aloyî

Walon (Rifondou)

Etimolodjeye

Do viebe « loyî », avou l’ betchete « a- » des viebes.

Prononçaedje

• AFE :
  • diferins prononçaedjes : /a.lɔ.ˈjiː/ /a.lɔ.ˈji/ /a.loː.ˈji/ /a.lɔ̃.ˈji/ /a.lɔ.ˈje/ /a.lɔ.ˈjɛ/ (betchfessî oy)
  • prononçaedje zero-cnoxheu : /a.lɔ.ˈjiː/
• Ricepeures : alo·yî

Viebe

Djin et tins	Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’)	aloye
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs)	aloyîz
Cåzants Ind. pr. (nos, ns)	aloyans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle)	aloynut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’)	aloyrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’)	aloyive
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’)	aloye
pårt. erirece (dj’ a, vos av)	aloyî
Ôtes codjowaedjes	come waitî

aloyî

1. (viebe å coplemint) loyî après ene sacwè.
   • Nos aloyans nos biesses.
   • Aloyîz vosse gade comufåt a s' piket.
   • Nos avans aloyî l' tchén a l' anea adlé l' ouxh did padrî.
   • K’ i s’ rapelnuxhe li fåve do leup, setch come on soret mins libe come l’ air, et do tchén d’ wåde, rond come ene cosse mins aloyî. — Eugène Gillain, Å coulot do feu (fråze rifondowe).
   • I t’ polnut emoenner, I t’ polnut aloyî, I polnut prinde tes niûts,… — Jacques Desmet.
   • L’ amour del veye, c’ est ene raecene ki nos aloye al tere : on nel råye nén åjheymint. — Josée Mathot.
2. (viebe å prono) : Loukîz a : « s’ aloyî »..
3. aspexhi on likide.
   • Dj' aloye mi sope avou ene miete di farene.
   • Ene såce bén aloyeye.

Parintaedje

• aloyaedje, aloymint, aloyance, aloyant
• raloyî, raloyaedje
• Loukîz a : « loyî »

Sinonimeye

• alaxhî, elaxhî

Ortografeyes

Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

• aloyî : C106
• alôⁿyi : C18
• alon.yî : JDes

Ratournaedjes

v. å coplemint, loyî après ene sacwè

• Arabe marokin : ربط =‎ rebe6
• Francès : lier ^(fr), enchaîner ^(fr); (viebe å prono)

Pårticipe erirece

aloyî omrin

1. Pårticipe erirece omrin do viebe "aloyî".

Sustantif

singulî	pluriyal
aloyî	aloyîs

aloyî omrin

1. (mot d’ militaire) onk k’ a fwait ene aloyance avou èn ôte, aprume dins ene guere.

Ratournaedjes

aloyî

• Francès : allié ^(fr)