Перайсці да зместу

Вольга Іосіфаўна Праабражэнская: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Новая старонка: '{{цёзкі2|Праабражэнская}} '''Вольга Іосіфаўна Праабражэнская''' (Осіпаўна) ({{ДН|2|2|1871}}, {{МН|Санкт-Пецярбург||}}, Расійская імперыя — {{ДС|27|12|1962}}, Сен-Мандэ, Францыя) — руская балерына і педагог, прыма-балерына Марыінскага тэатра ў [...'
 
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.3
 
(Не паказана 28 прамежкавых версій 4 удзельнікаў)
Радок 1: Радок 1:
{{цёзкі2|Праабражэнская}}
{{цёзкі2|Праабражэнская}}
{{Тэатральны дзеяч
'''Вольга Іосіфаўна Праабражэнская''' (Осіпаўна) ({{ДН|2|2|1871}}, {{МН|Санкт-Пецярбург||}}, [[Расійская імперыя]] — {{ДС|27|12|1962}}, [[Сен-Мандэ]], [[Францыя]]) — руская [[балерына]] і педагог, [[прыма-балерына]] [[Марыінскі тэатр|Марыінскага тэатра]] ў [[1902]]—[[1920]] гадах.
| Імя = Вольга Іосіфаўна Праабражэнская
| Арыгінал імя =
| Выява = Olga Prebrajenska.jpg
| Шырыня = 250px
| Апісанне выявы = Вольга Праабражэнская ў ролі Ізоры, «Сіняя барада»
| Імя пры нараджэнні = {{lang-ru|Ольга Иосифовна Преображенская}}
| Дата нараджэння =
| Месца нараджэння =
| Дата смерці =
| Месца смерці =
| Прафесія =
| Грамадзянства =
| Гады актыўнасці =
| Псеўданімы =
| Амплуа =
| Тэатр = [[Марыінскі тэатр]]
| Ролі =
| Спектаклі =
| Узнагароды =
| Сайт =
| imdb_id =
}}
'''Вольга Іосіфаўна Праабражэнская''' ({{ДН|2|2|1871}}, {{МН|Санкт-Пецярбург||}}, [[Расійская імперыя]] — {{ДС|27|12|1962}}, [[Сен-Мандэ]], [[Францыя]]) — руская [[балерына]] і педагог, [[прыма-балерына]] [[Марыінскі тэатр|Марыінскага тэатра]] ў [[1902]]—[[1920]] гадах.


== Біяграфія ==
== Біяграфія ==
Вольга — ад нараджэння кволая і з [[Скрыўленне пазваночніка|крывым пазваночнікам]] — мела вельмі мала шанцаў стаць прыма-балерынай. Але яна марыла стаць танцоўшчыцай, і на працягу многіх гадоў яе бацькі беспаспяхова спрабавалі запісаць яе ў школу танцаў. Прыёмная камісія неаднаразова адхіляла яе кандыдатуру. Але пасля трох гадоў спробаў яе бацькам гэта ўдалося, і васьмігадовая Вольга паступіла ў [[Акадэмія рускага балета|Імператарскае тэатральнае вучылішча]] ў [[1879]] годзе,<ref name="belcanto">{{cite news|url=http://www.belcanto.ru/preobrajenska.html |title=Ольга Иосифовна Преображенская|publisher=BelCanto |date=5 April 2011 |access-date=21 March 2015 |language=ru}}</ref> дзе займалася ў педагогаў [[Мікалай Легат|Мікалая Легата]] і [[Энрыка Чэкеці]].
З [[1889]] года пасля заканчэння [[Пецярбургскае тэатральнае вучылішча|Пецярбургскага тэатральнага вучылішча]] (вучаніца [[Леў Іванаў|Л. І. Іванава]], [[Марыус Петыпа|М. І. Петыпа]], [[Хрысціян Пятровіч Ёгансон|Х. П. Ёгансона]]) выступала ў [[Марыінскі тэатр|Марыінскім тэатры]]. Пасля выканання партыі Ізоры («Сіняя барада» Шэнка, [[1900]], пастаноўка М. Петыпа) стала вядучай танцоркай трупы.


Сярод яе педагогаў таксама былі [[Кацярына Вазем]] і [[Хрысціян Пятровіч Іагансон|Хрысціян Іагансон]]. Нягледзячы на фізічныя недахопы, яна памацнела дзякуючы трэніроўкам пад кіраўніцтвам [[Марыус Петыпа|М. І. Петыпа]], [[Леў Іванаў|Л. І. Іванава]] і [[Ганна Іагансон|Ганны Іагансон]].<ref>{{Cite web|url=http://www.ballerinagallery.com/preobraj.htm|title=ballerinagallery.com|website=www.ballerinagallery.com|accessdate=2020-07-25}}</ref> Яна была ад прыроды экспрэсіўная, прыўносячы новае жыццё ў «збіты» рэпертуар, і дэманстравала вытанчанасць і грацыю танцоркі.<ref>{{Cite web|url=http://www.russianculture.ru/formb.asp?ID=79&full|title=Преображенская Ольга Иосифовна|website=www.russianculture.ru|accessdate=2020-07-25}}</ref>
Лірыка-камедыйны талент Праабражэнскай з асаблівай паўнатой выявіўся ў класічным балеце. Сярод яе лепшых партый: Ліза, Сванільда, Раймонда, Пахіта, Аўрора; Матылёк («Капрызы матылька» [[Мікалай сяргеевіч Кроткаў|М. Кроткава]]) — усё пастаноўкі М. Петыпа; Фея («Фея лялек», балетмайстры [[Мікалай Легат|М. Г.]] і [[Сяргей Легат|С. Г. Легаты]]), Жавота («Жавота» [[К. Сен-Санс]]а, балетмайстар [[Павел Герт|П. А. Герт]]) і іншыя.


Да таго ж Вольга была дзіўна музычная. Яна вучылася спяваць, выконвала оперныя арыі, выдатна грала на раялі.<ref name="belcanto"/>
Валодаючы вялікім дарам імправізацыі, Вольга Праабражэнская для кожнай партыі знаходзіла новае тлумачэнне. Танчыла ў балетах, пастаўленных [[М. М. Фокін]]ым — «Шапэніяна», «Егіпецкія ночы» (Бераніка), «Павільён Арміды» (Арміда).


З [[1889]] года пасля заканчэння вучылішча выступала ў [[Марыінскі тэатр|Марыінскім тэатры]], дзе яе асноўнай саперніцай стала [[Мацільда Кшасінская]]. Пасля выканання партыі Ізоры («Сіняя барада» Шэнка, [[1900]], пастаноўка М. Петыпа) стала вядучай танцоркай трупы.
З [[1895]] года гастралявала ў [[Італія|Італіі]], [[Францыя|Францыі]], [[Англія|Англіі]], [[Германія|Германіі]], [[Южная амерыка|Южнай Амерыцы]], прапагандуючы рускую школу класічнага танца.


З [[1895]] года гастралявала ў [[Італія|Італіі]], [[Францыя|Францыі]], [[Англія|Англіі]], [[Германія|Германіі]], [[Паўднёвая Амерыка|Паўднёвай Амерыцы]], паспяхова выступала ў тэатры «Ла Скала», прапагандавала рускую школу класічнага танца.
У [[1909]] годзе Вольге Праабражэнскай было прысвоена званне заслужанай артысткі імператарскіх тэатраў. З таго ж года яна сумяшчала замежныя гастролі з выступамі на сцэне Марыінскага тэатра.


У [[1909]] годзе Вользе Праабражэнскай было прысвоена званне заслужанай артысткі імператарскіх тэатраў. З таго ж года яна сумяшчала замежныя гастролі з выступамі на сцэне Марыінскага тэатра.
У [[1917]]—1921 гадах кіравала класам пластыкі пры опернай трупе Марыінскага тэатра, выкладала класічны танец у [[Петраградскае харэаграфічнае вучылішча|Петраградскім харэаграфічным вучылішчы]], у Школе рускага балета [[Акім Львовіч Валынскі|А. Л. Валынскага]]. Была бачным педагогам-метадыстам класічнага танца. Настаўнік і папярэдніца [[А. Я. Ваганава]]й.


Пачала сваю педагагічную дзейнасць у [[1914]] годзе ў Санкт-Пецярбургу, дзе сярод яе вучняў была [[Аляксандра Дыянісаўна Данілава|Аляксандра Данілава]]. У [[1917]]—1921 гадах кіравала класам пластыкі пры опернай трупе Марыінскага тэатра, выкладала класічны танец у [[Петраградскае харэаграфічнае вучылішча|Петраградскім харэаграфічным вучылішчы]], у Школе рускага балета [[Акім Львовіч Валынскі|А. Л. Валынскага]]. Была бачным педагогам-метадыстам класічнага танца. Настаўнік і папярэдніца [[А. Я. Ваганава]]й.
У [[1921]] годзе з’ехала за мяжу, адкрыла ў [[Парыж]]ы балетную студыю. Сярод яе вучняў — [[Ірына Баронава|І. Баронава]], [[Міларад Мішкавіч|М. Мішкавіч]], [[Тамара Туманава|Т. Туманава]], [[Серж Галавін|С. Галавін]] і інш.

У [[1921]] годзе з’ехала за мяжу. Спачатку выкладала ў [[Берлін]]е, затым пераехала ў [[Мілан]]. У тым жа 1921 годзе стала дырэктарам [[Балетная школа тэатра Ла Скала|Балетнай школы тэатра Ла Скала]], якая зноў адкрылася дзякуючы [[Артура Тасканіні]] (не функцыянавала з 1917 года).

З [[1923]] года жыла ў [[Парыж]]ы. Тут, у раёне [[плошча Клішы|плошчы Клішы]], па адрасе вуліца Дуэ, дом № 69, яна адкрыла балетную студыю, у якой выкладала на працягу многіх гадоў.<ref>[http://www.kurier.lt/%D0%BF%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%B4%D0%BD%D1%8F%D1%8F-%D0%B7%D0%B2%D0%B5%D0%B7%D0%B4%D0%B0-%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE-%D0%B1%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%82%D0%B0-2/ Последняя звезда русского балета] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20140715123904/http://www.kurier.lt/%d0%bf%d0%be%d1%81%d0%bb%d0%b5%d0%b4%d0%bd%d1%8f%d1%8f-%d0%b7%d0%b2%d0%b5%d0%b7%d0%b4%d0%b0-%d1%80%d1%83%d1%81%d1%81%d0%ba%d0%be%d0%b3%d0%be-%d0%b1%d0%b0%d0%bb%d0%b5%d1%82%d0%b0-2/ |date=15 ліпеня 2014 }} // «Литовский курьер», 12 сентября 2013</ref> Таксама выкладала ў [[Лондан]]е і [[Буэнас-Айрэс]]е. Як педагог была строгая; па сведчанні вучняў, часта крычала на іх у студыі. Але Вольга была адыходлівая і вельмі дабра (часта не брала плату за навучанне ў сваіх незаможных, але таленавітых вучняў).

Пакінула выкладчыцкую дзейнасць у [[1960]] годзе.

Вольга Іосіфаўна памерла ў [[1962]] годзе і пахавана на могілках Сент-Жэнеўеў-дэ-Буа.

== Асноўныя ролі ==
Лірыка-камедыйны талент Праабражэнскай асабліва праявіўся ў класічным балеце; рэдкая музычнасць рабіла яе непараўнальнай ў галоўных партыях балетаў [[Пётр Чайкоўскі|П. І. Чайкоўскага]] (Аўрора — «Спячая прыгажуня», фея Дражэ — «[[Шчаўкунок]]») і [[Аляксандр Канстанцінавіч Глазуноў|А. К. Глазунова]] (Раймонда — «Раймонда», Колас — «Поры года», Ізабэла — «Выпрабаванне Даміса»). Сярод яе лепшых партый таксама Ліза, Сванільда, Пахіта; Матылёк («Капрызы матылька» [[Мікалай Сяргеевіч Кроткаў|М. Кроткава]]) — усё пастаноўкі М. Петыпа; Фея («Фея лялек», балетмайстры [[Мікалай Легат|М. Г.]] і [[Сяргей Легат|С. Г. Легаты]]), Жавота («Жавота» [[К. Сен-Санс]]а, балетмайстар [[Павел Герт|П. А. Герт]]) і іншыя.

Першая выканаўца партыі Наілы ў балеце «[[Ручай (балет)|Ручай]]» [[Л. Дэліб]]а і [[Л. Мінкус]]а (1902, балетмайстар А. Капіні, па [[А. Сен-Леон]]у).<ref>[https://bigenc.ru/theatre_and_cinema/text/3175931 ПРЕОБРАЖЕ́НСКАЯ Ольга Иосифовна] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20211028082936/https://bigenc.ru/theatre_and_cinema/text/3175931 |date=28 кастрычніка 2021 }}// Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов. — М. : Большая российская энциклопедия, 2004—2017.</ref>

Валодала вялікім дарам імправізацыі, Вольга Праабражэнская для кожнай партыі знаходзіла новае тлумачэнне. Танчыла ў балетах, пастаўленых [[М. М. Фокін]]ым — «Шапэніяна», «Егіпецкія ночы» (Бераніка), «Павільён Арміды» (Арміда).

== Вучні ==
Сярод яе вучняў — [[Н. Стукалкіна]], [[Ірына Баронава|І. Баронава]], [[Міларад Мішкавіч|М. Мішкавіч]], [[Тамара Туманава|Т. Туманава]], [[Серж Галавін|С. Галавін]], [[Марыс Бежар]], [[Марго Фонтэйн]] і інш.


== Літаратура ==
* Балет: энциклопедия. / Гл. ред. Ю. Н. Григорович.- М.: Советская энциклопедия, 1981.- 623 стр. с илл.
{{зноскі}}
{{зноскі}}
== Літаратура ==
* Балет: энциклопедия. / Гл. ред. Ю. Н. Григорович.- М.: Советская энциклопедия, 1981.- 623 стр. с илл.{{ref-ru}}


== Спасылкі ==
* {{youtube|JDgEB5iK-9o|Кадры выкладання В. Праабражэнскай у 1959 годзе}}
* [http://www.russianculture.ru/formb.asp?ID=79&full Біяграфія Вольгі Праабражэнскай] // сайт «Культура России»
* [http://vestnik.yspu.org/releases/2011_1g/57.pdf Вядзернікава М. А. Вольга Іосіфаўна Праабражэнская як выдатны педагог класічнага танца XX ст.] // Ярославский педагогический вестник, 2011, № 1 — Том I (Гуманитарные науки), cтр. 244—246


{{DEFAULTSORT:Праабражэнская Вольга Іосіфаўна}}
{{Бібліяінфармацыя}}
[[Катэгорыя:Артысты балета паводле алфавіта]]
[[Катэгорыя:Артысты балета Расійскай імперыі]]
[[Катэгорыя:Артысты балета XIX стагоддзя]]
[[Катэгорыя:Артысты балета XX стагоддзя]]
[[Катэгорыя:Балетныя педагогі паводле алфавіта]]
[[Катэгорыя:Балетныя педагогі Расійскай імперыі]]
[[Катэгорыя:Балетныя педагогі Францыі]]
[[Катэгорыя:Балетныя педагогі XX стагоддзя]]
[[Катэгорыя:Артысты балета Марыінскага тэатра]]

Актуальная версія на 03:54, 9 красавіка 2023

Вольга Іосіфаўна Праабражэнская
Вольга Праабражэнская ў ролі Ізоры, «Сіняя барада»
Вольга Праабражэнская ў ролі Ізоры, «Сіняя барада»
Імя пры нараджэнні руск.: Ольга Иосифовна Преображенская
Дата нараджэння 2 лютага 1871(1871-02-02)[1]
Месца нараджэння
Дата смерці 27 снежня 1962(1962-12-27)[1] (91 год)
Месца смерці
Месца пахавання
Грамадзянства
Адукацыя
Прафесія харэограф, балерына, музычны педагог, балетны педагог, танцоўшчыца, танцавальны педагог
Тэатр Марыінскі тэатр
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Вольга Іосіфаўна Праабражэнская (2 лютага 1871, Санкт-Пецярбург, Расійская імперыя — 27 снежня 1962, Сен-Мандэ, Францыя) — руская балерына і педагог, прыма-балерына Марыінскага тэатра ў 19021920 гадах.

Вольга — ад нараджэння кволая і з крывым пазваночнікам — мела вельмі мала шанцаў стаць прыма-балерынай. Але яна марыла стаць танцоўшчыцай, і на працягу многіх гадоў яе бацькі беспаспяхова спрабавалі запісаць яе ў школу танцаў. Прыёмная камісія неаднаразова адхіляла яе кандыдатуру. Але пасля трох гадоў спробаў яе бацькам гэта ўдалося, і васьмігадовая Вольга паступіла ў Імператарскае тэатральнае вучылішча ў 1879 годзе,[2] дзе займалася ў педагогаў Мікалая Легата і Энрыка Чэкеці.

Сярод яе педагогаў таксама былі Кацярына Вазем і Хрысціян Іагансон. Нягледзячы на фізічныя недахопы, яна памацнела дзякуючы трэніроўкам пад кіраўніцтвам М. І. Петыпа, Л. І. Іванава і Ганны Іагансон.[3] Яна была ад прыроды экспрэсіўная, прыўносячы новае жыццё ў «збіты» рэпертуар, і дэманстравала вытанчанасць і грацыю танцоркі.[4]

Да таго ж Вольга была дзіўна музычная. Яна вучылася спяваць, выконвала оперныя арыі, выдатна грала на раялі.[2]

З 1889 года пасля заканчэння вучылішча выступала ў Марыінскім тэатры, дзе яе асноўнай саперніцай стала Мацільда Кшасінская. Пасля выканання партыі Ізоры («Сіняя барада» Шэнка, 1900, пастаноўка М. Петыпа) стала вядучай танцоркай трупы.

З 1895 года гастралявала ў Італіі, Францыі, Англіі, Германіі, Паўднёвай Амерыцы, паспяхова выступала ў тэатры «Ла Скала», прапагандавала рускую школу класічнага танца.

У 1909 годзе Вользе Праабражэнскай было прысвоена званне заслужанай артысткі імператарскіх тэатраў. З таго ж года яна сумяшчала замежныя гастролі з выступамі на сцэне Марыінскага тэатра.

Пачала сваю педагагічную дзейнасць у 1914 годзе ў Санкт-Пецярбургу, дзе сярод яе вучняў была Аляксандра Данілава. У 1917—1921 гадах кіравала класам пластыкі пры опернай трупе Марыінскага тэатра, выкладала класічны танец у Петраградскім харэаграфічным вучылішчы, у Школе рускага балета А. Л. Валынскага. Была бачным педагогам-метадыстам класічнага танца. Настаўнік і папярэдніца А. Я. Ваганавай.

У 1921 годзе з’ехала за мяжу. Спачатку выкладала ў Берліне, затым пераехала ў Мілан. У тым жа 1921 годзе стала дырэктарам Балетнай школы тэатра Ла Скала, якая зноў адкрылася дзякуючы Артура Тасканіні (не функцыянавала з 1917 года).

З 1923 года жыла ў Парыжы. Тут, у раёне плошчы Клішы, па адрасе вуліца Дуэ, дом № 69, яна адкрыла балетную студыю, у якой выкладала на працягу многіх гадоў.[5] Таксама выкладала ў Лондане і Буэнас-Айрэсе. Як педагог была строгая; па сведчанні вучняў, часта крычала на іх у студыі. Але Вольга была адыходлівая і вельмі дабра (часта не брала плату за навучанне ў сваіх незаможных, але таленавітых вучняў).

Пакінула выкладчыцкую дзейнасць у 1960 годзе.

Вольга Іосіфаўна памерла ў 1962 годзе і пахавана на могілках Сент-Жэнеўеў-дэ-Буа.

Асноўныя ролі

[правіць | правіць зыходнік]

Лірыка-камедыйны талент Праабражэнскай асабліва праявіўся ў класічным балеце; рэдкая музычнасць рабіла яе непараўнальнай ў галоўных партыях балетаў П. І. Чайкоўскага (Аўрора — «Спячая прыгажуня», фея Дражэ — «Шчаўкунок») і А. К. Глазунова (Раймонда — «Раймонда», Колас — «Поры года», Ізабэла — «Выпрабаванне Даміса»). Сярод яе лепшых партый таксама Ліза, Сванільда, Пахіта; Матылёк («Капрызы матылька» М. Кроткава) — усё пастаноўкі М. Петыпа; Фея («Фея лялек», балетмайстры М. Г. і С. Г. Легаты), Жавота («Жавота» К. Сен-Санса, балетмайстар П. А. Герт) і іншыя.

Першая выканаўца партыі Наілы ў балеце «Ручай» Л. Дэліба і Л. Мінкуса (1902, балетмайстар А. Капіні, па А. Сен-Леону).[6]

Валодала вялікім дарам імправізацыі, Вольга Праабражэнская для кожнай партыі знаходзіла новае тлумачэнне. Танчыла ў балетах, пастаўленых М. М. Фокіным — «Шапэніяна», «Егіпецкія ночы» (Бераніка), «Павільён Арміды» (Арміда).

Сярод яе вучняў — Н. Стукалкіна, І. Баронава, М. Мішкавіч, Т. Туманава, С. Галавін, Марыс Бежар, Марго Фонтэйн і інш.

Зноскі

  1. а б в г Archivio Storico Ricordi — 1808. Праверана 3 снежня 2020.
  2. а б "Ольга Иосифовна Преображенская"(руск.). BelCanto. 5 April 2011. Праверана 21 March 2015.
  3. ballerinagallery.com. www.ballerinagallery.com. Праверана 25 ліпеня 2020.
  4. Преображенская Ольга Иосифовна. www.russianculture.ru. Праверана 25 ліпеня 2020.
  5. Последняя звезда русского балета Архівавана 15 ліпеня 2014. // «Литовский курьер», 12 сентября 2013
  6. ПРЕОБРАЖЕ́НСКАЯ Ольга Иосифовна Архівавана 28 кастрычніка 2021.// Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов. — М. : Большая российская энциклопедия, 2004—2017.
  • Балет: энциклопедия. / Гл. ред. Ю. Н. Григорович.- М.: Советская энциклопедия, 1981.- 623 стр. с илл. (руск.)