حەسکیف
ڕواڵەت
حەسکیف | |
---|---|
حاسانکەیف | |
کۆۆردینات: 37°42′50″بک 41°24′47″ره / 37.71389°بک 41.41306°ره | |
وەلات | باکورێ کوردستانێ |
دەولەت | ترکیە |
پارێزگەه | باتمان (پارێزگەه) |
سەرباژار | حەسکیف (یرۆ، حەسکیفا نوو) |
ئیداری | |
• قەیمەقام | جەڤاتئو یانıک |
حەژمارا ناهیەیان | 1 ناهیە |
حەژمارا باژارۆکان | 1 باژارۆک |
حەژمارا گوندان | 18 گوند |
قادا رووەردێ | |
• گشتی | 530 کم2 (200 سق م) |
بلنداهی | 490 م (1610 فت) |
نفووس (2008) | 7.412[1] |
• بەربەلاڤی | 14/کم2 (40/سق م) |
• سەرباژار (2008) | 3.251 |
کۆدا پۆستایێ | 72350 |
کۆدا تەلەفۆنێ | (+90) 488 |
بگوهێرە |
حەسکیف[2] (1928: حسنكیف [3] (Ḧەسەنکیف)، 1946: حاسانکەیف[4]، ب ترکی، حاسانکەیف) یەک ژ ناڤچەیێن باتمانێ یە. میراسەکە دیرۆکی یا دەولەمەندئوو تایبەت بوو. حەسکیف ب بەرماییێن خوە یێن دیرۆکی هاتیە ناسین.
دەولەتا ترک ل ڤر بەنداڤا گەرماڤێ (ئیلیسوویێ) ژ بۆ هلبەرینائە لەکتریکێ چێکریەئوو هەمی بەرماییێن دیرۆکیئوو باژارێ حەسکیفێ د بنئا ڤێ دە مانە.
حەسکیف، وارێ زانائوو فیلۆزۆفان
[دەستکاری | دەستکاریی سەرچاوە]ل حەسکیفێ گەلەک زانائوو فیلۆزۆفێن ناڤدار بوونە، وەکی ئەلاەدین حەسکیفی (1612-1677)، خاتبئە ل-حەسکیفی (1068-1158).
ئاڤاهیێن دیرۆکی یێن حەسکیفێ
[دەستکاری | دەستکاریی سەرچاوە]- مزگەفتا رزقئوو منارەیا وێ، د 1409ان دە ژئا لیێ سلێمانێئە یووبی ڤە هاتەئا ڤاکرن. بلندبوونا منارەیا وێ زێدەیی 30 مئە . ل سەرێ منارەیێ لەقلەقان هێلینا خوە چێکریە.
- مزگەفتا سلێمان
- مزگەفتا قۆچ، د داویا سەدسالا 14ان، د دەستپێکا سەدسالا 15ان دە هاتەئا ڤاکرن.
- تربەیائی مامئە بدلائوو زاویەیا وی نێزیکی پرا نوهئا حەسکیفێ یە. د 1478ان دە هاتنە چێکرن.
- پرائە رتوقی یا کەڤنئا حەسکیفێ
- تربەیا زەینەل بەگێ کورێئو زون حەسەن، ل هەمبەری زنارا کەلەها حەسکیفێ یە.ئا ڤاهیەکە ژ دەمائۆ سمانی هەیە کو ژێ رە دبێژن حەمام.
- کەلەها حەسکیفێ (دەرگەهێ یەکێ یێ کەلەهێ، دەرگەهێ ددویانئێ کەلەهێ، دەرگەهێ ناڤینئێ کەلەهێ، دەرگەهێ چارانئێ کەلەهێ، برجا حەسکیفێئا ن ژی سەرایا بچووک، سەرایا مەزن، برجا چاڤدێریێ، مزگەفتا مەزنئا حەسکیفێ، کولیەیا قۆناخێ، باژارێ ژۆرئێ حەسکیفێ، دەرگەهێ پاش)
- باژارێ ژێر
- مزگەفتا کەچان
- مەدرەسەیا شەهابەدین خازی
- خانا حەسکیفێ
- مەسجیدا بچووک
- دێرا حەسکیفێ
- قەسرا حەسکیفێئوو مالائا خا
- کەلەها دارپهانەیێ
- کولیەیا بچووک
- مزگەفتا مەولانا
- کولیەیا بەروار
- فرنێن سەرامیکی
- جامیا ماردینکێ
گوندێن ناڤچەیا حەسکیفێ، 1928
[دەستکاری | دەستکاریی سەرچاوە]- گۆتارا بنگەهین: گوندێن ناڤچەیا حەسکیفێ، 1928
ئاڤاکرنا بەنداڤائی لیسویێ ل گەرماڤێ
[دەستکاری | دەستکاریی سەرچاوە]چێکرنا حەسکیفا نوو
[دەستکاری | دەستکاریی سەرچاوە]بجهبوونائا ڤاهیێن دیرۆکی بەر ب حەسکیفا نوو ڤە (2017-2019)
[دەستکاری | دەستکاریی سەرچاوە]د ناڤبەرا سالێن 2017ئوو 2019ان دە چەندئا ڤاهیێن دیرۆکی ژ حەسکیفا بەرێ ل قادا پارکا چاندی یا نوو یا حەسکیفێ (حاسانکەیف یەن کüلتüرەل پارکئا لانı) ب جه بوونە.
- تربەیا زەینەل بەگ، د گولانا 2017ان دە
- حەمامائە رتوقی، د تەباخا 2018ان دە
- منارەیا مزگەفتا رزق، د کانوونا پێشینئا 2019ان دە
- مزگەفتا سلێمان
- مزگەفتا قۆچ
- تربەیائی مامئە بدلا
- دەرگەهێ ناڤینئێ کەلا حەسکیفێ
- مزگەفتا کەچان
ڤالاکرنئوو وێرانکرنا حەسکیفێ (2019)
[دەستکاری | دەستکاریی سەرچاوە]حەسکیف د بنئا ڤێ دە دمینە، نیسانا 2020
[دەستکاری | دەستکاریی سەرچاوە]حەسکیف د بنئا ڤێ دە یە 2020 ل سەر یۆوتوبێ (07.05.2020)
پرۆژەیێن گەشتئوو گوزاری (توریستیک) ل حەسکیفێ (2022-2023)
[دەستکاری | دەستکاریی سەرچاوە]ئارکەۆپارکا حەسکیفێ
[دەستکاری | دەستکاریی سەرچاوە]پرۆژەیا پەیزاژێ یا گەلیێ حەسکیفێ
[دەستکاری | دەستکاریی سەرچاوە]گالەری (حەسکیف بەری وێرانکرنا وێ)
[دەستکاری | دەستکاریی سەرچاوە]-
برجا کەلەها حەسکیفێ.
-
دەرگەهێ چارانئێ کەلەها حەسکیفێ.
-
سەرایا مەزنئوو برجا چاڤدێریێ، حەسکیف.
-
باژارێ ژۆرئێ حەسکیفێ.
-
تربەیائی مامئە بدلا، حەسکیف.
-
تربەیا زەینەلئا بیدینئوو ل پاشێ سەرایێ مەزنئا ل سەرێ زنارێ حەسکیفێ.
-
حەسکیف، ل چەپێ منارەیا مزگەفتا سلێمانئوو ل راستێ منارەیا مزگەفتا رزق.
-
شکەفتێن سەر چەمێ دیجلەیێ
-
بەرماییێن پرائە رتوقی یا کەڤنئا حەسکیفێ (2012).
-
حەمام، حەسکیف.
-
منارەیا مزگەفتا رزق.
چاڤکانی
[دەستکاری | دەستکاریی سەرچاوە]- ^ توک
- ^ سالهێ کەڤربری، باژارەکی کەڤنارەئوو دیرۆکی حەسکیف، ئازادیا وەلات، 18:1996، ر. 16.
- ^ سۆن تەشکلات-ı مüلکیەدە کöیلەرمزنئا دلارı. İستانبول: حلال ماتبااسı، ت. ج. داهلیە ڤەکالەت نüفوس مüدریەت-ئو مومیەس نەشریاتıندان. 1928.
- ^ تüرکیە'دە مەسکوون یەرلەر کıلاڤوزو I-II. باشباکانلıک دەڤلەت ماتبااسı،ئا نکارا، 1946.
- حارتائو موم مüدüرلüگü 1:800،000 (1934).
- "کöیلەرمزنئا دلار" (1928).
- درئا بدوللاه گافور (1994). کوزەی کوردستان'دا یەرلەشم یەرلەر 1980. ستۆکهۆلم.
گرێدانێن دەرڤە
[دەستکاری | دەستکاریی سەرچاوە]ل وکمەدا جۆممۆنس مەدیایێن د وارێ حەسکیف دە هەنە.
- وێنەیێن حەسکیفێ گرێدانائا رشیڤێ 2006-09-11 ل سەر وایباجک ماجهنە
- ساوڤەز حاسانکەیف گرێدانائا رشیڤێ 2008-12-19 ل سەر وایباجک ماجهنە کامپانیائی مزایان ژ بۆ پاراستنا حەسکیفێ دژی بەنداڤێ.
- سادەقات بۆ حەسکیفێ گرێدانائا رشیڤێ 2008-09-19 ل سەر وایباجک ماجهنە کامپانیائی مزایان ژ بۆ پاراستنا حەسکیفێ دژی بەنداڤێ.
- رەوشا حەسکیفێ د 7ێئا دارا 2020ان دە، د بنئا ڤێ دە دمینە.