Przejdź do zawartości

Maurice Duplessis

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Maurice Le Noblet Duplessis
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

20 kwietnia 1890
Trois-Rivières

Data śmierci

7 września 1959

Premier Quebecu
Okres

od 1936
do 1939

Przynależność polityczna

Unia Narodowa

Poprzednik

Adélard Godbout

Następca

Adélard Godbout

Okres

od 1944
do 1959

Poprzednik

Adélard Godbout

Następca

Paul Sauvé

podpis

Maurice Le Noblet Duplessis (ur. 20 kwietnia 1890 w Trois-Rivières, zm. 7 września 1959) – nacjonalistyczny polityk kanadyjski, dwukrotny premier prowincji Quebec z ramienia Unii Narodowej.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Duplessis urodził się 20 kwietnia 1890 w Trois-Rivières. Ojciec Mourice Nérée Noblet Duplessis był prawnikiem. Duplessis studiował prawo na uniwersytecie Laval. W 1913 rozpoczął praktykę adwokacką.

Do parlamentu wybrany po raz pierwszy w 1927 z okręgu w rodzinnym mieście. W 1933 został liderem Konserwatywnej Partii Quebecu. W 1935 został liderem nowej partii Unii Narodowej, powstałej po połączeniu Partii Konserwatywnej z Akcja Narodowo-Liberalna powstała z secesji z Liberalnej Partii Quebecu. Nowa partia zdecydowanie wygrała wybory w 1936 i Dyplessis został premierem. Rząd w czasie swej pierwszej kadencji przeprowadził szereg istotnych reform, między innymi wprowadzając kontrowersyjne tzw. prawo kłódkowe, lecz nie zdołał doprowadzić do ożywienia gospodarczego. Spowodowało to rozłam w partii i odejście części posłów wcześniej związanych z Akcją Narodowo-Liberalną. W 1939 doszło do przesilenia politycznego związanego z początkiem II wojny światowej i związaną z tym koniecznością poboru (zobacz kryzys mobilizacyjny). Duplessis zwołał przedterminowe wybory. W czasie kampanii głównym tematem stała się wojna i udział w niej Kanady. Silne nastawienie antymobilizacyjne i brak większych sukcesów gospodarczych spowodowały klęskę wyborczą Unii Narodowej. Na okres jednej kadencji role w parlamencie się odwrócił Duplessis zasiadł w lawach opozycji, podczas gdy pobity przez niego w 1936 Adélard Godbout został premierem. Polityka liberałów nie spotkała się jednak z dobrym przyjęciem opinii społecznej w 1944 Unia Narodowa powróciła do władzy a Duplessis odzyskał fotel premiera, na który zasiadał aż do śmierci w 1959.

Sytuacja po roku 1944 była sprzyjająca dla rządów w Quebecu. Z wojny Kanada wyszła potęgą gospodarczą, podobnie jak Stany Zjednoczone, w których zaczynał się długi okres powojennej prosperity. Polityka Unii Narodowej będąca połączeniem liberalizmu w gospodarce i konserwatyzmu w polityce społecznej, doskonale wykorzystała sprzyjające warunki. Duplessis szeroko otwarł gospodarkę na inwestycje z USA. Spowodowało to szybki wzrost gospodarczy i zatrudnienia. Oszczędny w polityce fiskalnej zdołał utrzymać równowagę budżetowa przez cały okres swych rządów. Obniżając podatki i prowadząc politykę antyzwiązkową i ograniczenia roli państwa w gospodarce stworzył przyjazny klimat dla inwestycji. Jednocześnie wprowadził szeroko krytykowany system preferencji w wydatkach publicznych, balansując na krawędzi korupcji. Wielkie rządowe kontrakty trafiały zwykle do przedsiębiorstw bezpośrednio związanych z partia i wspierających ją finansowo. Duplessis dbał także o rozwój rolnictwa i terenów wiejskich. Wprowadził system tanich kredytów dla farmerów i wspierał elektryfikacje terenów wiejskich.

W życiu społecznym Duplessis stał na straży tradycyjnych wartości konserwatywnych. Był blisko związany z Kościołem katolickim. W czasach jego rządów Kościół otrzymywał bezpośrednie dofinansowanie budżetowe. Dążył także do zwiększenia roli Kościoła w systemie edukacyjnym. Popierał rodzinę jako podstawowy nośnik wartości moralnych i tradycji. Stał w stanowczej opozycji w stosunku do wszelkich przejawów wolnomyślicielstwa. Na tym polu popadł w konflikt nie tylko z liberalnymi intelektualistami, którzy jego reżim nazywali la Grande noirceur (ciemnogród). Lecz także częścią kleru, przyjaźnie nastawionego dla ruchów pracowniczych. Duplessis z wielu sporów na płaszczyźnie ideologicznej wychodził zwycięsko. I tak na przykład poparcie arcybiskupa Montrealu Josepha Charbonneau dla robotników protestujących przeciwko pracy z azbestem, kosztowało go utratę biskupstwa.

Duplessis był niestrudzonym bojownikiem o autonomię prowincjonalną. Nie był separatystą w dosłownym sensie tego słowa, lecz za jego czasów dojrzewało pod jego wpływem pierwsze pokolenie nacjonalistów, którzy w późniejszych latach podnieśli sztandar separatyzmu. W 1948 spowodował zmianę flagi Quebecu z zawierającej brytyjski union jack na fleur-de-lys, cztery burbońskie lilie na niebieskim tle.

Rządy Duplessisa, stały się jednymi z najbardziej znaczących we współczesnej historii Quebecu. Mimo swego chwilami represyjnego charakteru za jego kadencji stworzone zostało nowoczesne przemysłowe i konsumpcyjne, lecz jednocześnie znacjonalizowane społeczeństwo.

Duplessis zmarł 7 września 1959 w czasie pełnienia swych funkcji politycznych. Do śmierci pozostał kawalerem.