Przejdź do zawartości

Bitwa pod Czernicą

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bitwa pod Czernicą
Wojna polsko-bolszewicka
Ilustracja
Czas

24–25 czerwca 1920

Miejsce

Czernica Wielka[a]

Terytorium

Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich

Przyczyna

chęć poprawy położenia
Frontu Zachodniego

Wynik

powstrzymanie uderzenia 21 DS

Strony konfliktu
 Polska  Rosyjska FSRR
Dowódcy
gen. Jan Rządkowski G.I. Owczinnikow
Siły
1 Dywizja Litewsko-Białoruska 21 Dywizja Strzelców
Straty
2 oficerów i 50 szeregowych zabitych
8 oficerów i 246 szeregowych rannych
około 600 poległych, rannych i zaginionych
brak współrzędnych

Bitwa pod Czernicą – walki polskiej 1 Dywizji Litewsko-Białoruskiej gen. Jana Rządkowskiego z sowiecką 21 Dywizją Strzelców w czasie majowej ofensywy wojsk Michaiła Tuchaczewskiego w okresie wojny polsko-bolszewickiej.

Położenie wojsk przed bitwą

[edytuj | edytuj kod]
Wojsko Polskie

22 czerwca nowogródzki pułk strzelców ppłk. Kazimierza Rybickiego[b] zluzował nad Czernicą 59 pułk piechoty[1]. Jego I batalion obsadził okopy na południe od traktu w Czernicy Wielkiej, II batalion – trakt i odcinek do jeziora Mieżużoł, a III batalion stanowił odwód pułku i ześrodkował się w zaścianku Uzjazd[2]. I Brygada Litewsko-Białoruska stacjonowała wtedy w odwodzie 1 Armii w rejonie TumiłowiczeGlinno[3]. Na skrzydłach pułk nowogródzki graniczył z 61 pułkiem piechoty z 15 DP i z 46 pułkiem piechoty z 11 DP, a wsparcie artyleryjskie zapewniał III/1 pap LB.

Armia Czerwona

Przed pozycjami nowogródzkiego pułku stała sowiecka 21 Dywizja Strzelców, wspierana artylerią 6 Dywizji Strzelców. Celem uzyskania lepszej podstawy wyjściowej do ofensywy wojsk Frontu Zachodniego planowanej na pierwsze dni lipca 21 DS otrzymała rozkaz zepchnięcia Polaków nad górną Berezynę[4][5].

Przebieg bitwy

[edytuj | edytuj kod]

O północy z 23 na 24 czerwca na pułk nowogródzki uderzyły w pierwszym rzucie sowieckie 181., 182. i 183 pułki strzelców, a bezpośrednio po nich w drugiej fali 187., 188. i 189 pułki strzelców. W wyniku kilkukrotnej przewagi, polskie bataliony pierwszego rzutu cofnęły się. Odwodowy III batalion kontratakował bez powodzenia. Pod Buturynką do kontrataku przeszedł III batalion pułku grodzieńskiego, a na południe od jeziora Miadzieł kontratakowały dwa pozostałe jego bataliony. Od tej chwili już dwa polskie pułki toczyły z Sowietami zacięte walki. Dochodziło do walki wręcz. W godzinach wieczornych dowódca dywizji gen. Rządkowski wprowadził do walki I Brygadę Litewsko-Białoruską płk. Władysława Bejnara[4].

O 18.00 rozpoczęło się polskie przeciwnatarcie. Brygada gen. Latoura z pułkiem grodzieńskim i II batalionem nowogródzkiego pułku strzelców wspierana przez I/1 pap LB w uderzyła na północ od jeziora Miadzieł, a ppłk Rybicki skierował pułki miński, nowogródzki i III batalion pułku grodzieńskiego oraz III/1 pap LB do ataku po osi Buturynka – Otrubok. Obie polskie grupy uderzeniowe nie odniosły sukcesu[6]. Generał Latour zatrzymał się przed Czernicą Wielką, a ppłk Rybicki bezskutecznie próbował zdobyć Otrubok[7].

Rano 25 czerwca Polacy wznowili natarcie[8]. Skuteczny ogień I/1 pap LB torował drogę żołnierzom III batalionu pułku grodzieńskiego do Czernicy Wielkiej. Tyralierę prowadził szef sztabu dywizji, kpt. Edward Perkowicz. Żołnierze szturmem „na bagnety” zdobyli wieś i utrzymali ją mimo silnego kontrataku nieprzyjaciela. Pod Otrubokiem, w tyralierze pułku mińskiego, szedł ppłk Rybicki. Na tym kierunku skutecznie wspierał piechotę III/l pap LB[9].

Kolejny sowiecki kontratak zmusił strzelców grodzieńskich do opuszczenia Czernicy Wielkiej, natomiast strzelcy mińscy odparli bolszewiki atak. Wtedy dowódca 1 DLB wprowadził do walki swoje ostatnie dwa odwodowe bataliony i po ciężkiej walce, w której obie strony poniosły duże straty, oddziały 21 Dywizji Strzelców rozpoczęły odwrót[4].

W tym dniu 61 pułk piechoty z 15 Dywizji Piechoty zatrzymał forsującą Berezynę sowiecką 13 Brygadę Strzelców[10].

Bilans walk

[edytuj | edytuj kod]

W bitwie pod Czernicą Wielką oddziały Wojska Polskiego powstrzymały sowiecką 21 Dywizję Strzelców i nie dopuściły do poprawy położenia wyjściowego do działań ofensywnych Frontu Zachodniego[8].

1 Dywizja Litewsko-Białoruska straciła w bitwie 2 oficerów i 50 szeregowych zabitych oraz 8 oficerów i 246 szeregowych rannych[11]. Straty sowieckie to około 600 poległych, rannych i zaginionych[12].

  1. Miasto na Białorusi nad Czernicą, na płn wsch. od Dokszyc
  2. Pułk nowogródzki razem z grodzieńskim ps tworzył II BLB gen. Stefana Latoura

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]