Przejdź do zawartości

Zbrodnia w Iziumie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Zbrodnia w Iziumie
Ilustracja
Ekshumacja ofiar na cmentarzu w Iziumie, 16 września 2022
Państwo

 Ukraina

Miejsce

Izium

Data

marzec – wrzesień 2022

Liczba zabitych

447[1] (wg Ukrainy)

Sprawca

Siły Zbrojne Federacji Rosyjskiej

Położenie na mapie Ukrainy
Mapa konturowa Ukrainy, po prawej znajduje się punkt z opisem „miejsce zdarzenia”
Ziemia49°12′46″N 37°15′25″E/49,212778 37,256944

Zbrodnia w Iziumie[potrzebny przypis]zbrodnia wojenna[wymaga weryfikacji?] dokonana w 2022 roku w Iziumie przez Wojska Lądowe Federacji Rosyjskiej[potrzebny przypis] podczas inwazji Rosji na Ukrainę, późniejszych walk o miasto i jego okupacji. Szacuje się, że w jej trakcie mogło zostać zamordowanych nawet ponad 1000 osób, liczba ta nie została jednak do tej pory potwierdzona przez ONZ, które planowało wysłać do Iziumu swoich przedstawicieli[2][3], i nadal prowadzi w tej sprawie śledztwo[4]. Masakra[potrzebny przypis] została odkryta i podana do publicznej wiadomości po udanej operacji odbicia miasta przez siły ukraińskie[5]. 15 września 2022 w lesie w pobliżu Iziumu znaleziono kilka masowych grobów, w tym jeden, w którym pochowano co najmniej 440 ciał[6][7]. W zbiorowych mogiłach znajdowały się ciała osób zabitych przez siły rosyjskie[8][9][10][11]. Rząd ukraiński stwierdził, że podczas walk o Izium, a także w wyniku późniejszej okupacji tego miasta, życie mogło stracić ponad 1000 osób[12][13]. Ukraińscy śledczy ustalili, że w jednym z grobów odkryto 447 ciał, z czego 414 zidentyfikowano jako ofiary cywilne (215 mężczyzn, 194 kobiety i 5 dzieci), oraz 22 żołnierzy. U większości zmarłych ujawniono ślady gwałtownej śmierci, a 30 ciał miało ślady tortur i wyraźnej egzekucji, w tym założone liny na szyjach, związane za plecami ręce, złamane kończyny i poważnie okaleczone genitalia[14]; inni ludzie mogli zginąć zarówno w wyniku rosyjskiego ostrzału, jak również braku dostępu do opieki zdrowotnej[15]. 26 września prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski poinformował, że odnaleziono jeszcze dwa masowe groby „z setkami pochowanych w nich ludzi”[16].

W marcu 2022 roku rozpoczęła się bitwa o Izium, jedna z większych operacji wojskowych podczas inwazji Rosji na Ukrainę. Ze względu na ważne znaczenie strategiczne, Rosjanie chcieli zająć miasto, aby siły stacjonujące w obwodzie charkowskim mogły połączyć się z wojskami z rejonu Donbasu[17]. 1 kwietnia ukraińskie dowództwo potwierdziło, że Izium znajduje się pod rosyjską kontrolą[18]. Pod koniec sierpnia i na początku września 2022, wojska ukraińskie rozpoczęły równoczesną kontrofensywę na kierunku chersońskim, a także w obwodzie charkowskim, w północno-wschodniej części kraju. Po nieoczekiwanym załamaniu rosyjskiego frontu, 9 września informowano o przejmowaniu kontroli nad okolicznymi miastami i wsiami przez Ukraińców[19], a 10 września o ostatecznym wyzwoleniu przez nich Iziumu[20][21].

Reakcje

[edytuj | edytuj kod]

Wołodymyr Zełeński porównał zbrodnię w Iziumie do masakry w Buczy[22] i wezwał świat do uznania Federacji Rosyjskiej za państwo finansujące terroryzm[23]. Rosja odpowiedziała z kolei masową kampanią dezinformacyjną w mediach społecznościowych, mającą na celu zdyskredytowanie ustaleń śledczych. Samą zbrodnię określono jako „sfabrykowaną przez Zachód” lub twierdzono, że zabici cywile to w rzeczywistości ukraińscy żołnierze[24]. Zapytany przez dziennikarzy o komentarz do słów prezydenta Zełenskiego, rzecznik prasowy prezydenta Federacji Rosyjskiej Dmitrij Pieskow stwierdził, że zarówno masakra w Izium, jak i w Buczy to „kłamstwa”[25]. Hiszpańskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych w oficjalnym oświadczeniu „potępiło masakrę” i zaapelowało o poszanowanie międzynarodowego humanitaryzmu, oraz zbadanie popełnionych zbrodni[26]. Prezydent Francji Emmanuel Macron potępił zbrodnie w Izium popełnione pod rosyjską okupacją[27]. Josep Borrell napisał z kolei, że Unia Europejska jest głęboko zszokowana odkryciem w Izium. „Potępiamy te okrucieństwa w najostrzejszych słowach. To nieludzkie zachowanie sił rosyjskich musi się natychmiast skończyć”[23]. Rzecznik Rady Bezpieczeństwa Narodowego USA John Kirby powiedział, że „to wydarzenie niestety pasuje do zepsucia i brutalności, z jaką rosyjskie siły zbrojne prowadzą wojnę przeciwko Ukrainie i narodowi ukraińskiemu”[28]. Z polskiej strony zbrodnię skomentowali Paweł Szrot[23], oraz Mateusz Morawiecki[29][30].

Kardynał Konrad Krajewski przybył z Zaporoża, gdzie niósł pomoc humanitarną, by wraz z biskupem Pawłem Honczarukiem z diecezji charkowsko-zaporoskiej modlić się za zmarłych[31].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Ірина Балачук: В Ізюмі закінчили ексгумацію – підняли 447 тіл, серед них багато жінок, є діти. Ukraińska prawda, 23.09.2022. [dostęp 2024-08-05]. (ukr.).
  2. Russia-Ukraine live news: UN to probe Izyum mass grave reports [online], Al Jazeera, 16 września 2022 [dostęp 2023-04-11] [zarchiwizowane z adresu 2022-09-16].
  3. Ukraine: UN rights office set to probe ‘mass graves’ in newly liberated east [online], UN News, 18 września 2022 [dostęp 2023-04-11] [zarchiwizowane z adresu 2022-09-18].
  4. UN-mandated inquiry to investigate Izium mass burial site [online], Reuters, 23 września 2022 [dostęp 2023-04-12] (ang.).
  5. Ukraine’s president says a new mass grave is found near a recaptured city [online], NPR, 16 września 2022 [dostęp 2023-04-11] [zarchiwizowane z adresu 2022-09-16].
  6. A mass grave site with 440 bodies was found in Izium, a police official said. [online], The New York Times, 16 września 2022 [dostęp 2023-04-11] [zarchiwizowane z adresu 2022-09-16].
  7. Mass grave of more than 440 bodies found in Izium, Ukraine -police [online], Reuters, 15 września 2022 [dostęp 2023-04-11] [zarchiwizowane z adresu 2022-09-15].
  8. Izium: after Russian retreat, horrors of Russian occupation are revealed [online], The Guardian, 17 września 2022 [dostęp 2023-04-11] [zarchiwizowane z adresu 2022-09-17].
  9. ‘Some hanged themselves’: the work to find answers amid Izium’s mass grave [online], The Guardian, 16 września 2022 [dostęp 2023-04-11] [zarchiwizowane z adresu 2022-09-16] (ang.).
  10. Ізюм. Сотні людей закатували, бо вони українці. Пробачити? Ніколи! [online], Ukrayina.pl, 19 września 2022 [dostęp 2023-04-11] [zarchiwizowane z adresu 2022-09-19].
  11. Ukraine war: Izium bodies show signs of torture and execution [online], Deutsche Welle, 20 września 2022 [dostęp 2023-04-11] [zarchiwizowane z adresu 2022-09-20].
  12. Over 1,000 Civilians Killed During Russian Occupation of Izyum [online], KyivPost [dostęp 2023-04-11] (ang.).
  13. More than 1,000 civilians have died in Izium and 80% of infrastructure is destroyed – city councillor [online], Ukrainska Pravda [dostęp 2023-04-11] (ang.).
  14. Ексгумація з масового поховання в Ізюмі завершена: з землі підняли 447 тіл. Фото [online], Українська правда, 27 września 2022 [dostęp 2023-04-11] [zarchiwizowane z adresu 2022-09-27].
  15. Ukraine says mass burial sites found in retaken town of Lyman, „BBC News”, 8 października 2022 [dostęp 2023-04-11] (ang.).
  16. Ukraine news latest: New mass graves found in Izyum after Russian troops flee [online], The Independent, 26 września 2022 [dostęp 2023-04-11] [zarchiwizowane z adresu 2022-09-26].
  17. FIRST ON CNN: Major infrastructure in central Izyum is destroyed, new satellite images show [online], CNN, 29 marca 2022 [dostęp 2023-04-11] [zarchiwizowane z adresu 2022-03-29].
  18. На Київщині ЗСУ звільнили 15 населених пунктів – зведення Генерального штабу [online], Radio Swoboda, 1 kwietnia 2022 [dostęp 2023-04-11] [zarchiwizowane z adresu 2022-04-01] (ukr.).
  19. WION on Twitter: „Moscow sends reinforcement to Kharkiv as Ukraine claims taking several towns and villages from Russia. Is the Russian front crumbling near Kharkiv? [online], Twitter, 10 września 2022 [dostęp 2023-04-11] [zarchiwizowane z adresu 2022-09-10].
  20. Ukrainian Forces Take Key City, Igniting New Phase in War [online], The New York Times, 18 września 2022 [dostęp 2023-04-11] [zarchiwizowane z adresu 2022-09-18].
  21. Ukraine war: Zelenskyy raises flag in recently recaptured Izium [online], Euronews, 16 września 2022 [dostęp 2023-04-11] [zarchiwizowane z adresu 2022-09-16].
  22. Ukraine says victims from Izium mass grave show signs of torture [online], The Guardian, 16 września 2022 [dostęp 2023-04-11] [zarchiwizowane z adresu 2022-09-16].
  23. a b c Ukraina. Ciała ekshumowane pod Izium ze śladami gwałtownej śmierci i tortur. „Są też dzieci” [online], gazetapl [dostęp 2023-04-11] (pol.).
  24. Tak Rosja kłamie o zbrodniach w Iziumie. Oto przykłady [online], wiadomosci.onet.pl [dostęp 2023-04-11] (pol.).
  25. Kremlin says Ukrainian war crimes claims are a lie [online], Reuters, 20 września 2022 [dostęp 2023-04-11] [zarchiwizowane z adresu 2022-09-20].
  26. Condena a la masacre de la fosa común de Izium [online], exteriores.gob.es, 18 września 2022 [dostęp 2023-04-11] [zarchiwizowane z adresu 2022-09-18].
  27. Macron condemns ‘atrocities’ in Izyum, Ukraine [online], Macau Business, 20 września 2022 [dostęp 2023-04-11] [zarchiwizowane z adresu 2022-09-20].
  28. Mateusz Czmiel, Biały Dom reaguje na apel Zełenskiego. „Przerażające” [online], wiadomosci.wp.pl, 17 września 2022 [dostęp 2023-04-11] (pol.).
  29. Agresja sowiecka i Katyń. Premier Mateusz Morawiecki o zbrodni pod Iziumem: Teraz Rosja powróciła do swojej makabrycznej przeszłości, „Portal i.pl”, 17 września 2022 [dostęp 2023-04-11] (pol.).
  30. Morawiecki: Rosja jest dzisiaj imperium zła i imperium kłamstwa [online], www.gazetaprawna.pl, 19 września 2022 [dostęp 2023-04-11] (pol.).
  31. Cardinal Krajewski prays before mass graves in Izium [online], Vatican News, 30 września 2022 [dostęp 2023-04-11] [zarchiwizowane z adresu 2022-09-30].