Chlorosiarczan etylu
| |||||||||||||||||||||
Ogólne informacje | |||||||||||||||||||||
Wzór sumaryczny |
C2H5ClO3S | ||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Inne wzory |
(C2H5O)SO2Cl, EtOSO2Cl | ||||||||||||||||||||
Masa molowa |
144,58 g/mol | ||||||||||||||||||||
Wygląd |
bezbarwna oleista ciecz o ostrym zapachu[1] | ||||||||||||||||||||
Identyfikacja | |||||||||||||||||||||
Numer CAS | |||||||||||||||||||||
PubChem | |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
Podobne związki | |||||||||||||||||||||
Podobne związki |
chlorosiarczan metylu | ||||||||||||||||||||
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) |
Chlorosiarczan etylu, EtOSO2Cl – organiczny związek chemiczny, ester etylowy kwasu chlorosiarkowego. Bojowy środek trujący z grupy lakrymatorów, po raz pierwszy zastosowany przez Francuzów w kwietniu 1915 roku. Stosowany był także w mieszaninie z bromoacetonem[1][6].
Otrzymywanie
[edytuj | edytuj kod]Można go otrzymać w szeregu reakcji, m.in.:
- C2H4 + HOSO2Cl → EtOSO2Cl
- EtOH + SO2Cl2 → EtOSO2Cl + HCl
Właściwości
[edytuj | edytuj kod]Jest to bezbarwna, oleista ciecz o ostrym zapachu wydzielająca opary w wilgotnym powietrzu. Nie rozpuszcza się w wodzie, natomiast bardzo dobrze rozpuszcza się w eterze, benzynie ekstrakcyjnej i chloroformie.
W zimnej wodzie wolno hydrolizuje:
- C2H5OSO2Cl + H2O → C2H5OSO2OH + HCl
W temperaturze ok. 160 °C rozkłada się do dwutlenku siarki, kwasu siarkowego, kwasu chlorowodorowego i etenu. Z eterowym roztworem aniliny tworzy chlorek etylu i kwas sulfanilowy. Wykazuje słabe działanie korozyjne względem miedzi, a mocne względem ołowiu i cyny. Stal i żelazo są natomiast odporne.
Zagrożenia
[edytuj | edytuj kod]Chlorosiarczan etylu jest lakrymatorem. Powoduje podrażnienie oczu, dróg oddechowych i skóry. Jest drażniący powyżej stężenia 2 mg/m³[1]. Ma także działanie alkilujące[6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e Chemical Warfare Agents. Toxicology and Treatment. Timothy C. Marrs, Robert L. Maynard, Frederick R. Sidell (red.). Wyd. 2. John Wiley & Sons, 2007, s. 703. ISBN 978-0-470-01359-5.
- ↑ a b c d David R. Lide (red.), CRC Handbook of Chemistry and Physics, wyd. 90, Boca Raton: CRC Press, 2009, s. 3-240, ISBN 978-1-4200-9084-0 (ang.).
- ↑ Chlorosulfuric acid, ethyl ester, [w:] ChemIDplus [online], United States National Library of Medicine [dostęp 2011-05-04] (ang.).
- ↑ a b c d e f g Sulphuric Acid Derivatives: Ethyl Chlorosulphonate. W: Mario Sartori: The War Gases. Chemistry and Analysis. Nowy Jork: Van Nostrand, 1939, s. 268–269. OCLC 2363679.
- ↑ a b Binkley, W. W., Degering, Ed. F.. Esters of Chlorosulfonic Acid. „Journal of the American Chemical Society”. 60 (11), s. 2810-2811, 1938. DOI: 10.1021/ja01278a501.
- ↑ a b Leszek Konopski: Historia broni chemicznej. Warszawa: Bellona, 2009, s. 51, 53. ISBN 978-83-11-11643-6.
- ↑ Max Müller. Beiträge zur Kenntniss der Monochlorschwefelsäure. „Berichte der deutschen chemischen Gesellschaft”. 6 (1), s. 227–231, 1873. DOI: 10.1002/cber.18730060186. (niem.).
- ↑ Th. v. Purgold. Ueber die Einwirkung von Chloraethyl auf wasserfreie Schwefelsäure. „Berichte der deutschen chemischen Gesellschaft”. 6 (1), s. 502-506, 1873. DOI: 10.1002/cber.187300601162. (niem.).
- ↑ D. Hank Ellison: Handbook of Chemical and Biological Warfare Agents. Wyd. 2. CRC Press, s. 278. ISBN 978-0-8493-1434-6.