Przejdź do zawartości

Biegus wielki

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Biegus wielki
Calidris tenuirostris[1]
(Horsfield, 1821)
Ilustracja
Szata spoczynkowa (Tajlandia)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

siewkowe

Podrząd

bekasowce

Rodzina

bekasowate

Podrodzina

biegusy

Plemię

Calidrini

Rodzaj

Calidris

Gatunek

biegus wielki

Synonimy
  • Totanus tenuirostris Horsfield, 1821[2]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Biegus wielki[4] (Calidris tenuirostris) – gatunek średniej wielkości ptaka wędrownego z rodziny bekasowatych (Scolopacidae). Nie wyróżnia się podgatunków[2][5].

Występowanie

[edytuj | edytuj kod]

W sezonie lęgowym zamieszkuje północno-wschodnią Syberię. Zimuje głównie od Azji Południowo-Wschodniej do Australii; także na azjatyckich wybrzeżach Oceanu Indyjskiego – od Półwyspu Arabskiego przez Pakistan i Indie po Bangladesz[3].

Do Polski zalatuje wyjątkowo, stwierdzony dwukrotnie (15–19.09.2001 – Zbiornik Turawski, 17.07.2014 – ujście Wisły[6]).

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Wygląd
W szacie godowej samiec ma białą głowę, szyję i pierś bardzo gęsto pokrytą czarnymi plamami. Grzbiet i pokrywy skrzydłowe czarne z dużymi, rdzawymi plamami na łopatkach. Spód ciała biały, dziób i nogi czarne. Samica nieco większa, z mniejszymi rdzawymi plamami. W upierzeniu spoczynkowym wierzch ciała bladoszary, a spód biały. Na wierzchu i piersi ciemne cętki.
Wymiary średnie[2]
długość ciała 26–28 cm
rozpiętość skrzydeł 56–66 cm
masa ciała 115–248 g

Ekologia i zachowanie

[edytuj | edytuj kod]
Biotop
Tundra, poza okresem lęgowym morskie wybrzeża.
Gniazdo
Na ziemi.
Jaja
W ciągu roku wyprowadza jeden lęg, składając w maju–czerwcu 4 jaja.
Wysiadywanie, pisklęta
Jaja wysiadywane są przez okres około 21 dni przez obydwoje rodziców. Pisklętami opiekuje się wyłącznie samiec.
Pożywienie
Bezkręgowce uzupełniane w okresie lęgowym pokarmem roślinnym.

Status i ochrona

[edytuj | edytuj kod]

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) od 2015 roku klasyfikuje biegusa wielkiego jako gatunek zagrożony (EN); powodem tej decyzji jest szybko malejąca liczebność populacji wskutek osuszania przez człowieka terenów wykorzystywanych przez te ptaki jako miejsce postoju w trakcie przelotów. Wcześniej – od 1988 roku biegus wielki klasyfikowany był jako gatunek najmniejszej troski (LC), a od 2010 roku jako gatunek narażony (VU). Organizacja Wetlands International w 2007 roku szacowała liczebność światowej populacji na 292–295 tysięcy osobników[3].

W Polsce podlega ścisłej ochronie gatunkowej[7].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Calidris tenuirostris, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b c Van Gils, J., Wiersma, P., Kirwan, G.M. & Sharpe, C.J.: Great Knot (Calidris tenuirostris). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [dostęp 2020-02-02].
  3. a b c Calidris tenuirostris, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  4. Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Arenariinae Stejneger, 1885 (1840) - biegusy (Wersja: 2020-11-15). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-04-13].
  5. F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v13.1). [dostęp 2023-01-31]. (ang.).
  6. Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. Raport nr 31. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2014. „Ornis Polonica”. 56, s. 99–136, 2015. 
  7. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]