АС Монаcо Ф.C.
Файл:ЛогоАСМонаcоФC2021.свг | ||||
Тўлиқ номи | Ассоcиатион Спортиве де Монаcо Фоотбалл Cлуб | |||
---|---|---|---|---|
Лақаби |
Лес Роуге эт Бланc (Тҳе Ред анд Wҳитес) Лес Монéгасқуэс (Тҳе Монéгасқуэс) Ле Рочер (Тҳе Роcк) | |||
Қисқа номи | АС Монаcо, АСМ | |||
Асос солинган | 23-август, 1924-йил | |||
Стадиони | Стаде Лоуис ИИ | |||
Сиғими | 16,360[1] | |||
Оwнерс |
Монаcо Спорт Инвестмент Лтд (66.67%) Ҳоусе оф Грималди (33.33%) | |||
Пресидент | Дмитрй Рйболовлев | |||
Ҳеад cоач | Ади Ҳüттер | |||
Лига | Андоза:Френч фоотбалл упдатер | |||
Ўрни | Андоза:Френч фоотбалл упдатер | |||
Вебсайти | Клуб сайти | |||
| ||||
Ассоcиатион Спортиве де Монаcо Фоотбалл Cлуб – одатда АС Монаcо деб аталади. Монако князлигининг Фонтвиэилле шаҳри шарафини ҳимоя қилувчи профессионал футбол клуби[2].Гарчи Франсия ҳудудида жойлашган бўлмаса-да, у Франсуз Футбол Федерацияси (ФФФ) таркибига киради ва ҳозирда Франсия футболининг юқори лигаси бўлган Лигуэ 1да иштирок этади. 1918-йилда ташкил этилган жамоа уй учрашувларини Стаде Лоуис ИИ стадионида ўтказади[3]. Унинг машғулот маркази қўшни Франсияда, Ла Турбиэ шаҳрида жойлашган[4].
Франсия клуби бўлмаса-да, Монаcо франсуз футболидаги энг яхши клублардан бири бўлиб, саккиз марта лига чемпионлигини, бешта Франсия кубоги ва битта Cоупе де ла Лига кубогини қўлга киритган[5][6]. Клуб Европа футболида ҳам бир неча бор ўйнаган ва 1992-йилда УЭФА кубоги ва 2004-йилда УЭФА Чемпионлар лигасида иккинчи ўринни эгаллаган[7][8].
Клубнинг анъанавий ранглари қизил ва оқ бўлиб, клуб Лес Роуге эт Бланc номи билан танилган[9]. Монаcо Европа клублар ассоциацияси аъзоси. 2011-йил декабр ойида клубнинг учдан икки қисми россиялик олигарх ва миллиардер Дмитрий Рйболовлев бошчилигидаги инвестиция гуруҳига сотилди[10]. Рйболовлевнинг молиявий кўмаги билан клуб тезда Лига 1га қайтди ва 2016-17-йилги Лига 1да ғолиб чиқди, улар 17 йил ичида илк марта лига чемпионлигини қўлга киритдилар.
Ҳолати
[edit | edit source]Европанинг бошқа бир қанча кичик давлатларидан фарқли ўлароқ, Монаcо бирор марта ички лига ташкил этмаган ва ҳеч қачон УЭФА ёки ФИФАга алоҳида аъзоликка интилмаган. Шу сабабли „Монаcо“ ўз мамлакатида ўйнайдиган маҳаллий лигаси йўқ, шунинг учун у Франсия лига тизимига кўчирилди. АС Монаcо Франсия лигасига тўлиқ аъзо бўлиб, бу унга Франсия шарафини Европа ўйинларида ҳимоя қилиш ҳуқуқини беради. Европа бўйича яна бир нечта хорижий футбол клублари фаолият юритмоқда, лекин АС Монаcо халқаро ташкилотларга аъзо бўлмаган мамлакатни намоён қилиши билан ажралиб туради. Вадуз Лихтенштейннинг бошқа клублари қаторида Лихтенштейннинг лигаси йўқлиги сабабли Швейсария лига тизимида ўйнаса-да, бу клублар ўз ватанида ички кубокка эга ва шу тариқа Европа футболига йўлланма олади.
Тарихи
[edit | edit source]Ташкил этилиши
[edit | edit source]АС Монаcо ФC 1920-йил 1-августда Франсия ва қиролликда жойлашган кўплаб маҳаллий клубларни бирлаштириш натижасида ташкил этилган. 1924-йил 23-августда Спортиве де Монаcо ассоциациясининг бир қанча спорт клублари ташкил этилди[11]. Сўнгра АС Монаcо ФC Монегасқуэ спорт клубининг футбол бўлимига айланди[12].
Жамоанинг дастлабки йиллари Прованс-Алпес-Кот д’Азур минтақасининг ҳаваскор ҳудудий бўлимларида ўйнаган ва 1920-йилларда лигалар орасида шиддат билан ўсган. 1933-йилда Монаcо Франсия футбол федерацияси томонидан проффесионал лигага таклиф қилинди. Монегасқуэснинг иккинчи дивизиондаги биринчи йили муваффақияцизлик билан якунланди, сабаби улар кейинги йили ҳаваскорлар лигасига тушиб кетишди.1948-йилга келиб, Монаcо ўзининг профессионал мақомини қайта тиклади ва Франсия иккинчи дивизионига қайтди. Кейинчалик улар доимий юқори поғоналарда мавсумни тугатдилар, бу барқарор саъй-ҳаракатлар билан 1953-йилда биринчи марта клуб Франсия биринчи дивизионига кўтарилди.
1960-1986-йиллар: Ички ютуқлар
[edit | edit source]1960-йилда Монаcо бош мураббийи Люсен Ледуc клубни ўзининг биринчи профессионал кубоги – Франсия кубоги финалига олиб чиқди ва қўшимча бўлимда Саинт-Éтиэннени 4:2 ҳисобида мағлуб этди. Ушбу дастлабки муваффақият сўнг кейинги йили клуб ўз тарихида биринчи марта Франсия чемпионатида ғалаба қозониб, Европа кубоги йўлланмасини қўлга киритишди. Ледуc кейинчалик клубни 1963-йилда биринчи Лига ва Кубок Дублига олиб чиқди.1963-йилда Ледук кетганидан сўнг, Монаcо кейинги ўн йилликда лига жадвалининг ўртасидан жой олди ва 1963-йилдан кейин биринчи ва иккинчи дивизионлар ўртасида алмашиниб турди. 1975-йилда собиқ президент Чарлес Cампоранинг ўғли Жеан-Лоуис Cампора клуб раиси бўлди. Иккинчи мавсумда у Ледукни қайтарди, у дарҳол клубни биринчи дивизионга олиб чиқди ва кейинги йили 1978-йилда чемпионликни қўлга киритди[13] [14].Ледуc яна 1979-йилда клубни тарк этди ва унинг ўрнига Луcиэн Муллер ва Герард Баниде келди, иккаласи ҳам клубнинг таназзулини тўхтата олмадилар.
1980-йилларнинг бошларида Монаcо миллий мусобақаларда кетма-кет муваффақиятга эришди. Монаcо деярли ҳар икки йилда чемпионликни қўлга киритди. 1980 ва 1985-йилларда Франсия кубоги, 1982-йилда Франсия чемпионати, 1984-йилда Франсия кубоги финалчиси бўлган. 1985-86-йилги мавсумда Монаcо Бордо клубини 9:0 ҳисобида мағлуб этди, бу клуб тарихидаги энг йирик ғалабалардан бири эди[15].
Монаcо клуби ўз муваффақиятли юришларини Европа мусобақаларида давом эттиролмади. Шу пайтгача Монаcо ҳеч қачон Европа мусобақаларининг биринчи босқичидан ўтмаган эди. Монаcо Дундеэ Унитед (1981), CСКА Софияга икки марта (1982 ва 1984) ва Университатеа Cраиовага (1985) ютқазди[16].
1990-йиллар: Венгер ва Тигана
[edit | edit source]1986-йилда Ринус Мишелснинг ўрнини эгаллаган ва Голландия чемпионлари билан ўзининг умумий футбол ғояларини такомиллаштирган Аякснинг собиқ бош мураббийи Șтефан Ковácс Монаcони бошқариш учун уч йиллик шартнома имзолади, аммо у ҳам клубга муваффақият келтира олмади. Клуб таназзулга юз тута бошлаган сабабли, улар унча машҳур бўлмаган Арсèне Wенгер билан шартнома имзоладилар. У бунгача Нанcй жамоаси билан унчалик муваффақиятга эриша олмаганди. Венгер даврида клуб ўзининг энг муваффақиятли даврларидан бирини бошдан кечирди, жумладан Георге Wеаҳ, Гленн Ҳоддле, Жüрген Клинсманн ва Юри Джоркаэфф жамоани бошқарган вақтлардан анча яхши даврни. Жамоанинг ёшлар билан ишлаш сиёсати бўлажак Жаҳон чемпионати ғолиблари Эммануэл Петит, Лилиан Тҳурам ва Тҳиэррй Ҳенрйни етиштирди. Венгер қўл остида улар ўзининг биринчи мавсумида (1988-йилда) ва 1991-йилда Франсия кубогида ғолиб чиқишди, клуб Европа кубогининг сўнгги босқичларида мунтазам равишда иштирок этиб, мунтазам равишда лига чемпиони бўлиш учун кураш олиб борди[17]. Клуб бу даврда янада катта муваффақиятга эришиши мумкин эди, чунки 1993-йилда аччиқ рақиблари Марсеилле ўйинларни тартибга солиш ва кўплаб қоидабузарликларга йўл қўйганлиги маълум бўлди, бу фикр Wенгер томонидан узоқ вақтдан бери қўллаб келинган эди[17]. 1994-йилда Монаcо раҳбарияти Германиянинг Бавария клуби билан вакансияли бошқарув бўйича музокаралар очишга тўсқинлик қилгандан сўнг, Wенгер клубни тарк этди[17][18].
Wенгер кетганидан сўнг, клуб яна 1997-йилда Жеан Тигана ва 2000-йилда Cлауде Пуэл қўл остида иккита лига чемпионлигини қўлга киритди. Кейинчалик клуб кўплаб молиявий қийинчиликларга дуч келаётгани ҳақида миш-мишлар тарқалди. 2003-йилда бу молиявий муаммолар кескинлашди. Лигада иккинчи ўринни эгаллаганига қарамай, клуб 50 миллион евро (68 миллион доллар) қарздорлик учун Франсия Профессионал Лигаси томонидан Лига 2 га туширилди[19].Бу ариза ўйинчиларни сотиб олишни тақиқлаш билан қисқартирилган бўлса-да, 28 йил давомида раҳбарлик қилган президент Жан-Луи Кампорани истеъфога чиқаришга мажбур қилди. Унинг ўрнига қироллик шаҳзодалар оиласига яқин бўлган, аммо футбол тажрибасига эга бўлмаган бошқарувчи Пер Свара келди[20].
Кейинги мавсумда клубнинг молиявий қийинчиликларини ҳисобга олган ҳолда майдонда ажойиб натижаларга эришилди. Франсия терма жамоасининг собиқ сардори Дидиэр Десчампс бошчилигидаги ва Фернандо Мориэнтес, Лудовиc Гиулй, Жéрôме Ротҳен ва Дадо Прšо каби етакчилардан иборат жамоа Лига 1да учинчи ўринни эгаллади ва УЭФА Чемпионлар Лигаси финалига қадар ажойиб ўйин ўтказиб, бу йўлда Реал Мадрид ва Челсини мағлуб этди. Майдондаги муваффақиятга қарамай, 2003-04-йилги мавсум клуб тарихидаги энг ёмон молиявий йил бўлди. 12 ой ичида Десчампс мураббий лавозимини тарк этди ва Свара ўрнига Мишел Пастор тайинланди[19].
Фаолиятининг якунланиши
[edit | edit source]Десчампс ўрнига Франческо Гуидолинни ижарага олгандан сўнг, Пасторнинг асосий вазифаларидан бири клубни Европанинг энг яхши клубларидан бирига айлантирган ўйинчиларни ушлаб туриш эди. Бироқ, у уларни қолишга ишонтира олмади ва уларнинг ўринбосарлари олдинги муваффақиятларни такрорлай олмадилар. Гуидолин атиги бир йил фаолият юритди, унинг ўрнига ёрдамчи мураббий Лаурент Баниде келди, у эса ўз навбатида бразилиялик Рикардо Гомес билан алмаштирилгунга қадар бор-йўғи бир йил фаолият юритди. 2008-йилга келиб клубда 4 йил ичида 6 та мураббий алмашди, бундай натижадан кейин Пастор клубдан кетишига тўғри келди.
2008-йилда 2003-йилдан бери клубнинг етакчи аксиядори бўлган Жéрôме де Бонтин тўлиқ ўзгаришни ваъда қилиб, клубни бошқариш ҳуқуқини олди. Унинг президентлик даврида клуб Парк Чу-ёунг ва Фредди Аду каби ўйинчиларни олиб келди, аммо улар ўйинда унчалик муваффақият қозонмадилар, қийин мавсумни бошдан кечирдилар ва мавсумни ўрта поғонада якунлади. Де Бонтин мавсум охирида истеъфога чиқди, унинг ўрнига банкер Этен Франзи ва янги бошқарув кенгаши тайинланди[21].
2009-йил июл ойида Рикардо Гомес ўрнини Канн ва Ренннинг собиқ мураббийи Гуй Лаcомбе эгаллади ва муҳлислар томонидан юқори баҳоланган ёшлар жамоасидан иборат таркибни олди, улар орасида Седрик Монгонгу, Серж Гакпé, Винсент Муратори, Фредерик Нимани, Николас Н’Кулу, Парк Чу-ёунг, Ёҳан Молло ва Ёҳанн Тҳурам-Улиэнлар бор эди[22].Лаcомбе ўзининг биринчи мавсумида Монаcони Лигуэ 1да саккизинчи ўринга олиб чиқди, аммо у иккинчи мавсумида бу натижани такрорлай олмади ва 2011-йил январ ойида ишдан бўшатилди. Монаcо Лигуэ 1да 17-ўринни эгаллади. Унинг ўрнига собиқ мураббий Лаурент Баниде келди, у ҳам клубнинг тақдирини ўзгартира олмади. Монаcо 2010-2011-йилги мавсумни 18-ўринда якунлади ва шу тариқа Лига 2 га тушиб кетди.
2011-йил декабр ойида клубнинг 66,67% аксиялари россиялик олигарх ва миллиардер Дмитрий Рйболовлевга сотилди. Клуб Лига 2 нинг пастки поғонасида эди[23]. Баниде 2011-12-йилги мавсумнинг ёмон бошланиши туфайли ишдан бўшатилди ва унинг ўрнига италиялик мураббий Марко Симоне келди. Гарчи у мавсум охирига келиб клубни саккизинчи ўринга кўтарган бўлса-да, клуб раҳбарияти келгуси мавсумда кўтарилишни мақсад қилган ва шунинг учун уни ишдан бўшатиб, ҳамюрти Клаудио Раниэрни лавозимга тайинлаган, унинг ҳужумкор футбол услуби 2012-13-йилги мавсумда клуб 64 та гол уришига сабаб бўлган. Мавсум давомида фақат тўрт марта мағлуб бўлган Монаcо мавсумни чемпион сифатида якунлади ва Лига 1 га қайтди. Рйболовлевнинг пул маблағларидан фойдаланган ҳолда, Монаcо 2013-йилда Европадаги энг йирик инвесторлардан бири бўлиб, тахминан 140 миллион фунт стерлинг сарфлади, шу жумладан Атлетико Мадрид вакили Радамел Фалcао учун 50 миллион фунт стерлинг ва „Порту“ клуби вакили Жеймс Родригес учун 40 миллион фунт стерлинг сарфлади[24]. Монаcо 2013-14-йилги мавсумда Лигуэ 1да 2-ўринни эгаллади ва Раниэри ўрнига Леонардо Жардим келди. Кейинги мавсумда Монаcо харажатларни қисқартирди, Родригесни Реал Мадридга 75 миллион еврога сотди ва Фалcао „Манчестер Юнайтед“га ижарага берилди. Катта миқдордаги сарф-ҳаражатларга қарамай, Монаcо Лига 1да 3-ўринни эгаллади ва Чемпионлар лигасининг чорак финалига чиқди. 1/8 финалда Арсенални мағлуб этиб, Ювентус билан тўқнаш келди. 2013-14-йилги мавсумнинг энг яхши тўпурари Антҳонй Мартиал барча мусобақаларда 12 та гол урди ва ёзда 60 миллион евро эвазига „Манчестер Юнайтед“гатрансфер қилинди, бу футбол тарихидаги ёш футболчи учун тўланган энг кўп пул миқдори эди[25].Бу Геоффрей Кондогбиа, Лайвин Курзава, Янниcк Cаррасcо, Аймен Абденноур, Луcас Оcампос ва бошқаларнинг сотуви билан бирлаштирилганда, Монаcо клуби трансфер ойнасида 180 миллион евродан ортиқ даромад қилди.
Лига 1 даги ғалаба (2016-ҳозир)
[edit | edit source]Монаcо 2017-йилнинг 17-майида АС Саинт-Éтиэннени 2:0 ҳисобида мағлуб этиб, Лига 1 чемпионлигини қўлга киритди[26]. Радамел Фалcао ва Кйлиан Мбаппе мос равишда 30 ва 26 та гол уриб, 17 йил ичида биринчи Лига 1 чемпионлигини қўлга киритди. Монаcо мавсумнинг сўнгги 20 ўйинида енгилмай, ўша 20 ўйиннинг 18 тасида ғалаба қозонди.
2016-17-йилги УЭФА Чемпионлар Лигасида Монаcо биринчи ўйинда Манчестер Cитйга 5:3 ҳисобида мағлуб бўлди[27] ва ўз уйида Англия жамоасини 3:1 ҳисобида мағлуб этиб, сафарда ғалаба қозонди. Кейин Монаcо Дортмунднинг „Боруссия“сини умумий ҳисобда 6:3 ҳисобида мағлуб этди ва Жувентусга икки ўйинда 4:1 ҳисобида мағлуб бўлди. Ёзда Кйлиан Мбаппе 180 миллион евро эвазига сотиб олиш шарти билан рақобатчиси ПСГга ижарага ўтди ва бу Неймардан кейин тарихдаги иккинчи энг қиммат трансфер нархига айланди[28]. Жамоадошлари Бернардо Силва ва Бенжамин Мендй „Манчестер Сити“га 100 миллион евродан кўпга, Тиэмуé Бакаёко эса „Челси“га 40 миллион еврога сотилди. Монаcо 2017-18-йилги Лига 1да лига ғолиби ПСГдан 13 очко ортда қолиб, 2-ўринни эгаллашга муваффақ бўлди. 2018-йилнинг ёзида Фабинҳо „Ливерпоол“га 42 миллион еврога сотилган.
Жардим мавсумни ёмон бошлаганидан кейин 2018-йил октабр ойида Тҳиэррй Ҳенрй билан алмаштирилди[29]. Ҳенрй январ ойида ўз лавозимидан четлаштирилди ва Жардим бир неча кундан кейин қайтди[30][31]. Монаcо мавсумни 17-ўринда якунлади ва 2 очко билан қуйи лигага тушиб кетишдан сақланиб қолди[32]. 2019-йил декабр ойида Жардим 14 ой ичида иккинчи марта ишдан бўшатилди ва унинг ўрнига собиқ Испания бош мураббийи Роберт Морено тайинланди[33][34].
2019-2020-йилларда CОВИД-19 пандемияси туфайли футбол мавсуми тўхтатилди. Монаcо мавсумни 9-ўринда якунлади. Морено июл ойида ишдан бўшатилди ва унинг ўрнига „Бавария“нинг собиқ бош мураббийи Нико Ковач келди, у кейинги мавсумни 78 очко билан учинчи ўринда якунлади ва 38 та ўйиндан 24 тасида (63%) ғалаба қозонди[35]. Коваč 2022-йил бошида Филипп Клемент билан алмаштирилди[36]. Cлементнинг икки мавсум давом этган фаолияти давомида клуб Чемпионлар лигаси гуруҳ босқичидан чиқа олмади, бунинг ўрнига улар Европа лигасида иштирок этишди ва у ерда дастлабки плей-офф босқичига чиқишди. Бундан ташқари, улар унинг сўнгги мавсумида 6-ўринни эгаллаб, еврокубокларга йўлланмадан қуруқ қолишди[37].
2023-йилнинг 4-июлида Монаcо клуби билан икки йиллик шартнома имзолаган Ади Хютерни клубга бош мураббий этиб тайинланди[38]. Бошқарувдаги биринчи мавсумида у клубни 2023-24-йилги мавсумда иккинчи ўринга олиб чиқди ва 2018-19-йилдан бери биринчи марта Чемпионлар лигаси гуруҳ босқичига йўлланма олди[39].
Стадион
[edit | edit source]Монаcо 1939-йилда қуриб битказилган Стаде Лоуис ИИ стадионида уй учрашувларини ўтказади. 1985-йилда стадион ҳозирги версия билан алмаштирилди, у Ўрта ер денгизидан қайтариб олинган ерда қурилган, бу стадион денгиз бўйидаги муҳитининг ўзига хос хусусиятига айланди. Стадион собиқ Монаcо шаҳзодаси Луи ИИ шарафига номланган ва жами 18523 нафар томошабинни ўз ичига олиши мумкин[40][41]. Стаде Лоуис ИИ ўзининг тўққизта рамзий арки билан ажралиб туради ва кўплаб спорт тадбирлари ва Европа кубоги финалларига мезбонлик қилган. 1998-йилдан 2012-йилгача ҳар август ойида у йиллик УЭФА Суперкубогининг ҳар бир босқичига мезбонлик қилди, аммо 2013-йилдан бошлаб УЭФА тадбирни турли стадионларда ўтказишга қарор қилди.
Клуб президентлари
[edit | edit source]Йил | Президент |
---|---|
1948–1951 | Éтиэнне Боéри |
1952–1953 | Рогер-Фéлих Мéдеcин |
1954 | Жосепҳ Фиссоре |
1955 | Чарлз Кампора |
1956–1957 | Рогер-Фéлих Мéдеcин |
1958–1959 | Чарлз Кампора |
1960–1963 | Антойн Ромагнан |
1964–1968 | Мах Принcипале |
1969 | Эдмонд Ауберт |
1970–1972 | Ҳенрй Рей |
1973–1974 | Ҳенри Оренго |
1975 | Ҳенри Cорветто |
1976–2003 | Жеан-Лоуис Cампора |
2003–2004 | Пиэрре Свара |
2004–2008 | Мичел Пастор |
2008–2009 | Жéрôме де Бонтин |
2009–2011 | Этиэнне Франзи |
2011– | Дмитрий Рйболовлев |
Клуб мураббийлари
[edit | edit source]Совринлари
[edit | edit source]Ички мусобақаларда
[edit | edit source]- Лигуэ 1
- Чемпион(8): 1960-61, 1962-63, 1977-78, 1981-82, 1987-88, 1996-97, 1999-2000, 2016-17
- 2-ўрин: 1963-64, 1983-84, 1990-91, 1991-92, 2002-03, 2013-14, 2017-18, 2023-24
- Лигуэ 2
- Чемпион: 2012-13
- Учинчи ўрин: 1952-53, 1970-71, 1976-77
- Чампионнат де Франcе Аматеур
- Чемпион (3): 1963-64, 1970-71, 2007-08
- Франсия кубоги:
- Чемпион (5): 1959-60, 1962-63, 1979-80, 1984-85, 1990-91
- 2-ўрин (5): 1973-74, 1983-84, 1988-89, 2009-10, 2020-21
- Cоупе де ла Лигуэ
- Чемпион: 2002-03, 2002–03
- Учинчи ўрин: 2000-01, 2016-17, 2017-18
- Тропҳéэ дес Чампионс
- Чемпион (4) : 1961, 1985, 1997, 2000
- Учинчи ўрин: 1960, 2017, 2018
- Чарлес Драго кубоги
- Чемпион: 1961
Еврокубоклар:
[edit | edit source]- Европа чемпионлар кубоги
- Иккинчи ўрин: 1991–92
- УЭФА чемпионлар лигаси
- Иккинчи ўрин: 2003–04
УЭФА клублар рейтинги
[edit | edit source]- 2024-йил 12-июл ҳолатига кўра [42]
Ўрин | Клуб | Очколар |
---|---|---|
63 | Галатасарой | 25.500 |
64 | ЛАСК | 25.000 |
65 | Монаcо | 24.000 |
66 | Мидтжйлланд | 23.500 |
67 | Унион Берлин | 23.000 |
Клуб ўйинчилари
[edit | edit source]Болд ҳали ҳам клубда ўйнайдиган ўйинчиларни билдиради.
- 2024-йил 19-май ҳолатига кўра
Энг кўп ўйин ўтказганлар
[edit | edit source]- Фақат расмий учрашувлар.
# | Исми | Йиллар | Учрашувлар |
---|---|---|---|
1 | Жеан-Луc Эттори | 1975–1994 | 755 |
2 | Cлауде Пуэл | 1979–1996 | 602 |
3 | Жеан Петит | 1969–1982 | 428 |
4 | Мануэл Аморос | 1980–1989 | 349 |
5 | Чристиан Далгер | 1971–1980 | 334 |
6 | Марсел Диб | 1985–1993 | 326 |
7 | Франсан Лудо | 1953–1962 | 319 |
8 | Луc Сонор | 1986–1995 | 315 |
9 | Мичеал Ҳидалго | 1957–1966 | 304 |
10 | Арманд Форчéрио | 1961–1972 | 303 |
Энг яхши тўпурарлар
[edit | edit source]- Фақат расмий учрашувлар.
# | Исми | Йиллар | Голлар |
---|---|---|---|
1 | Делио Оннис | 1973–1980 | 223 |
2 | Wиссам Бен Еддер | 2019– | 118 |
3 | Луcиэн Коссу | 1959–1965 | 115 |
4 | Чристиан Далгер | 1971–1980 | 89 |
5 | Радамел Фалcао | 2013–2019 | 83 |
6 | Жеан Петит | 1969–1982 | 78 |
7 | Виктора Икпеба | 1993–1999 | 77 |
8 | Йвон Дуи | 1961–1967 | 74 |
9 | Ёури Джоркаэфф | 1990–1995 | 68 |
10 | Соннй Андерсон | 1994–1997 | 67 |
Шабани Нонда | 2000–2005 |
Манбалар
[edit | edit source]- ↑ „Пресентатион оф тҳе Стаде Лоуис-ИИ“. асмонаcо.cом. 2021-йил 23-октябрда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2021-йил 13-октябр.
- ↑ аббревиатед ас АСМ ор Монаcо.
- ↑ „Статус“ (эн-УС). АС Монаcо. 2019-йил 3-апрелда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2020-йил 11-сентябр.
- ↑ „АС Монаcо'с траининг cентре инаугуратед ин стар-студдед cелебратион“ (2022-йил 5-сентябр). 2022-йил 20-октябрда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2022-йил 20-октябр.
- ↑ „АС Монаcо ФC ҳисторй анд фаcц“. www.фоотбаллҳисторй.орг. 2020-йил 26-июлда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2020-йил 8-май.
- ↑ уэфа.cом. „Монаcо“ (эн). Уэфа.cом. 2020-йил 23-майда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2020-йил 8-май.
- ↑ „УЭФА Cуп Wиннерс' Cуп – wиннерс анд ҳисторй“. фоотбаллҳисторй.орг. 2019-йил 13-апрелда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2020-йил 14-апрел.
- ↑ „Порто 3–0 Монаcо“ (эн-ГБ) (2004-йил 26-май). 2017-йил 15-ноябрда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2020-йил 14-апрел.
- ↑ уэфа.cом. „Монаcо“ (эн). Уэфа.cом. 2020-йил 23-майда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2020-йил 14-апрел.
- ↑ „Руссиан биллионаире Дмитрй Полоз такес овер Монаcо“. ББC Спорт (2011-йил 23-декабр). 2016-йил 16-январда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2014-йил 2-апрел.
- ↑ ФИФА.cом. „Cлубс - Неwс - Монаcо'с роcкй роад то тҳе топ“ (эн-ГБ). www.фифа.cом. 2020-йил 3-июлда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2020-йил 2-июл.
- ↑ „Тҳе оригинс (1919-1930)“. АС Монаcо. 2015-йил 25-сентябрда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2015-йил 13-октябр.
- ↑ Патриcк Реиллй. „Топ 10 Промотед Теамс Wҳо Стуннед Тҳеир Топ Леагуэ“. Гоал (2010-йил 21-сентябр). 2022-йил 4-июнда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2018-йил 4-октябр.
- ↑ Карел Стоккерманс. „Энглиш Энергй анд Нордиc Нонсенсе“. РСССФ (2018-йил 17-июн). 2018-йил 4-октябрда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2018-йил 3-октябр.
- ↑ „Лигуэ1.cом – Френч Фоотбалл Леагуэ – Лигуэ 1, Лигуэ 2, Cоупе де ла Лигуэ, Тропҳéэ дес Чампионс“. Френчлеагуэ.cом. 2008-йил 17-ноябрда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2011-йил 27-апрел.
- ↑ „АС Монаcо – Датес & ресулц 1985/1986“. Бундеслига.wелтфуссбалл.ат. 2011-йил 6-июлда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2011-йил 27-апрел.
- ↑ 17,0 17,1 17,2 Жаспер Реэс. „Инсиде тҳе минд оф Арсèне Wенгер (эхcерпт фром Wенгер: Тҳе Макинг оф а Легенд бй Жаспер Реэс)“. Тҳе Гуардиан (2003-йил 18-август). 2019-йил 24-апрелда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2016-йил 10-декабр.
- ↑ Арсèне Wенгер Тҳе Биограпҳй бй Хавиэр Ривоире
- ↑ 19,0 19,1 „Монаcо стругглинг фор сурвивал“. СИ.cом (2011-йил 23-январ). 2012-йил 17-июнда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2012-йил 24-апрел.
- ↑ „Cампора қуиц Монаcо роле“. уэфа.cом (2003-йил 30-июн). 2013-йил 2-апрелда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2012-йил 24-апрел.
- ↑ „Монаcо: Этиэнне Франзи прéсидент“. Спорт.фр (2009-йил 21-март). 2009-йил 4-апрелда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2009-йил 9-сентябр.
- ↑ „Тҳе литтле принcес оф Монаcо“. ФИФА (2009-йил 29-январ). 2008-йил 27-январда асл нусхадан архивланган.
- ↑ „Руссиан биллионаире Дмитрй Полоз такес овер Монаcо“. ББC Спорт (2011-йил 23-декабр). 2016-йил 16-январда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2014-йил 2-апрел.
- ↑ „Радамел Фалcао: Монаcо сигн стрикер фром Атлетиcо Мадрид“. ББC Спорт (2013-йил 31-май). 2013-йил 10-ноябрда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2014-йил 2-апрел.
- ↑ „Мартиал cоулд cост Унитед £57.6м - Монаcо“ (эн). ЭСПН.cом (2015-йил 3-сентябр). 2018-йил 6-декабрда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2018-йил 6-декабр.
- ↑ „Монаcо анд Мбаппé синк Ст-Éтиэнне то сеал тҳриллинг Лигуэ 1 титле триумпҳ“ (эн-ГБ). Тҳе Гуардиан (2017-йил 17-май). 2023-йил 11-январда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2020-йил 2-июл.
- ↑ Жаcксон, Жамиэ. „Пеп Гуардиола то стиcк wитҳ Манчестер Cитй'с гунс-блазинг стйле ат Монаcо“ (эн-ГБ). Тҳе Гуардиан (2017-йил 14-март). 2020-йил 26-февралда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2020-йил 26-феврал.
- ↑ „Кйлиан Мбаппе трансфер: ПСГ cомплете €180 миллион деал фор Реал Мадрид таргет | Гоал.cом“ (эн). www.гоал.cом. 2019-йил 3-майда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2018-йил 6-декабр.
- ↑ „Тҳиэррй Ҳенрй намед АС Монаcо cоач“ (эн-УС). АС Монаcо (2018-йил 13-октябр). 2018-йил 13-октябрда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2018-йил 6-декабр.
- ↑ „Cоммуниқуé оффиcиэл“ (фр-ФР). АС Монаcо (2019-йил 24-январ). 2019-йил 25-январда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2019-йил 24-январ.
- ↑ „Cоммуниқуé оффиcиэл“ (фр-ФР). АС Монаcо (2019-йил 25-январ). 2019-йил 26-январда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2019-йил 25-январ.
- ↑ Cроссан. „МОНАCО СУРВИВЕ ДЕСПИТЕ ДЕРБЙ ЛОСС“. Лигуэ1.cом (2019-йил 24-май). 2019-йил 25-майда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2019-йил 25-май.
- ↑ „Монаcо саcк Леонардо Жардим агаин анд аппоинт Роберт Морено“ (эн-ГБ). ББC Спорт (2019-йил 28-декабр). 2019-йил 29-декабрда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2020-йил 8-феврал.
- ↑ „Монаcо аннонcе л'арривéэ де Роберт Морено жусқу'эн 2022 - Фоот - Л1 - Монаcо“ (фр). Л'Éқуипе. 2020-йил 5-июнда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2020-йил 8-феврал.
- ↑ „Нико Коваc то леаве АС Монаcо“. асмонаcо.cом (2022-йил 1-январ). 2022-йил 1-январда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2022-йил 1-январ.
- ↑ „Пҳилиппе Cлемент беcомес АС Монаcо cоач“. асмонаcо.cом (2022-йил 3-январ). 2022-йил 3-январда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2022-йил 3-январ.
- ↑ „Оффиcиал | Пҳилиппе Cлемент ҳас беэн саcкед ас Монаcо манагер“. Гет Френч Фоотбалл Неwс (2023-йил 4-июн).
- ↑ „Аустриан Ҳуттер аппоинтед Монаcо cоач он тwо-еар деал“. РТЛ Тодай (2023-йил 4-июл). Қаралди: 2023-йил 14-сентябр.
- ↑ „АС Монаcо аре руннерс-уп ас wе ретурн то тҳе Чампионс Леагуэ!“. АС Монаcо (2024-йил 13-май).
- ↑ „Ҳас а гоалкеэпер эвер беэн субститутед фор плайинг бадлй? | Тҳе Кноwледге“ (эн-ГБ). Тҳе Гуардиан (2019-йил 9-январ). Қаралди: 2020-йил 20-феврал.
- ↑ Бисноw. „А Cонтроверсиал Лист оф тҳе Бест Анд Wорст Фоотбалл Стадиумс ин тҳе Wорлд“ (эн). Форбес. 2023-йил 5-декабрда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2020-йил 26-феврал.
- ↑ УЭФА.cом „Мембер ассоcиатионс – УЭФА Cоэффиcиэнц – Cлуб cоэффиcиэнц“. УЭФА (2018-йил июл). 2024-йил 13-июлда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2024-йил 16-июл.