Irez a kontenajo

Historio di Unionita Rejio

De Wikipedio
Formaco dil standardo di Unionita Rejio.
Artikli dil uniono di Anglia kun Skotia.

Ye la 1ma di mayo 1707 L'Unionita Rejio di Britania[1] kreesis kun la politikala uniono di la rejio Anglia (qua inkluzis Wals) kun la rejio Skotia. Ta evento esis la rezulto di la Kontrato dil Uniono, signatita ye la 22ma di julio 1706[2]. Preske 1 yarcento pose, la Rejio Irlando, dominacita dal Angli pos 1691, unionesis a Britania por formacar L'Unionita Rejio di Britania ed Irlando.

Dum l'unesma yarcento di lua existo, l'Unionita Rejio esis modelo por developar idei pri parlamentala sistemo, ed anke kontributis por la developo di literaturo, arti e cienco[3]. L'industriala revoluciono anke kontributis por forteskar la lando e helpar la kresko di Britanian imperio.

Kande Napoléon la 1ma vinkesis, l'Unionita Rejio divenis la maxim povoza lando del mondo, e divenis importanta povo til l'unesma duimo di la 20ma yarcento[4]. Kun Rusa Imperio, Francia, e pos 1917 anke kun Usa, ol kombatis Germana Imperio e lua federiti en l'Unesma mondomilito[5]. La lando subisis perdajo di cirkume 2,5 milion soldati, e finis la milito kun granda extera debo[6]. La lando recevis delego de la Ligo di la nacioni por administrar olima Otomana kolonii en Proxim Oriento. Tale, Britanian imperio expansis a sua maxim granda vasteso, e kovris 1/5 de la totala surfaco e 1/4 de la totala habitantaro di la Tero[7].

Pos l'unesma mondomilito, augmentis konflikto en Irlando, demandante la nedependo dil insulo. Erste pos la vinko dil partiso Sinn Féin dum la general elekti di 1918 e la milito pri nedependo di Irlando, London aceptis la kreado dil Libera Stato Irlando en l'insulo, ecepte en 6 komtii qui formacas la nuna Nord-Irlando, qui decidis durar parto dil Unionita Rejio. En 1927, l'oficala nomo di la lando chanjesis ad Unionita Rejio di Britania e Nord-Irlando. La granda depreso ekonomiala di 1929 komencis anke finir la kompleta rekupero di la lando pos l'unesma mondomilito. La respondo di la lando a la krizo esis l'augmento di kredito e presti kun basa interesti, e la kontrolo di importaci per doganala taxado.

Dum la duesma mondomilito, Unionita Rejio luktis kune la federiti kontre Naziista Germania, e sucesis rezistar malgre violentoza ataki, nome dum la batalio di Britania. La rejala familio divenis simbolo di la rezisto kontre Germana ataki, nam li refuzis abandonar London mem dum bombardi, ed ofte vizitis Britaniana trupi. Britaniani partoprenis l'invado di Normandia ye la 6ma di junio 1944, ed ye la 26ma di julio sam yaro 675 000 Britaniana soldati, 150 000 vehili e tuni di municiono e fueli ja sendabis por liberigar Francia.

Pos la duesma mondomilito, Britanian imperio komencis desaparar, kande India e Pakistan nedependanteskis en 1947. En 1948, London duesmafoye gastigis l'Olimpiala Ludi. Britaniana guvernerio komencis expansar la konstrukto di publika hospitali, furnisar publika skoli e nutrivi por studianti, expansar la helpo a laboristi dum chomeso e la sistemo di pensioni por retretinti, e benefici por matreso. Ca sistemo di benefici konocesis kom welfare state, e la habitantaro demandis sua expanso.

  1. Parliament.uk -
  2. Acts of Union with Scotland 1707 - Publikigita da www.parliament.uk. 
  3. Empire: The Rise and Demise of the British World Order.  Publikigita da Basic Books.  Dato di publikigo: 2003. 
  4. L. Sondhaus, Navies in Modern World History (London: Reaktion Books, 2004)
  5. J. Turner, Britain and the First World War (Abingdon: Routledge, 1988)
  6. I. Westwell and D. Cove, eds, History of World War I, Volume 3 (London: Marshall Cavendish, 2002)
  7. J. Turner, Britain and the First World War (Abingdon: Routledge, 1988


Historio di Europa
Albania | Andora | Austria | Belgia | Bielorusia | Bosnia e Herzegovina | Bulgaria | Chekia | Dania | Estonia | Finlando | Francia | Germania | Grekia | Gruzia | Hispania | Hungaria | Irlando | Islando | Italia | Kroatia | Latvia | Liechtenstein | Lituania | Luxemburgia | Malta | Moldova | Monako | Montenegro | Nederlando | Norda Makedonia | Norvegia | Polonia | Portugal | Rumania | Rusia | San Marino | Serbia | Slovakia | Slovenia | Suedia | Suisia | Ukraina | Unionita Rejio | Vatikano