Przejdź do zawartości

Andrzej Stech

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Andrzej Stech
Ilustracja
Autoportret ok. 1675
Data i miejsce urodzenia

9 września 1635
Słupsk

Data i miejsce śmierci

12 stycznia 1697
Gdańsk

Dziedzina sztuki

malarstwo

Martwa natura z wiewiórką i dzbanem (1658), Galeria Sztuki Dawnej Muzeum Narodowego, Gdańsk
Portret patrycjuszki gdańskiej (1685), Galeria Sztuki Dawnej Muzeum Narodowego, Gdańsk
Spacer za murami Gdańska (ok. 1670), Herzog Anton Ulrich-Museum, Brunszwik
Bitwa pod Chocimiem (1674-79), Lwowska Galeria Sztuki, Lwów

Andrzej Stech[1] (ochrz. 9 września 1635 w Słupsku, zm. 12 stycznia 1697 w Gdańsku) – gdański malarz i rysownik okresu baroku.

Życie

[edytuj | edytuj kod]

Był synem malarza Heinricha Stecha z Lubeki. W 1636 wraz z rodziną przybył do Gdańska. Prawdopodobnie uczył się u swego ojca, od 1653 zapewne u swego teścia Adolfa Boya (1612–1683/3). W 1658 poślubił córkę mistrza, wdowę po malarzu Auguście Ranischu. Po śmierci pierwszej żony wziął ślub z Adelgundą, córką Nikiasza Wulfa. Z pierwszego małżeństwa miał pięcioro, z drugiego czworo dzieci. W 1662 został mistrzem cechowym na podstawie prac: Powołanie św. Andrzeja i Krezus rzucający się w płomienie. W 1667 otrzymał gdańskie obywatelstwo. W 1673 został ławnikiem. Od 1677 pracował dla króla Jana III Sobieskiego. Jego brat również był malarzem.

Twórczość

[edytuj | edytuj kod]

Malował obrazy religijne, portrety, martwe natury, sceny alegoryczne i historyczne. Na zamówienie władz Gdańska wykonywał liczne portrety oraz projekty gobelinów do Dworu Artusa. Malował obrazy religijne dla miejskich świątyń protestanckich oraz kościołów katolickich w Gdańsku, Oliwie i Pelplinie. Wiele prac wykonał dla króla Jana III Sobieskiego, m.in. niezachowane malowidła sufitowe w Pałacu w Wilanowie. Jako portrecista łączył wzorce malarzy niderlandzkich z tradycją portretową stworzoną przez Daniela Schultza. W sztuce religijnej pozostawał pod wpływem malarstwa flamandzkiego, głównie Petera Paula Rubensa. W latach 1689–96, przy udziale uczniów, wykonał zespół 15 obrazów do klasztoru cystersów w Pelplinie. Do jego najlepszych obrazów należy Fundacja klasztoru w Pogódkach (1675). Ta duża wielkoformatowa kompozycja ukazuje wydarzenie historyczne, które miało miejsce w 1258. Artysta zaktualizował stroje i architekturę, która przypomina współczesne mu wnętrze kościoła w Pelplinie. Europejski sukces odniósł jako ilustrator dzieł naukowych Jana Heweliusza (30 rysunków do Machineae coelestis) i przyrodnika Jakuba Breyna (37 rysunków kwiatów do Icones exoticarum plantarum).

Wybrane dzieła

[edytuj | edytuj kod]

1674-1679

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Inne formy nazwiska: Stecher, Stechgen, Steh, Steg, Steke, Stoh, Stohn, Oteke.
  2. Niektórzy badacze twierdzą, że nie jest to obraz Stecha, lecz autorska replika portretu astronoma pędzla Daniela Schultza.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Teresa Grzybkowska, Andrzej Stech. Malarz gdański, Warszawa: PWN, 1979.
  • Słownik biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, pod red. Stanisława Gierszewskiego, t. 4, Gdańsk: Gdańskie Towarzystwo Naukowe, 1992, ISBN 83-87359-06-8
  • Słownik malarzy polskich, t. 1, Warszawa: Arkady, 2003, ISBN 83-213-3856-9
  • Wielka encyklopedia malarstwa polskiego, Kraków: Wydawnictwo Kluszczyński, 2011, ISBN 978-83-7447-118-3

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]