων, Κροατών & Σλοβένων"). Δολοφονήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 1934 από έναν ένοπλο Βούλγαρο ονόματι Βλάντο Τσερνοζέμσκι, μέλος της φιλοβουλγαρικής Εσωτερικής Μακεδονικής Επαναστατικής Οργάνωσης (IMRO ή VMRO) και έμπειρο σκοπευτή, στη Μασσαλία της Γαλλίας. Ο Αλέξανδρος παρέμεινε στον γιουγκοσλαβικό θρόνο για 13 χρόνια και υπήρξε ο μακροβιότερος κυβερνήτης του Βασιλείου της Γιουγκοσλαβίας.

Αλέξανδρος Α' της Γιουγκοσλαβίας
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Александар I Карађорђевић (Σερβικά)
Γέννηση16  Δεκεμβρίου 1888[1][2][3]
Τσέτινιε[4]
Θάνατος9  Οκτωβρίου 1934[5][6][2]
Μασσαλία[7]
Αιτία θανάτουτραύμα από πυροβολισμό
Συνθήκες θανάτουανθρωποκτονία
Τόπος ταφήςOplenac (44°14′50″ s. š., 20°41′1″ v. d.)
ΚατοικίαΤσέτινιε
Βελιγράδι
Χώρα πολιτογράφησηςΒασίλειο της Σερβίας
Βασίλειο της Γιουγκοσλαβίας
ΘρησκείαΣερβική Ορθόδοξη Εκκλησία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΣερβικά[8]
ΣπουδέςΣώμα Ακολούθων
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταμονάρχης
Οικογένεια
ΣύζυγοςΜαρία της Γιουγκοσλαβίας (1922–1934)[9]
ΤέκναΑνδρέας της Γιουγκοσλαβίας
Πέτρος Β' της Γιουγκοσλαβίας
Τομισλάβ της Γιουγκοσλαβίας
ΓονείςΠέτρος Α' της Σερβίας και Πριγκίπισσα Ζάρκα του Μαυροβουνίου
ΑδέλφιαΠριγκίπισσα Ελένη της Σερβίας
Γεώργιος, Πρίγκιπας της Σερβίας
Milena Кarađorđević
ΟικογένειαΔυναστεία των Καρατζόρτζεβιτς
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατόςfield marshal (Serbia and Yugoslavia)
Πόλεμοι/μάχεςΑ΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαking of Yugoslavia (1921–1929)
king of Yugoslavia (1929–1934)[10]
ΒραβεύσειςΙππότης του Τάγματος του Αγίου Αλεξάνδρου Νιέφσκι
Τάγμα του Λευκού Αετού (Πολωνία)
Ανάδοχος προαγωγής της Ειδικής Στρατιωτικής Σχολής του Σαιν-Σιρ
Τάγμα της Αγίας Άννης, Α΄ Τάξη
Τάγμα του Αγίου Στανισλάου, Α΄ Τάξη
Τάγμα του Μιχαήλ του Γενναίου
τάγμα του Αγίου Ανδρέα
Τάγμα του Αγίου Γεωργίου, Γ΄ Τάξη
Τάγμα του Αγίου Γεωργίου, Δ΄ Τάξη
Τάγμα του Αγίου Σάββα
Τάγμα του Αστέρα του Καραγιώργη
Τάγμα του Λευκού Αετού (Σερβία)
Τάγμα του Παναγίου Τάφου
Στρατιωτικό μετάλλιο της Γαλλικής Δημοκρατίας
Τάγμα του Ηγεμόνα Ντανίλο Α΄
τάγμα του Ελέφαντα
Τάγμα των Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου
Τάγμα του Αγίου Αλεξάνδρου
Τσεχοσλοβακικός Πολεμικός Σταυρός 1918
Order of the Wendish Crown
Τάγμα του Ευαγγελισμού
Τάγμα του λευκού Ελέφαντα
Μεγαλόσταυρος του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας[11]
Τάγμα του Σωτήρος[12]
Τάγμα του Αγίου Στανισλάου (Οίκος των Ρομανώφ)[13]
Υπογραφή
Θυρεός
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Βιογραφία

Επεξεργασία

Γεννήθηκε στο Τσέτινιε του Μαυροβουνίου και ήταν ο δευτερότοκος γιος του Πέτρου Α΄ της Σερβίας και μετά των Σέρβων, Κροατών & Σλοβένων και της Λιούμπιτσας (Љубица) γνωστής ως Ζόρκας των Πετρόβιτς-Νιέγκος, κόρης του Νικολάου Α΄ του Μαυροβουνίου.

Τα νεανικά έτη

Επεξεργασία

Ο Οίκος του υποστηριζόταν από τη Ρωσία, αλλά τo 1858 o πάππος του Αλέξανδρος πρίγκιπας της Σερβίας είχε συγκρουστεί με το Συμβούλιο της χώρας, που συγκάλεσε την Εθνοσυνέλευση. Αυτή τον ανάγκασε να παραιτηθεί και τον διαδέχθηκε ο Μίλος Ομπρένοβιτς, ο γιος του Μιχάηλο, ο μικρανιψιός του Μίλαν βασιλιάς και ο γιος του τελευταίου Αλέξανδρος της Σερβίας. Οι Ομπρένοβιτς υποστηρίζονταν σθεναρά από την Αυστρία και το πριγκιπάτο αναβαθμίστηκε σε βασίλειο της Σερβίας. Με αλλαγή του Συντάγματος εξόρισαν τους Καραγεώργιεβιτς, που διασπάρηκαν στην Ευρώπη.

Όταν ο Αλέξανδρος ήταν 2 ετών η μητέρα του απεβίωσε κατά τη γέννα και μετά και το νεογέννητο. Το 1894 ο πατέρας του Πέτρος πήρε τα 4 τέκνα του και από το Μαυροβούνιο μετέβη στη Γενεύη. Εκεί ο Αλέξανδρος έκανε τη βασική εκπαίδευση και μετά, μαζί με τον μεγαλύτερο αδελφό του Γεώργιο, εγγράφτηκε στη στρατιωτική ακαδημία ευγενών Υπηρετικά Σώματα της Αγ. Πετρούπολης. Το 1903 ο πατέρας του με πολλούς συνωμότες οργάνωσε πραξικόπημα. Ο Αλέξανδρος της Σερβίας με τη γυναίκα του διαμελίστηκαν βάναυσα από τους συνωμότες. Έπειτα από 45 έτη εξορίας των Καραγεώργεβιτς, ο 58 ετών Πέτρος Α΄ έγινε βασιλιά της Σερβίας και κάλεσε τον Γεώργιο με τον Αλέξανδρο να επιστρέψουν στη Σερβία.

Ο διάδοχος Γεώργιος είχε φύση παρορμητική και ασταθή. Ο πρωθυπουργός, δύο αξιωματικοί του στρατού, κ.ά. τον θεωρούσαν αταίριαστο για βασιλιά. Το 1901 κλώτσησε τον υπηρέτη του στο στομάχι, που απεβίωσε ημέρες μετά. Έπειτα από το σκάνδαλο ο 21 ετών Γεώργιος παραιτήθηκε από διάδοχος της Σερβίας. Το 1910 ο διάδοχος πια Αλέξανδρος ασθένησε από τύφο και μόλις που έζησε· του έμειναν προβλήματα στο στομάχι.

Οικογένεια

Επεξεργασία

Νυμφεύθηκε το 1922 τη Μαρία των Χόεντσολερν-Ζίγκμαρινγκεν, κόρη του Φερδινάνδου της Ρουμανίας και είχε τέκνα:

  • Πέτρος Β΄ 1923-1970, βασιλιάς της Γιουγκοσλαβίας
  • Τομισλάβ 1928-2000, πρίγκιπας της Γιουγκοσλαβίας
  • Ανδρέας 1929-1990, πρίγκιπας της Γιουγκοσλαβίας

Πρόγονοι

Επεξεργασία

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 www.royalfamily.org/dynasty/hm-king-alexander-i-of-yugoslavia/.
  2. 2,0 2,1 2,2 Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage. p10109.htm#i101087. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. 3,0 3,1 «Gran Enciclopèdia Catalana» (Καταλανικά) Grup Enciclopèdia. 0002366.
  4. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 11  Δεκεμβρίου 2014.
  5. «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Alexander-I-king-of-Yugoslavia. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  6. (Αγγλικά) Find A Grave. 8365276. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  7. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31  Δεκεμβρίου 2014.
  8. CONOR.SI. 84313443.
  9. p10109.htm#i101087. Ανακτήθηκε στις 7  Αυγούστου 2020.
  10. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2020.
  11. Ανακτήθηκε στις 11  Μαρτίου 2021.
  12. Ανακτήθηκε στις 25  Μαρτίου 2021.
  13. Ανακτήθηκε στις 9  Δεκεμβρίου 2021.
  • "The first central committee of IMRO. Memoirs of d-r Hristo Tatarchev", Materials for the Macedonian liberation movement, book IX (series of the Macedonian scientific institute of IMRO, led by Bulgarian academician prof. Lyubomir Miletich), Sofia, 1928, p. 102, поредица "Материяли за историята на македонското освободително движение" на Македонския научен институт на ВМРО, воден от българския академик проф. Любомир Милетич, книга IX, София, 1928.
  • Farley, Brigit, "King Aleksandar and the Royal Dictatorship in Yugoslavia," in Bernd J. Fischer (ed), Balkan Strongmen: Dictators and Authoritarian Rulers of Southeastern Europe (West Lafayette, IN, 2007) (Central European Studies), 51-86.

Βιβλιογραφία

Επεξεργασία
  • Marković, Marko (2003). Povijest Crne legije: Jure i Boban (in Croatian).
  • Passmore, Kevin (2003). Women, gender, and fascism in Europe, 1919-45. Manchester University Press. ISBN 0-7190-6083-4.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία