Przejdź do zawartości

Claude de Villars

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Claude Louis Hector de Villars
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

8 maja 1653
Moulins

Data i miejsce śmierci

17 czerwca 1734
Turyn

sekretarz do spraw wojny
Okres

od 1715
do 1718

Odznaczenia
Order Ducha Świętego (Francja) Order Złotego Runa (Austria) Order Świętego Michała (Francja)

Claude Louis Hector de Villars (ur. 8 maja 1653 w Moulins w Owernii, zm. 17 czerwca 1734 w Turynie[1]) – książę de Martigues, markiz i diuk de Villars, wicehrabia de Melun, dowódca i dyplomata francuski, ostatni z wielkich wodzów Ludwika XIV, marszałek Francji[2][3].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Syn dyplomaty, wstąpił do armii w 1671 i wziął udział w wojnie 16721678. Karierę wojskową rozpoczął w lekkiej jeździe, a w 1674 uzyskał stopień pułkownika w pułku rajtarów. Służył pod rozkazami najwybitniejszych wodzów (m.in. Turenne’a, Kondeusza Wielkiego i Luxembourga), wyróżniając się odwagą i męstwem. W 1687 został awansowany do stopnia maréchal de camp (najniższego generalskiego w wojsku francuskim)[4][3].

W 1687 udał się do Bawarii i wraz z elektorem walczył z Turkami. Wziął m.in. udział w zwycięskiej bitwie pod Mohaczem w sierpniu 1687. W 1690 powrócił do kraju, otrzymał dowództwo jazdy w armii we Flandrii i wziął udział w wojnie palatynackiej. W latach 1698–1701 pełnił funkcję ambasadora w Wiedniu.

Powrócił do służby wojskowej z początkiem hiszpańskiej wojny sukcesyjnej. W 1702 wyruszył na kampanię w Niemczech i jesienią odniósł świetne zwycięstwo pod Friedlingen w Badenii, które przyniosło mu sławę i buławę marszałkowską.

W kampanii 1703 roku odniósł kolejne zwycięstwo w bitwie pod Höchstädt an der Donau w Bawarii. Następnie dotarł do Riedlingen nad Dunajem i zagroził samemu Wiedniowi, gdzie rozpoczęto nawet przygotowania do ewakuacji cesarskiego dworu. Kiedy wskutek wycofania się z wojny sprzymierzeńca Francji – elektora Bawarii, do zdobycia habsburskiej stolicy nie doszło, rozgoryczony zrezygnował z dowództwa i przejściowo wycofał się z działań wojennych.

W 1704 na czele dwudziestotysięcznej armii zwalczał powstanie kamizardów w Langwedocji. Za jego pacyfikację otrzymał Order Świętego Ducha oraz tytuł diuka (1705).

Alegoria zwycięstwa Villarsa pod Denain (pamiątkowa rzeźba w brązie)

W latach 1705–1708 z powodzeniem kontynuował działania w Niemczech. W 1709 otrzymał dowództwo armii stawiającej opór wojskom angielsko-cesarskim księcia Marlborough i ks. Eugeniusza Sabaudzkiego na granicy północnej. Jeszcze w tym samym roku stoczył rozstrzygającą bitwę pod Malplaquet, po której nastąpił odwrót Francuzów, lecz która osłabiając przeciwnika, faktycznie uchroniła Paryż i Francję przed inwazją aliantów.

W kwietniu 1712 Ludwik XIV powierzył mu dowództwo kolejnej armii stacjonującej we Flandrii. W lipcu 1712 Villars wziął rewanż na Eugeniuszu Sabaudzkim, zwyciężając pod Denain. Sukces ten zażegnał niebezpieczeństwo ostatecznej klęski Francuzów i umożliwił negocjowanie honorowego pokoju. W nagrodę Ludwik XIV mianował go gubernatorem Prowansji oraz (jako pierwszego wojskowego) członkiem Akademii Francuskiej.

W latach 1713–1714 Villars negocjował warunki traktatu pokojowego w Rastatt, kończącego hiszpańską wojnę sukcesyjną. W latach 1715–1723, podczas małoletniości Ludwika XV, był członkiem Rady Regencyjnej i głównym przeciwnikiem ówczesnego pierwszego ministra, kardynała Dubois. Od 1715 także prezesem rady wojennej, później (od 1718) kanclerzem państwa.

W 1733 jako pierwszy po marszałku Turenne otrzymał tytuł maréchal-général des camps et armées du roi, przyznany jedynie 6 marszałkom Francji. Brał jeszcze udział w wojnie o sukcesję polską, walczył w północnych Włoszech i zajął Księstwo Mediolanu.

Pozostawił obszerne pamiętniki wydane całościowo w 6 tomach przez markiza de Vogüe pod koniec XIX wieku (Mémoires du maréchal de Villars, publiés d'après le manuscrit original).

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Villars Claude Louis Hector, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2024-02-20].
  2. Claude-Louis-Hector, duke de Villars | French Military Leader & Statesman | Britannica [online], www.britannica.com [dostęp 2024-02-20] (ang.).
  3. a b Collections Online | British Museum [online], www.britishmuseum.org [dostęp 2024-02-20].
  4. Claude Louis Hector de Villars, 1st Duke of Villars [online], Royalpedia, 5 stycznia 2024 [dostęp 2024-02-20] (ang.).